Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 50, 10 December 1892 — Page 4

KA NUPEPA KUOKA

Me

Ko Hawaii Paeaina i Huiia

No ka Makahiki                      $2.00

                                    No Lono Mahina                             $1.00

                                                          KUIKE KA RULA

 

Ho’opukaia  E Ka

Hawaiian Gazette Co.

                      H.M. Whitney, Luna Nui, J.U. Kawainui, Luna Ho’oponopono

             Poaono, -     Dekemaba 10, 1892

                                                            KULA SABATI        

                                     Dekemaba 25.      HOIKE HAPAHA.

                                                             NA NINAU.

 

 

            Heaha na kumuhana o na haawina Balbala no keia hapaha? Heaha na pauku gula? Heaha na manao nui no kela a me heia haawina pakahi? I na mokuna hea o na oihana ka loaa o keia mau haawina? He ke kumuhana ano nui o keia mau haawina a pau loa? Haina. Ka hoomahuahua ana o la Elaesia o Iesu Kristo. Owai na kulanakauhale nui elima i oleloia? Owai na misionari mua? Owai ka ekalesia i hoouna aku ia laua? Heaha na kumu no ka hoopaapaanui ana o na mea manaoio? Owai na elele mai Anetioka i ka

ekalesia  makua ma Ierusalema i kukakua pu ai e pili ana i ka pono a me ka pono ole o ka hookomo ana i ko na aina e, oiai aole i okipoepoe ia lakou, aole i hoomaemae ia mamuli o na kanawai o Mose? Heaha ka olelo hooholo a ka ahakuka ma Ierusalema? Owai ka mea i ike, a Kaisareia he hihio kupaianaha? Owai ka mea nana i ike kekahi hihio kupanaha kokoke i Damaseko? Heaha keia hihio? Owai ka mea i ike i kekahi hihio ma Iope? Heaha keia hibio? Owai ka mea nana i hoopili ia Saulo ia Iesu? Heaha ka hana mana ma Iope? Heaha ka hana mana ma Lusetera? Heaha ka hana mana ma Luda? Hoaha ka hana mana ma Ierusalema? Heaha ka hana mana ma Papo?

            Ehia mau makahiki no lakou ua moolelo o keia mau haawina? Mamua o ko Paulo huli ana i ka manaoio, mahea ka lanakila ana o ka euanelio? Heaha na mokuaina hou a Paulo i hoolaha aku ai i ka euanelio? Owai ke kulanakauhale alii o ka ekalesia o Iesu Kristo? Heaha kekahi mau haawaina hoonanuao i loaa ma keia mau moolelo? Ehia mau haumana hou ma ka la Penetekota? Owai ka lunakoa i hoohuliia i ka pono? Owai ke kiaaina? Heaha ke ano hana o na mea manaoio? Heaha ka maua i  hooholo nui ai i keia hana? Owai ka mea a na anela i kokua mai ai? Heaha kekahi mau lona mai na pule mai? Owai ka mea hoomoaau nui i na hoahanau? Heaha na kumu o ka paonioni ana o na Iudaio me ko na aina e? Heaha ka hana i hooholo loa ai i ke aupuni o ke Akua Hoola?

                                                           

                                                           

HE HALIA

            I ka wa a Kenela Harisona e noho ana ma ke kulanakauhale o Masavila, Tenese, i ka makahiki 1863, ua kakau iho la oia ha mau wahi mamala olelo pokole i kana wahine a hoouna aku la ma na eheu o kekahi ahailono. O na mamala olelo i kakau ia, a he ku no hoi i ke aloha, ua kakau ua penei: “E Ku’u Wahine Aloha: Ma keia la i piha ai na makahiki he umi o ko kaua nohona kane a wahine ana (Okatoba-?), ka mahina a me ka la hoi a kaua i hoohiki iho ai e lilo i hookahi a i hookahi pana ana, -iloko o ke kau ai a me ke kau wi;- ua paa ko’u manao ia wa e noho kaua iloko o ka pumehana poli o kahi a me kekahi, aka nae hoi, aole i ae ia ia mau upu ana. Ma keia la i piha ai ko kaua mau makahiki he umi o ko kaua noho’na maemae malalo o ka berita mare, keia la hoi a’u e kakau aku nei ia oe, e ae mai ia’u e noho a e hoomanao hookahi iho i ka la i piha ai o ko kaua noho’na  kane a wahine, a o na halia, na hoomanao, na hana a pela aku o na la i hala, ke ku nei lakou imua o ko’u alo ma ke ano he mau kia hoomanao. Malia i keia manawa ua loaa aku la ia oe ka’u wahi makana aloha uuku. E malama a e omau iho ma kou manamanalima hoopalau. E  hoomanao hou e kuu aloha, me ia wahi makana, ke ae nei au e mare hou ia oe.”

