Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 46, 12 November 1892 — Page 2
| This text was transcribed by: | Tui |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
K Kuai Kuoala ia ako aoa ma ka
POAHA, la 8 O DEKEMABA. 1892, na lai-
kini awa malalo iho no ka manawa he hoo-
kahi makahiki mai Ianuali l. 1896 alo.
OAHU
Waialoa 1 Keolapoko 1
MAUI
Lahaina 2 Hana 1
Wailoka 2 Makauao 1
HAWAII
Haʻaakoa 1 Kolala Heua 1
Kohala Akau 1 Kau 1
KAUAI
Waiuea 1
O na laikini o Oahu, e honi ia aka ana ioa ka la malona ne, hora 12 awakea, mamoa iho o ke aio o Aheolani Hale.
Ko na mokupuni e ae mau lakini o Maui, Hawaii a me Kauai, e kuai ia aka ana ma na apace like ole ma ka la malona ae, ma ka hora a me kahi i hookaawale ia o na Makai Nui a e ko lakou mau Hope paha ioa ma kekahi komo kupono e manao ia ai e hoololi i ka la e kuai ai, e hoolaha ia ma na pepa paʻi alanui a paʻi ma ka apaoa.
Koho kiekie.--No Wailuku a ine Lahaina, poho no ka laikini hookahi, a no na apaua e ae ke $100 no ka laikiai hookahi.
Uku Dala--E waiho e ia nuai ka 25 hapa hanai i ka wa e haule ai ka hamane, a e lilo wale ia man dala ioa nole e hookaa piha ia ka huina o ka laikini maloko o ka manawa ke umi la wai ka la aku i kuau ia ai.
CHAS. T. GULICK, Kahina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Honolulu, Novemaba 4,
1892 2545t
Ka Nupepa Kuokoa
ME
Ko Hawaii Paeaina i Huiia
No ka makahiki $2 00
No Eono Mahina $1 00
Kuike ka Rula
O na Olelo Hoolaha a pau e hoouna ia mai ana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa, e hoouna pu mai nue ka auhau, a ina aole, aohe hookomo ia.
HOOPUKAIA E KA
HAWAIIAN GAZETTE CO.
R. M. WHITNEY, Luna Nui,
J. U. Kawainui, Luna Hooponopono.
POAONO, - NOVEMABA 12, 1892.
1861 I NA POE HELUHELU 1893
MA ka la 31 o Dekemaba, 1892, o piha ai ke kanakolu-kuma-makahi o na Buke o ke KUOKOA, no ka mea, ua hoomaka kona paʻi ia ana ma ka makahiki 1861, a nolaila ua kana-kolu-kumamakahi ona mau makahiki--ua kanaka makua, ikaika a ola maikai. No ia mea, o ke KUOKOA oia ka nupepa Hawaii loihi o ke ola ana, a o ka makuakane hoi o na nupepa luheluhe i hanau mai a i make aku no ka ilihune iloko o na makahiki he kanakolu-kumamakahi i hala. Nolaila, ua aloha a mahalo nui na Hawaii no ka lakou Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaii. Ke hoopuka ia nei ka pepa i keia wa e Mr. H M. Wini, ka mea mua nana i paʻi i ke kope mua loa i ka 1861, a na Mr. J U. Kawainui e hooponopono nei, he mea i kamaaina ma keia oihana no iwakalua-kumamawalu makahiki i hala.
E hoomauia aku ana ka hoolaha ana i ke KUOKOA a me PAEAINA i huiia i ka 1893, me ka hoolawa ana i na mea hou a pau o Hawaii nei a me ko ka honua a pau, e like no me kona maa i keia wa. O keia wale no ka nupepa e hiki ai ke hilinai ia no ka hoomauia a puni ka makahiki me ka uhaki pu ole ia ae iwaena o ka manawa.
E hoounaia aku ana ke KUOKOA a me PAEAINA i huiia i ke kane a wahine paha e hookaa mai ana i kinohi i ka Elua Dala ($2.00) no ka makahiki, a i ole ia, he Hookahi Dala ($1.00) no eono malama. O ka mea e hookaa mua mai ana i ka Elua Dala kuike, e loaa ana iaia he makana, oia he Alemanaka no kela a me keia malama a me ka la o ka makahiki, i paʻi ia ma na inika waihooluu like ole. Ua like keia Alemanaka me na alemanaka haole.
E hoomanao i keia. Aole hookahi nupepa e hoouna ia aku ana i kekahi kanaka a luna paha, aia wale no a hookau mua ia mai ka uku pepa i kinohi.
LANAKILA KE KAHUA WAE KUHINA
He mau hehedoma aenei ka loihi o ka manawa i noho kuhina ole ai ka aina, a ua nui ka paakiki o ka hapanui o ka Ahaolelo nana i kipaku i na Aha Kuhina mua o Paka a me Makapolena, e kukulu ia ke kahua o ke aupuni o ka lehulehu ma Hawaii nei, oia hoi e kaa ka wae ana o ka Aha Kuhina i ka hapanui o na hoa o ka Ahaolelo, oiai o lakou na elele o ka lahui. a e ui ia ko ka lahui mau elele ma ka wae ana i na kanaka e noho pu ana me lakou e kuka no ka pomaikai a me ka maluhia o ka aina i loko o ka Hale Kaukanawai.
Ua paakiki no ke Aliiaimoku, a ua hoouna mai ia i ka Aha Kuhina o Konuwela ma ka la1i o Novemaba me ka nana ole i ke kahua a ka hapanui o ka Hale i hoolala ai a onou aku imua Ona. No laila, o ka hopena o ia onou ana mai a ke Alii, ua hoopau pupuahulu ia aku ka Aha Kuhina o Konuwela e ka Ahaolelo i loko o ekolu hona a me ka hapa wale no, a e kahakahaia ana ia Aha Kuhina ma ka moolelo o ke ao holookoa, "o ka Aha Kuhina o na hora ekolu me hapa."
