Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 40, 1 October 1892 — AHAOLELO O 1892. [ARTICLE]

AHAOLELO O 1892.

LA ITAXA S9, Bept. l '), lSi»l. Hoomaka na hana e like me ka mau. Ku mai Akepoka no kekahi mea pili ponoi iaia. Aia he pauku maloko o ke kumukanawai e hookuu ana i na hoa o ka Ahaolelo mai na mea mai ana i olelo ai iloko o ka Hale. Nulaila, ke hoo'nalahala nei au i ka hoino ia ana oia pono he umikumamalima minute i linla aku nei. la'u e ku ana ma ka puka aniani o ka Hui Hawaii Mea Hou> ua hookokokoke mai la ku lianiuku C. B. Wilson la'u, a ninan mai la pehea la ka loihi o kona hoino ia ana iloko o ka Ahaolelo ? Ua ike no ia [\Vilson], ua keakea ia oia ma ka hana ana mai ma o kona ano luna aiipuni aln, a ina aole ia, ina ua holoi ia ke alanui me ia. Ua wiliwili mai ka llamuku i mua o kona alo, o ina kekahi mau mea e aku ana i oluolu ole ai. Aole i hana ia keia me ka maiie a me ka manao oluolu. Ile mea pono ika Hale ke malama i kona mau hoa mai na hana ino ia mai, a o ka oi loa aku mai ka poe mai e noho ana maluna o na oihana kiekie o ke aupuni. Ke nana aku, he lioomakaukau kela iaia no kana hana iloko o ka Hale, he papa ahe pani i kona waha. Ke makemako nei oia e lohe mai ka Loio Kuhina mai no keia hana a kona mau luna malalo iho ona.

Kamailio mai o Waipullani, ina ua hana ka Ilamuku e like me ka mea i hoīke ia iho nei, he mea pono ke ahewa loa ia oia. E lawe ia mai ona olelo hooholo, i hiki ai ke lawe ia mai ka Ilamuku iloko o keia Halo e hookolokolo ai. Na ke alii Kakina he olelo liooholo, penei: Oiai, ua hoopii ia mai ka Ilamuku o ke Aupuni ma o kona hoao ana e hoohakaka a e lioomakau'ka'u i kekahi hoa o keia Hale, me ke kue i na liooko ana o ke Kumukanawai; nolaila, ke kauoha ia nei ke Komite Hookolokolo e huli aku ia hoopii a hoike mai i keia Hale i na kumu a me ka lakou hana, i na he mea pono e lawelawe ia ka mea pili ia hana. Ua hooholo ia me ka hoololi e haawi i ke Komite Wae. Na ke alii Kiikina, he olelo hooholo, e kauoha ana i ke Komite Hookolokolo e huli aku i ka mea oiaio o ka hoomahukaia ana o Hon. P. P. Kanoa ma ka po o ka la 14 o Sepatemaba a huna ia iloko o ka Haleaiii. Hooholo ia. Noi ia e koho ka Hale no ka olelo hooholo hilinai ole i ka Aha Kuhina. Kue ia, no ka mea, ua makemake na Kuhina Macfarlane a me Neumann e kamailio. Kamaillo mai ke Kuhina Macfart laue e hoole ana i na ipea piii i ka | hoomahuka ia ana o Kanoa, aole i ike na Kuhina a lohe. Hoomaha ka Hale i ke awakea, a halawai hou i ka hora 1:30 p.m. lIALAWAI ALINA LA. Akoakoa hou ka hale i ka hora 1:30. Olelo ke alii Marsden, oiai ua oleio ke Kuhina Waiwai, ua hoomahukaia e kekahi luna aupuni i ka ponei he elua mau hoa ahaolelo,

