Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 49, 3 December 1892 — Page 4
| This text was transcribed by: | Bo |
| This work is dedicated to: | My Mom |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
@ Nupepa Kuokoa
@
Ko Hawaii @ i Huiia
No Ka Makahiki $2.00
No @ @ 1.00
Kuike Ka Rula
@ E KA
HAWAIIAN GAZETTE CO.
@. @. WHITNEY, Luna Nui,
@. @. KAWAINUI, Luna Hooponopono
POAONO, - DEKEMABA 3, 1892.
KULA SABATI.
DEKEMABA 18. Ka hanau ana o @. Luka 2:8-20
AIA i keia aina he mau kahuhipa e noho ana i ke kula, a e kiai ana i ka lakou mau poe hipa i ka po.
9 Aia hoi! Kau mai la ka anela o ka Haku io lakou la, a hoomalamalama mai la ka nani o ka Haku ia lakou a puni, a makau loa iho la lakou.
10 A olelo mai la ka anela ia lakou, Mai makau oukou, no ka mea, eia hoi, ke hai aku nei au ia oukou i ka mea maikai, e olioli nui ai e lilo ana no na kanaka a pau.
11 No ka mea, i keia la i hanau ai, ma ke kulanakauhale o Davida, he Ola no oukou, oia ka Mesia ka Haku.
12 Eia hoi ka hoailona no oukou, e loaa auanei ia oukou ke keiki ua wahiia i ke kapa keiki, e moe ana ma kahi hanai holoholona.
13 A @ ole mai la ka lehulehu o ka puali o ka lani me ua anela la, e hoolea ana i ke Akua, e olelo ana,
14 E hoona@ ke Akua ma na lani kiekie loa, a he malu hoi ma ka honua; he aloha no i kanaka.
15 Eia hoi kekahi, a hou aku la na auela i ka lani, mai o lakou aku, olelo ihola au mau kanaka kiai hipa ia kekahi i kekahi, Ea, e haele kakou i Betelehema e ike aku hoi ia mea a ka Haku i hoike mai nei ia kakou.
16 Uaele wikiwiki lakou, a ike iho la ia MAria, a me Iosepa, a me ke keiki, e moe ana ia ma kahi hanai holoholona.
17 A ike lakou hoaaloha aku ia lakou i ka olelo i haiia mai ia lakou no ia keiki.
18 A o ka poe i lohe a pau, mahalo iho ia lakou no na mea i haiia aku ia lakou e ka poe kahuhipa.
19 Kaohi iho ia o Maria ia mou mea a pau me ka hoomanao iho @ o kona naau.
20 A hoi mai ia na kahuhipa, me ka hoonani a me ka hoolea i ke Akua no ia mau mea a pau a lakou i loho ai a i ike ai hoi, e like me ka mea i haiia mai ia lakou.
PAUKU GULA. Luka 2:10. Ke hai aku nei au ia oukou i ka mea maikai.
MANAO NUI. E aloha aku i ka Keiki a ke Akua, ka Haku e ola ai.
OLELO HOAKAKA
Ua kauoha ka Emepera Roma e kakauia ka inoa o na makaainana @ a pau loa, e like me ka hana maanei o ka Luna Helu i mea e maopopo ai na aubau kupono. Ua heluia na @ mamuli o ko lakou ohana lahui. Nolaila au hele aku o losepa me Maria i Betelehema, oia ka aina hanau o ko lakou ohana lahui. Nolaila, au hookoia ka olelo wanana o Mika 5:2 e pili ana i kahi a ka Mesia e hauauia ai, oiai o Nazareta kahi noho o na makua o lesu.
S. Kela aina, -- a puni o Betelehema, p. 4. Kiai.-- no ka nui o na iliohao a mo na powa. Po, -- aole nui ke anu ma na po o Okatoba. 9. Nani,-- he malamalama olinolino, he hoailona o ko ke Akua hookoke ana. 10. A pau,--no ko na aina e kekahi aole no ka lahui ludaio waie no. 11. Kulanakauhale--o Betelehoma, he mau mile eonomai lerusaema iho. Ola,--Mea hoopakele i na kanaka hewa, Mat. 1:21, o make lakou, oia hoi noho kaawale a mau loa mai ke Akua mai. Mesia,--Karisto, oio hoi, ka mea i poniia, i hooiaaia no kona oihana kiekie loa. Haku,--ke Akua mamuli o ke ano kamailio maa mau o na Iudaio, e hookapu ana i ka inoa maoli o ke Akua, Ieho@, oia hoi ka Mea Ola Mau. 12. Kaps keiki,-- he mau welu no ka wa-hi ana i na keiki hanau. Kahi hanai,-- he kipu pohaku paha. 14. Hoonaniia,-- mamuli o ka olelo a Isaia 9:6. 16. Wikiwiki,-- no ko lakou ake ikaika e nana i keia mea hou a lakou i kamailio nui ai mamua o ka oleloao a ka anela. 17. Hoolaha,--o lakou no na hai euanelio mua.