Ma hope o ka naku ana, imi ana a kuka ana o ke Alii mai ka la 1 mai o Novemaba, ua noonoo oia no ka pono o ka aina a ua maliu mai i ke kahua me ke kahea ana mai i ke ʻLii Ahaolelo Hon. George N. Wilcox e wae i Aha Kuhina ma ka ia 6 aku nei. Ua kuka oia me ke Alii me ka oluolu no na poe e komo pu ana me ia, a ua hookaulua i ka hooholo loa ana a ike ia ka manao o ka aoao hapanui o ka Hale, ka aoao hoi oia pu ma ia heluna.
Ua hoi mai oia iloko o ka ahakuka o ka hapanui a ua hoike aku i kona kahea ia ana mai e wae i Aha Kuhina a me kona wae ana i na hoa e noho pu ana me ia i ka Aha Kuhina. No laila, ua hooholo ka elua-hapakolu o ia ahakuka o ka hapanui e apono i kela wae ana a e kakoo aku ina oia ka Aha Kuhina. No laila, ua hookohu ia mai ka Aha Kuhina o Wilikoki e like me ka makemake o ka aoao hapanui o ka Hale i koi ai e kukulu i kahua a e hoomaa aku no keia mua.
Ua hana o Wilikoki i ka mea maikai i kona aoao, ma ka hele ana mai e hoike imua o lakou i na mea a pau i pili i ka wae ana o ka Aha Kuhina, me ke kailiku ole ae ma kona manao iho a hookae i kona aoao, aka ua hahai oia malalo o na kuhikuhi a ka ahakuka Ina no i hoole ka hapanui o ka ahakuka i ka pono ole o kana wae ana, ina no ua wae hou oia a i ole ia, ina paha ua haalele i ka wae ana.
Aole makou i ike i ke kumu kupono e hoi hope ai ka poe a pau i ake e kukulu i kela kahua wae Aha Kuhina i ka wa i hooko ia mai ai ko lakou makemake, a e lilo ai i maa e like me ke kanawai no keia mua aku.
He oiaio, ua wawa mua ia na inoa e ae oloko o ka Aha Kuhina me ko Wilikoki, ma mua o kona hoi ana mai i Honolulu nei mai Kauai a kahea ia aku ai oia e wae, aka, ina ua kupono ia mau inoa no ka pono o ka aina a ae o Wilikoki e noho pu me ia mau inoa koikoi a mana i loko o ka aina me ka ae o ka hapanui o ka ahakuka, alaila, nana no ia i wae.
KA AHA KUHINA HOU.
UA palekana ka aina, mamuli o ka hookohu ia ana mai nei ka Aha Kuhina i hahai ia malalo o ke kahua kumukanawai i kukuluia iho nei oia ia
Hon. George N. Wilcox,
Kuhina Kalaiaina.
M. P. Robinson, Esq.,
Kuhina o ko na Aina E.
P. C. Jones, Esq.,
Kuhina Waiwai
Cecil Brown, Esq.,
Loio Kuhina
Maloko mai o keia Aha Kuhina he ekolu o lakou he mau kawowo ponoi na ka lepo aloha ou e Hawaii, a o ka eha, oia o Mr. Jones he kamaaina ia Hawaii no kanakolu makahiki ka loihi.
O ke Kuhina poo, ka inoa mua loa ma ka hookohu ia ana o keia Aha Kuhina, ka Hon. G. N. Wilcox, he keiki hanau ia no ka ua kaulana i Hilo, hanai ia a nui i Hawaii nei a hoonaauao ia ma ka aina e. He kanaka noonoo akahele, paeli ko holopono a kuoonoono, a ua hilinai ia e na poe o na aoao like ole a pau.
No Maka P. Robikana, ke Kuhina o ko na Aina E, he Hawaii maoli keia ma na ano a pau, ka hanau, ka hoonaauao ia ana a me ka imi waiwai ana. O ka Hawaii hookahi paha keia ma ka aala o kona inoa, ka maemae o kona noho ana a me ka lohe ole ia o na mea e hapala wale aku ai i kona mau lawelawe hana ana, e hiki ai ke helu ia he Hawaii helu ekahi i like loa kona ola ana me ko ka haole ma na mea a pau ke hookuku ae.
No Kikila Palaunu, "ka Mahimahi o Puaena," ka Loio Kuhina, he keiki papa oia no Hawaii nei ma ka hanau ana a me ka hookuonoono ana, a i ka aina e i hoomahuahuaia ai kona ike kanawai. Aohe oia he keiki malihini i na Hawaii, aka, he kamaaina.
No Peter Cushman Jones, ke Kuhina Waiwai, he Amerika oia ma ka hanau ona, a he Hawaii ma ka noho loihi ana a kanakolu makahiki, lawelawe hana ana, hookuonoono ana a me ke kokua naana i hana maikai o ka aina. He kanaka lawelawe hana holomua no kekahi hale kalepa nui o kei kulanakauhale, a ke ku nei oia ma ke kulana mua loa o na kanaka lawelawe hana hilinai ia e ko ka aina nei poe kalepa.
Nolaila, o ka Aha Kuhina o ka lahui i keia wa, he poe naauao kuoonoono, koikoi, mana a hilinai ia iloko o ka aina a pela no auanei e mahalo ia mai ai e ko waho. Ke kakoo ikaika nei makou i keia Aha Kuhina, oiai lakou e hana ana no ka pono o ka aina, ka pomaikai, ka holomua, ka maluhia a me ka hoomau loa ana i ke kuokoa o Hawaii nei.
Na Papa-paʻi o Honolulu
Eia na kanaenae a na nupepa namu, hapa namu a me olelo Hawaii o Honolulu nei, no ka Aha Kuhina hou o Keoki Wilikoki i hookohuia ma ka la 8 o Novemaba nei:
Ma ka nupepa name Buletina o ka la 8 o Novemaba: "He Aha Kuhina i hoopiha ia e na kanaka koikoi a me ka mana ma ke kuka ana o ka lahui, a e pono e ae laelae ia e na kanaka noonoo akahele o na aoao a pau."
