Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 49, 3 December 1892 — Page 2

Page PDF (1.96 MB)

This text was transcribed by:  Thea
This work is dedicated to:  Family and friends

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

MA KE KAUOHA

 

            Ua oluolu i ke Alii ka Moiwahine ka bookohu ana i keia poe keonimaoa malalo iho i Aha Kahina Noca:

            Mea Mahaloia Hon. G. N. WILCOX, i Kahina Kalaiaina. ma kahi o Charles T. Golick, i waiho mai.

            Mea Mahaloia Hon. M. P. ROBINSON, i Kahina no ko na Aina e, ma kahi o Joseph Nawahi, i waiho mai.

            Mea Mahaloia Hon. PETER C. JONES, i Kahina Waiwai, ma kahi o Hon. W. H. Cornwell, i waiho mai.

            Mea Mahaloia Hon. CECIL BROWN, i Loio Kahina ma kahi o Charles Creighton, i waiho mai.

            Halealii Iolani, Novemaba 8, 1802.    24163

 

            O ka hapanui o na Hoa o ka I'apa Nana Koho @ no ka Mahele Ekolu o ka Apana o Hila Hema, Hawaii, na waiho mai i ko lakou mau kulana, a oiai aole i lawa ka manawa no ka hoopiha ana aku ia mau kulana i hoohakahaka ia a e @ ia ai hoi ke kanawai mamua ae o ka @ Novemaba, ka ia hoi i kukala ia ai no ka malama ana i ke Koho Balota Kuikawa no ka @ no ua Apana ia; nolaila, ke @ ia aku nei ka hoolaha akea, o ka Olelo Kukaia @ hoopuka ia mai keia Keeua aku ma ka la 10, Novemaba, 1892, e kauoha ana i ua Koho Balota nei, ke kauoha ia nei ua hoopau ia.

G.N. WILCOX

Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina, Nov. 21, 1892.        24173

 

            Ua hookohu ia o A. BARNES i keia la, i lala no ka Papa Alanui o ka Apana Auhau o Wailuka, Maui, no ka manawa i koe i hoohakahaka ia mamuli o ka waiho ana mai o H.G. Treadway, Esq.

G.N. WILCOX,

Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina, Nov. 10, 1892.        24163

 

HOOLOHA KOHO BALOTA.

 

OIHANA KALAIAINA,

HONOLULU, NOV. 21, 1892.

            I kulike ai me ke Kanawai Koho Balota o ka Aupuni, ke hoolaha ia aku nei ma keia, he Koho Balota Kuikawa no ke koho ana i Lunamakaainana ke maiamaia ana ma ka Apana o Hilo Hema, Mokupuni o Hawaii, mawaena o na hola 8 A.M. a me 5 P.M. o ka POAKAHI, la 19 o Dekemaba, 1892, no ka hoopiha ana i ka makalua o ka noho i hoohakahakaia mamuli o ka haalele ana mai o ka Mea Hanohano Joseph Nawahi.

            O na Apana Koho, na Mahele Koho, na Wahi koho, a me ua Luna Nana, eia iho no ia malalo nei:

UPANA UKAHI- HILO HEMA.

            Oia @ Puna a me Hilo ma ka hema o ka moeana kahawai maleo o Pukihae.

            Mahele Ekahi- Oia kela wahi o Puna e moo ia mai Kau a hiki aku a e hoopui pu mai ana ia Kehena. Wahi Koho: Halekula o Kalapana.

            Na Luna Nana- J.M. Kauwila,

                                     S.H. Haaheo,

                                     J. Kahoomaua.

            @ no ka ia Koho Balota wale no

                                     J.A. Kaaukai,

                                     D. Kahaulelio.

            Mahele Elua- Oia kela wahi o Puna e moe ia mai Kehena a ka paleua o Hilo, koe aku o Keaau a me Olaa. Wahi Koho: Hale Hookolokolo o Pohoiki.