 

 

AHAOLELO O 1892

LA HANA 138, DEC 5, 1892- Hoomaka na hana i ka hora 9:10 kakahiaka.

NA PALAPALA HOOPII.

 

Na Kamauoha, mai a J.M. Kealoha mai o Kapaa, Kauai, e noi ana i $200 poho no kona aina ma Kona, Hawaii. Aia i ke Komite o na Hana hou.

            Na Kanealii, mai Honolulu mai, e papa ia ke kikipu ma na aina o Mrs. Ward ma Kalia. Aia i ke Komite Koa.

            Waiho ae ke Alii W. H. Cornwell i kona palapala hoohoku alii i koho hou ia mai nei no Maui i ke Komite Palapala Hookohu. Komo ke Komite i ke Keena.

            Na Kamauoha, mai Honolulu mai e noi ana e hooloihi hou aku i ke alanui Liliha. Waihoia i ke Komite o na Hana Hou.

            Na R. W. Wilikoki, mai Koolauloa mai, e noi ana i $1,200 no ka palekai me ia apana. Waihoia a noonoo pu me ka Bila Haawina.

           

 

NA HOIKE KOMITE

            Na White o ke Romite Wae i haawi ia ai ka bila dala pepa a Horner, he bila hoololi hou ka lakou. Kauoha ia e pa’i.

            Na Smith o ke Komite nana palapala hookohu, i hoike mai ua pololeo ka palapala hookohu o ke Alii Cornwell. Ma ka apono ia ana o ka hoike, ua koho aku ka Peresidena i ke alii Cummins a me na lunamakaainana Kamauoha me Kauhi i komite e kii aku i ka Lunakanawai Kiekie e hele  mai e hoohiki i ke alii Konuwela.

            Na Wilder o ke Komite Kalepa, i hoike mai i ko lakou apono i ka hoopii e hoemi i ke dute o na kaa hehihehi wawae mai ka 25 hapahaneri a i ka 10 hapahaneri. Waiho ia no ka noonoo hou aku.

                                               

NA OLELO HOOHOLO ME NA BILA

            Heluhelu mua mai ke Kuhina Kalaiaina i ka bila e hookuu ai i kekahi mau auhau o ka Ahahui Heluhelu o Honolulu a me Waihona Buke a waiho ia malalo o na rula.

            Ma ke kapaeia ana o na rula, ua hoolaha mai o Smith he bila e hoololi ai i ka Mokuna 28 o ke karaima pili i ka papa ana i na hui alunu. Ma ke kapae hou ia ana o na rula, ua heluhelu mua ia ka bila a waiho ia malalo o na rula.

            Hiki mai ka Lunakanawai Kiekie a hoohiki ia ke alii Konuwela.

            Ma ke noi; ua hapai ia

                                   

NA HANA O KA LA

            Oia ka heluhelu ekolu o ka Bila Haawina ma na haawina aku i koe. Uku Kakauolelo Elua Ahahookolokolo Kiekie. Mai Apr. 1, a hiki i Dekemaba 31, 1892, $1,350. Holo.

            Uku Kakauolelo Elua o ka Aha Kaapuni mua Oahu, mai Ianuari 1, 1893, a hiki Maraki 31, 1894, he $2,250. Holo.

            Na lilo o ka Aha Kiekie me na Aha Kaapuni, $25,000. Holo.

            Noouoo ia ka haawina kokua i ka Laina Mokuahi Oceanika, he elua mau hoike e haawi ana kekahi i $24,000 a me $500 o ka huakai ke ku ae ka mokuahi ma Hilo. O kekahi hoi, i $30,000 a ina e kipa  mai ka mokuahi ma Hilo, alaila i $6,000 no 12 huakai.

            Hoopaapaa loihi ka hale a hooholo ia ka haawina nui a $30,000 e 33 ae ia 14 kue.  

            Hoololi mai o Ashford, no ka laina mokuahi mai na kapamai mai o Amerika ma ka Pakipika a i  Honolulu ma ke ala mai o Hilo no ka mokuahi o 1800 mau tona a oi aku mawaho ae o ka laina holo pololei mai Kapalakiko a Honolulu, he $500 no ka huakai, he $7,500. Holo.

