Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 50, 10 December 1892 — Page 2

Page PDF (1.99 MB)

This text was transcribed by:  Cher Pendarvis
This work is dedicated to:  Dedicated to Rella Kapolioka'ehukai Sunn and Uncle Val Ching Jr.

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

MA KE KAUOHA.

HOOLAHA I NA ONA O NA HAO

KUNI.

O na hao kooi a pau, ma ke Kanawai, e hoopaa hou @ @ ae o lalai l. 1833 a i oie is, e hoole loa ia, a aole loa e pono ke hoobana is e kekahi.

O ka hoopa ana ma Oshu, e hana is ,a ke Keena Kalaiaina.

Ma na mokuponie e ae e bana ia ma ke keena o na Makai Nui lebulebu.

G.N. WILCOX

Kuhina Kalaiaina

@

 

NA AUHAU O 1892.

 

HOOLAHA A KA LUNA AUHAU

 

APANA O KONA, MOKUPUNI O OAHU.

 

Ke Homeia aka nei ka @ i ka @

@

i ko la@on mau @ a pau ma ka

La 15 o Dekemaba,1892,

@

@

T. A. Lloyd,

Hope Luna, H2m a me Luna Auban, Ap@

mua, Mokapuni o Oahu

Aponoia:

P.C. Jones, Kuhiua Waiwai, 2191-0

 

La Nupepa Kuokoa

ME

Lo Hawaii Paeaina i Huiia

 

No ha Makahiki        $2.00

No Eono Mahina      1.00

Kuiko ka Rula

 

Na Puka         1          2          3          4          5          6

Ana     Pule    Pule    Pule    Pule    Pule    Pule

Iniha   $1.50  $2.00  $2.50  $3.00  $3.50  $4.00

2 Iniha            2.00    2.75    3.50    4.00    4.50    5.00

3 Iniha            2.50    3.50    4.50    5.00    5.50    6.00

4 Iniha            3.00    4.00    5.00    6.00    6.75    7.50

5 Iniha            3.50    4.75    6.00    7.00    8.00    9.00

6 Iniha            4.00    5.50    7.00    8.00    9.00    10.00

 

            O na Olelo Hoolaha a pau e hoouua la mai ana uo ks Hoola maloko o keia ia mai ana uo ka Hoolaha maloko o keia Nupepa, o hoouua pu mai me ka auhau, a ina aole, aohe hookomo ia.

 

HAWAIIAN GAZETTE CO.

H.M. WHITNEY, Luna Nui,

J.U. KAWAINUI,  Luna Hoopono-pono.

 

POAONO,  DEKEMABA 10, 1892

 

Ua noi aku nei ka Ahaolelo i ko ka Aha Hookolokolo Kiekie manao kauawai uo ka ninnau, "I ka wa I hooholo ia ai kekahi hoololi Kumukanawai, e na kau elua o ka Ahaolelo e like me ke kahikuhi o ka Pauka 82 o ke Kumukanawai, e mana koko no anei a hui pu ia iloko o ke kumukanawai me ke kakau inoa ole o ke kakau inoa o ke alii o mana ai." Ua hoopuka mai ka Aha i ka mano lokahi, e liio koko no ka hooli i hapa no ko kanawai kumu mahope koke o ka hooholo ia ana o ka heluna kupono o na hoa, a he makehewa hoi ke koi aku i ka pulima alli.

 

KA LAINA MAKUAHI HOU.

            Ma ka pepa o kela hebedoma aku uei, ua hoike lihi aku makou i ka hiki ana mai o Mr. W. E. Simpson he elele no ka Hui Kalepa mawaena o Puget Sound a me Hawaii nei.

            Mahope mai nei, ua halawai kino makou me ia a ua hoike mai oia, ua hele mai oia malalo o ka manao p@s e kuku@u ia kela hui ae la mai@@s mawaena o na aina elua me na palapala hoapono a ke Kiaaina o ka mokuaaina o Wasinetona a me na Papa Kalepa o na kulanakauhale elua o Tacoma a me Seattle a me ka Hui Kalepa o Tacoma.

 

O ku Hui nana i hoona mai nei lala@, he hui ia i komo ia o na hale kalepa alakai o Puget Sound, ka poe hoi i hoomaopono i ke kupono o ka launa kalepa ana me Honolulu oi@ ma kela mua@ aku.

            Ua hoolala is ka hoolako ana i ka mokuahi mua@ e hoouua ia mai ana, me ne ukana e halihali mai ai i Honolulu nei mai ko lako@ mau awa mai, a ke imi nei hoi oia i na ukana o hoopiha aku ai i ka mokuahi ke aalele iho ia Honolulu nei, mawa-

 

@ poe kelepa a me na poe mea meaukana hooill e ae lawe ai no ko lakou maa makeke. Ina e h @dopono lena ana ia Hawaii nei he @makaha hou loa no ko kakou mau mea ulu e lawe ia aka ai a piepiele na ia nau makeke.

            Ua lako lakou me na hui alahau @ da kukawale kekahi i kekahi e paonioni nei i ka hoemi ana i na uku ukana a ke kaa ahi e hali ai, a ma ia hana ana e emi loa ana oa uku ukana a ke kaa ahi e halo=i ai, a ma la hana ana e emi loa ana na uku ukana o ka halihali ana mai ko lakou mau kulanakauhale aku a hiki loa i Kikako. A ina e emi kupono ana na ulu ukana no ka halohali loa ana i ko Hawaii mau waiwai me ke poho ole a hiki i ka hikina, alaila e hiki loa ana ko kakou mau waiwai i na wahi@ i ike ole ia mamua, oiai@ hoi ina ma Kapalakiko ie he pipii loa ka uku kaa ahi i na ukana, a nolaila aole hiki loa ko kakou mau@ waiwai houlu i na makeke o ka hikina. Ke kukulu ia kelia laina mokuahi, alaila ua hama@na hou no Hawaii, he alanui m@lahi no ka kakou mau waiwai e puka aku ai.