HE MAU NIELE.
Ka lono i hai ia, pp-8-14. Owai ka poe e noho ana i na kula ma ka po a lesu i hanau ia ai? Heaha ka lakou hana? Owai ka mea a lakou i ike maka ai? Heaha ka mea kupainaha ia wa hookahi? Heaha ke ano o na manao o ka poe kahuhipa? Heaha ka olelo hooikaika mai ka anela mai? Haha kona lono i hai mai ai? No ka pono e wai keia lono? Heaha ka @ o ke ano pololei o ka @ ana i na wanaua a Isaia a me ka anela? Owai ka poe i ike @ ia me ka aneli? Heaha ka lakou @? Pehea i pili ai keai @ inoa ia @? Ehia mau makahiki o keai ko Iesu wa hanau? I ka mahina hea? Aia mahea o ke keiki a ke Akua mamua o kona wa i komo ai i keia ao, Ioane 1:1-3,14. Heb 1:1-3. Heaha ke kumu no ko lesu haulele ana i kona pmaikai lani, Ep-2:4? Hoki anei ia Iesu ke hoolilo i ko kakou Ola ke ole kona noho ana me ko kakou Haku?
Ka lono i manao ia, pp 15,16. Heaha ke olelo a na kahuhipa o kekahi i kekahi? Heaha ke kumu no ko lakou manaoio wikiwiki ana i ka lono? HEaha ka lakou hana? Heaha ka mea i loaa ia lakou? Heaha ka olelo i hooko ia? He aha ka hana kupono no kakou i ko lakou wa e lohe ai i ka lono maikai e pili ana i ke Akua Hoola? Hiki anei ia kakou ke ike pono i ko ke Akua aloha, ke ole ko kakou ike pono ana ia Iesu ma kona ano maoli a me kana oihana kiekie?
Ka lono i hoolahaia aku, pp. 17-20. Heaha ka hana a na kahuhipa mahope o ka ikemaka ana ia Iesu? Heaha ka manao o ka poe i lohe i ka lakou mau olelo? Heaha ka manao o Maria? Heaha ke kumu no ka houoli ana o na kahu hipa? Heaha ko kakou wa e paulele aku ai ia Iesu ko kakou Akua Hoola? Ua kupono ane ko kakou malama ana i ka ia Kalikimaka me na haawina manawalea a me na ahaaina luana? Ua loaa anei ia kakou he manaolana e pili ana i ko Iesu alii ana maluna o na kanaka a pau?
HE MAU MANAO PILI.
1. Ua hoomaopopo anei oe i ko ke Akua haawina ano niu nou pakahi?
2. Ua loaa anei ia oe ke ola hou ana ma o Iesu ia?
3.Ua alii anei o Iesu ma kou naau?
4. Ua hauoli nui anei oe no keia pmaikai i loaa ia oe?
5. Ua hoolaha aku anei oe i ka lono maikai e pili ana ia Iesu ka Hoola no na kanaka hewa a pua loa?
Haiolelo a Rev. J. K. Iosepa
Ma ka La kuokuoa o Hawaii ma ka Luakini o Kawaiahao.
KA PONO KARISTIANO.
E na makamaka, na hoaloha a me na hoa makaainana hoi malalo o ke Alii ka Moiwahine, o Liliu, o Loloku, o Walania i ke kii o ka Onohi; e oulolu e hoolohe iki mai i kekahi hapa o ka ke Akua olelo ma Ezekiela 16:13, hapa hope, penei: "Nani loa aku ia oe a mahuahua kou pomaikai a aupuni okoa oe."
Ekolu mau mea nui a ke kanaka Hawaii e haaheo ai ma keia la, e ku ai ka liki a Nuuanu i ka makani, e le'a ai ke kaena i ka malie, e like no hoi me Kalani Kauliluaikeanuowaialeale i hele makaikai ai a puni ke ao nei, ua kilohi ia e ia na puahau o Maleka, ua ha-lo aku oia i na kulanakauhale nui o ke ao nei, ua hehiku aku oia i na wahi kapu o na poo aupuni o na aupuni like ole, a o ia mau nani ana i ike ai, au hoohalike ae oia me kona Aupuni ka opuu pua rose hoi iwaeua o ka Moana Pakipika, a ua kakau oia ma ka aoao hookaulike o kana buke kalepa hoomanao a hoopuke ae ia oia i kana huaolelo kaulana e poina ole ai i na hanauna a pau, "O Hawaii no ka Oi." Pela no hoi kakou o kaena nei, aohe aupuni nani kou o kaena nei, aohe aupuni nani a maikai malalo iho o ka La a maluna ae o ka lewa, ka maluhia, ke kuokoa a me ka mahuahua o na pomaikai maluna o na papalina o ka lepo aloha o Hawaii nei, e like me ka olelo a ke kaula a'u i heluhelu aku nei.
Akahi--O ka ulu nui ana o keia pono karistiano a puni keai Pae Aina.