| noiaila, e noi ana oia e ha»wi aku ;ia hoopii i ke Komite hookahi me ko Kanoa. Halahu mawaho oka ruia. Kamailio loihi mai ke Kuhlna no ka moolelo o ka wae ana i ka Aha Kuhina mai ko Mr. Peterson wa i kahea ia mai al a hlki i kona wae ana i keia Aha Kuhina, a i ka onou hele ia ana i o a ia nei. Kamailio lolhi mai ka Loio Kuhina no ka aoao o na Kuhina. Pane ke alii Kakina i na oleio a ke Kuhina Waiwai a me ka Loio Kuhina. Noi o K. W. Wilcox, e ninau ano a hooholo ia. Ninau ia na ae a me na hooie i ka hooholo i ka oleio hooholo a penei: ae— Ena, Cummins, Kauhane, Horner, Marstien, Young, Baidwin, Horner, Waibridge, Anderson, Thurston, Wileox, Kanoa, Wilder, Bipikane, Ashford, Kauhi, R. W. Wilcox, Bush, A. Horner, Kaluna, losepa, Smitha me A. S. Wilcox. — Huina —24. Na hoole—Berger, Pua, Petersou. Willlams, Hind, Hoapili, Oomwell, Dreier, Aki, S. K. Pua, Nawahi, Nahinu, Koahou, Kaunamano, Kamauoha, Waipuilanl, Kapahu, | White, Kaneaiii, Aklna a me Edmons. Huina.—2l. Olelo mai ka Peresidena, ma kona i hoomapopo i ka pauku 41 o ke Kumukanawai, a me ke ao a kekahi poe loio, aia he 2'» oia ka hapanui, nolaila, e nila ana oia he 25 oia ka hapanui. I la manawa, ua noi koke mai ko I Alli Peterson, e hoopauee ka hale. Uluaoa ae la ka Hale. Ua ninau j koke ka Peresidena i ka poe ae, j a me ke kue aku o ke Alii Kakina, a ua kukala ia mai la ua holo; aka, ua kanaiua ia. Ma ke koho ku iluna, ua kue o Ashford i ke koho ana ona Kuhina. Ua kukaia mai la ka Peresldena ua hoopanee ia ka Hale, me ka ninau 010 la o ka poe hooie. Ua pae mai la na leo kue mai kela a me keia wahi mai oka Halo. Ua ulupunl ka pioloke, puka na huaolelo ino i na Kuliina no ka hana keo- | nimana a hilahila ole, a iloko o na oielo kupono 010 o ka haie, ua pau aku la na Kuhina i ka puka, mahope nae o ka aa ana mai o ke Kuhina 0 ko nn aina e e hakakalua me B. W. Wilcox. Ika wa uluaoa o ka Hale, ua iiaalele mai ka Peresidena 1 ka noho. Hoopanee ka hale iloko o ka uluaoa.

LA hana 90 Sept. 10, 1892. Hoomaka na hana e like me ka mau. Hoakaka mai ka Peresidena no kaua rula ana i ka olele hooholo liilinai ole, aia he 25 na poe koho, alaila, oia ka hapanui, no ka mea ua haawi oia i ka pomaikai o ke kanalua i ka poe pale. Ma ke kapae ia ana o na rula, ua waiho mai Ke alii Baldwin he olelo hooholo, e noi ia aku i ko ka Aha Kiekie manao kanawai no ka olelo hooholo hilinai ole i ka Aha Kuhina i na o ka 24 poe koho oia ka hapanui o ke 4G mau hoa i koho ia o ka hale a ua holo paha ua olelo hooholo la, aole paha. Mahope o ka hoopaapaa loihi ana, ua hoomaha ka Hale i ka hora 12:50 auina la a noho hou i ka hora 2 auina la. lIALAWI AUINA LA. Akoakoa hou ka hale i ka hora 2:08. Lawe mai ka Loio Kuhina he panai i ka olelo hooholo: Oiai he 40 wale no mau hoa i koho ia o ka Ahaolelo, mamuli o ka haalele ana mai o elua mau hoa koho ia a pau o ka Ahaolelo, e like me ka manao o ka pauku 41 o ke Kumukanawai ? Kokua mai o L. M. Smith i ka hoololi. Noi o R. W. Wilcox e ninau ano a kokna ia mai. Oiai ua kokua ia ka ninau, ua ku mai la o Nawahi e kamailio loihi. Ua rula aku ka Hope Peresidena ia Nawahi, ua halahu oia mawaho o na rula. Ua hoopii mai oNawahi i ka rula a ka noho, aka, ua hoole ia. Eia nae, ua hoopaakiki mai no 0 Nawahi i ke kamailio. A i ka noho i olelo aku ai, ina aole oe hooiohe i ka rula, alaila e kahea ia aku ana ka Makai o ka Hale e hoonoho ia oe iialo. Alaila, ua hul aku ka Luna o Hilo i hope i ka poe makai- i kai a noi e kokua iaia. Mahope iho, | ua noho Iho la oia i lalo. j Hooholo la ka olelo hooholo me j ka panai. la iiana 91 Sept. 19, 1892. Hoomaka na hana e like me ka | mau. ! NA PAIAPALA HOOPII. Na Smith, [1] mai Lihue Kauai | mai, me 109 inoa, aole e hooholo i ; ka hiia lulu piliwaiwai; [2] mai . Lihue mai no, e hoole loa i ka bila ; luiu; [3] mai Lihue mai no, me 65 1 enau inoa, e kiola i ka blla iulu; [4] i mai Koloa mai, me 48 mau inoa, e | kipaku i ka biia iuiu; [5] mai ka Home Lunalilo mai, kue loa i ka | bila lulu. Na losepe, he 2 hoopil mal Hana