            Ke kokua ikaika nei keia nupepa ma na hoola hana a pau e lehulehu a palahalaha aku ai ka hoolaha ana aku i na waiwai hoolu o ko kakou mau lep momona nui wale. Ina @tole e hiki e kukulu p@a ia ma na mo e ae, alaila ke paipai nei makou i ke aupuni, ma ka haawi ana i kokua lala kupono e hiki ai ke hoomau ia @a hamama ana mai o kela mau makeke no ko kekou waiwai.

 

Kanikela Hawaii ma Kaleponi.

            Ua kau aku o Hon. F.S. Pratt maluna o ka makuahu Australia o @a Poakolu iho nei, a hoi aku la no @ona kulana oihana hou i hookohu @a iho nei i Kunikela Kenerala Jawaii no Keleponi. Ua luuluu ois i na hoomikai a me na kalokalo ana a kona mau hoaloha ma koaa la l holo aku la. Ua puhi ae ka Puali Puhi Ohe i ke mele lahui na ka hanohano o ke Kanikela Generala Hawaii mamua o ka nee ana o ka mokuahi ka uapo aku.

 

He Hihia Nui.

            Ua haalele pupuahula iho ke Col. G. Maefarlana ma ka nokuahi Australia o ka Poakolu iho nei, ma o kekahi hana ano nui la i loh@ malu loa ia mai ma ka eke leta hop@ mai nei, aia ka Hui o ke Kulaokamaomao a o ka ona milliona paha ke hoola nei e hoopili pu mai @ kana hoopii milliona o Waikapu e unuhi mai na aha hookolokolo aku o Hawaii nei, ma o ke kuai ana a loaa ka hapanui o ka mahiko o Waikapu, e kekahi mea okoa ae.  A ma ka wa hopo loa, no ka noonoo i kona pono, akahi no oia a hooholo e holo.

            A ma ka manawa hope loa no hoi, akahi no a holoholo o Hon. L. A. Thurston, kakahi o na loio no kele hoop@ milliona, e ukali aku i ka mea ko laua manao no nao e hoi mai ma is mokuahi nana i lawe aku la ia laua.

 

Ka Hoola Luakini.

            He l@ hoomano poina ol@ no na hoahanau o ka Ekalesia Hui Kuwaena i na haloe, ka la 4 o Dekemaba o keia makahiki. No ka mea, ma ia la ua hoolaaia ka lualiki hou nana a maemae loa no ka hana kiekie i hookaawale ia nono m@ na hana kupono imua o kekahi anaina makolukolu i kohola he 1100 ka nui.

            Ua hoohanohano ae ke Alii ka Moiwahine, ma ka hiki kino ana ae @ ike l na hana hoolaa, i ukahia e ka Mea Mahaloia ke Kiaaian o Ohau A. S. Celghorn, ka Puuka o ka Halealii Mekia Robertson a me na wahine ukale Wilson me Clark, a hoonoho@a ma kekahi puuee iwaena o ka hale.

            Maluna hoi a ka awai, na kahunapule nana e lawelawe na hana hoola, ola i Rev. E. G. Beckwith, D.D., Kahu o ka Ekalesia; na Rev. C.m. Hyde, D.D., R.R. Hoes, O.P. Emerson, S.E. Bishop, A.V. Soares, J. Waimalu, W.B. Oleson a me H.W. Peck.

            Ua hoomaka na hana ma ku hora @@ 11 awakea malalo o ke kuhikuhi a ka papa hoola hana i pa'i la. Mahope o ka pau ana o na mea o ka hoomaka ana, alalla o na haiolelo poko mal@ malolo o na pop manao i haawi ia penel:

            Ka Hale no ua Kanaka, na Rev. W.B. Oleson.

            Ka Hale no na Kamalii, na Rev. O.P. Emerson.

            Ka Hale no ka Ekalesia, na Rev. C.M. Hyde, D.D.

            Ka Hale no Kristo, na Rev. S.E. Bishop

            Ala@la, haawi ia ka Hale me na huaolelo janaenae o Hou. A. YOung keKomite Kukulu Hale ia Hon. J.O. Carter, ma ka aoao@ o ka Papa Kahu Waiwai a me kana p@ne aku, a me ka haawi ana aku i ke Kahu e hoolaa ia no ka hoo@ana a ma ka hana a ke Akua Mana Loa.

            Pule hoola na ke kahu Rev. E. G. Beckwith.

            Ua ku ke kahu iluna me ka lehulehu a heleuhelu like i ka pule.

            Ua mele mai ka papa himeni a me ka hale i ke mele i 2haku ia e Mr. P. Dodge.

            Alails, ua hookuu la ke anaina me ka pule hope a Rev. J. Waimau.@

            I ka po iho, ua malama hou ia he mau hana hou maloko o keia luakini me na mele, pule heluhelu balbala, a me na haiolelo.

            Na Hon. A. J. Lowrey, no ka moolelo a ke kukulu ana i@ kela luakini a me ka nui o na dala i hoolilois, @he $127, 500 pua loa, @he $60,000 o keia huina uo @na haku hana.

            Na ka Mea Mahaloia P. C. Jones, no ka poe haawi daia mai.

            Na Prof. A. B. Lyons, e hooikaika ana i ka ekaiesia@ e hoopau koke i ka aie.

            Na Hon. J. T. Waterhouse, ho moolelo o kona komo mau ana i ke Kula Sabati ka 1851.

            Na Miss Wing, no ke kokua o ka Ahahui Kristiano a na poe ui i ke kukulu ana me ke daia.

            Na Mrs. W. W. Hall, no ko na wahine komo pu ana i ka lulu daia a aneane e $1800 no na lilo o ka hoolako ana i keia hale.

            Na Rev. H. H. Paleka, o haawi ana i na hoomaikai a na Ekalesia Hawaii i ka ekalesia hui la. A hookuu ia me ka pule.