Elua--O ka loaa ana he Kuokoa i ko kakou aupuni a kakou e haaheo nei i keia la.
Ekolu--O ka mahuahua nui ana o na pomaikai maluna o ko kakou aupuni.
Akahi. O ka ulu nui ana o keia pono karistiano a puni keia Pae Aina. O ka huaolelo PONO a me KARISTIANO he mea ia i kamailio nui ia iwaena o kakou poe o kakou ke ano o ia mau huaolelo iloko o ia hopunaolelo okoa. O ka huaolelo, hopunaolelo okoa. O ka huaolelo, Pono a kakou e akena nei, oia ke kupono, pololei, hemolele, maemae, nohona maluhia, hoolohe, a me na huaolelo like o ia ano. O ka huina nae o ia huaolelo a pua, oia iho ia no ka pono a kakou e ike nei, oia ka kakou e hahai nei, e imi nei a e ala ala nei. Ua @ anei ia kakou ia mea he @? Ua hiki anei ia kakou ke hopu aku a @ @ @ ano? Aole, aka o na hui @ ia mea he pono i @ @ o ka mau @ @ a me na makaainana oia ke aloha, ke kuikahi, ka melehia, ke ahonui, ka pakiko, a me ka nohona kuokoa a kakou e keha nei i keia wa. O ka huaolelo Karistiano, oia ka huina o na lehulehu e hahai ana ia Karisto, e manaoio ana iaia, e hoolohe ana i kana mau kaaoha a pau, nolaila, o ka Pono Karistiano, oia ke apo hao e hoopea ana i na mea a pau i hoike ia ae nei maluna, a he mea pono e hoi ae kakou maluna o ke kumuhana.
O ka ulu nei ana o keia pono karitstiano a puni keia Pae Aina. O ka @ nui wale no, pehea la i ulu nui ai keai Pono ma keia Pae Aina? Aole paha na'u e hoike nui aku i ka moolelo o ka laweia ana mai o keia Pono iloko nei o ko kakou aina, oiai ma ka la 31 o Okatoba, 1880, ua haiolelo aku au maluna o keia awai no ka piha ana o ka haneri makahiki o Rev. H. Binamu, mai kona la i hanau mai ai, Okatoba 31, 1789, au ike kakou ia mau la, a ua heluhelu nui kakou ma na moolelo mai ka hoolaha ia ana mai o keia pono a hiki i keia la. Owai la iloko o keia hale e hoole mai i ka oiaio o ka hoolaha ia ana o keia pono ma keia Aupuni? Owai hoi e olelo mai he mea pono e hoihoi hou ia aku ko kakou noho ana e like me ke au poeleele o ka wa i hala? Aole e hiki. No keaha hoi? No ka mea, ua kau ka haw o ka pono karistiano ma na puu kiekie, ma na kualono a ma na kaha one ou e Hawaii, au kukulnia maluna o Iesu Karisto ka pohaku kumu o ke kihi, ua kau maluna ona ka moku holo, e holo ana i ke Kanaana hou, e lawe ana ia HAwaii e ike ia Ierusalema hou, ke kulanahauhale hoano loa.
Elua. O ka loaa ana mai he kuokoa i ko kakou aupuni, oia kekahi mea nani e haaheo loa ai o Hawaii oiaio e ku ai kana kaena i keia la, aole me ka oi o ka pahikaua aole me mna ihe laumeki a na kupuna o kakou i alo ai i na kahua kaua o na wa i hala, aka, me ke anoano o keia pono karistiano i kanuia iloko o ka naau o na alii a me na makaainana. Ua lohe ae nei oukou i ka haiolelo a ko'u mua no ke kuokoa a me na kumu i loaa mai ai o keia pono ia kakou. Heaha la ke kumu i loaa mai ai o ko kakou kuokoa? Hookahi wale no haina, o keai pono a kakou e luhi nei, e imi nei, aole kumu e ae, aka, me na leo olowalu o na haipule, ka Moi a me na alii imua i ke alo o ke Akua, a ma Kona lokomaikai ua hoihoi hou ia mai ke Ea o ko kakou aina ma ka la 31 o Iulai, 1843, a ma keia la 28 hoi e aeia mai ai ko kakou kuokoa e kekahi mau aupuni a mana nui o ke ao nei. Ua palapala ia maluna o ke kalaunu o Hawaii nei ka huaolelo kaulana loa a Kalani Kauikeaouli Kiwalao Kaleiopapa, Ua mau ke Ea o ka Aina i ka Pono. Ua ratio like kona manao me ko ke alii naauao loa o ka wa i hala, "O ka Pono ka mea nana e hookiekie ae i ka lahuikanaka a o a hewa ka mea nana e hoohaahaa." Ua kokua nui o G. P. Judd ka luaui o ko kakou Lunakanawai Kiekie i ke kuokoa o ko kakou aina, i ka wa i pani paa ia ai na hale aupuni e Lo Keoki, a ma Pohukaina iloko o ka hale kupapau o Kaahumanu i kakau ai oia i ke kuokoa o ko kakou aina. Aloha wale ka poe i uhi a i ku a paio no ka pono o ko kakou aina. O ke kaulana i loaa i ko kakou mau kupuna a me ka poe haipule, oia ka kakou e haaheo nei i keia la, o ka pomaikai i loaa ia lakou oia ka kakou e uhauha nei. A owai la ka puuwai Hawaii oiaio e aa ana e kaualako aku i ka hanohano i loaa ia kakou mamua o kona kaualako mua ana aku iaia e kumakaia? Nolaila, au maopopo ia kakou a pua, o ka hoolaha ia ana o ka Pono ma Hawaii nei oia ke kumu i loaa mai ai ko kakou kuokoa.