            Ma ke kapaeia ana o na rula, ua waiho mai ke Komite Hookolokolo i ka hoike no ka Komite Hookolokolo i ka hoike no ka haawina $8,500 i hoihoi hou ia aku ai na dala i kolohe ia mai ka Banako Hale Leta aku, ke holoholo ia nae ka pono o ka aoao hoopii e ka aha kiekie; a ina e ahewa ia ke aupuni, alaila, e hookaawale ia i $8,500 i mea e pani ai.

            Oiai e hoopaapaa ana, ua hoomaha ka Hale i ke awakea a noho hou i ka hora 1:30 auwina la.

 

HALAWAI AUWINA LA

            Akoakoa hou i ka hora 1:40.

            Noonoo hou ia ka haawina no ke dala aihue ia o ka Banako Hale Leta. Hooholo ia ka hoololi a ka Loio Kuhina, no ka uku ana i ke koena o na helu buke o ka Banako Hale Leta, $8,500,  aole nae e hoolilo ia me ka ae ole ma ke kakai o ka Aha Kuhina mahope o ka huli ana i na kumu.

            Kela me keia lilo Buro Hale Leta $18,000. Holo.

                                                 

BURO HALE DUTE

            Uku o ka Luna Dute Nui, $6,000. Hooholoia i $6,332.

            Uku Hope Luna Dute Nui, $5,00 Hooholoia i $5,333.

            Uku Luna Awa, $5,000. Hooholoia i $5.333.

            Uku Luna Kiai Awa, Honolulu, $3,600. Holo.

            Uku Luna Malama Hale Papaa, $4,000. Hoolohoia ia $4,267.

            Uku Kokua Luna Malama Hale Paapaa, $2,000. Hooholoia i $2,133.

            Uku Kakauolelo Buke Helu mua, $3,000. Hooholoia i $3,200.

            Uku Kakauolelo Buke Helu elua, $2,400.  Hooholoia i $2,600.

Uku Kakauolelo Buke Helu ekolu $2,400. Hooholoia i $2,600.

Uku  Kakauolelo Buke Helu eha a hiki i Novemaba 30, $1000. Holo.

Uku o ka Malama Buke, $3,000. Hooholoia i $3,200.

Na Luna Dute o Kahului, $3,200; Hilo, $3,200; Koloa, $667; Mahukona, $1,400; hooholoia.

Kiai Awa o Kahului, $3,200; Hilo, $2,133; hooholoia.

Kiai Hale Hoahu Aila Mahu, he $1,800; holo.

Hoolimalima Hele Hoahu Mahu, $324; holo.

Na Kokua Malama Hale Papaa, $3,224; holo.

Na Kokua Kiai Awa o Honolulu, $11,520; holo.

Na Kokua Kiai Awa o na awa a pau, $6,000; holo.

Waapa Hale Dute, $1,200; holo.

Na lilo waapa pailata, Honolulu, $4,500; holo.

Uku o na Pailata ekolu, $10,000; holo.

Kela me keia lilo, $4,000; holo.

[Koena ma ka aoao elua.]

 

KUMUMANAO

E Wehewehe a Petero 4:17-18.

 

“No ka mea, e hiki mai auanei ka manawa e hoomaka ai ka hoahu ia ma ko ka hale o ke Akua, a ina ma o kakou nei ka mua, heaha la auanei ka hope o ka poe i malana ole i ka Euanelio a ke Akua? A ina he aneane  hiki ole ke ola o ka poe pono, mahea la auanei e ikeia ai ka poe aia a me ka hana hewa?”

Ua kakauia keia palapala e Petero kekahi o na Lunaolelo a Iesu, oiai e noho ana oia ma Babulona, e kokoke ana ma ka muliwai Euperate. Ua kakauia no ka poe Iudaio karistiano i hoopuehu hilii ia e noho malihini ana ma Mesopotamia a mawaena o ke Kai Eieele me ke Kai Waenahonua.