            Na Luna Nana- J.E. @

                                     D. Kapele.

                                     S. Kaulupale.

            Hookohuia no ka ia Koho Balota wale no.

                                     W.L. @

                                     Rev. J.K. Kalawe.

            Mahele Ekolu- Oia no na aina o Keaau a me Olaa ma Puna, a me keia wahi o Hilo e @ ia mai ka palena o Puna a ka moeana kahawai mai oo o Pukihae. Wahi Koho: Hale Hookolokolo ma Hilo.

            Na Luna Nana- Daniel Porter,

                                     S.L. Desha,

                                     A.W. Richardson.

            Hookohuia no ka la Koho Balota wale no.

                                     J.T. Brown,

                                     G. Nakapuahi.

G.N. WILCOX,

Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kaliaina.           2417-2

 

Kuai Kudala o na Laikini Awa

 

            K KUAI KUDALA ia aku ana ma ka POAHA, la 8 o DEKEMABA, 1892, na laikini awa malalo iho no ka manawa he hookahi makahiki mai Ianuari 1, 1893 aku.

OAHU.

Waialua………..1       Koolaupoku…....1

MAUI.

Lahaina………..2       Hana……...…….1

Wailuku………..2       Makawao……….1

HAWAII.

Hamakua………..1     Kohala Hema..….1

Kohala Akau……1     Kan…….…….…1

KAUAI.

Waimea…………………………………1

            O na laikini o Oahu, o kuai ia aku ana ma ka ia maluna ae, hora 12 awakea, mamua iho o ke alo o Aliiolani Hale.

            Ko na mokupuni e ae mau laikini o Maui, Hawaii a me Kauai, e kuai ia aku ana ma na apana like oie ma ka la maluna ae, ma ha hora a me kahi i hookaawale ia e na Makai Nui a e ko lakou mau Hope paha. Ina ma kekahi kumu kupono e manao ia ai e hoololi i ka la e kuai ai, e hoolaha ia ma na pepa paʻi alanui a paʻi ma ka apana.

            Koho kiekie.- No @ a me Lahaina, $300 no ka laikini hookahi, a no na apana e ae he $100 no ka laikini hookahi.

            Uku Dala.- E waiho e ia mai ka 25 hapa @ i ka wa e haule ai ka @, a e lilo wale ia @ dala in a aole e hookaa piha ia ka huina o ka laikini maloko o ka @ he umi la mai ka la aku i kuai ia ai.

CHAS. T. GULICK.

Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina. Honolulu, Novemaba 4, 1892.        2414-@

 

KA NUPEPA KUOKOA

ME

Ko Hawaii Paeaina i Huiia

 

No ka Makahiki, - - - 82 00

No Eono Mahina - - -  1  00

Kuike ka Rula.

 

NA PUKA ANA        1          2          3          4          5          6

                                  Pule     Pule     Pule     Pule     Pule     Pule

Iniha..                      $ 1.50  $  2.00  $ 2.50 $ 3.00  $  3.50  $ 4.00

2 Iniha..                      2.00      2.75     3.50    4.00      4.50     5.00

3 Iniha..                      2.50      3.50     4.50    5.00      5.50     6.00

4 Iniha..                      3.00      4.00     5.00    6.00      6.75     7.50

5 Iniha..                      3.50      4.75     6.00    7.00      8.00     9.00

6 Iniha..                      4.00      5.50     7.00    8.00      9.00    10.00

            O na Olelo Hoolaha a pau e hoouna ia mai ana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa, e hoouna pu mai me ka auhau, a in a aole, aohe hookomo ia.

 

HOOPUKAIA E KA

HAWAIIAN GAZETTE CO.

H.M. WHITNEY, Luna Nui,

J.U. KAWAINUI, Luna Hooponopono

 

POAONO, - DEKEMABA 3, 1892.