Ekolu. O ka mahuahua nui ana o na pomaikai maluna o ko kakou aupuni. Oia ka ke kaula e mahalo nei a Ezekiela, "Nai loa aku la oe a mahuahua kou pomaikai a aupuni okoa oe." Aole na'u e pai wale aku no i na pomaikai e uhi nei maluna o ko kakou aina, ua ike oukou a me keia heluna kanaka i kona moolelo mai mua mai. Ua hookiekie ai ka pono ia kakou, a ua noho iho ka hanohano maluna o ko kakou aina; au puni ko kakou mau paemoku me na pomaikai he lehulehu e like me ka ohu e kakua ana ma na pae mauna. Eia ka'u ninau: Ua ike pono anei kakou i ke kumu i loaa mai ai keia kuokoa a me na pono ia kakou? Ke manao nei au, na ike no kakou, a o kekahi poe aole i ike; in a pela e ao aku kakou i ka kakou mau keiki, na moopuna a me na mamo keai mua aku no keia Pono Karistiano, ka me nana i hoomau ke kuokoa o ko kakou aina, a oia na hoi ke kumu i hanohano ai ka aina. Ke noi nei au i keia anaina e hi@ aku kakou maluna o ke Akua, ka mea nana i malama mai ia Hawaii nei i na makahiki i hala a i malama hoi i ke kuokoa o ko kakou aina iloko o na hoopilikia ia mai, a e noho iho kakou me ke kuikahi like me na lahui a pau iloko nei o ko kakou aina me ka manao aloha. Hookahi mea nui i koe a'u e hike aku nei, oia keia, o ko ke Akua lima a me Kona Mana ka mea nana i ki@ a malama i ko kakou aina mai mua loa mai, a oia mana hookahi no ka mea nana e malama a e kiai nei ia kakou i keia la, a i ka la apopo a mau loa aku. E hilinai aku kakou ia mana hookahi i hiki iaia ke hoopakele ae ia kakou mailoko ae o na lima o ka poe pakaa wale.
E OLA KA MOIWAHINE I KE AKUA.
NA LETA
[Aole o makou makemake e lawe i ke koiko o na hala no na manao i hoopuka ia malalo o keia poo e ko makou poe mea kakau.]
Poino no Kakou ia Kakou Iho.
E Mr. LUNAHOOPONOPONO:
He mea pono i keia maka peni ke hoike aku imua o ka lahui i ke kumu o ko kakou poino nui mamuli o ka lawelawe ia o na hana me ka pono ole e ka poe ia lakou na hookele ana i ka pono o ke dala a kela me keia mea i hoohui ia lakou iho no kekahi hana i manao ia e loaa ka pomaikai.
KE hoomanao nei kou mea kakau i ka makahiki 1889, a ma ka hapa hope oia makahiki, ua kukulu ia he hui a ua kapaia ka inoa o ua hui ala "Ka Hui Kalepa Hawaii" a ua lulu ia ke dala e kela me keia ma ka pa umi o ka mahele hookahi, a o kou mea kakau kekahi i haawi i ka iwakalua dala ($20.00) no elua mahele. O ka nui o na dala i lulu ia, ua hiki aku i ka $5,800, ke ole e kuhihewa keia peni, o ka mamwa i hoahu ia ai keia puu dala nui, au like me ekolu e ha mahina.
A hiki i keia makahiki 1892, aole he wahi lohe iki ia no na mea oia ano. Noliaila, poino no kakou ia kakou iho.
He nui a lehulehu na hana i hana ia mawaena o keia lahui, aka, aole i ike ia ka holopono a no ke aha mai ke kumu o keia emi hope o kakou ma keia hana?
Ke hai aku nei keia peni penei: o ka mua, oia no ka loaa ole o na Peresidena maikai a hoopono, pela no me ka Luna Hooia a me ka Papa Hooko.
Ala maluna o na kipoohiwi o lakou pakahi a pau ka pilikia nui oiai mahope iho o na hookaa ana o kela me keia i na kuleana o lakou ma ka lima o ka puuku a i ole i kekahi o lakou, alaila, hookahi wale no mea i koe mahoope oia wa oia hoi ka pono a me na pomaikai mamuli o ka lakou lawelawe ana. Eia ka mea kupanaha, oale i ike ia a lohela mai ana au poho, eia ke kumu, aole i loaa ke kupaa, ke aloha, ka hoopono a me ka maka'u ole i ke Akua.