Eia hoi ko ka nupepa namu P. C. Advertiser o ka la 9 o Novemaba manao no ka Aha Kuhina: "He mea oiaio loa he Aha Kuhina ikaika keia."
Eia hoi ko ka Hawaii Holomua manao o ka la 9 o Novemaba nei: "Ehoomaopopoia, mawaho ae o ka oihana Kuhina, he mau keonimana koikoi a hilinai ia keia o ka aina nei. Ma ke kulana hou i loaa aku nei ia lakou, ua loaa he mau koo mamuli o ko lakou hilinai ia ana ma ka lakou lawelawe oihana ana mawaho nei."
Eia hoi ka manao o ka nupepa Liberala o ka la 9 o Novemaba nei: "Oiai ua olokea ia ae nei a paa ka naluea Kuhina, e pono e hoomaikai ia ka aina. E kokua ia ke aupuni. E lokahi ka lahui e hoopakele i ko kakou aina mai na poino e hooweliweli mai nei."
Pi na lae o ke Kauka me ka Lunahooponopono
I ka Poakahi aku nei, mamuli o kekahi mau manao i hoopiha a hoolaha ia maloko o ka nupepa Libarala o ka Poaono i hala aku nei, e pekapeka a hoohenehene ana i na kauka Harisona i noke iho nei i ka haiolelo no na mea pili i ke ola kino, nolaila ua hanu iho o Keoki Harisona e loaa ka lunahooponopono E. E. Caray o ua nupepa la. Ma na papa olelo ana a laua a me ko ka lunahooponopono hoole ole i ka oiaio o na manao i puka ma ua pepa la, nolaila, ua wala aku la ke kauka i kona kookoo maluna o ka lunahooponopono, eia nae ua holo aku la oia mai ka hale oihana aku o ka nupepa Buletina kahi o laua i papa leo ai a puka iwaho o ke alanui.
Ua alualu aku ke kauka ma hope o ka lunahooponopono e holo la a hiki i ka wa i palahuli ai ka mea holo maloko o ke kahua o ka hale papaa hou loa e kukulu ia nei ma Kauanonoula. Ma laila laua kahi i hakaka ai a hiki ka wa i uwao ia ai laua e kekahi Samaria. Na ka Ilamuku i hopu ia laua a lawe ia i Kuapapanui. O ke kauka kai hopu ia no ka hakaka a me ka hoeha me ka mea make i ka lunahooponopono nupepa. Ua bela ia a puka mai, a ua bona ia e malama i ka maluhia.
Ua hookolokoloia keia hihia e ka Lunakanawai Hoomalu o Honolulu nei a ua hoopaneeia mai ka olelo hooholo a keia kakahiaka hoopuka.
Hou Pahi hou.
Mahope iho o ka hora 10 o ka po Poaono i hala malalo o Manana, Ewa, ua hou iho kekahi haole o Ewa o Ward ka inoa me ka pahi ia Wilkinson mahope mai o ke kua i ka wa e aumeume a e hakaka ana, oiai aole paha i nele ka hoalii ana o Alakohola maluna o kekahi o laua a ua kukonukonu maoli i lapaau ia iho e ke kauka, aka aole nae e pilikia ana. A i ka ike ana aku nei o George Harris i keia hakaka lele aku nei e uwao, eia nae oia kekahi i hou ia mai, a ke kau la he elua moku pahi ma kona lima. Ua hopu ia ka mea hou pahi a hoopaa ia ma ka hale hoopaa lawehala o Ewa, no ke kali i ka hookolo kolo imua o ka Aha Hoomalu o Ewa.
Ma ka Poaha nei, ua hookolokolo ia ka haole hou pahi Ward o Ewa i mua o ka Lunakanawai Hoomalu oia apana a ua hoopai ia he $100 a me 6 malama hoopaahao ma ka hana oolea. Ua hookuu ia ka lua o ka haole.
Hoolana pu ia.
He kakahiaka nui loa launa ole o ka pii ana o ke kai i ke Sabati aku nei i hala, no ka mea ua pai ka hoolana pu ia na papahele a me na kua o ka uwapo a me ke alanui e hoolele ia ai ka poe hoomalu mai na mokuahi aku a hiki Kahakaaulana a ua poino haalele loa kekahi. O ke kahua hoomalu, ua balana pu ia e ke kai. Ke olelo mai nei kekahi poe, aole ma Honolulu nei wale no i keia ai keia kai hoee, aka, ma kekahi mau wahi e ae no kekahi o Oahu nei.
Ke Koho Balota Peresidena Amerika ma Honolulu.
Ma ke koho balota peresidena hoomeamea a na Amerika i malama ai ma ka Hale Golden Rule Bazaar, Alanui Papu, Honolulu nei, mawaena o ka hora 8 kakahiaka a me 5 ahiahi o ka la 8 o Novamaba nei, no na moho e holo Peresidena nei ma Amerika Huipuia, oia hoi o Harrisona no ka aoao Ripubalika, Cleveland no ka aoao Democarata a me Weaver no ka aoao lahui. I ke pani ana o ka pahu balota ua loaa aku la he 146 ka nui o no balota i hookomo ia, a penei na balota o kela a me keia moho: Cleveland no ka aoao Democarata a me Weaver no ka aoao lahui. I ke pani ana o ka pahu balota ua loaa aku la he 146 ka nui o na balota i hookomo ia, a penei na balota o kela a me keia moho: Cleveland, he 74; Harrisona, he 66; o Weaver, he 2; a he 4 balota i kiola ia. Huina a pau, he 146. Nolaila o Cleveland ka moho i puka i Peresidena ma Honolulu nei . Ina he oiaio kela e olelo ia nei, "e like me ka Honolulu e koho ai, pela ka ka Uniona," alaila ua puka o Cleveland i Peresidena.
Ka Waiwai o Rokekaila.