mai, 1 niai Hilo mai a ho 1 inai Lahaioa mai rao -7l> inau inoa, e kae aua a pau i ka bila lulu. Na Smith, mai Kohala mai, o kue ana i ka bila lotari. Na A. S. Wilicox t mai Haualei mai, me i>9 mau inoa, e kuo ana i ka bila lotari. Na Akina, he I mai Niihau mal a ho 2 mai Waimea mai, e papa ana aole e ae i ka bila lotar!. Na S. K. Aki, mai Lahaina mai. e hooholo aku i ka bila lotarl. Waiho ia ua hoopii maluna ae a noouoo pu me ka bila. Na Akina, mai na ma'i lepera mai o Kalalau, e ae ia aku na ma'i lepera e noho no malaila. Waiho ia a noonoo pu me ka hoike a ke KomUe Malama Ola. Na A» Wiicox, mai Kalalau mai, aole e ae ia na lepera e noho ma Kalalau. Waiho iaa noonoo pu me ka hoiko a ko Komlto Malama Ola. Na White, mai Ilonolulu iuai, na (»00 a oi inoa, e noi ana i Kumuka» nawai hou. Mai Koolauloa mai, no ia mea hookahi no. Mai Koolaupoko mai, no la mea hookahi no. A mai ka Apana 5 mal o Honolulu, no ia mea hookahi no. Aia ike Komite Kumukanawai. NA HOIKE KOMUK. Na ko Komite Pai, ua puu i ke pai ia na bila 12G A a mo 185. Na Smlth o ko Komito Malama Ola, no na bila kanawai a mo na lioopii lehulehu pili i na ma'i iepem no ke kapili hale ana ma Kalaupapa ona m.'i, no ka uku o na kokua maM, no ka ai ana ma'i, i kauka aupuni pakul no Wailuku, o hoopii ai i ka uku kauka aupuni o Kau, o ae ai ia 8. Kane o lapaau mai ke Panalaau, e hookauwale ui ia Kalalau ī kalnia ma'i lepeia. o ao ai 1 na kahuna Hawaii e lapaau, o kukulu ai i Papa Ola, Hawaii, o hoolilo i ke Kuhina Kalaiaina i Peresidena no ka Papa Ola, e waiho ma ka papa a noonoo me na blla. Na ko aiii Kakina o ko Komilo o na Hana hou, o hooholo aku i Ka Vila 120, pili i na alanui aupuni, me ka hoololl. Na ke alii J. M. Horner o ke Komite Bila Haawlna, no ka haawina o na hopo Luna Helu, e waiho a noonoo me ka Bila Hanwina. NA OLELO UOOHOKi. Na ke Kakauolelo i heluhelu mai he palapala na ka Papa Kalepa, a me ke kope o ka olelo hooholo a ia papa, e kue ikaika loa ana i ka bila lulu piliwaiwai. Waiho ia a noonoo pu me ka bila.

Na ke alli Manelen, ho olelo hooholo, e kauoha ia ke Komite llookolokolo e huli aku i ka oiai > o ka olelo ana a ke Kuhina Waiwai, ua hoomahuka ia e kekahi luna nupuni Kiekie ma ke ahiahi o ka U 15 o Sepatemabn, he elua mau hoa ahaolelo i mea e holo ole ai ka olelo hooholo hilinui ole. Waiho iu ma ka papa. lleluhelu mai ke Kakauolelo i ka manao o ka Aha Kiekie 110 ka ninau i waiho ia aku ialakou, no ka hapanui o na hoa i koho ia e llke me na oielo o ka pauku 41 o ke Kumukanawai, ua hai mai lakou, aia he 2"» hoa alaila hapanui. Na ke alii Kakinai heluhelu mua mai ma l:e poo o ka bila e pili ana i na kuni. Ma ke noi a ke Aili llorner, ua hapai ia ka HANA OKA LA. Noonoo ia ke koena aku o ka biia oihana hookolokolo, Hooholo ia na pauku ()'>, me ka hoololi, 67, 80. Hoomaha ka Haie a akoakon hou i ka hora 1:30 auina la. HALAWAI AUINA LA. Akoakoa hou ka Ilale i ka hora 1:45. Hooholo ia ka pauku si me ka hoololi. Ma ke noi a ka Loio Kuhina, ua lawe ia mai he pauku hou, a i heiu ia 82, oia no ka nnuhi ana o nu kiure ma na kaapuni i ka wa e mana ai ke kanaw*ai. Hoohoio ia ka pauku. Heluhelu ia ke poo me na oleio mua a hooholo ia, kauoha ia e kakau poepoe a e heluhela ekolu 1 ka Poaono. Heiuhelu eina ia ka bila IG9, pili i na hui panihakahaka o ko na aina e ina ka noonoo pakahi ana i na pauku a hooholo loa ia mo na hoololi llllii. Kauoha ia e kakau poepoe a e helahelu ekolu ma ka Poalua. Ma ke kapae ia ana ona rula, ua waiho o Smith 1 ka bila 157 a i waiho ia mai e ke Komite hui o na Paahana. Heluhelu alua ia ka bfla 151 A, piii i ke kulana o na awapae o ke aupuni ame ko ka lehulehu pone. Hooholo la, kauoha ia e kakau poepoe a e heluhelu akolu ia ka Poalua. Heluheiu alua ia ka bila 167, pili ina pailata. Ua noonoo pakahi ia na pauku a hooholo loa ia. Kauoha ia e kakau poepoe a e heluhelu ekolu ma ka Poalua, Sepatemaba 27. Noi o Kamauoha e hoopanee ka Hale no eiua hebedoma. Hoololi mai ke alii Kakina e hoopanee ka Hale» Holo.