Mahope o ka noho pio ana o ka poe Uudaio e noho ana ma Babulona no na makahiki he kanahiku, ua hookuu ia aku la lakou e Kuro e hoi hou i Iersusalema, a i ko lakou aina o Iudea; ua kanalua kekahi poe aohe makemake e hoi, a ua noho me ko lakou mau ohana he mau tausani ma Mesopotamia, a o kekahi poe ua hoi aku no, aole nae i hiki loa aku i ko lakou aina hanau ma Iudea. Ua noho lakou ma Asia Uuku, a ua lilo i poe kamaaina ma Poneto, Galtaia, Kapadokia, a me kekahi mau wahi e ae. A mahope o ke alahou ana o Iesu Kristo mai ka make mai a me kona pii ana i ka lani, ua kali no kana poe haumana ma Ierusalema, oia hoi na Lunaolelo, he may la ka loihi o ia kali ana e like me ka Iesu kauoha; a i ka la Penetekota ua nininiia mai ka Uhane Hemolele maluna o na Lunaolelo a ua makaukau lakou e hoike i ka make ana a me ke alahou ana o Iesu Kristo; ua hoolakoia lakou me ka mana mai ka lani mai; ua hiki la lakou ke ao aku me ka wiwo ole, oiai ua akoakoa mai keia poe Iudaio i hoopuehu ia mai na aina a pau, ua hele mai lakou i Iesrusalema e malama i ka Ahaaina Moliaola, a ua lohe lakou i keia mau mea kupaianaha a me na kauaka ma Ierusalema iho. Ua hoakaka aku o Petero i ka nui o ko lakou hewa i ka pepehi ana ia Iesu ko lakou Haku a Hoola no hoi. A lohe lakou, walapia iho la ka naau a mihi koke iho la i ko lakou hewa, a paulele aku la ia Iesu; ia la hookahi ua huipu ia me ka ekalesia ekoulu tausani kanaka; he mau la mahope mai elina tausani i pauelel ia Iesu Karisto, a ua bapetizo ia lakou ma ka inoa Iesu.

A ike na Parisaio a me na Kahuna Nui i ka mahuahua ana o ka poe paulele ia Iesu, huhu iho la lakou a papa aku la i na Lunaolelo, “Mai olelo iki aku, aole hoi e ao aku ma ka inoa o Iesu.” Mamuli o ko lakou hoolohe ole, ua hoolei ia lakou iloko o ka  halepaahao a na ka Anela o ka Huku i wehe mai ka puka o ka halepaahao a hookuu akea aku ia lakou. Ma ia hope mai ua ikaika ka hoomau ia ana aku o na Lunaolelo a me na poe i paulele ia Iesu. Ua manao na Parisalo me na Kahuna Nui o ka hoomaau ana ia Petero me he mea ia e pio koke ai keia malamalama mai ka lani mai, aka ua hoolilo mai ke Akua i keia hoolaha loa aku ai i keia mau hana kupainaha, aole hoi i emi iki ka hana a ke Akua ua mahuahua mau na poe i manaoio ia Iesu, a ua mau no hoi ka ikaika.Ua liko ka hoopuehu ia a me ke kipakuia ana o na Iudaio e paulele io ana ia Iesu i mea e kokua nui ai ka laha ana o ke Aupuni o Iesu. Ua hoi aku na Iudaio i manaoio ia Iesu a paulele io aku iaia i ko lakou mau home ponoi, a ua kukulu lakou he mau ekalesia karistiano e hoomaka ana ma Asia Uuku a hiki loa aku i Mesopotamia. Ua lilo lakou poe hoike no ka make ana a me ke alahou ana Iesu Kristo a me ka nininiia ana mai o ka Uhane Hemolele, a me na hana kupanaha a Iehova a lakou i ike ai ma Ierusalema. Nolaila, ma ia hope mai i ka wa e kaahele ana o Paulo ma iwaena o keia mau aina e hai ana i ka euanelio maikai a ke Akua, ua hooholo iho la kekahi poe Iudaio e noho ana ma ia mau wahi e hoolohe i ka olelo maikai a ka Haku, a ua bapetizo la lakou ma ka inoa o Iesu Kristo. A o na poe i manaoio a paulele ia Iesu Kristo ka Mesia, na Helene o na aina e, ua hookui pu ia lakou a hookomoia i ka ekalesia, a ua hoonohoia he mau kiai a he mau lunakahiko. A i ka wa e noho ana o Paulo i peahao ma Roma, a ua hiki mai oeha kona manawa e make ai ma ka lima punikoko o Nero ke alii o Roma, ua paio aku oia i ka paio maikai o ka manaoio, ua hoopau i ka holo ana i o e kikoo no ka lei o ka pono e waiho ana ma ka lani nona. A na ka Uhane o ke Akua i hoike mai ia Petero i kona wa elemakule i na popilikia ano e, e uhi mai ana maluna o keia mau ekalesia i hoopuehu liilii ia a e noho mailhini ana ma Peneto, Galatia, Kapodokia a ma Asia no hoi. Ua kokoke mai ka hopena o na mea a pau, ua kokoke mai ka wa e hooko ia ai ka olelo a ka Haku ma Mataio 24:21-24, penei: “He nui loa na popilikia, aole popilikia me neia maike kumu mai o ka honua, aole hoi ma ia hope aku. No ka mea, e ku mai ana na Mesia me na kaula wahahee, e hoike ana he mau hoailona nui a me na mea kupanaha, a ina he mea hiki, e hoopunipuni lakou i ka poe i waeia.” Ua kokoke mai ko hoomaau ino a awahia a Nero ke alii o Roma, e kau laula ana maluna o na ekalesia karisitiano a pau a ua kokoke ka luku weliweli ana o Ierusalema.

