Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 52, 24 December 1892 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

j ka la 31 ae nel o Dekemaba nei, e piha ai ke 37 o na la hanau o ka Moiwahine Kanemake Kapiolani. I Kahului aku nei ka maka aeto Wlle Kahikina kahi i hanu ai oka punohu ae o ka uwahi opiuma o na moku malihini e pokakaa ma) nei.

Ua inu hewa kekahi pake paahana o ka mahiko o Kukniau, Hamakua, i ka la 12 o l)ekemaba nei, i ka omole wai atica a ua make loa. A ka ia 27 ae nei o Dekemaba e hoonoho ia ai ka pohaku kumu o ke kihi o ka Haie Hui Malu hou loa e kukulu ia nei ma ke kihi hikina o na huina aianui llotele a me Aiakea ae nei. Ua ku mai ka "Monowai" i ko kakahiaka nui Poaono i hala mai Kapaiakiko mai, me 28 mau ohua kapena a me na eke leta no keia awa. Aua haia loa aku no ia la ia la no na Panalaau o ka Hema. Ke noi ia aku nei ko makou poe iuna e hoopanopono koke mai i ko iakou mau koena o ka makahiki 1892, i malaeiae ai ka malama ana aku o na helu no ka 1803 ma ka pololel a kaawale. A kela kakahiaka Poakolu iiio, Dekemaba 28, e halulu mai ai ka mokuahi Ausetralia ma Honolulu nei, mai Kapalakiko mai. A ma ka Poakolu aku lanuari 4, o huli hoi aku ai oia no Kapalakiko. No keia mau la kulaia ae, oia na Karlsiniaka a mo Ilape Nuia, e hoi e mai ana ka mokuahi "Waila" ina i na L*unono maniua ae, oia na ia 2 i a j me 31 o l)ekemaba nei. Nolaila c , ku mai ana oia i keia kakaliiaku ! Poaono i Honolulu nei. O ka mokuahi kuwaho mua e haalele ana ia Kapalakiko i ka ma-

kahiki hou a hoio mai no Ilonolulu ' nei a rae lokahama a mo Honokana, oia ka " Oeeanie " no ka mea, e hnalele aku ana oia ma ka la 4 o lanunri ia Kapalakiko. Ua lioohuoi ia ka halawai ana o kekahi mokuahi kuioko o kakou mo kekahi moku pea kuwaho ma ka moana lewa maialo mai o Molokai i ka Poalua noi, aua manao ia o ua waiwai uahi kumukuai nui noi palui e piepiele maiu ioa ia nel.

Ua naauauwa ilio kekahi lapana kumakahiki o ka mahiko o Pepeekoo ma Ililo, Hawaii, iaia iho i kekahi la aku nei i liala ma ke okioki ana i kona punnn-i me ka hanaoi, a he mau hora wale no o ke ailiili ana mahope iho, make aku la oia. Mai Poina.—E liaawi ia aku aua ka Alemanaka hiehie hou no ka 1893 i kelaa me keia e hookaa mai ana i $2.00 kuiko no ke Kuokoa o IvSJ)H. Ua ia keia Alemanaka e na waihooluu panio like ole eha. Ua nou ia I ka pohaku e kekahi wahine Hawaii ko poo o kekahi pako kalewa i'a mauka o Auwaiolimu auq puka pu. Ua hele ae ka pake i Kuapapanui e hoopii ai, a ua hopu ia ka wahine, noka mea, nana i hoala aku ke kaua kuloko.

K hoomau ia aku ana na hana hoomanao luhile o Kawaiahao i ka h apo|io (Sabati 25) me ka mainina ana i na hana lioike Kula Sabati o kona inau apana lehulehu. A ia Sabati aku ka lulu lubile. E hoopiha ae i ka hale ia mai» mminu olua. E malaina ia ana hu anaina puio hoonanai nm Kaumakapili i ka hora 7:30 oke ahiahi Sabati (a|K>ix>). 10 hui ana na anaina elua, ko Kawaiahao a me Kaumakapili ina ia wa. Ke kono ia nei ua mea a pau o hoopiha nui ae i ka luakini.* Eia ke lapulapu nei kekahi poe e loaa na makana no na mai lepera no keia mau la kulaia ae, a nolaila, ina he mau Samaria kekahi e kokua ana i keia hana aloha, e hoouna ae i ka lakou mau makana ma ka halekuai Moiwahine J. T Waterbouse.