 

Keha no Keha na Aupuni nui Elua olelo Like.

            Ua olelo ia no Beritania nui, ola ka aina ike ole ia o ka napoo ana o ka la ma kona mau palena aina, aka pehea hoi keia no Amerika Huipuia. No ka meai ina o ka hora O@ ahiahi ma ka mokupuni Atto, Alaska, oia hoi@ ka palena komohana loa o Amerika Huipuia, alaila o ka hora 9:36 kakahiaka ma Lae Quadly, Maine, ma ka @bikina loa, a ka lae ma ka akau loa, oia Burrow, ma Alaska; a o ka lae ma ka hema loa, oia o Ki Komohana, nokuiana o Ferolida. Aole anei keia, ua aneane like me ka Enelani keha.

 

K PELE AI HONUA O MOKUAWEOWEO.

            Mai ua makamaka lehulehu mai e@ noho ana@ ma na wahi @like ole o ka moku o Keave, ua loaa mai la ia makou na mea hou o ka ike @la ana aku o ka pele e a ana iluna o ka piko o Mauna Loa, mai ka lua pele ae o Makuaweoweo, a no lakou makou e aie nei i ko lakou lolomaikai. Ea na leta@ pakahi e hoike ana:

            Kailua, Kona Akau, Hawaii, Dek. 5 — Hora 1 aumoe o ka Poakolu i hala, ma ke kai Alenuihaha, maluna o ka oneki o ka Mokuaweoweo. Nui launa ole ka weno ula o ke abi.       D. MAKAINAI.

            Kalalilua, Kona hema, Hawaii, Dek. 5 Ma ka po o ka la 29 o Novemaba, ua ike @la aku la ka o ke ahi pele ma Mokuaweoweo, Owela i ke ahi a ka wahine.       S. W. KAMAKA.

 

            Kaalualu, Kau, Hawaii, Dek. 5 — Ma ka la 30 o Novemaba, hora 4 wanaao, ua ike @ia ka pele e a ana iluna o Mauna Loa, e mow pololei ana ka uwahi i ka lewa, a he kakahiaka maile loa ia aohe makani. O ka ike ana no nao ia nalo hou a hiki i keia la a'u e kakau nei. Ma ka la 3 iho nei, hora 7 o ke ahiahi, he olai ikaika ma ko makou hale me ka hooluliluli ana i o a ianei, oiai@ e noho ana me ka nanea.

            S. KAHOEULI.

 

Mau Hoololilohi Kulana Adiamarala.

            Aia he mau hoolohilohi o ke kulana Adimarala ma Kapalakoko i keia malama ae o Ianauri. E lawe ia mai ana o Ria Adimarala Brown mai ka noho aliimoku kiekie ana o ke aumokukaua Amerika ma ka mahele o ka Pakopika, a me he mea la e hoonoho ia ana oia ma ka pakapili moku kaua o Mokupuni liowahine ma ka awa o Kapalakiko, a e kauoha la ana o Adimarala Irwin i noho luna nui mua iho@ nei ma ua pakaplili moku la maluna ae, e noho@ alii kiekie no ke aumokukau Amerika ma ka moana Pakipika.

            "Nui ka wi ma ka apana o Kapaliliua, Kona Hemu, i keia mau la e hele nei. O ka paloa ka ai @ i keia wa. He ua no i kela mau la, hookahi no piiikia@, o ka maloo o na lima ka ia," wahi kekahi leta la makou.

 

Ka make ana o Jonathan Austin.

            Ua pauaho mai i keia ola ana, i ka hora 6:30 o ke kakahiaka o ka@ la 7 aku @nei o Dekemaba, ma Waikiki@ kai o Jonathan Austin, m@hope o ke kaa ma'i ana no ewalu he@bedoma me ka lapaau @@@@ ia.

            Ua hanau ia oia ma Nu Ioka i ki la 7 o Novemaba 1829. Ua holo mai ola me kana wahine i Hawaii nei i ka 1877 a @noho ma Hilo mamua o ka hoi ana mai a noho loa ma Honolulu nei.

            I ka wa i@ kaua @ai ka Akau me ke Hema, ua hakaka aku oia i ka Hema ma ka aoao aku o ka Akau, a i kona haalele ana i ka puali kaua he Lutanela Kolonele kona@ @iana no ka mahele koa kanahiki-kumamawalu o Nu Ioka. Ua hakaka oia me ke koa a me ka wiwo ole ma kona aoao, a ua kaulana no hoi no ia hana.

            Iaia i nee ai no Honolulu nei, ua ae ia oia e lilo i loio ma ka la 2 Sepetemaba, 1884. Mahope o ka hookahuhuli aupuni o ka 1887, o@ial oia kakahi mea i komo kino, ua hookohu ia oia i Luna nui no ke Keena Kakau Kope o ke Aupui, a ma ka la 28 o Dekemaba, 1887, ua pii oia e noho ma ke Kuhina o ko na aina e, mamuli o ka waiho ana mai kona mua ma ia wahi.

 

O kana hana hope, he puck a luna nui no ka Hui Kukui Uwila Hawaii o Honolulu nei. He cha makahiki mamua aku nei, ua lawe e ia aku kana wahine, aku ano, ua ukali aku la loa ma ia alahele hookahi. Ua haalele iho oia mahope nei, he elua mau kaikamahine, hookahi aia i Hilo e noho mai nei a he kaikuahine aia no i Nu Ioka.

            I ka wa i loheia ai kona make, ua hoohapa koke ia mai na have o ke aupuni, na Kanikela, ko na mokukaua Amerika a me ko ka makuahi Australia.

            Ma ka auina la Poaha mai, ua manele ia aku kona kino kupapau mai Waikiki loa mai a i ka ilina ma Maemae, malaula e kali ai no ko@ ke ao nei.

 

He Wanana Pauaka.