Nolaila, e kuoo oukou a e kiai me ka pule; e na pokii, i ka popilikia e hiki mai ana i o oukou la i mea e hoao ia ai oukou, mai haohao oukou ia mea me he mea hou la e hiki mai ai ia oukou. Aka, e olioli oukou, no ka mea, he poe hoaeha pu oukou me Kristo i mea e hauoli loa ai oukou i ka wa e hoike ia mai ai kona nani. Pomaikai oukou ke hoino ia oukou no ka inoa o Kristo, no ka mea, ua kau mai ka Uhane nani o ke Akua maluna o oukou. Ina i hoeha ia kekahi o oukou no Kristo, mai hilahila, aka e hoonani aku i ke Akua no ia mea. “Owau no kekahi o na lunakahiko e kali ana no ke kea, e lawe ana au i kekahi hapa o ko Iesu ehaeha ana no’u a no ko ke ao nei,” wahi a Paulo. Nolaila, e na kiai, e na pokii o’u iloko o ka hana a ka Haku na hoahanau o’u iloko o Iesu Kristo, oiai e noho ana oukou iloko o ke ahi hoomaemae o na popilikia ino loa, mai paupauaho, e kuoo, makaala, no ka mea e like me ka liona uwo pela no ko oukou enemi e holoholo nei. Pomaikai ke kanaka i hoowalewaleia, no ka mea, mahope o ka hoao ia ana e loaa auanei ka lei o ke ola. He oiaio, e hoao ia ana oukou i keia wa a o kakou a pau. E hoomaka ana ka hoahewa ia ana ma ko ka Hale o ke Akua iwaena o na ekalesia, na kanaka o ke Akua. E hoomaemae mua i ko’u poe kanaka e like me ke gula maoli i hoomaemae ia iloko o ke ahi hoao i pau ka opala. E lilo ana na popilikia, na hoonawaliwali ia mai, na hoomaau ino, e like me na mea i hoomaopopoia ma Hebera 11:36-38. Ua hoopuni ia kakou e ia poe hoike he nui loa, me he mea la i ka nana aku i keia mau mea weliweli, he aneane hiki ole i ka poe pono, ka poe haipule ke kupaa. Aka, i mai ka Haku, “Mai makau oukou e ka ohana uuku. O ka makemake o ko oukou Makua o ka haawi i ke aupuni no oukou. Aia hoi owau pu no me oukou i na manawa a pau hiki mai ka hopena o keia ao. Amene.”  I mai hoi o Petero: “Mai makau oukou i keia mau mea awahia, e lanakila ana oukou maluna o kela mau mea a pau ma o ka mea nana kakou i aloha mai. E like me ka lanakila ana o Iesu Kristo maluna o ka make a me ka mana o ka lua kuapapau, a me na uhane ino, pela no ka lanakila pomaikai mau loa o ka poe a pau e paulele ana i ona la.”

No laila, e na pokii o’u iloko o ka hana a ka Haku a me na hoa paahana o’u i aloha nui ia maloko o na apo aloha o Kristo Iesu, mai makau! Nawai la kakou e hookaawale mai ke aloha mai o Kristo? Na ka popilikia anei, na ka eha anei, na ka hoino anei, na ka wi anei, na ka illhune anei, na ka pahikaua anei? Aole loa. E lanakila ana kakou maluna o na mea a pau ma keia ao a ma kela ao ma o ka mea la nana kakou i aloha mai. Aka hoi, mahea la auanei kahi e ike ia ai ka poe aia a me ka poe hana hewa? Ua punihei ka mea kolohe i ka hana a kona naau no ka la e make ai. E auhulihia ka poe hewa iloko o ka malu o ka make oia hoi ka luahi o Gehena, malaila e uwe a e uwi ai na niho, a me ka lahuikanaka i hoopoina i ke Akua. 

J.M. KEALOHA.

Kappa, Kauai.

 

Na Anoai o Molokai.

Ua hiki mai ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua ma ka la 25 o Novemaba, maluna mai o ka mokuahi Waimanalo a ku ma Pauwalu. Ua hoaumoe ma kahi o S.K. Kupihea me J. Nakaleka, a na laua i pahola aku i kekahi papaaina i kupono no ka hookipa ana mai iaia a me kana lede.