Nolaila, a i manao kakou e loaa ia kakou he mau pino ma ka houluulu ana me ka hoahu'a i ole me ka hoohui ana ia kakou iho i hookahi, a i ole ia kakaou no lahui holookoa mai Hawaii a Niihau, he mea pono e loaa on a Puuku e hana ana i ka pono, luli ole iloko o na hoowalewale ia mai, malama pono i ke dala o ka lehulehu a pela wale aku. He ku maoli no i ka ukiuki na hana i hanaia e na poe o kela hui kalepa a keia makapeni i hoike ae nei, no ka ike maoli no i ke kolohe. Ina e hapai ia ae ana he hui iwaena o na Hawai i keia wa, e lohe ia aku no na olelo "he poho, he kolohe" Aka, e o'u mau hoa HAwaii e kapae aku kakou i ka lakou mau hana lapuwale a e maliu mai i ka keia makapeni a uwalo aku nei imua o oukou.
Ke noi pu nei keia makapeni i ka oluolu o ka Lana Moiwahine e iho mai e kokua i ka hoeue ana i keia hana maikai iwaena o kona mau makaainana, he hana hoi e loaa ai he pono i ke Aupuni ma keia hope aku, aole hoi oia wale, aka, i loaa ai he hookuonoono ana i na makaainana aloha alii a pau.
Nolaila, e ala like mai kakou e na Hawaii aloha alii, ka aina a me ka lahui, a e kokua i keia hana maikai, he hapalua ka lolo o ka mahina o ka mea hookahi.
M.PALAU
Wikahalulu, Honolulu
Na Kamahele Ekolu i ka Ua Kipuupuu o Waimea
MR. LUNAHOOPONOPONO
Ma ka la i o Novemba, 1892, ua haalele aku ia au ia kona akau a paina awakea aku ia ma ka home o J. Makuauea ma Puuhue, aohe mea a ka maka e hoohalahala ai. Haalele ia laila i ka @@@@@@@@ aku ia no @@ na kahio @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@. Eia ma keia wahi kela puoa kaulana o Kaaualii, nona ka moolelo kaulana i ka waha o na mea a pua oia ka "Ua o Kona a me ka aina o Kekaha." Eia no kekahi hapa o ka pouhana p ua heiau la ke ku nei. Hele aku o ke a o Pohakuloa, he keu a ka lapuwale o ke alanui. Me he la i ka wa no i kukulia ai ka heiau o puukohola ka hanaia ana o keia alanui. Ma keia alanui. Ma keia alanui a-a i pau ai na wawae. E na makamaka, na hoaloha a me na hoa makaainana hoi malalo o ke Alii ka Moiwahine, o Liliu, o Loloku, o Walania i ke kii o ka Onohi; e oulolu e hoolohe iki mai i kekahi hapa o ka ke Akua olelo ma Ezekiela 16:13, hapa hope, penei: "Nani loa aku ia oe a mahuahua kou pomaikai a aupuni okoa oe."
Ekolu mau mea nui a ke kanaka Hawaii e haaheo ai ma keia la, e ku ai ka liki a Nuuanu i ka makani, e le'a ai ke kaena i ka malie, e like no hoi me Kalani Kauliluaikeanuowaialeale i hele makaikai ai a puni ke ao nei, ua kilohi ia e ia na puahau o Maleka, ua ha-lo aku oia i na kulanakauhale nui o ke ao nei, ua hehiku aku oia i na wahi kapu o na poo aupuni o na aupuni like ole, a o ia mau nani ana i ike ai, au hoohalike ae oia me kona Aupuni ka opuu pua rose hoi iwaeua o ka Moana Pakipika, a ua kakau oia ma ka aoao hookaulike o kana buke kalepa hoomanao a hoopuke ae ia oia i kana huaolelo kaulana e poina ole ai i na hanauna a pau, "O Hawaii no ka Oi." Pela no hoi kakou o kaena nei, aohe aupuni nani kou o kaena nei, aohe aupuni nani a maikai malalo iho o ka La a maluna ae o ka lewa, ka maluhia, ke kuokoa a me ka mahuahua o na pomaikai maluna o na papalina o ka lepo aloha o Hawaii nei, e like me ka olelo a ke kaula a'u i heluhelu aku nei.
Akahi--O ka ulu nui ana o keia pono karistiano a puni keai Pae Aina.
Elua--O ka loaa ana he Kuokoa i ko kakou aupuni a kakou e haaheo nei i keia la.
Ekolu--O ka mahuahua nui ana o na pomaikai maluna o ko kakou aupuni.