"Aole loa he mea hookahi e hanu nei ma keia poepoe honua," wahi a kekahi mea hale banako o Nu Ioka, "i ike i ka heluna nui o ka waiwai o ka ohana o Rokekaila, aka, ua hiki ia'u ke olelo ae maanei ua hiki aku ka huina nui o ko lakou wai wai i ka $1,000,000,000."
Iloko o ka makahiki 1857, ka makahiki hoi pahola iho ai o kela popilikia nele dala ma Ladana, a no kekahi mau la ua pau ka hilinai ia o ka inoa banako o George Peabody, a no kekahi mau la hoi ua komo pu aku ka inoa banako maikai o na Hoahanau Baring iloko oia popilikia hookahi, a o ka makahiki hoi ia i poho ai na hale banako nunui a me na hale kalepa nunui a wai wai, o keia hale banako hookahi wale no o Rokekaila ka i ku a alo nona iho iloko o keia popilikia nui. Ua lawelawe keia hale baneko i na bana like ole he nui; ka hoaie dala, na hana aelike, kuai ana i na auka gula me dala, kuai ana i na mahele waiwai, kuai ana aku i na waiwai hoopaa, a he nui wale aku. Ua like keia wa o ka popilikia o ka aina me ka wa pilikia ole i keia hale banako. Ua pilikia pu ka Hale Baneko o Enelani i keia wa a ua nonoi aku i ke Aupuni no na kokua ana, aka, o keia hale baneko mau no kona nee ana imua. O na heluna dala he nui i lilo a poho aole ia he mea nana e hookuemi hope i na lawelawe hana ana. Iloko o ka makahiki 1848 ua poho keia hale baneko he $40,000,000 i ka manawa hookahi. I ka makahiki 1870 i ka wa o ke kaua mawaena o Farani a me Geremania, ua papalua ia keia heluna maluna ae ke poho o ka hale baneko o Rokekaila ma.
Nohea mai keia puu mauna nui o ka waiwai? Nohea ke kumu i kahe mai ai keia waiwai nui? Aole loa he mea kupanaha maloko o ka buke moolelo Arabia i like aku ke kupaianaha me ka oiaoi e like me keia. Aole he mau hana mana ma keia moolelo--aka, he hookahi wale no mana nui oia ka hoomakaulii, hoomanawanui a me ka hakilo ana i na au nee pomaikai o ka manawa.
Aia maloko o ke kulanakauhale o Frankfort, Geremania, he wahi alanui uuku haiki a lepo a i kapa ia ka inoa ke alanui Iudaio. E ku ana na hale loloa a pupuka ma kela a me keia aoao a i hele hoi a piha hookeke i na kane a me na wahine, a ua hele hoi a piha i ka maea a me na ea polopolona. Maloko o kekahi o keia mau hale e noho ana o Mayer Anselm Rokekaila, ke kumu a me ka pohaku kihi nana i hookahua mua loa ka hale banako nui hookahi o ke ao nei. Iloko o kona mau la opiopio, ua kii ia mai kona mau makua e ka make a lawe ia aku a koe hookahi iho la oia. Ua malama ia oia e ka ohana o kona mau makua a o ka oihana kahunapule ka lakou oihana i manao ai nana. Aka, ua oi ae ka ikaika o ka manao hana kalepa iloko o keia Mayer Anselm, a nolaila, ua hookomo ia aku la oia iloko o kekahi wahi hale banako uuku ma Hanova. Mai ke kulana haahaa oia i pii ae ai a pela i pii pu ae ai ka makemake a mahalo o ka mea hale banako, a aole i liuliu ua lilo ae la oia i kokua luna hoohana nui. Ma keia kulana oia i noho ai a hiki i ka wa i loaa ai iaia he puu dala mahuahua, alaila, haalele aku la oia i ka hale banako a hoi hou aku la i kahi alanui haiki a lepo, a wehe ae la he keena hoaie dala a kau pu ae la i ka inoa "Ka Palekila Ulaula."
Iloko o ka makahiki 1812, make iho la oia me ka waiho ana iho he puu dala nui o
ELIMA MILIONA DALA.
O keia huina dala nui maluna ae, ua hooili aku oia maluna o kana mau keiki elima, a malalo o ka lakou mau hookele a hoopukapuka ana ua loaa ka huina nui hewahewa o hookahi biliona ($1,000,000,000) a eia no ke pli mau nei i keia wa. A hiki i keia wa aole loa i uhaki ia ka hoohiki paa a keia Meyer Anselm i kauoha ai i kana mau keiki. Eia ke hele nei i ka hanauna ekolu me eha a eia uo kela kauoha ke paa nei. O kela a me keia waiwai pakahi o na Hoahanau Rokekaila a me ko lakou mau hale baneko, ua apola lakou malalo o ka inoa hookahi Rokekaila. A ehia hoahui i komo iloko o keia baneko e lawelawe oihana nei me na Aupuni Moi kui a me na Aupuni Moi i kela a me keia la? He mau makahiki i hala ae nei aole i emi iho malalo o iwakalua hoahui, a i keia wa ela no ke pii palua nei i kela a me keia makahiki. O kekahi o na kauoha paa a Mayer Rokekaila oia no ka mane kane a wahine ana iloko o kona ohana, eia no ke hooko ia nei.