Ma ka la 26 Novemaba, ua noho ka Aha e hoolohe i ka hihia o Kameekua (makai), a hookuuia.

Mahope iho o ka pau ana o ka hookolokolo ana, ua motio aku la ka huakai a ka Lunakanawai me me kana lede no ka wailele maopu o Moaula, i ukalila e D. Kalauokalani, S.K. Kupihea, H. Peelua, S. Kawaihoa, J. Hui, Mrs. Opiopio, Miss Ekekela Peelua, J. Nakaleka a me A. P. Kapaehaole. Ua hoaumoe ka huakai ma kahi o J. Nakaleka. Ma ka la 27 haalele ka huakai la Halawa a hoi no Pukoo ma kahi o S.K. Kupihea. I ka hoea ana aku i kauhale ua hiki mai ia he kono i ka Lunakanawai e hele i ka mare ia ahiahi, aole nae i hiki ae no ka maluhiluhi.

Ma ia ahiahi Sabati, ua hoohuila ma ka mare e Rev. H. Manase o Mr. Kawaakano me Miss Hamau. Ua haawiia  he papaaina i na mea a pau mahope iho o ka mare ana.

Ma ka la 28 ua konoia aku ka Lunakanawai me kana lede, a me kekahi poe e ae e naue ae no ka paina e malamaia ana ma kahi o J. H. Mahoe, a ua ai a lawa na  p e i akoakoa ae. Ua haawi ia na olelo hoomaikai i na mea nana ka papaaina. Ma ia la no, hora 3 ahiahi, ua uhola ia he papaaina ma kahi o D. Kalauokalani, a ua hiki kino ae ka Lunakanawai Kaapuni a me na poe e ae malaila. Ua hoi aku ka Lunakanawai ma kahi o S.K. Kupihea e moe ai ia po.

Ua haawai makana ae ka Lunakanawai Kaapuni he 5 pahu poi na na Kula Sabati o Molokai nei ma ka la Makahiki Hou. Mahalo.

J. KAIPOLEIMANU.

Pukoo, Molokai, Dek. 1, 1892.

 

He Moolelo No Ka Ui Nohea Berela.

 

               Ke Kamehai hoopono- Ke kupaa me ka luli ole-He wahine na ke kane hookahi-Ke au popilikia a me ka huli ana o ka pomaikai mahope o ka wahine.

 

MOKUNA XXXI.

 

BERELA ILOKO O KA MOEHUANE MAULE. – KANA MEA I HANA AI.

 

            Iloko o keia wa a Desemona i kaualupe aku ai ia Berela a kau iluna i ke kaa, manao iho la oia ua hala aku kana Berela aloha. Kuhea aku la oia i ke kalaiwa kaa e kuu pau i ka holo o ke kaa-e holo a pau ke ola o ka lio! Ua hooko ke kalaiwa kaa. Ua kuu pau oia i ka holo o ka lio, a he manawa ole ua hiki aku la lakou i ka hale. Ua wehe koke ia mai la ka puka o ke keena o lalo e kekahi haiawahine me na helehelena ohaoha a hauoli pu. Ua aahu iho oia iaia iho me kona aahu maemae hele pule. He mau kahiko e ae no hoi kekahi ana i hoouluwehi iho ai i kona kino. I wehe mai oia i ka ipuka ma ke ano

e hookipa ohaoha aku i ka paa mare opio. Aka, ua hookuihe ia kona noonoo mamuli o na hiona ana i ike ai. Ua lele iho o Desmona me ka puahia nui. Lalau hooponopono ole aku la i ka Ui Nohea Berela, a kaikai aku la a komo iloko o ka hale a hooemoe iho la iluna o kekahi noho koki. Aole i ku lomaloma wale iho no ke kalaiwa kaa, aka, ua holo koke aku la oia e kii i kauka. I ke kaa no o Desmona ma a hala aku, hoea koke mai la no ko Makaleka ma kaa me ka puahia nui, a ma ia manawa no hoi i pohala ae ai o Berela a kaakaa ae la na maka.

            “E kuu aloha,” wahi a Desmona iaia i apo a puili aku ai iaia.

            “E moe aku ilalo e kuu aloha. Ua loohia ia oe me kekahi ma’i ikaika. Manao nae au ina e ae ana oe e hookuu i kou kino e moe me ka oluolu maikai, alaila, aole no e emo e pohala no oe me ka maikai.”