 

1861 I NA POE HELUHELU 1893

            Ma ka la 31 o Dekemaba, 1892, e piha ai ke Kanakolukumamakahi o na Buke o ke KUOKOA, no ka mea, ua hoomaka kona paʻi ia ana ma ka makahiki 1861, a nolaila ua kanakolukumamakahi on a mau makahiki- ua kanaka makua, ikaika a ola maikai. No ia mea, o ke KUOKOA oia ka nupepa Hawaii loihi o ke ola ana, a o ka makuakane hoi o ha nupepa lehulehu i hanau mai a i make aku no ka ilihune iloko o na makahiki he kanakolukumamakahi i hala. Nolaila, ua aloha a mahalo nui na Hawaii no ka lakou Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaii. Ke hoopuka ia nei ka pepa i keia wa e Mr. H.M. Wini, ka mea mua nana i paʻi i ke kope mua loa i ka 1861, a na Mr. J.U. Kawainui e hooponopono nei, he mea i kamaaina ma keia oihana no iwakaluakumamawalumakahiki i hala.

            E hoomauia aku ana ke KUOKOA a me PAEAINA i huiia i ke kane a wahine paha e hookaa mai ana i kinohi i ka Elua Dala ($2.00) no ka makahiki, a i ola ia, he Hookahi Dala ($1.00) no eono malama. O ka mea e hookaa mua mai ana i ka Elua Dala kuike, e loaa ana iaia he makana, oia he Alemanaka no kela a me keia malama a me ka la o ka makahiki, i paʻi ia ma na inika waihooluu like ole. Ua like keia Alemanaka me na alemanaka haole.

            E hoomana i keia. Aole hookahi nupepa e hoouna ia aku ana i kekahi kanaka a luna paha, aia wale no a hookaa mua ia mai ka uku pepa i kinohi.

 

Ka la Kuokoa ma Honolulu nei.

            Ua hoomanao ae ko Honolulu nei i ke Kanaha Kumamaiwa o na la kulaia o ko Hawaii nei noho kuokoa ana, mamuli o ko na Aupuni o Beritania Nui a me Farani ae ana mai ma ke kuikahi.

ANAINA MA KAWAIAHAO.

            Ma ka luakini o Kawaiahao, i ka hora 10 a me hapa o ke kakahiaka, ua akoakoa ae he anaina nui makolukolu, no ka hoolohe ana i na hana i hoolala ia e na Ahahui Opiopio Imipono Karistiano no ia la. Ua hoohanohano ae ke Alii ka Moiwahine, Ka Mea Mahaloia A.S. Cleghorn, Kiaaina o Oahu, Ka Mea Kiekie ke Keikialii Kalanianaole, na Mea Mahaloia na Kuhina o ke Aupuni, ke Kuhina Noho o Amerika Huipuia a me na lala o na Puali o na Luna Aupuni nui kuwaho a me na Kanikela, ke Kapena Wiltse o ka mokukaua Amerika Boston a me na aliimoku, na luna aupuni kuloko a ma ka lehulehu, e hoopiha ana ia lalo a me luna o ka luakini nui o Kawaiahao.

            Maluna o ka awai i hoonoho ia ai na haiolelo o ka la a me ka Papa Himeni o Kawaiahao. Ma kahi mau o ka Papa Himeni ka Puali Puhi Ohe Hawaii malalo o Mr. Berger.