Ma na wahi a pau o ka poepoe honua, ua ku he hale banako i hookele a hookahua ia malalo o ka inoa Rokekaila. Aia ma Parisa kekahi hale banako, aia ma Viena, A aia no hoi ma na wahi a pau o ka poepoe honua he mau miliona dala a keia ohana e hoopukapuka a e kaahele mau nei. Aole i helu ia ke dala a Barings, Goldsmith, Conttses a me Hopes. O na lawelawe kalepa a hoopukapuka dala i hiki ole i kela poe ke lawelawe, ua lawelawe a hana ia e keia poe Rokekaila. I kela kaua huluamahi i hoouka ia ma Watalu, ua hiki ole i ke aupuni o Enelani ke hoolako i ke dala no kona pualikoa nui, aka, o keia Natana ka mea nana i haawi aku i ke dala i ke aupuni. I ka wa o ke kaua, ua hoouna aku ola i na manu lawe leta a me na waapa holo loa no ke kahua o ke kaua. Ua hele kino maoli aku no oia no ke kahua kaua. Ua ike oia i ka hooili kaua a na aoao elua. Aia oia ma na wahi a pau a Welinetona e hele ai. Ua ike ia nae oia a kauoha ia aku la e hookaawale loa a i ole e kau no oia maluna o ka amana. A i ka wa i hoomaka ai o ka hee o ka pualikoa o Napoliona, ua kau iho la oia maluna o kekahi lio holo loa i hiki ke loaa me ke dala, a holo aku la me ka puahia nui no no kapakai o Belegiuma. O keia Natana wale no ka mea mua i hiki mamua o na elele lawe mea hou a Weline kona.
Iaia i hiki aku ai aole loa he mea waapa i aa e lawe iala a pae ma na kapakai o Enelani Mamuli o ka nui o ka ino, aka, me kekahi puu dala nui ana i pakali ai ua ae iho la kekahi mea waapa e hoe iaia a pae i Enelani, a ma ka napoo ana o ka la ua pae aku la oia, a kau iho la maluna o kekahi lio holo loa a hoohiki aku la i Ladana i ke aumoe. I ke kakahiaka o kekahi la ae hoomaka aku la oia e hoolaha i ka lono ua pio na pualikoa hui o Enelani me Perusia a hoomaka pu aku la e kuai i na palapala nota hoaie o ke aupuni ma ke kumukuai haahaa loa. He 48 hora mahope iho hiki mai la ka lono ua lanakila o Welinetona a ia manawa i pii ae ai ke kumu waiwai o keia mau palapala nota. Kuai hou aku la o Natana i ua mau palapala nota la, a ua oleloia ua loaa iaia he mau miliona dala ma keia lawelawe kalepa ana.
Mailoko mai o ka makahiki 1815 ua hoolako aku keia hui baneko ia Enelani wale no he $1,000,000,000; Auseturia, $250,000,000; Perusia, $250,000,000; Farani, $400,000,000; Italia aneane $300,000,000; Rusia, $125, 000,000; Berazila mai ke $60,000,000 a hiki i ke $70,000,000; a no kekahi mau aupuni liilii e ae mai ka elua haneri miliona dala a hiki i ka ekolu haneri miliona--he $3,000,000,000 paha ka huina pau.
He Leta Hamame
E KA NUPEPA KUOKOA:
I ka lahui e noho la ma ka Pana laau a ka ehaeha, mai na lalani kuahiwi e waha ana ma ke kua iho me ka ohu. Mai ka lae o Kahili me Kalaupapa i po i ka ehu a ke kai a ka lae o Papio i ke awawa aloha nui ia o Waikolu, walohia wale.
Ke haawi aku nei au ko oukou makua o na la i hala ae la, kaʻu wahine a me kaʻu mau keiki i ko makou aloha ia oukou a pau. Aloha oukou.
Ua haalele aku au ia oukou ma ka la 27 o Okatoba, a ma ka hora hope loa ma ka uwapo o Kalaupapa aʻu i kau mai ai ma ka waapa me ka ohana, a mamua iho oia manawa oiai kekahi hapa o oukou e ku pohai mai ana imua oʻu, ua puana ae au i kekahi mahele o koʻu aloha imua o oukou, a oia keia:
Ke ohi nei au i kahi aʻu i hele mai ai, a o kaʻu wale no e noi nei ia oukou, e noho oukou me ka hoomalu a e malama hoi i ka maluhia o ko oukou noho ana i like ai ia maluhia me ka wa o ko kakou noho pu ana no na mahina he 21 i aui hope ae, a oiai hoi au e paa ana i ka hoe ma ke ano he makua no oukou, a aole au e poina i na waimake helelei i kukai ia mawaena o kakou ma kela la poina ole.
Kau mai la makou ma ka Mokolii a hoomaka mai la na enegini e hoohana no ka hoonee ana i ka halelana imua, e holo ana hoi i ka ewalu mile i ka hora. Ke ike la no ia oukou a hoomaka o Papaloa e nee hope, noi ae la au i ka oluolu o Capt. Alex. McGregor e haawi aku i ko makou ike hope loa ana ia oukou ma o ka hookani ia ana o na oeoe no ekolu manawa. A pela pu no hoi i hookani ia ai ekolu oeoe ma ke kaalo ana ia Iliopii. A hiki makou i Hoolehua, ike aku la ia mau kula palahalaha a me ia mau makalae, a he ku i ke aloha i ka waiho lahalaha mai, kahi a oukou a me aʻu pu e imi ai i wahi ola ma ia mau kipapali, hala ae ana ia mau la maka poniuniu o ua aina la a ke aloha e hooipo la.
Kaalo ae la ia Kalaupapa me ka haawi no i no aloha ma ke oeoe ia oukou. Na ka waimaka no e hiolo i kau a mea o ka pumehana o ke aloha me oukou. Ike aku la ia Waihanau kela kuahiwi ku haaheo me kona mau wehi o ka lipo waokele, a hoomanao ae la au i keia mau lalani a ke aloha:
Aloha wale ka pali o Koloa,
A ke alo huli i Waihanau la
E hanau,
Aloha ka makua,
I ka hoi nele i ke kaha loa,
Ea--e--walohia wale.
Kaalo ae la ma na lalani mauna o Waikolu i ke ku kilakila mai me he ao opua la. Kilohi iki no kekahi mau minute pokole, oiai ua awawa kaulana la e hamama pono mai ana me ke kololio mai o ke ahe iau makani e lawe mai ana i ke ala puia oia wao, i pulupe i ke onaona e kahiko hope loa iho maluna o ka makua nana i hele na ili hualala, na alo pali, na awawa a me na kualono a puana ae la i keia mau lalani:
E ka uka lulu,
Aloha oe.