            Papale aku la oia ia Berela ihope iluna o ka noho me ka malie. Aole i onioni ae o Berela. Hina aku la oia ihope a hiamoe aku la. Ua upoi na maka, aka, na halii iho he hiona ano e maluna o kona helehelena a he ano hoi i hiki ole i kekahi o ka poe e kuku ana a puni oia ke hoomaopopo pono.

            Aole i maopopo ia Makaleka ma ua maule ia o Berela. Ua wehewehe aku o Desemona i na mea a pau e pili ana nona. Ua hoike pu aku oia me he mea la he ma’i ko Berela o ke ano nawaliwali o ke kino, aia nae a hoea aku ke kauka alaila maopopo na mea a pau.

            Aole no i liuliu, ua hoea mai la ke kauka. Hahai aku la i Desmona i na mea a pau. Ua kakaa ae na maka o Berela . Ua pane pokole aku la oia i na ninau a ke kauka, aka, aole nae oia i hoike aku i ke kumu a me kahi i puka mai ai o ka ma’i.

            “ Ua maule oia mamuli o ka onawaliwali o ke kino,” wahi a ke kauka i pane aku ai me ke ano kakanalua no nae. “Ma kekahi hoomaopopo o’u me he mea la ua halawai ka ike a  kona maka me kekahi mea hoohikilele manao. He hoomaopopo kuhihewa paha ia o’u. He oiaia, ua nawaliwali kona kino ma na ano a pau. Ua nawaliwali ke kino mamuli o ka lawa a kupono ole o kana mau mea e ai ai. E haawi no au i laau hoomoe iaia, a o ka’u kauoha e hoihoi aku a hoomoe iaia ma kona moe ponoi a e hookuu iaia e hooluolu no hookahi a elua paha bora a e oluolu no auanei oia. Ke ike pu nei au he ano nanaina ohewahewa a ano makau kona i keia wa.”

            “He ulia maikai ole ia o ka loohia ia i ka ma’i i ka la mare, “ wahi a Makaleka. “Auhea, ua manao oia e hele aku i kana huakai mare i ka hora elima o keia ahiahi ma ke taona o Brighton.”

            [Aole i pau.]

 

 

HOOLAHA KUMAU.

OLELO HOOLAHA.

            E ike auanei na mea a pau owa@o ka mea nona  ka inoa malalo iho ke papa a ke hookapu loa aku nei au i k@@ apuana aina e waiho @a  @@ ke ahupuaa o Pahoehoe, Kona, Akau, Hawaii . Aole hookuu wale na mea holoholona: ina e @@@ i ku’u luna i hook@hu ia e a’u oia o A P. Nahulu e uku e like me ke kanawai.

H.W. HALULU.

Honolulu. Nov. 10, 1892   @

 

Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.

            O na poe a pau he mau koina ka lakou i ka waiwai o kekaha i make o Waiehu, Wailuku, Maui. Ko Hawaii Pae Aina, e hoouna koke mai me na hooia kupono i hoohiki ia imua o ka Notari o ka Lehulehu, i ka mea nona ka inoa malalo iho ka mea i hookohu ia i Lunahooponopono Waiwai no ka waiwai o ka mea i make, maloko mai o  na malama eono, a i ole ia e hoole mau loa ia aku no. O ka poe a pau i ale i ka waiwai o ka mea i make, e hookaa koke mai ma ka manawa a mamua ae o ka pau ana o ka eono malama.

W.H.DANIELS.

Lunahooponopono Waiwai o Kekaha i make. Wailiku, Maui, Oct. 25, 1892. 2414-6m

 

Hoolaha Hookapu Aina.

            Ke papa a hookapu loa ia aku nei ka holo ana o na holoholona o ka poe e ae maluna o na aina hanai holoholona o’u ma Piihonua a me ka hapa mauka o Humuula, Hilo, Hawaii, a ke kauoha ia aku nei e hoonee aku i na holoholona me ka hookauina ole, a i ole, e hoopii ia no e like me ke kanawai.

J.T. BAKER.

Hilo, Hawaii. Mar. 31, 1892. 2388-@f

 

 

KAUKA LEONG KENG TONG, (L. AKINA.)

E like auanei na ano lahui a pau, e noho ana ma ke Aupuni Hawaii, mai na kane, wahine a me na keiki, i loaa i na ma’i o keia a me keia ano, e naue mai i ko’u keena hana, a na’u e hoopau aku i  na ehaeha a ka ma’i maluna o oukou e na makamaka , he hiki ia’u ka lapaau i na ano ma’i a pau: ma’i iloko o ka opu, hu’i ke kino, aki iloko o ka iwi eha o ke poo, ma’i wahine, a pela aku. Mai hoololohe aku e na hoa, a he hiki ia’u ke lapaau i ka ma’i hookaawale ohana. Hele mai hookahi, hele mai elua, hele mai no a pau loa: he oluolu ka auhau, ke hui me ia ma ua kukai olelo ana: ua makaukau au e pulama mai i na kono ana mai mai na Mokupuni mai, me ka eleu me ka hikiwawae loa, he makamaka a he hoaloha waikai no oukou e na Hawaii oiaio.