            Ua hoomaka ia na hana me ke mele a ka Puali Puhi Ohe a me ka pule a Rev. H.H. Paleka. Alaila, ua ku mai la o Hon. E.K. Lilikalani, ka kaiolelo o ka la a heluhelu mai la i ka moolelo o ko Hawaii nei mau la mua o ka noho aupuni ana a me ko ka Mei Kauikeaouii mau hoopilikia wale ia ana mai, ka lawe pio ana o Lo Keoki i ka ea o ka aina, ka hoounaia ana o na Komisina Hawaii i Enelani, ka hoihoi hou ia ana mai o ka ea o ka aina a me ka ae ia ana mai o ko Hawaii nei noho aupuni kuokoa ana. Ua like no keia haiolelo me ka haiolelo a Lilikalani i hai ai maloko o ka ka luakini o Kaumakapili i ka la 28 o Novemaba o ka makahiki i hala, a i paiia a pau ma ke KUOKOA o ia wa o ka makahiki i pau, a nolaila i lawe hou ole ia mai ai e hoolaha hou aku. Pau kaua haiolelo, ua himeni ia he mele Hawaii, a mahope olaila, ua ku mai o Rev. J.K. Iosepa a haiolelo mai. O keia haiolelo, ua paiia a ke hoolaha ia aku nei ma ka aoao eha o ka pepa o keia la. Pau ka haiolelo, alaila ua hookuu ia na hana me ka himeni ana i ke mele "Hawaii ponoi."

NA KIPU ALOHA.

            Ma ka hora 12 awakea, ua kiia mai la na pu aloha o ka la mai ka batari mai o Kakaako a me ka mokukaua Amerika Bosetona.

HE AHAAINA LA KUOKOA.

            Ma ka hora 1:30 auina la, ua noho iho kekahi poe he kanalima paha a oi o na wahine a me na kane ma ka papaaina i hoomakaukau ia ma ka hale noho o ka Lunahoopo opono o keia nupepa ma Apua, no ka hoomanao ana i keia la kulaia. I ka wa e paina ana, ua ulu ae he noonoo no ka hoolala ana i ka mea pono e malama ia ai ka Inbile o ko Hawaii nei noho Aupuni kuokoa ana i Novemaba 28, 1893, aenei.

            Ua koho ia he Komite mai waena ae o ka poe e ai ana, o ka lakou hana o ka lawelawe aku e hooholo ia ka hoomanao no ke Kanalima o na La Kulaila o ko Hawaii nei noho aupuni kuokoa ana i Novemaba 28, 1893 aenei. Eia ke Komite: Hon. John Ena, lunahoomalu; Hon. C. W. Ashford, Hon. A. Kauhi, Hon. A Fernandez, J.U. Kawainui, S.C. Dwight, J. Heleluhe, J.K. Kaulia, Frank Harvey.

            Ua koho pu ia no hoi he Komite o na wahine e kokua i keia hana, oia o Mrs. A. Fernandez, lunahoomalu; Mrs. J.U. Kawainui, Mrs. H. Kolomoku, Mrs. A. Fernandez a me Mrs. J. Kaae.

            E malama ana keia Komite i halawai ma ke Keena Loio o J.K. Kaulia i ka hora 2 auina la Poaono, Dekemaba 3.

PAIKAU HOOKAHAKAHA

            Ma ka hora 3 mahope iho o ia auiua la no, ua puka ae ka Puali Koa @ o ka Moiwahine, e alakai ia ana e ka Puali Puhi Ohe a hele hookahakaha ae la ma na alanui o ke kaona nei a hele loa aku la no ke kahua o Makiki no ka uniki ana i na ike koa i ao ia, a ua eleu maoli no lakou malalo o kapena Sam Nowlein.

KA HOOKAHAKAHA HUAKAI KUKUI.

            Ma ke ahiahi molehulehu ana iho, ua puka mai la ka hui kaa hehihehi wawae he kanakolu paha a oi aku ka nui, i hoomalamalama ia kela a me keia kaa me na ipukukui pake, me ke kaa lio e kauo ia ana e ka lio, i hoopiha ia oluna me ka poe hana keaka. Ua komo ae lakou iloko o ka pa alii ma ka puka nui makai mai a mamua pono o ka halealii imua o ka Moiwahine nanaina. Ua haiolelo aku la o kapena Ruby Dexter imua o ka Moiwahine he mau olelo hoomaikai no na hoomanao o ka la e kulaia ia ana, a ua pane pokole mai ke Alii me na olelo kupono. Mahope o na huro ana ekolu, ua huli aku la ka huakai kaa hoi. Ua lohe ia mai, ua haawi aku ka Moiwahine he kikoo he $50. ka nui, no ko kukulu ana i pa n olakou no ko lakou kahua hou i haawi ia mai ai ma Palea, Ewa, e kokoke aku la i ke kai o Ewa.