Ohu noe o na pali,
Aloha oe.
Nahele i puia i ke ala,
Aloha oe.
I ka liko o ka awapuhi,
Aloha oe.
KANAENAE HOPE IOA.
E na Lehua o ahina, na ko hai umauma oe e lei aku. Na maile o Pokakoa, ua pau kou papahi ana ma kona poo. E ka wai huihui o Waikolu, na ko hai mau lehelehe oe e inu. E na pua kiele o na kualoa o Akala, aole ia e lei hou i koa mau onaona ma kona a-i
Kou oiaio.
W.H. TELL.
Kalihi, Honolulu, Nov. 8, 1892
Ua mahui mai makou, ua hoouna palapala mai kekahi Hawaii e noho ana ma kekahi wahi kuaaina o ka moku o Keawe, a maloko o ia palapala kekahi pauku olelo ua ake oia i ka Moiwahine e hoopau i ka Ahaolelo a e kukala mai i Kumukanawai Hou. Ke makemake nei makou e ike in a ia he kauaka e paa ana i kekahi oihana aupuni a oihana hauohano paha mai ke aupuni aku, e uhuki koke iaia, no ka mea, ua uhaki oia i kana hoohiki malalo o ke kumukanawai, a iaa he mea koho balota, e hookuewa aku iaia e like me kanake hakihaki kanawai a i lawe ia kona mau pono kivila.
Hoolaha Hou.
AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA
Elua o ko Hawaii Pae Aiua. Ma ka hooponopouo waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o KAHELE (k), o Hamakualoa, Maui, i make.
Maka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a me ka papa hoiki o M. Kealoha. Luna Hooponopono o ka wai wai o kahele (k) no Hamakualoa, i make, e noi ana e apono ia na hoolilo he $475.93, a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia he $665.60 e noi ana e nana a apono ia kela mau mea, a e kauoha ia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e hookuu ana iaia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma ia ano.
Ua kauoha ia o ka POAHA, ka la i o Dekemaba, M. H. 1892, ma ka hora 10 o kakahiaka, imua o na Lunakanawai la, ma ke keena ma ka hale hookolokolo, ma Wailuku, ola kahi a me ka mauawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na papa hoike i olelo ia, a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu, in a he kumu io ko lakou, e ne ole ia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i olelo ia.
Kakauia ma Wailuku, Ko Hawaii Pae Aina, Nov. 5, M. H. 1892.
AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA
Elua o ko hawaiia pae aina. maka hooponopono waiwai. mokupuni o maui, hawaii pae aina. Ma ka waiwai o kauo wailuku, Maui, i make.
No ka mea, ma ka la 4 o Novemaba, m h 1892, ua waiho ia mai imua o ka aha, kekahi palapala i olelo ia. oia no ke kauoha hope loa o kauo i make aku la: a me ka palapala hoopii e noi ana e hooiaioia kela palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko no ua waiho ia mai e.
Nolaila, ua kauoha ia o ka poaha. ola ka la o Dekemaba m h 1892, ma ka hora 10 am ma ka Rumi hookolokolo oia aha, ma lahaina, maui, oia ka la me ka hora, e hooiaio iaʻi ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko.
Kakauia ma Wailuku, Maui, ko hawaii pae aina. nov. 5, m h, 1892.
A.N. KEPOIKAI,
2415-3 Lunakanawai Kaapuni Apana Elua
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI
Kaapuni, apana ekolu o ko hawaii iʻae alua ma ka waiwai o hookuku, no honuapo, kau, hawaii, i make.
Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a holona, e noi ana e mahele ia ka waiwai o hookuku, no honuapo, kau hawaii, i make kauoha ole, iwaena o na hooilina. nolaila ua kauoha ia na mea a pau i pili, o ka poaono oia ka la 3 o Dekemaba, M. H. 1892 nei, i ka hora 9 kakahiaka ma ka hale hookolokolo ma waiohinu, kau, hawaii, oia kahi a mo ka manawa i koho ia no ka hoolohe aku i ua noi ia me na mea kue ke hoike ia.
F.S. LYMAN
Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu, H.P.A.
Hilo, Hawaii, Novemaba 2, 1892. 2415-3t
OLELO HOOLAHA
Aole au e uku ana i na aie i hoaie ia ma koʻu inoa me koʻu kauoha ole ma ke kakau.
2415-3t HERMAN EBERHARDT.
HOOLAHA AHA HOOPII AUHAU.
E noho ana na aha hoopii auhau o na apana auhau lehulehu iloko o ka apana elua e like me keia malalo iho:
Ma ka hale hookolokolo ma Hana, POAHA, Nov. 17, 1892, hora 10 am.
Ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, POAKAHI, Nov. 21, 1892, hora 10 a.m.
Ma ka Hale Hookolokolo ma Makawao, POALUA, Nov. 22, 1892, hora 10 a.m.
Ma ka Hale Hookolokolo ma Lahaina, POAKAHI, Dekemaba 5, 1892, hora 1 p.m.
A.N. KEPOIKAI.
Peresidena o na Aha Hoopii Auhau Apana Elua, K. H. P. A.
Wailuku, Maui, Oct. 21. 1832 2415-3t
NA AUHAU O 1892.
HOOLAHA A KA LUNA OHI AUHAU
E noho ana ka luna ohi auhau o ka apana o wailuku, maui, ma na wahi a me na la i hoike ia malalo iho nei. mai ua hora 9 am a 4 pm, no ka ohi ana i na auhau
Ma Waihee, Poaha, Nov. 17.
“ Waikapu, Poalima, Nov. 18.
“ Kahului, Poaono, Nov. 19.
“ Makena, Poakahi, Nov. 28.
Ma na la e ae a pau ahiki i Dekemaba 15 e loaa no ka luna ohi auhau ma kona keena oihana ma Wailuku
Ma na Poaono, e pani ia ke keena oihana ma ka hora 12 awakea.