DR. L. AKINA.

Helu 40, Huina o na Alanui Kamika a me Hotele Honolulu. 24@

 

HALE HANA KOPA O HONOLULU

Ua paa aenei ka Hale Hana Sopa Mahu Hou o ka poe no lakou na inoa malalo iho a na makaukau lakou e hoolawa aku i ka poe piepiele i ua

Kopa Maikai Loa Maoli

I hookomo ia iloko o na Pahu 100 paona mai ke 42 a 56 auka Kopa pakahi.

Ke hoola nei makou i ka oi o la maikai o ka makou Kopa mamua o na Kopa o waho mai.

Ua kuni ia mawaho o ko @akon mao Pahu me ka @ilono “ Honolulu Soap Co.,” a e . Kuai ia e na Halekaui Liilii a Pau.

Hui Hana Kopa o Honolulu

M.W. McChesney & Sons,

Na Egona. 2395

 

PAPA! PAPA!

Aia ma kahi o Lewers & Cooke (Lui Ma), Ma ke kahua hema o Alanui Papu me Moi.

 

E LOAA NO NA PAPA NOUAIKI

O kela a me keia ano, na Pani Puka, na Puka Aniani, na Olepelepe, na Pou, na O’a, na Papa Hele, na Papu Ku, me na Papa Moe he nui loa. Na pili hale o na ano a pau. A me na wai hoohinuhinu nani o na ano a pau loa.

 

Na Balaki o na Ano he Nui Wale

Ke hai ia aku nei oukou e na makamaka a pau, ua makaukau keia mau makamaka o oukou e pili ana ma ka laua oihana no ka Uku Haahaa Loa, e like me ka mea e holo ana mawaena o Lana a me ka Mea Kuai.

Hele mai e wae no oukou iho. 2396-q

 

HOOLAHA KUMAU

Kakela me kuke. Ka halekuai nui. Waiwai like ole. Na lako hana kamana a pau. Na Pahi, na upa, na pulupulu, na pena a me na kaa-palala. Na ipukukui me ka aila palau! A me na mea Mahiai. Na pakepake poi. Na ipuhao, na iliwai, na makau, a me na aho lawaia. Mikini humuhumu.

Mikini A. Wilcox me Gibbs. Na mikini a Remington. Kakela me kuke. 2356q.

 

KAAYER SASEPARILA

Oia ka laau oi loa o ka maika no na mai i hookumu ia mai ke koko ino mai. Ua oi loa ae hoi, no ka mea, o kona kahua i hookumuia ai o ka Honodorusa Saseparila Oiaio.

No ka mea, o ka lau nahelehele a me na mea a pau i maa i ka hoohuihui ia, oia na laau oi loa o ka maikai, a no ka mea hoi ike ia ka waiwai io ma ka lapaau ana i na ma’i o ke koko-ua oi ka Ayer Saseparila ma na mea a pau e hooikaka  a e kukulu hou ai i ke kino i hoonawaliwali ia e ka ma’i a me ka eha.

Ua hoonoono ia ka ai, ua hoopai ia ka ma’i o ka waihona hoowali ai, ua hooikaika ia ke Ake a me ka Puu Hoowali ai, a hoohana maikai ia na iaia a pau o ke kino. Ua hookuke ia mai ke kino ae, ka laau make o ka Alaala, ua hoola ia na eha, na puha, na rumatika, na maihehe, na huehue a me na ma’i ma ke poo kahe wale o ka hupe, a ma na wahi a pau ke hooia mai nei na Kauka alakai i ka maikai o keia laau.

            Ke hoola nei ia h@i, a e hoola@ hoi ia oe.

            No ke kunu a me ke anu o ka Ayer Cherry Pectoral ka laau lapaau alakai o na ohana. No ka nalulu, ka lepopaa ka lena a me kekahi mau mea inoino e ae o ka opu, e lawe i ka Ayer Huaale Cathatic. E makemakenui ia nei e ko ke ao puni. Hoomakaukauia e Kauka J.C. Ayer & Co., Lowell, Masekuseta.

 

HOLLISTER & CO.

Na Agena ma ka Paeaina Hawaii. 2@-q