            I ka makahiki 1770, ua wanana ae i Mercier, ian e hiki aku i ka makahiki 2,240, e loaa ana ia Rusia he 45,000,000 ka lahui, a e hiki ana hoi ka nui o ka lahui e noho ana hoi ka nui o ka lahui e noho ana ma Ladama i ka 1.000.000. Olai ma ka helu kanaka o Rusia i ka 1887, ua hiki aku i ka 113,354,649 ka nui, a o ko Ladana heluna kanaka hoi i keia was ala ma ka 6,000,000 maloko mai o na apana o ke kulanakauhale, nolaila o keia wawana a Mercier i ka 1770, he lalau, a pauaka loa.

 

Mokukana hou Cincinnati.

            Ua hoolana ia mai nei ka ilia ole iloko o ke kai, mai ka pakaplili mokukaua aupuni Barukalina, Mu Ioka mai, ka makuahi kaua Ameroka hou loa Cincinnati, me ka hookahakaha@ nui ia a me lehau mai o na mokukaua oloko o ke awa ma ia la. O na malihini keikie, oia ke Kuhina Aumoku kaua Tracy, ka Meia Mosby o ke kulanakauhale o Cincinnati e o la i ka moku a ma kana kaikamahine me Miss Stella Mosby. Mahope koke iho o ka hora 2 auina la, ua haawi aku la ke Kuhina i ka hailona no ka wehewehe ana i na kakia, a emooole nee aku ia ka mokuahi kaua kilakila. Ia manawa, ua elau koke ne ia o Miss Mosby me ka omole waina, kahoahoa ae la me kekahi mau huaolelo kupono, a wawahi aku la i ka omole imua pono o ka ka ihu hao kila o ka moku. Ua iho aky la ka moku ilalo me ka pahee, oiai hoi ka puali ohe e puhi ana I ke mele lahui "Star Spangled Banner." He moku kaua keia nona ka nui he 3,183 mau tona, me ka oneki koikoi i palepale ia, moku holo a me na pau pukuniahi kani alapine. He 300 mau kapuai kono loa, he 42 mau kapuai kono loa, he 42 mau kapuai ke akea a he 18 mau kapuai ka hohonu iliko o ke kai. O ka ikaika o kona enegini mahu, ua like me ko na lio he 10,000, a o kona holo he 19 mau mile i ka hora. He mokuahi kaua hulia palua kela me na enegini papakolu.

            I na makemake na Kula Sabati i mau buke@ Kuhikuhi Haawina Kula Sabati e like me maua, e pono i na Kahukula Sabati ke kauoha mai i na buke mauli o ko lakou mau manoa okoa. Ina makemake la na buke 24, o ke kumukuai oia no hookahi daial a pela no a hiki i ka 100, he eha mau kenta pakahi. Ina paha o makemake ia 100, o ke kumukuai oia no ekolu mau daia; a pela aku he mau keneta ekolu pakahi. Ina paha e makemake ia he mau buke malalo o 25, o ke kumukuai oia no elima mau keneta paka@. E kakau ieta i ka wa ano i ka Puuku Hon. W. o. Smoth, a e loaa na buke mamua i @Ianuari 1, 1892.

 

 

            AHAOLELO O 1892

            LA HANA @@@ DEC. @, 1892.

            @

@

@

@

@

K@ @

Kakaau@ elua @ @

Luna nui Halepaahao, $3,000; holo.

            Uku Makai nui o Hawaii, $5, 166; Makai nui i Maui, $4,666; Makai nui o Kauai, $37@33.34; helo.

            Uku Kakauolelo nui i Hawaii, $1,400; Kakauolelo Makai nui o Kauai, $500; h@l@.

            Hope Makai nui o Hilo, $3,100; Kohala Akau, $2,600; Kohala Hema, $1,100; Hamakua, $2,400; Hilo Akau, $1,400; Kona Akau, $1440; Kona Hema, $1,440; Kau, $2,150; Puna $1,000; hooholo loa ia.

            Uku o na Makai o Hawaii, $35,597.36.

            Uku Hope Makai o Wailuku, $2,775; Makawao, $2,800; Lahaina, $2,050; Hana, $2,080@; hooholo loaia.

            Uku o na Makai o Maui, $29,157.40.

            Uku Hope Makai o Molokai, #1,320; Lihue, $2,000@; Koloa, $1,640; Kawaihau, $1,640; Hanalei, $@40; Koloa, $1,640; Wiamea, $2,460; hooholoia.

            Uku o na Makai o Kauai, $11,544; holo.

            Uku Hope Makai o Koolaupoko, $1,280; Koolauloa, $1.080; Ewa, $1.280; Wainae, $1,000; Ewa, $1,280; hooholia.

            Uku o na Makai o Oahu, $@90,000; holo.

            Elua mau Kakaauololo hoopa hihia, $3,360; holo.

            Uku o ka Makai i ka Aha Kiekie $2,240; holo.

            Uku o ka Makai Kaa Lio, $2,000; holo.

            Uku o ke Kauka Haiepaahao ,e Kalihi, $2,400; holo.

            Uku Kakauolelo, Unuhi me Kope $2,400; holo.

            Keia me keia @hio, Kivila a me Karaima, $17,466.66; holo.

            Na Aha Niele Koronelo, $1,500; holo.

            Na bila i uku ole ia a na Aha Niele, $170; holo.

            Malama ana i na Paahao, $@8,381.02; holo.

            Na bila aie hookaa ole ia, $7,293.84; holo.

 

            @ NURO HOOAAUAO.

Uku Kahujula Nui, me na lilo kaahele, $5,200; holo.

            Hoopanee ka Hale.

 

Holo ka Hana.

            MR. LUNAHOOPONOPONO: He mea e hauoii ai ka manao ka ike ana ua ku a ua hanaia na mea e hooholomua ia ai kela Hui Kalaiaina Hookuonoono.