KA HOOMALAMALAMA UWILA.

            Ua hoopiha kui ia me ka hookeke ka luakini o Kaumakapili ia po no na kumu elua, oia hoi e hoau ia ana ka hoomalamalama ia loko o Kaumakapili hou me na kukui uila a he aha mele hookani ogana a me ke mele kileo pu. Ua hoopouliuli ia ka luakini me na wahi kukui uuku wale no i ole ai e pouli pu, a i ka hiki ana o ka Moiwahine, ua puhi ia iho ia no kukui a pau. Ia wa, ua hoopa aku la ke Alii i ke ki o ka uwila, he anapu ana ua puni oloko a pau i ka malamalama.

            Ua kani no na leo mele a ua maikai no hoi ma ka hoolohe ana. Aka, hookahi wale no kuia, ua nuku puu ka hale, aole e hiki ke hoonoho ia me ka maikai a oluolu.

 

Oki ia na Poo o na Kaiko.

            Ua laulaha ae ma ka la 29 aku nei o Novemaba, e pau aku ana i ke oki ia ke poo o na kaiko o Honolulu nei mamuli o ko ka Ahaolelo hoemi loa ana mai nei i ka haawina o na makai, a ua oiaio maoli kela lohe. No ka mea, ua hoopau io aku nei ka Ilamuku ia ekolu mau kapena makai haole, oia o E. Hopkins, W. Larsen a me L. Touissant; elua lutanela makai a me hookahi kakiana, oia o D. Crowningberg, H.G. Crabbe a me D.W. Aiwohi; ekolu mau kupakako, oia o Kenyon, Mahaulu a me Kanepuu; a me umikumamalima mau makai.

            Ua hoemi ia mai la ka uku o na kapena makai, na lutanela a me na kakauolelo hoopaa lawehala. Nolaila, he pulumi ana keia e hoomaemae i ka pelapela o ka oihana i honi mai ia ka polopolona e ko ka aina nei.

 

Hoala Laina Mokuahi.

            Ua holo mai nei a eia i Honolulu nei kekahi haole o Mr. W.E. Simpson kona inoa, he luna nui no kekahi hui hou ma Tacoma, Wasinetona. I holo mai nei oia e hui a kamakamailio me ko kakou poe lawelawe kalepa, e komo like e kokua me lakou ma ke kukulu ana i laina mokuahi u holoholo ai mawaena o Honolulu nei a me na awa ma ka mokuaina o Wasinetona. Ina e holopono na hoolala ana, alaila, e hoounaia mai ana ka mokuahi mua loa o ia laina ma ka malama aenei o Feberuari o ka makahiki hou. Ke hooko io ia keia kumuhana, alaila e loaa hou ana ia Hawaii nei he mau awa e komo aku ai ko kakou mau waiwai, aole hoi e kaukai wale no maluna o ke awa hookahi o Kapalakiko. Ke ake nei makou e ike aku i ke kukulu io ia ana o keia laina mokuahi.

 

Noha Paha Auanei ke Kuikahi Kahikolu.

            Ke olelo nei kekahi kalaiaina mana ma Berelina, ina aole e hiki i na mana nui o Italia a me Auseturia ke hooko i ko laua mahele o ka @ Kahikolu me ka oiaio, alaila ua hookuu ia o Geremania e imi hou aku i mau hoa hui nona. He mea paakiki iaia ke loaa on a hoahui, koe wale no o Rusia, a me he mea la ke awihi nei oia no ka Rusia mau mea e makaleho nei ma ka Hikina. Ina pela, alaila he mea pono ia Enelani ke hoomakaukau no ke kualau. O ka hookuee o kekahi o na mana, he mea ia e hooweliweli ai i ka maluhia o Europa.