Akahi. O ka ulu nui ana o keia pono karistiano a puni keia Pae Aina. O ka huaolelo PONO a me KARISTIANO he mea ia i kamailio nui ia iwaena o kakou poe o kakou ke ano o ia mau huaolelo iloko o ia hopunaolelo okoa. O ka huaolelo, hopunaolelo okoa. O ka huaolelo, Pono a kakou e akena nei, oia ke kupono, pololei, hemolele, maemae, nohona maluhia, hoolohe, a me na huaolelo like o ia ano. O ka huina nae o ia huaolelo a pua, oia iho ia no ka pono a kakou e ike nei, oia ka kakou e hahai nei, e imi nei a e ala ala nei. Ua @ anei ia kakou ia mea he @? Ua hiki anei ia kakou ke hopu aku a @ @ @ ano? Aole, aka o na hui @ ia mea he pono i @ @ o ka mau @ @ a me na makaainana oia ke aloha, ke kuikahi, ka melehia, ke ahonui, ka pakiko, a me ka nohona kuokoa a kakou e keha nei i keia wa. O ka huaolelo Karistiano, oia ka huina o na lehulehu e hahai ana ia Karisto, e manaoio ana iaia, e hoolohe ana i kana mau kaaoha a pau, nolaila, o ka Pono Karistiano, oia ke apo hao e hoopea ana i na mea a pau i hoike ia ae nei maluna, a he mea pono e hoi ae kakou maluna o ke kumuhana.
O ka ulu nei ana o keia pono karitstiano a puni keia Pae Aina. O ka @ nui wale no, pehea la i ulu nui ai keai Pono ma keia Pae Aina? Aole paha na'u e hoike nui aku i ka moolelo o ka laweia ana mai o keia Pono iloko nei o ko kakou aina, oiai ma ka la 31 o Okatoba, 1880, ua haiolelo aku au maluna o keia awai no ka piha ana o ka haneri makahiki o Rev. H. Binamu, mai kona la i hanau mai ai, Okatoba 31, 1789, au ike kakou ia mau la, a ua heluhelu nui kakou ma na moolelo mai ka hoolaha ia ana mai o keia pono a hiki i keia la. Owai la iloko o keia hale e hoole mai i ka oiaio o ka hoolaha ia ana o keia pono ma keia Aupuni? Owai hoi e olelo mai he mea pono e hoihoi hou ia aku ko kakou noho ana e like me ke au poeleele o ka wa i hala? Aole e hiki. No keaha hoi? No ka mea, ua kau ka haw o ka pono karistiano ma na puu kiekie, ma na kualono a ma na kaha one ou e Hawaii, au kukulnia maluna o Iesu Karisto ka pohaku kumu o ke kihi, ua kau maluna ona ka moku holo, e holo ana i ke Kanaana hou, e lawe ana ia HAwaii e ike ia Ierusalema hou, ke kulanahauhale hoano loa.
Elua. O ka loaa ana mai he kuokoa i ko kakou aupuni, oia kekahi mea nani e haaheo loa ai o Hawaii oiaio e ku ai kana kaena i keia la, aole me ka oi o ka pahikaua aole me mna ihe laumeki a na kupuna o kakou i alo ai i na kahua kaua o na wa i hala, aka, me ke anoano o keia pono karistiano i kanuia iloko o ka naau o na alii a me na makaainana. Ua lohe ae nei oukou i ka haiolelo a ko'u mua no ke kuokoa a me na kumu i loaa mai ai o keia pono ia kakou. Heaha la ke kumu i loaa mai ai o ko kakou kuokoa? Hookahi wale no haina, o keai pono a kakou e luhi nei, e imi nei, aole kumu e ae, aka, me na leo olowalu o na haipule, ka Moi a me na alii imua i ke alo o ke Akua, a ma Kona lokomaikai ua hoihoi hou ia mai ke Ea o ko kakou aina ma ka la 31 o Iulai, 1843, a ma keia la 28 hoi e aeia mai ai ko kakou kuokoa e kekahi mau aupuni a mana nui o ke ao nei. Ua palapala ia maluna o ke kalaunu o Hawaii nei ka huaolelo kaulana loa a Kalani Kauikeaouli Kiwalao Kaleiopapa, Ua mau ke Ea o ka Aina i ka Pono. Ua ratio like kona manao me ko ke alii naauao loa o ka wa i hala, "O ka Pono ka mea nana e hookiekie ae i ka lahuikanaka a o a hewa ka mea nana e hoohaahaa." Ua kokua nui o G. P. Judd ka luaui o ko kakou Lunakanawai Kiekie i ke kuokoa o ko kakou aina, i ka wa i pani paa ia ai na hale aupuni e Lo Keoki, a ma Pohukaina iloko o ka hale kupapau o Kaahumanu i kakau ai oia i ke kuokoa o ko kakou aina. Aloha wale ka poe i uhi a i ku a paio no ka pono o ko kakou aina. O ke kaulana i loaa i ko kakou mau kupuna a me ka poe haipule, oia ka kakou e haaheo nei i keia la, o ka pomaikai i loaa ia lakou oia ka kakou e uhauha nei. A owai la ka puuwai Hawaii oiaio e aa ana e kaualako aku i ka hanohano i loaa ia kakou mamua o kona kaualako mua ana aku iaia e kumakaia? Nolaila, au maopopo ia kakou a pua, o ka hoolaha ia ana o ka Pono ma Hawaii nei oia ke kumu i loaa mai ai ko kakou kuokoa.