            Ma ka Poakahi nei, Dekemaba 5, ua ukoakoa ae hoa a pau o ka Hui Kalaiaina ma ka Hale Paikau ma ka hora 2 auwina la, a ua piha ke kanakolu poe i akaoakoa ae. Mahope o ka heluhelu ia ana o ke Kumukanawai a me na Rula, a apono ia, ua kakauinoa iho la na poe i akaoakoa ae me ka hookaa pu i ka auhau o like me ia i hooholoia ai.

            Ua oleloai aole e lilo kekahi i laia no keia hui ole oia e kakauinoa, a mamuli o ia hana pela ua pili @aia kela a@uhau o hapalua dala, a i ole he hookahi dala ma keia muaaku ke manaoia pela, a o hapaha dula hoi e manaoia he waihona ku kaawale ia, a e kapaia ka "Waihona o ka Hui Kalaiaina no ka malama ana i ke ola o na hoa a ma ka uku ana i na lilo o keia a me keia ano," a e hookomo ia ma na inoa pakahi o laua i ka Banako Hale Leta. O ka puu dala ma ka inoa o ka Hui Kalaiaina nona ka hapaha dala, oia ke dala e unuhi ia i ka o na hoa i ka pilikia a me na mea likem a o ka hapalua dala e waiho no ia pela ma ka banoko, me ka hoomau no i ka lulu ana i kela a me keia mahina.

            Nolaila@, o na Hawaii eia ka wa no oukou e kokua like ai ma keia hana maikai, oiai ne hole awaiwi mei ke au o ka manawa. Ua loaa ka  Peresidena, Puuku me Kakaaulelo, a e hoouna mai ma ka inoa o ka Puuku a o ke Kakaiolelo paha.

Aole no paha e lokahi ana ka hapanui o ka lahui ma keia mana a makou e hookaika nei, aka ke noi nei ka'u pule i ke Akua e hoopalupalu@ mai i ka naau o keia a me keia a e hoohui mai me makou ma ka hapi pa ana i keia hana makai.

            M. PALAU.

            Honolulu, Dek. 7, 1892.

            Eia ka mea i palapala ia ma kakahi leta ia makou mai Kona Hema Hawaii mai: "Nui ka on a ma ka apano o Kapalilua nei, mai ka panaui mai i hoawaawa ia. Mai Honomalino a Milolii, oia na wahi oi loa aku o ka hana i keia mea. I ka iliua o ko lakou on a, ma ke awa kumoku o Hoopuloa. Malaila i pepehi akea ia ai kekahi wahine e kana kane.

 

Hoolaha Hou.

            AHA HOOKOLOJLO@ KIEKIE O KO UA

@

@

@

@

@

@

@

@

@

@

@

@

@

@

            Ua @

@

@

@

@

hele malama mea pau e hoike in a he kumu ke @ ia a@ noi la.

            Kakaula ma Honolulu. K. H. P. A. Dekemaba 5@, 18@72.             F WUNDENBERG,

Hope Kakamolelo Ahi Hookelolokolo Kiekie.

            24193@

 

Hoolaha Hooko o ka Moraki

a me ke Kuai.

            I KULIKE AI ME NE HOOKO ANA O KEkabi moraki i hau@aia e JOHN COSTA o Kainaika Kona Akau, mokupuni o Hawaii ia Henry Weeks i Kainaliu no, ma ka la 27 0 Novemaba A DASSA@ kope ia i le Keena Kakau Kope Buke @ a ma na @ 4 me @ ke hoolaha ia aku nei ka lohe ke manao nei ua Henry Weeks la e hooko aku i moraki la no ke kumu, ka hai ia o ka @elike, oia ka hookaa ole la o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e hooka! ai.

            Ke hoolaha hon ia aku nei, o ua sine la i paa malolko @ la, e kuai ia aku no ma ke @ ma ka hale kudaia o @ Morgan maloko@ o na @ ma Hononlulu makupuni o Oahu, ma ka POAKahi la 2 o Januari A P @ hora 12 awakea.

            O ka waiwai i paa Hoko o ua moraki la oia keia.@

            O keia apana aina a pau e waiho la ma Honoa@ Kona Akau, a me keia hapa a pau o ka aina@ i haaw@ ia John Cavanah@ ma ka Pala @ Nui Helu 761, e waiho ia ma ka ao@ mauka o ke alanui e holo ana mai Kealakekua a lili i kiholo, a oia ua aina i lilo a@ ia John Costa mai ia Henry Weeks aku ma ke kuai i hanaia ma ka la 2 o Maraki. @ kope @a @hoko o ka @ake @ a ma na aoao @60 me 461, a o @a mau pa'apala@ hoollo la no na mea e kuhikuhi po@ i ua mau aina la.

            HENRY WEEKS.

            Moa e paa nei i ka moraki.

            No na@ koe, eninaaia@ J M MONNARRAT.@

Kakama ma Honolulu. Dec. 6, 1892   2419-4

 

Hoolaha Hooko Moraki

            MAMULI O KEKAHI MANA KUA@@ IKE ia maleko o kekahi palapala moraki i hanala manaenan@ J S BARENABA a me KEALOHA o Heeia, Kooianpoko Oahu, o ka aoao mua, a me A F Neal o Honolulu, Oahu, o ka aoao@ elua@ o na moraki nei, e hooko ana ola ia mana kuai.

            Ke hoolaha hou ia aku nei, ala mahope aku o na pule ekulu mai keia la aku, alaila e hoolaha ia a@u na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudaia aua, ma ke keena@ kudala o Jas F Morgan ma Honolulu, ma ka la 26@ o Dekemaba, 1892, hora 12 awakea i ia la.

            Aia ma kahi o W R Kakela na olelo hoakaka no keia.

            Hanaia i keia ia 2 Dekemaba, 1892.

            A F NEAK. Mea Moraki mai.