 

Makemake ko Berazila i na Pake.

            Ua hooholo ke aupuni o Berezila, e hoohoihoi i ka hookomo ana mai i ka lahui pake iloko o ia aina. Ua nui loa ka huikau o na lahui e noho la ma Berazila, e like la me na Ilikini, Paele a me na lahui Europa like ole. O keia hoolala ana e hookomo mai i na pake, no ka hopohopo ia o emi mai ka paeli ia ana o na hana mikiala o ka aina ma o ka hoopalaleha mai paha auanei o na paele kauwa kuapaa i hookuu ia. No ka mea, aole i loaa ia lakou ka manawa kupono e hoomaamaa iho ai i ka noho kuokoa ana i keia manawa, ana, malia mahope aku.

 

A Hoea i Ierusalema.

            Me kekahi la Sabati, ua holo paukiki aku ia kekahi kaamahu a komo aku la ma na ipuka-pa o Jaffa a hoea loa aku ia iloko o ke Kulanakauhale Hemolele (Ierusalema.) He mea kamahao loa keia i ka lahui Arabia, e noho ana maloko o na paia o ke kulanakauhale hemolelo, a no ia kumu ua pane leo nui ae la kekahi wahi Arabia hapauea penei: "Ua aahu ia keia mea kino hao me na leleiona o ka po" Aka, o ke ano mau o kamalii o ka pipili aku ia lakou, aole nae ma kahi kokoke loa, aka, ma kahi mamao iki mai. Ua ku  ke kaamahu i keia wa, a i ka wa i makaukau ai e holo, ua lalau aku la ka wiliki i ke kaula hookani oeoe. Kani ae la ka oeoe. Puehu liilii aku la na keiki, a hookahi a lakou mea kamailio leo nui ana me ka manana pu ana o na lima iluna. "Heaha hoi keia e ka makua nui- Heaha kela mau hana? He hana keia na na leleiona o ka po!" O ka oiaio nae, o ka hoea mua ana keia o ke kaamahu maloko o na paia o ke kulanakauhale o Ierusalema, a o na hoomaikai keia i loaa aku mai ka lahuikanaka e noho ana.

 

NINAU ANO NUI.

Pehea Kakou e Hana ai me ke Awa o Puuloa.

Na Hoakaka Piha a ka Hou. L.A. Kakina.

[Hoomauia.]

KA HAWAII HAAWI AKU.

            Nolaila, penei ke kulana i keia wa: Ke hoomalu nei ke Aupuni Hawaii i na kai o ke Awa o Puuloa a ke makemake nei hoi o Amerika Huipuia ia mea, aole oia i makemake i na aina o keia mau mokupuni; a aole oia i makemake i ko lakou aupuni; o kona makemake wale no e loaa on a wahi e hoolulu ai, e hana hou ai a e hooponopono ai hoi i kona mau moku. Nolaila, o ka ninau wale no a kakou e noonoo ai, oia keia, he hiki anei i ke aupuni o Amerika Huipuia ke haawi mai i kekahi mea e loaa ai ia kakou na pomaikai, ina e haawi aku ana kakou i kana mea e makemake nei? He manao ano oihana wale no keia; aohe ano kalai aupuni iloko olaila, aloha aina, a ano e ae paha iloko olaila; o ke Awa o Puuloa oia no ko Hawaii nei lua gula, a i ole, e hoohanaia paha me ke akamai a naauao i mea e hue mai ai i na pomaikai mailaila mai. Nolaila, ke olelo nei au i keia wa, o ka mana ma ke Awa o Puuloa, me he mea la he nene ia e hoomoe ana i na hua gula no ka lahui Hawaii no na makahiki lehulehu e hiki mai ana, ina e hoohanaia me ke akamai.