Ekolu. O ka mahuahua nui ana o na pomaikai maluna o ko kakou aupuni. Oia ka ke kaula e mahalo nei a Ezekiela, "Nai loa aku la oe a mahuahua kou pomaikai a aupuni okoa oe." Aole na'u e pai wale aku no i na pomaikai e uhi nei maluna o ko kakou aina, ua ike oukou a me keia heluna kanaka i kona moolelo mai mua mai. Ua hookiekie ai ka pono ia kakou, a ua noho iho ka hanohano maluna o ko kakou aina; au puni ko kakou mau paemoku me na pomaikai he lehulehu e like me ka ohu e kakua ana ma na pae mauna. Eia ka'u ninau: Ua ike pono anei kakou i ke kumu i loaa mai ai keia kuokoa a me na pono ia kakou? Ke manao nei au, na ike no kakou, a o kekahi poe aole i ike; in a pela e ao aku kakou i ka kakou mau keiki, na moopuna a me na mamo keai mua aku no kou i
Kona kai opua i ka lai,
Opua hinano ua malie, etc.
Joe, Johnson me William
Paauhau, Kona Akau, Hawaii
OLELO HOOLAHA.
Eike awanei na kanaka a pau, o ka mea nona ka inoa malalo iho. ua hoonoho ia mai i Lunahooponopono no ka waiwai o Makapuu (k) o Kaanapali, Maui, i make. No laila, o ka poe a ka mea make i nie ai, a me ka poe i aie iaia e hoike mai i ka lakou mau i koi iloko o na malama eono o hoole mau ia.
M.MAUI
Lunahooponopono o ka waiwai o Makapuu.
2115-40
Hoolaha Hooko o ka Moraki a me Kuai
I @ ai me na hooko ana o ke kahi mau moraki i hanaia e ABIGAIL HOPKINS a me CHARLES L. HOPKINS kana kane i na Kahu Waiwait o W.C. Lunalilo i make i kakauaia ma Sepatemaba 13, 1886 a me lulai @. Kope ia ma ke Keena Kakou Kope ma ilonolulu, Buke 98 a ma na aoao 400 a me 401 .a ma ka Buke 108 ma na aoao199, 200 a me 201.
Ke hoolaha ia aku nei ka lohe i na mea a pau ke makemake nei na mea e paa nei i na moraki e hooko no ka uhaki ia o ko aelike, oia ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee.
Ke hoolaha hou ia aku nei ka lohe. mahope aku o ka pau ana o na hebedoma ekoly mai ka ia aki o keia hoolaha ana aiaila e kuai ia aku no ma ke kidaia ana aiaila e kuai ia aki no ma ke kudala akes ma ka hale kudala o Jas F. Morgan ma Honolulu na waiwai i paa maloko o ua mau moraki ia ke hiki aku ka POAKAHI , Dekemeba 12 1892 ma ka hora 12 awakaea.
Kuike ke daia. I ka mea ilio ai na uku hana palapala.
No na mea i koe e ninau ia William O. Smith.
William O. Smith.
Mary S. Parker
Henry Waterhouse.
Na kahu waiwai ma ka paiapaia Kanoha o W.C. Lunalilo i make.
Honolulu, Novemaba 1 @
O na aina e nai ia ana:
Oia kela apana aina e waiho ia ma ke aina e waiho ia ma ke ainui Waikiki, ma o aku o Marfield nona ka ili he 40,000 kapuai kuea, oia no ka aina i ilio mai i na Abigail Hopkins ia mai a li. F Dillingham mai ma ke kuai i hana ia i ka la o Maraki 1898 kope ia i ke Kaena Kakou Kope Buke 99 a ma na soso @. @.
A me keia mau apana aina e waiho ia ma Kohala Akau, mokupuni o Hawaii. i kuhikuhi ia maloko o kekahi paiapala holilo i hanala E K. Aiwobi ia Abigail Hopkins. ma ka la o Feb@ @ kope ia ma ke Kaena Kakau Kope o ke Aupuni Buke 88 a ma na aoao 273 a me 274.
Hoolaha Humau
OLELO HOOLAHA
E ike @@
@@
Hoelaha a ka Lunahooponopono Waiwai.
O na poe a pau he mau koina ka la @ i ka waiwai o Kekahi i make o Wai@ Wailuku. Maui. Ko hawaii Pae Aina e koke mai me au hooia kupono i hoehiki ia imua o ka Notari o ka Lehuhie i ka mea nona ka inoa malalo iho ka mea i hookohu ia i Lunahooponopono Waiwai no ka waiwai o ka mea i make maloko mai o na malama eono a i ole ia e hooie mau ka manawa a meamua ae o ka pau ana o ka eono malama.
W.H. Daniels
Lunahooponopono Waiwai o kekaha i make.