            @Penei na aina i moraklia@:

            O keia mau apana aina e waiho la ma Heeia, Koolaupoko@, Oahu, a ia kukhikuhi pono ia ma ka Palapala Sila Nui Helu 1024 K2aleana Hoona Aina 7510 ia Kaalioli nona ka oli he 2540 mau eka, a oia na aina i hoohio@ ia e ka mea moraki aku ia JS Barenabe ma ka palapala k@ai o Feberuari 1, 1881@.           2419-8

 

Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ke Kuai.

KE HOOLAHA IA AKU NEI KA LOHE i kulike ai me ka mana kuai i hookomoia iloko o kekahi moraki i hanala i ka la 25 o Novemaba, A D 1890@ e KIA NAHAOLELUA  a me ELIZABETH K. NAHAOLELUA,  kana wahine, i Lahaina, Maui, la R. P. BALDWIN o Hamaluapoke, Maui, kopeia i ke Keena Kakau Kope, Buke 131@, a ma na aoao 375, 376 a me 377; ke makemake nei ka mea e paa nei i ka moraki e hooko aku i na moraki la no ka uhaiia o ka aelike, oia hoi@ ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee.

            Ke hoolaha hiu ia aku nei ka lohe mahope aku o ka pau ana o na hebedoma ekolu mai ke@ la aku i keia hoolaha ana, e kuai ia aku no ka waiwai i paa maloko o ua moraki la ma ke kudain akea ma ka hale kodala i James F.. Morgan, ma Honolulu ma ka POAONO, la 31 o Dekemaba, A. D. 1892 ma ka hora 12 awakea

            Kuike ke daia@ Na uku mea i koe e ainau@ ia Wm O. Smoth, Esq, Loio no ka mea o@ paa nei i ka moraki.

            H.P. BALDWIN.

            Nea e paa nei i ka moraki.

            Honolulu. Dekemaba 2, 1892.

            O na aina e kuai ia ana, penei:

            I-O kela apana aina a pau e waiho ia ma Alio, Lahaina, Maui a i kuhikuhi pono ia maloko o ka Palapala S@a Nui Heli 499. Kuleana Heiu 352 nona ka ili he 3 85-100 mau eka, oi aku a emi mai paha.

            2—0 keia apana aina a pau e waiho la ma Paunau, Lahaina, Maui, i kukikuhi pono ia maloko o ka Palapala S. la Nui Helu 1863, Kuleana Helu @OS, nona@ ka ili he 141 100 mau eka, oi aku a emi mai paha.

            3—0 kela mau apana aina e waiho la ma Halau, Lahaina, Maui, Hela 1, 2, 3, 4 a me 7 Hoko a ka Palapala Sila Nui Helu 1976, Kuleana Helu 8,519@ B nona ka @ he 2 39 100 man eka

            4—0 kela pa @ le ma Puako, Lahaina, Maui, i ike ma ka inoa Pa Kiaaina.

            5—0 kela phale ma Haleu, Lahaina, Maui, i kuhikahi ia ma ka Palapala Sila Nui Helo 1881, Kuleana Helu 8,515, Apana 2, no ka ili he 50 100 o ka eka.            2418-@4ts

 

HOOLAHA PAPA KOMOHEWA.

            KE HOIKIA AKU MEI KA lohe i na mea a pau, ua papa loa ia ka lawe ana i na hao kuni maluna aku o ka aina o Princeville no ke kuni pipi ana, koe wale no na manawa a ka @ui Mahoko o Princeville e hoa a kuni holoholona ai O ka mea k@e ana i kea rula, e holoholona ai O ka mea e kue ana i kea rula, e hoopii ia no ma ke kanawai.

            JOHN M RADWAY.

            Lunanui o ka Hui Mahiko i Princeville.

            2419 21s@

 

Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.

            UA HOOKOHU PONO IA MAI KA MEA  nona ka inoa malalo iho Lunahooponopono no ka waiwai o HENRY W. McINTOSH o Honolulu, Oahu i make, nolaila ke hoolahia aku nei ka poe a @pau je mau koina@ ka lakou i ka waiwai o ka mea i make, e waiho mai i ka lakou mau lolua i hoolalola i ka mea nona ka inoa malolo iho maloko mai o na malama eono mai ka la aku o keia hoolaha ana@, a i ole @ia e hoole mau loa ia aku no; a o ka poe i ale mai i ka mea i make, e hookaa koke mai.

            M. McINERY.

            Lunahoolonopono no ka waiwai o @H. W. McINTOSH i make.

            Honolulu. Dec. 7, 1822           2419-41

 

Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.

            OIAI, UA HOOKOHO PONO IA MAI KA mea nona ka inoa malalo iho, e Hon. F.S. Lyman, Lunakanwai Kaapuni Apana Hookolokolo Ekolu, i Lunahooponopono no ka waiwai o HOOHOKU (w) o Hionamoa, Kau, Hawaii, i make, nolaila ke hoolahala@ aku mei na poe a pau he mau koina ka lakou i ka waiwaio ka mea i make, e waiho koke mai me na hooia kupono i ka mea nona ka inoa malalo iho maloko mai o na malama @eono, a i ale mai i ka mea i make, e hookaa koke mai ma ka hookaulua ole.

            J KAUHANE,

            Lunahooponopono n ka waiwai o Hoohoku (w) i make.

            Dek. 8, 1892.  2419-4t

 

Hoolaha Halawai no ka Pauwela Store.

            KE HAI IA AKU NEI KA LOHE I NA LALA a pau o ka PAUWELA STORE e akoakua ae ma ka helepule "Kalolani" i ka hora 10 am. a ka la @ o keia mahina, no ka hoolohe i ka hoike mekahiki a na Luna Nui. Ke noi ia aku nei na poe a pau e aku ae mamua o keia manawa ola hoi mai keia ia aku a ka la 27 pau. E hoolohe na la@ i keia.

            MOSE KAHIAPO.  Peresidena.

            Pauweia. Dek. 3, 1892.          2419 2s@

 

Hoolaha Hooko Horaki.