            Aole e loaa ana i ke Aupuni Hawaii a oi aku mamua o kana mea e noi ai; nolaila, he mea pono e ae aku kakou e haawi ia Amerika Huipuia i kana mea i makemake, a e ae aku hoi e hookomo dute ole mai i na waiwai Amerika i Hawaii nei; a i panai no ia mea, e ae mai hoi ke Aupuni o Amerika Huipuia e komo dute ole aku ko kakou mau waiwai a pau, a e ae mai hoi oia e hoohohonu i ke Awa o Puuloa, e hoomoe mai i uweaolelo moe moana i Hawaii nei, a e hoopaa hoi e uku i ka ukupanee maluna o ko kakou Aie Lahui. Malia paha, o oleloia mai he mea keia i oi aku mamua o ka mea hiki ia Amerika ke hana mai, a he hana naaupo hoi ke noi aku pela; malia paha, pela io no; a malia paha, aole hoi pela. Aole o'u manao pela, no ka mea, in a e manooia e wehe io ana o Amerika Huipuia i ke Awa o Puuloa, alaila, he mea pono e hoohohonu oia i ka nuku o Puuloa. Nolaila, he noi kupono no ia, a aole o'u manao e hoole ana o Amerika Huipuia ia mea, i mea e loaa ai iaia na pomaikai ma ke Awa o Puuloa, e loaa pu no ia pono ia kakou o ka hohonu ana o ia awa.

KA UWEA MOE MOANA.

            Ina e kukulu ana o Amerika Huipuia i awa hoolulu molku ma Puuloa, alaila he mea pono e loaa ia lakou he uweaolelo moe moana pu kekahi. Nolaila, pehea la e hiki ai ke oleloia he noi kupono ole ia a ke Aupuni Hawaii ke koi aku ia Amerika Huipuia e hoomoe mai i uwea olelo moe moana, ke makemake oia e loaa ke Awa o Puuloa, oiai, he pono no ia i kupono no kona pono ponoi iho, a ma ia hana ana hoi a ke Aupuni Hawaii e moe koke mai ai ua uweaolelo moe moana la. Eia hoi, o ka hoopaa ana mai o ke aupuni o Amerika Huipuia e uku i ka ukupanee maluna o ko kakou mau aie aupuni, aole ia he mea e oleloia ai e uku ana oia i hookahi (lala maluna o ko kakou ukupanee, he loaa no i ke Aupuni Hawaii i keia la na waiwai i palua aku i kona mau aie, nolaila aohe mea e hoopilikia ia ai ke aupuni o Amerika Huipuia, no ka mea, ina pela e ku ana no oia ma ke kulana e like me ka poe e paa nei i na bona aupuni, a ua hiki no ke hooponoponoia na mea a pau i ole oia e poho ina paha e hiki ole ana i ke Aupuni Hawaii ke uku i kona mau aie. Ma ia ano, aohe wahi Hilo iki ana o ke aupuni o Amerika Huipuia aka, mamuli o ia ano e hiki ana i ke Aupuni Hawaii ke aie dala aku ma ka ukupanee o ekolu [3] pakeneta wale no i ka makahiki, a e hoemi ana hoi i ka ukupanee a kakou e uku ai i hapalua wale no o ka mea a kakou e uku nei i keia manawa.

            Nolaila, ke ike nei au aohe kumu e loaa ole ai ia kakou ke loaa keia mau mea a pau, ina e hoopaa ana kakou a loaa mai ia mau mea, a in a no paha aole e loaa mai ana ia mau mea a pau, aka he mea maopopo e loaa ana no kekahi o ia mau mea a e oi loa aku ana hoi ko kakou kulana ma ke ano kalepa i ko keia manawa. A pehea e ano e ana anei hoi ko kakou kulana hooponopono aupuni ana?