O na auhau a pau i hiki aku ka huina i ka $10 a oi aku, e uku ia ma ke dala gula o America Huipuia.
W.T. ROBINSON,
Hope Lunahelu a me Lunaauhau o ka Apana o Wailuku, Maui.
Wailuku, Maui, Nov. 4, 1892. 2415-3t
Hoolaha Hooko o ka Moraki.
Ke hoolaha ia aku nei ka lohe i na mea a pau, i kulike ai me ka mana kuai o kekahi moraki i hanala i ka la 3 o dekemaba, 1890 e iosia kaianui o palama, honolulu oahu, ia Mrs. C.C. Armstrong, wahine kanemake o Kapalakiko, i kope ia ma ke Keena Kakau kope buke 68, a ma na aoao 27 a me 28 a i hoolilo ia aku ia A.J. Cartwright ma ke kuai, a kopela ma ka buke 69, a ma na aoao 27 a me 28 a i hoolilo ia aku ia A.J. Cartwright ma ke kuai a koeia ma ke buke 68 a ma ka aoao 28 ke makemake nei na mea nona na inoa malalo iho e hooko aku i ua moraki ia no ke kumu ka uhakiia o ka aelike oia ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee.
Ka hoolaha hou ia aku nei ka lohe i na mea a pau ma hope iho o ka pau ana o na hebedoma ekolu mai ka la aku o keia hoolaha ana e kuai ia aku no ma ke kedals ka waiwai i paa maloko o ua moraki la ma ke kulanakauhale o honolulu, mokupuni o oahu ma ke poaono la 3 o dekemaba 1892 hora 12 awakea o ia la ma ka hale kudala o James F. morgan.
Na luna hooko kauoha a kahu o ka palapala kauoha a AJ Carlwright i make a i ole ia Cecil Brown Loio.
O ka waiwai i paa ma ua moraki ia ola kela aina e waiho la me kahawale honolulu oahu nona ka ili he .153 o ka eka oia ka apana 21 kuhikuhi la uloko o ka palapala silo nui helu 2397 a kuleana hoona aina 1495. 2415-1
Hoolaha Hou.
I LOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE o ko Hawaii ae Aina MAKIA M BREW STEE kue ia CHAS H BREWSTER Hoopii oki mare.
Lunakanakawai: Ma ka lokomaikai o ke Akua o ko Hawaii Pae Aina, Moi.
I ka @ o ke Aupuni, a i ole i @ Hope--Me ka Mahalo;
Ke kauoha ia aku nei oe e kii ia CHARLES HENRY BREWSTER mea i hoopii ia ina e waiho mai ana oia i ka na pane i kakau ia iloko o ua la he Iwakalua mahope iho o ka hookoia ana o keia, e hele mai imua o ka Aha Hookolokolo Kiekie i olelo ia ma ke kau o ua Aha ia e malama ia ana ma ke keena hookolokolo o ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, i ka POAKAHI la 3 o Okatoba e hiki mai ana ma ka hora 10 kakahiaka, e hoike mai @ ke ala la e ae ole ia ai ke noi a Maria M Brester mea hoopii e ike me ka mea i hoakaka ia iloko o kana palapala hoopii i pakui ia me @.
A e @ mai i ka palapala kii nae ka ho@ piha o ka@ mau hana no ia mea.
Ikea: Ka Mea Hanohano A.F. JUDD
Lunakanawai Nui o ko mau
Aha Hookolokolo Kiekie
Honolulu, i keia la 20 o @
GEO LUCAS
Hope Kakauolelo @
Ke hoike nei au o ka mea maluna ae he kope oiaio no ia o ka palapala kii ma ia hihia, a ua kauoha na Aha lza e hoolaha ia ia mea a e hoopanee ia ka hikhia a ke kau o Ianuari e hiki mai ana.
Kakauia ma Honolulu, Okatoba 5, 1892
HENRY SMITH
2415-@ Kakauolelo o ka Aha Kiekie
I LOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O KO Hawaii o ko Hawaii Pae Aina. CLARENCE W MACFARLANE kue ia LILIAN MACFARLANE. Hoopii oki mare.
LILIUOKALANI: Ma ka lokomaikai o ke Akua o ko Hawaii Pae Aina. Moi.
I ka Ilamuku o ke Aupuni, a i ole @ Hope-Me ka Mahalo.
Ke kauoha ia aku nei oe e @ MACFARLANE mea i hoopii ia @ mai ana oia i kana pane i @ la he iwakalua mahope iho @ kela, e hele mai imua o ka Aha Hookolokolo Kiekie i olelo ia ma ke kau o na Aha a e malama ia ana ma ke keena hookolokolo o ka Hale Hookolokolo o Honolulu, Mokupuni o Oahu, i ka POAKAHI la 3 o Otakoba e hiki mai ana ma ka hora 10 kakahiaka, e hoike mai no kela @ e ke ole la ai ke noi a Clarence W Macfarlane mea hoopii e like me ka mea i hoakaka ia @ o kana palapala hoopii i pakui ia me keia.
A e hoihoi mai i ka palapala kii me ka hoike piha o kau mau hana no ia mea
Ikea ka Mea Hanohano A F JUDD Lunakanawai Nui o ko makou Aha Hookolokolo Kiekie ma Honolulu, i ka la 26 o Iulai, 182 HENRY SMITH, Kakauolelo.
Sila
Ke hoike aku nei au o ka mea maluna ae he kope oiaio no ia o ka palapala kii ma @ a ua kauoha na Aha la e hoolahaia ia mea a e hoopanee ia ka hihia a ke kau o Ianuari @ mai ana.
Kakauia ma Honolulu, Okatoba 8 1892,
HENRY SMITH,
2415 Kakauolelo o ka Aha Kiekie
AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o MAKUAHINE (k.) no Honuaula, Maui, i make kauoha ole.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka Palapala Noi a Hellen Kahookano (w.) e hoike ana ua make kauoha ole o Makuahine (k.) no Honuaula, Maui, ma Honuaula, Maui i ka la --o----15@--. a e noi ana e hooponopono ia ka waiwai, a e hooholo ia i na hooilina.