            MAMULI O KAKAHI MANA KUAII HOike ia malo@o o kekahi palapala moraki i hania mawaeua@ i J. L. MEYER o Honolulu@,  Mokupuui o Oahu, o ka aoao mua, a me W. R. Kake;a Kahu, o Honolulu i oleloa, i ka aoao elua, ma ka la 29 o Sept. 1891, i kakau k@ope ia ma ka buke 131 aiao 322; a mamuli o ka uhai la ana o na kumu aelike o keia moraki, oel hoi ka uku ole ia o ka ukupauee; nloaile, ke hoolahala aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki mei, e hooko ana ola la mana kuai@.

            A ke hoolaha hou ia sku nei, ala mahope aku o na pule ekolu mai keia ia aku, alaila, e hoolaha ia aku na lina i ho@ke ia ma la moraki no ke kuda a aua, ma ke keena kudala o James F. Morgan ma Honolulu, ma ka la @25 o Dekemaba, 1892@ bora 12 o ia la.

            Ala ma keia mea.

            Hania i keia la i o Dekemaba, 1892.

            W. K. CASTLE, Kabu@,

            Mea Moraki Mai.

            Penei na aina i moraki ia:

            O keia apane@ aina a pau e waiho ia ma Makiki, Honolulu, Oahu, ma ke alanui@ Waila,  ana@ ke alo he 100 kapnai@ me 1@50 kanai ka hohonu, maloko o ka Palapala Sila nui 3566@ i ka mea nana i moraki aku i lilo lala@ mai ke aupuni aku i @julai, 1891, a me ka hale a me na  pono e ku la maluna iho.    2418-41

 

Hoolaha Hou.

            AHA HOOKOLOKOLO KEIKIE OKO Hawaii Pae @

@

Honolulu make.

@

@

@

@

@

waiwai laia

            Ke ka@ @ la nei o ka POAL@ kala @

Dekemaba A. D. 1892, make @

ke @

Hale @

kono@ ia no ka @ aua i ua palapala kanoha ia a me ka hoolohe as@ i ua @ la a malalia@

ma ia wa e hele mai ai @ poe a pau i kulea!

e kue i ua palapala kauoha@ ia a nei ks hooplulu@ ana i ke palapala lunahooponopono waiwai.

            Kakauia ma Honolulu. Nov. 23, 1892

            Na ka Aha:

            ONO LUCCAS,

            Kokua Kakauoleho @Klua Aha Kieke@

            241@ @32

           

MA KE KEENA O KA LUNAKANAWA@ Kaapuni apana Keolu o ke Hawaii Pae@ Aiana. Ma ka waiwai o KALAUAIKAPA  (k)@ Maulili, Hilo, Hawaii, i make.

            Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi! a kaholowale @(we noi @ana e nooponopono@ ka waiwai o kaua kane mare, i Kaluaikapa @k @no Man@hili, Hilo, Hawaii, i make kanoha @ole aku nei, a e hookohu ak@ i@ a@ Kaalua Kapuna@ @k i Lunahooponopono nona waiwai/ @Nola@la, @ua kaunoba @ia na @mea a pau i pili@ o ka POAONO @oia ka la @17 o Dekemaba, i ka hora 10 @kakahaka ma ka Hale Hookolokolo o Hilo, Hawaii, kali a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe@ aku i na noi la me ua mea kue ke ho @ @.

F.S. LYMAN.

            Lunakanawai Kaapuni, Apana Ekolu, H.P@ Hilo, Hawaii, Nov. 14, 18@ 2417-S@

 

            LOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE o ko Hawaii ae Aina     MARIA M. BREWSTER kie ia CHAS M. BREWSTER H@ oki mare.

            Lauliokalani@: Ma ka lokomaikai o @ o ko Hawaii Pae Aina, Moi

            I ka @hamuku o ke Aupuni, a @ i @ Hope — Me ka Maholo:

            Ke kauoha ia aku nei oe@ e ki@ ia @CHANCE HENRY BREWSTER mea i hoopi! ia @ waiho mai ana i kana nane i kakau ia @nea o na la he iwakalua mahope (hi o ka hoo@ ia ana o keia, e holo mai imua o ka Aha Hookolo kolo Kiekie i olelo ia ma ke kau o ua Aha ia @ malama ia au @ma ke keena hookolokolo o ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Mok@puni @ Oahu, i ka POAKAHI  la @ o@aloha e @ ma@ ana, ma ka hora 10 kakahiaka, malu@ ke aha la e ae ole la @ni ke aoi a Marla M.  Brewster mea hooi@la like me ka mea i hoakakala Hoko i kana palapala hoopili i pakui ia me keia.

            A e hoihoi mai i ka palapala k@ me ka hoi@ke piha o kau@ mau hana no ia mea.

            Ikea ka Mea Hanahano A f@

            Lunakanawai Nui e ko makua@

(Sila)    Aha Hookolokolo Kiekie @

            Honolulu, i keia la 2 o I@ 1892@

            GEO. LUCAS

            Hope Kakauolelo @Nlua@

 

            Ke hoike nei au o ka mea maluna ae he kope@ olalo no la o ka palapala kil ma la mahia@ a ua kauoha ua Aha ia e hoolaha @la ia mea a e ho@ panee ia ka hihia a ke kau o Januari e h@iki mau ana.

            Kakaula ma Honolulu, Okatoba @8, 1892.

            HENRY SMITH,

2415@-6         Kakanolelo o ka Aha Kiekie@

 

Hoolaha Hooko o ka Moraki A@ me ke Kuai.

