Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 50, 10 December 1892 — NA LETA [ARTICLE]

NA LETA

{Aole o makou makemakee lawe iko koiko 0 ua hala no na maoao l hoopuk&ia mai&loo keia ko inakou p<3e inea kakau.] Ko K&nawai Eoohuoi a i Manao ia he Ma'i L?pola na liala ia me kana mau Haawina Ehaelia E 3lu. LuNAiioorcxoroNo, Aloha Oe:—E oluolu mai oe ia'u 1 kekahi wahi kaawale o kou pepa i hookomo iho au I kc!a oiau munao 0 ka mahalo nui, a i ike mai ai na kini aloha o kaua niai ka la hiki ma Kumukahi a ka welo'na o ka la i j Lehua. : Oiai, oka laha nui ana oka ma'i lepera iwaeua o keia lahui o ia kekahi o na haawina o ke kaumaha nui i iii iho uialuna o keia lahuikanaka i na maiiahiki i hala ae nei, a he mea na kakou e hoomanao ae ai e nana aku i hope i ka Ahaoleio o 188S. Ua hooholoia e ia Ahaoleio kekahi kanawai nana i ohi hapuku 1 keia lahui mawaena o na kane, na wahine a nie na keiki e hookaniuhu ana i k;t ohana, ka poe i loaa maoli i ka ma'i iepera a i uumaoia iie ma'i lepera, a i hoohuoiia paiia lie ma'i lepera, ua pau pu i ka ohi hapuku ia no ka hopena o keia ma'i ma Molokai. No 4 makahiki ka hookoia ana o kela mau manao awahua o ke aloha ole maluna o keia lahui e ka Papa Oia me na luna o ke Aupuni a me ka poe e manao ino ana no ka hopena o keia lahuikanaka. Ua ulu nui mai na palapaia hoopii mai kela a me keia apana mai a puni ka Pae Aina e noi aua i ka Ahaolelo o 1892 e hoopau ioa i keia kanawai hoohuoi a i manaoia he ina'i lepera. A he mea no'u e hauoli ai, aole owau wale no, aka o na makaainana aloha alii a pau o Honolulu nei, a e pahola loa aku ana hoi i keia mau manau hauoli ma na apana a puni keia Pae Aina. Me he mea la, e iike me keia noi a ka iehuiehu, ua kokua mai ka Mea Mana Loa.

Oiai ua iawe uiai ka Mea Hanohano G. P. Kamauoha o ka aina haaheo, ka apuna i oleloia 1101..1 na puu haele lua, o Piii me Kalahikiola, ua ola ka lahui mamuii o kona iawe ana mai iloko o ka Ahaoleio o 18U2 īloko o na ia mua o keia Ahaolelo loihi nui wale iloko o ka moolelo o keia Aupuni, lie bila kanawai e hoopau loa ana i ke kanawai e ohi hapuku ana i na nm'l iepera i apono ia i ka Ahaolelo o 18SS, o ia ka Bila Helu 5. A iloko o na manao kue nui o na Hoa Hanohano liaole ī keia kanawai, ua nol hou aku ka Mea Hanohano o Kohaia i oleloia e hoihoi hou ia mai keia bila ma kona iiuia, a e hoopuka hou mai ana oia he Biia Kanawai hou. He oiaio ua hookoia a ua waiho hou ia aku he Bila Kauawai e hooioli aua i ka Pauku i mo 2 o ka Mokuna LXXIV 0 na kanawai o 1888, oia hoi, e hoopau loa ai i na huaoieio "hoohuoi a 1 manaoia he ma'i lepera." Ma keia kanawai he mea e hauoli ai ka manao o ka lahui i na haoa a na lunamakuainaua Iluwaii, oiai, iioko o ua paio ikaika aua o na Hawaii ponoi me na haole e kue loa aua i keia kauawai, a ma ka la 6 o Dekemaba iho nei ua hooholo loa ia keia kanawai ma kona heluhelu ekolu ia ana, a uia ka la 7 ae ua kakauinoa ka Moiwahine Liliuokalani, oiai o ke ola keia o kona lahul aloha e lumai ia nei. He mea pono ia'u e hoike aku i ka papaiuoa o na Aiii a me na Lunamakaainana i hooikaika oui no ke ola o keia lahui e kokua ana e hooholo loa i keia kauawai, I ike iho ai ka poe nana i koho i ke kupaa a a luli ole o ko kakuu poe kau kanawai o 1892» a e lilo hoi ia i mau c poina ole ai no ka mauawa pau oleNa Alii—Hous. C. L. Hopklns ?

j a W. Pu* f J. M. Horner, J. G. | J. M.irsUen, W. Y. llur.ier, lA. Dreier. X* Lanamakaainana — j J. W. Bij>i«#ne, 8. K. Aki, .•>. K. Pu;t t A. Kauhi, R, W. WilC"X, J. K. Kaunamano, J. H. Waipuiiaoi, J. X. Kapaha, T. S. Naihina, Wui. While, L. W, P. Kanrji!ii, W. Ecltuond?f y J. KalonA, J. K. I«>*epa amo J. A. Akioa. He 23 ka huina o ka poe kokua a he 15 ka huina o ka poe kue i ka bila. Eia kekahi mea nui a ka lahai e □aoa mai ai i n& manao aloha ole o ka Peresidena a me ka Papa Ola: Aoie i lohe maa ia ka hoounaia o na ma'i lepera a me ka poe i maoao ia he ma T i, no lakoa ka huina 032 e noho ana ma ka pa hoomalu ma'i o Kalihi no Molokai a hiki ma kā la 6 o Dekema£U, 1592, ka ia hoi i hooholo loa ia ai o keia kanawai, a ua hoounaia lakou no ka hopena me ke kanikau nui ma ka uwapo, ka ma* kua i na keiki, ke kane i ka wahine. Malia paha no ka ike oka Papa Ola ua kokoke ka wai e holoi ai i ko lakou mau lima huluhulu o ke aloha ole i ka ohi hapuku ana. Ke haawi nei ka mea kakau i ka mahalo nu ; i ka Apana o Kohala uo ko oukou hoouna ana mui ia llon. G. P. Kamauoha i liona, i koa wiwo ole no ka Ahaolelo o 1892, no ke ola o ko kakou lahui, ka Moiwahine, no ka hoomau loa ai a i ko Kuokoa o ko kakou Aupuni. E kupaa e Ko haia nui, e Kohala iki, niuluna o ko oukou moho no ka hanuhano oka Apana no kekahi manawa hou aku. Mai puni i na pelo mali leo a ka poe kue, a pela pu no hoi i na Apana e ae. Oka pono ke hanaia a kok.ua mai na Lanl. Owau iho no, IKEMAKA.