Ua kauoha ia o ka POAHA ka la 1 o Dekemaba, M.H. 1862 ma ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai la, ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, Maui, a ma ia manawa a ma ia wahi no, e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la.
Kakauia ma Wailuku, Maui, Ko Hawaii Pae Aina, Nov. 5th M.H. 1892.
A.N. KEPOIKAI.
2415-3 Lunakanawai Kaapuni Apana Elua
AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o MANUEL SYLVA, no Waikapu, Maui, i make kauoha ole.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka palapala noi a Kaui Sylva (w.) e hoike ana ua make kauoha ole o Manuel Sylva (k.) no Waikapu, Maui, ma Waikapu, Maui i ka la 22 o Sepatemaba, 1891, a e noi ana e hoopuka ia ka Palapala Hookohu Luna Hooponopono Waiwai iaia.
Ua kauoha ia o ka POAHA ka la 24 o Novemaba. M.H. 1892 ma ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai la, ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, Maui, a ma ia manawa a ma ia wahi no, e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la.
Kakauia ma Wailuku, Ko Hawaii Pae Aina Okatoba 27. M.H. 1892.
A.N. KEPOIKAI.
2414-3 Lunakanawai Kaapuni Apana Elua
AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o KANEHAILUA (k.), Waiehu, Maui, i make kauoha ole.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka palapala noi a Kuialiimili (w.) e hoike ana ua make kauoha ole o Kanehailua (k.) no Waiehu, Maui, ma ......... i ka la.....o.....189 ... a e noi ana e hoolilo ia i na hooilina.
Ua kauoha ia o ka POAHA ka la 24 o Novemaba. M.H. 1892 ma ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai la, ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, Maui, a ma ia manawa a ma ia wahi no, e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la.
Kakauia ma Wailuku, Ko Hawaii Pae Aina Okatoba 27. M.H. 1892.
A.N. KEPOIKAI.
2414-3 Lunakanawai Kaapuni Apana Elua
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o KALUAI (k) no Kahinano, Hilo, Hawaii, i make.
Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala no o Maleka (w) me Kamakaokalani (k), e noi ana e hooponopono ia ka waiwai o Kaluai (k) @ Kahinano, Hilo, Hawaii, i make kauoha ole aku nei ma Molokai, a e hookohu ia o S. Kalu@ i Lunahooponopono no ia waiwai; nolaila ua kauoha ia na mea a pau i pili o ka POALIMA oia ka la 16 o Dekemaba, M.H. 1892 nei i ka hora 9 o kakahiaka ma ka Hale Hookolokolo ma Hilo, Hawaii, oia kahi ame ka manawa i koho ia no ka hoolohe aku i ua noi ia me na mea @ke hoike ia.
F.S.LYMAN.
Lunakanawai Kaapuni Apana, Ekolu H.P.A. Hilo, Hawaii, Okatoba 24, 1892. 2414-3
AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o NAKIAWEAWE (k.), o Kipahulu, Maui, i make kauoha ole.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka palapala noi a Jno. W. Kailua, e hoike ana ua make kauoha ole o Nakiaweawe (k.) no Kipahulu, Maui, ma Kipahulu, Maui i ka la-----o----189--, a e noi ana e hoolilo ia i na hooilina.
Ua kauoha ia o ka POAHA ka la 17 o Novemaba. M.H. 1892 ma ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la imua o ua Lunakanawai la, ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, Maui, a ma ia manawa a ma ia wahi no, e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la.
Kakauia ma Wailuku, Ko Hawaii Pae Aina Okatoba 27. M.H. 1892.
A.N. KEPOIKAI.
2414-3 Lunakanawai Kaapuni Apana Elua
AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o R KANUI (k.), Wailuku, Maui, i make.
No ka mea, ma ka la 21 o Okatoba, M.H. 1892 ua waihoia mai imua o ka Aha, kekahi palapala i olelo ia, oia no ke kauoha hope loa o R. Kanui (k) i make aku la a me ka palapala hoopii a noi ana e hooiaio ia kela Palapala Kauoha a e hoopuka hoi ka Palapala Luna Hooko no D. Keanu Kanui (w).
Nolaila, ua kauoha ia o ka POAKAHI oia ka la 21 o Novemaba, M.H. 1892, ma ka hora 10 kakahiaka, ma ka Rumi Hookolokolo o ia Aha ma Wailuku, Maui, oia ka la a me ka hora @ hooiaio ia ai ia Palapala Kauoha, a e hoo@ hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau @ e kue ana ia palapala Kauoho, a me ka @ ka ana i ka Palapala Luna Hooko.
Kakauia ma Wailuku, Ko Hawaii Pae Aina Okatoba 22. M.H. 1892.
A.N. KEPOIKAI.
2414-3 Lunakanawai Kaapuni Apana Elua
AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o JOSEPH COCKETT , o Waikapu, Maui, i make.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi o @ Cockett (w.) Lunahooponopono o ka waiwai Joseph Cockett no Waikapu, Maui, i make noi ana e apono ia na hoolilo he $1,291.56 @ hoike ana o na mea i loaa mai iaia, he $1294.56 a e noi ana e apono ia kela mau mea, a e k@ha ia e mahele i ua wawiwai e waiho ana @ kona lima i na mea i kuleana malaila, a e @ kuu ana iaia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma ia ano.
Ua kauoha ia o ka POAHA ka la 24 o Novemaba. M.H. 1892 ma ka hora umi kakahiaka, imua o ua Lunakanawai ia, ma ke Keena ma ka Hale Hookolokolo, ma Wailuku, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na papa hoike i olelo ia, a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu, ina he kumu ia ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i oleloia.
Kakauia ma Wailuku, Ko Hawaii Pae Aina Okatoba 27. M.H. 1892.
A.N. KEPOIKAI.
2414-3 Lunakanawai Kaapuni Apana Elua