                        KE HOOLAHA IA AKU NEI NA@ LO@  na mea a pau i kekahi ai me ka mana@ k@ @ ! hookomo ia @oko a kekahi moraki i@ hana @ JAMES L> HOLT o Honolulu maka@ in James B. Pakele, ma ka la 24 o @ 1892, kopela ma ke Keena Kakan K@ make! 129@ a ma na nono 113 a me 114@, ke ! ! ! nei, ke makemake nei ka @ pau e paa@ nei! i ka@ moraki e hooko aku, no ke kumu ka u@ @ ka aelike, oia ka hook@ ole la o ke kumu@ pana me ka ukupanee@ i ka wa e hookaa ai@

            Ke hoolaha hou ia aku nei o ks waiwai i paa@ maloko o ua moraki ia e kuai ia aku no mai@ kukaia akea ma ka hale kuulala o J. F. Morgan, ma@ Honolulu, ke hiki aku i ka POAONO, la @ Novemaba, A. D. 1892, ma ka hora 12 am. @ la ia@.

            O ka papa@ o na waiwai lewa i paa mak@ moraki ia ola keia:

            2 mow BW: 1 pahuume@ BW; mabela @eluna pahuume BW;  1 pakaukau  mabela BW; i pa kaukau BW; i kau pa holio maka mabela BW; 1 kau pa holio maka BW; 2 mau hela moe@ @ lanoho; 2 mau bela moe @uwea; 2 mau noho@ BW; 1 noho pa pui BW; na lako rumi hooipa@ 1 @ nee lauoho, 7 apana noho, 1 noho palpa@; lau!; 1 pakaikau poepoe@ BW; 1 pakaaukaua @ BW 12 kapuai; 1 pahauaniani ky@ mahe a o @ @ nee; 2 noho paipai; na lako @ala a me an@ i kapuahi a me na lako, i pahu was@ @ i kapuahi a me na lako, i pahu ws@ pahu waibo@ hau pua; 1 pahu waiho! buke@ @ nunui; 1 kaa lio ohana@; 1 kea huila @ @ keokeo; 1 lio kea ulania; 1 kaa@ hehihehi wai@; 1 hale nohoa a me i hale lio@.

            O jeia mau waiwai a pau, aia@ke w@ ma kahi nooho o ka mea@ maua@ i moraki @ Kalihi, Honolulu.

            No na mea i kue@ e ninau ia J.B. @ ole ia.

            J. K. KAHOOKANO, Loto no ka Moraki 2417@

            Honolulu, Oct. 20, 1892.

            O keia kuai maluua ae ua hoopanee@ ia a @ Dekemaba 17, 1892

 

Hoolaha Hoolo Moraki

            MAULI O KEKAHI MANA KUAI @ HO  ike ia maloko o kekahi painpala moraki @ hanaia mawaena o LONO@ (k) a me PEKELO @ o Waikiki Honolulu, Oahu o ka n@n@ mea@ me William Dean o Honolulu o ka a@ ma ka la 18 o Feb. 1884@ i kakau kepu@ @ buke 85@, aoao 344, a mauli o ka uha @ na kumu aelike o keia moraki, @ hookaa oie@ i ka uakupanee a me @ noilia@, ke hooiaha ia aku nei e ka mea@ aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana@ a mana kuai.

            A ke hoolaha hou ia aku nei, aia@ mahope@ o na pule ekolu mai keia ia aku, a@ laha ia aku na aina i hoike ia ma is mea@ ke kuilala @ana, me ke keena, ku@ Morgan @ian Honolulu, ma ka la @ Dekemaba hora 12 o ia ia@.

            Aia@ ma k@hio W.R. KAKELA na @ akaka i@ o keia mea.

            Hanaia i keia is @ o Dekemaba, 18@

            W.M. DEAN, Mea Moraki@

            Penei na aina i moraki la:

            O kei mau aina a pau ma Wakiki @ hoolilo ia mai i ka mea nana @ Lolo ma ke kuai a iwahaanau, kupuna@ buke 73 anao 367, nona ka ili he @

            O keia mau apena aina ma Wakiki ! i na Pekelo@ ia ka mea moraki aku @a l@ahaauau, kopeia ma ka buke @ nona ka ili he 75-100@ o ka eka. 241@

 

Hoolaha Hooko Moraki.

                        MAMULIO O KEKAHI MANA KUALI@ ia maloko o kekahi palapala o@ hanaia mawaena o KAMA@ a me M@ kane@ kane, i Pauula, K@@laula, @ aoao@ m@@, a me W.R. Ku@ @ l@  olelo ia, o ka aoao elua, ma ka@ maba, 1889 i kakau @ i ma ka 56, a mauli o ka uha@ ana o na @ o keia moraki, oia @hoi ka hookaa@ panee, nolaila, ke hoolaha ia aku nei@ oia ia mana kuai.

            A ke hoolaha hou ia aku mei, ala @ o na pule ekolu mai keia is aku @ ke kudala@ ana, ma ke keena @ @gan, ma Honolulu, ma ka la @2 o Dekemaba 1882@, bora keia mea.

            Hanaia i keia la i o Dekemaba 1892

            W. E@. CASTLE, Kahu@

            Mea Moraki Ma@

            Penei na aina i moraki ia: i@. Palapaia oila@ Naui@ Heia@ 1@817 kulana@ ma ka inoa Keokeo, aoao@ ka @ kok@ 100 mau eka.

            Penei na aina i moraki ia:

            1. Palapaia @la Nui Heia 1817@ Ku@ ma ka inoao Keokoe, nona ka @ili jojoke@ i 100 mau eka.

            2. Palapala Sila heia 1802@ ia Kampa@ me Kamai, nona ka lil he! 133 3340@ mau e oia mau aina no Kamai ma ke ano he hoo@ ponoi ma ka hanauna.

            3. Palapa@a Sila Nui Helu 1812@ kuleana 3@ ia Mokulama@ nona ka ili he 13 mau eka a hookoloia@ ia na mea nana i moraki mai ma @ palapala a Cecil Brown, kopeia ma ka Buke @ aoao 477 a peia me ke@ Kamai kuleana@; loko o waiwai o J.W. Kuhuila o Kaneohe, Oahu.

            2418-4t@