Wailuku. Maui. @
Hoolaha Hookapu Aina.
Ke papa a hookapu loa ia aku nei ka holo ana o na holoholona o ka poe e ae maluna o na aina hanai holoholona o'u ma @, a ke kanoha la kanoha ia aku nei e hoonee aku i na holoholona me ka hookaulua ole, a i ole, e hoopii ia no e like me ke kanawai.
J. T. Baker
Hilo, Hawaii Mar @
KAUKA LEONG KENG TONG,
(L. AKINA)
E ike auanei na ano lahui a pau e noho ana ma ko Aupuni Hawaii, mai na @ wahine a me ua keiki; i loaa i na ma'i o kela a me keia ano, e naue mai i ko'u keena hana a na'u e hoopau aku i na ehaeha a ka ma'i mahina o oukou e ua makamaka, he hiki la'u ke @ i na ano ma'i a pau: ma'i iloko o ka opu, hu'i ke kino, aki iloko o ka iwi. eha o ke poo, ma'i wahine, a he hiki ia'u ke lapaan i ka ma'i hookaawale ohana. Hele mai hookahi, hele mai elua, hele mai no a pau loa: he oluolu ka @, ke hui me ia ma ua kukai olelo aua: ua mauakauau e pualama mai i na kono aua mai mai na Mokupuni mai, me ka eleu me ka hikiwawe loa, he makamaka a he hoaloha maikai no noukou e na Hawaii oiaio.
Dr. L. Akina
Holu 40, Huina o ua Alanui Kamika a me Hotele Honolulu
HALE HANA KOPA o HONOLULU.
Ua paa aonei ka Hale Hana Sopa Mahu Hoo o ka poo no lakou na inoa malalo iho a ua wakaukao lakou o hoolawa aku i ka poe piepiele i na
Kopa Maikai Loa Maoli
I Lookomo i u iloko o ua I'ahu 100 paona mau he 42 a 56 auka Kapa pakahi. Ke hooia nei wakoa i ka ei o ia MAIKAI o ka makua KOPA 'aamu @@@ o waho wai.
Ua kuui ia mawaho o ko makou mau Pahu me ka loaalona "HONOLULU SOAP CO>." a e
KUAI IA E NA HALEKAUI LIILII A PAU.
HUI HANA KOPA O HONOLULU
M. W. McChesney & Sons,
Na Egona.
PAPA! PAPA!
Aia MA KANI O
LEWERS & Cooke
(LUI MA),
Ma ke kahua o Alanui Papu me Moi.
E LOAA NO NA
PAPA NOUAIKI
O keia a me keia ano,
Na Pani Puka, na Puka Aniani,
na Olepelepele, naPou, na O'a
na Papa Hele, na Papu Ku,
me na Papa Moe he nui loa.
NA PILI HALE O NA ANO A PAU
A me na
WAI HOOHINUHINU NANI
O na ano a pan ioa
Na Balaki o na Ano he Nui Wale
KAKELA
ME
KUKE
KA - HALEKUAI - NUI
WAIWAI LIKE OLE
NA LAKO
HANA K@
Na Pahi,
Na @
@
@
KAA- PALAIA
NA @@@
PALAU!
A me na mea Mahina
NA PAKEKE POI
Na ipuahou,
@
@
@
Mikini Humuhumu
MIKINI A WILCOX ME GIBBS
N Mikina @
Kakela me Kuke
KAAYER SASEPARILA
Oia ka LAAU oi loa o ka maika no mai i hookunu ia mai ke koko ino mai au oi loa ae hoi, @ ka mea, o kona kahua i hookunui o ai o ka.
Hondorusa Saseparila Oiaio
No ka mea, o ka Lau NA HELEHELE a me na mea a pau i maa i ka hoohuihui ia oia na laau oi loa o ka maikau a me ka mea hoi ua ike ua ka waiwai i ma lapaau ana i na MA'I a ke KOKO-- ua oi ka
Ayer Saseparila
ma na mea a pua e hooikaika a kukulu hou ai i ke kino i hoonaw I @ ai me na hooko ana o ke kahi mau moraki i hanaia e ABIGAIL HOPKINS a me CHARLES L. HOPKINS kana kane i na Kahu Waiwait o W.C. Lunalilo i make i kakauaia ma Sepatemaba 13, 1886 a me lulai @. Kope ia ma ke Keena Kakou Kope ma ilonolulu, Buke 98 a ma na aoao 400 a me 401 .a ma ka Buke 108 ma na aoao199, 200 a me 201.
Ayer Cherry Pectoral
ka laau lapaau alakai o na ohana.
No ka NALULU, ka LEPOPAA ka LENA a me kekahi mau mea inoino e ae o ka opu, e lawe i ka
AYER HUAALE CATHARTIC
E makemakenui ia nei e ko ke ao puni.
Hoomahumakua e Kauka J.C. AYER & Co., Lowell, Masekuseta
HOLLISTER & CO.
Na Aguea ma ka Paeaina Hawaii.