E hoomanao, e hoouna ia aku ana ke Kuokoa me kana makana he Alemanaka no 1803 i ke kane a wahine paha e hoouna mai ana i ka bi!a kikoo hale let:i no dua ($2.00) i ka Ilui Hawiiak Gazf7ttk Co» ma Honululu. Mai poina i ka h'x>una mai i keia hebedoffia.' E^B Pahili ua makapeni a na Lunahooponopono oka » Leo'* a me ka " Holomaa," no ka mea, ua hele ae noi laua nia ka hakaka lima, aole ma ka mana o ka peni. E ole ka hoopii kanawai ia aua, ina la paha, ua hele like i ke kahua o ka «« hapanui o ka poe liamau." Ua pau na hana o ke kau kiure kaapuni hope loa o Maui malalo o ke kanawal kahiko, i keia pule aku nei, a ua hoi mai ka Lunakanawai Kiekie ame ka wahine, K*a Ilope Loio Kuhina Waila « me na loio Neumann, Rosa a me Creigh4on o ka papa loio ma ka Waila o ke kakakaliiaka «abati aku nei i haia.

E hoike ana na Kula Babati o Waimea, Kahuku, Hauula a Kaliana maioko o ka luakini o Hauula, ma ka iiora 10 kakahiaka o ka Poaono Dekemaba 31 ne nei. Ua hamama ka puka uo na paahana o ka Haku e hele mal a luakaha pu me na pokii o na pali hauliuli e alualu loa nei ma na hana pono. Ua piha aenei ke kauna a oi o na kanawai a keia Ahaoielo i hooholo iho nei a lilo i kanawai, a mahope iho, iawe ia inai no ona kanawai e | hooioii ana i ua mau kanawai la. A Jo kekahi o ia mau kanawai mai | Amerika mai nei i ike ia ai ka he« mahema, a holo mai nei ianei e hana hou ai, no ka mea, ina aole e hana ia, alaila, o nele ana ka poiuaikai i ke kanawai manao ia ai. Ua hopu la ike ahiahi I'oalua aku nei me ka palapala hopu a mahope o ka mahuka a me ke alualu ana ana kaiko, o Francis r*. Ilarden, ka mea e kakau nei i ka nupepa Ka Leo ma ka olelo namu, no ke kue i ka pauku 2 Mokuna 8 o ke Kanawai Karairaa, ma o ka hoouna ana aku i palapala aa hakaka ia Kahikina Kalekona. O keia mau mea e hauiani la e hakaka, lio mau luna-

hooponopono nupepa nae ana no a i elua. Ua noho ka Aha o hooloho, a e kipaku ia ana kahi kolohe i Kile. Ua puhalahiu aku a nalowale mai ka hale paahao aku o Kawa i ka auina la Poaha, l)ekcmaba 15, kekahi o na haolo i ahewa ia e hoopaahao ma ka hnna oolea no elima makahiki, no ka li ana 1 ka lapana maluna o kekahi pou waea olelo ma liamakua llawaii. O kona inoa, oW. C. Blabon. Ua manaoia ua mahuka aku oia maluna o ka niokuahi Alameela i holo aku nei i Kapalakiko ma ia ahlahi no. Ua nanea ka luna paahao 110 kona ano hoopono i na mnkahiki ekolu ona i noho paahao iho nei. O keknhi haolo i komo pu iloko o kela pepehi kanaka o Steel.s a i hoopai pu ia ai 110 ia hewa hookahi, ua malmka mua no a nalowalo a hiki i keia wa. Ua koho wale ia, ua hala ia ina na panalaau o ka Hema. Mo lie mea la o Keo Mila wale no paha koe o ia puah limakoko e paa mai nei. Pehea la e lapaau la ai keia mau hemahema ?

Ua make i ke kaa ahi e liolo ana i Ewa ma ka 10 minute inamua iho J o ka hora 7 o ke kakahiaka o ka Poakahi aku nei, maiuna o ke alanui kaa ahi mawaena o Moanalua a me kahi hookio ma Puuloa, he wahine nona ka inoa o Kanakeawe. Ua ike no ka wiliki iaia o nana ana imua. a ua manao oia he puoio la e | 7 waiho aua ma ka aoao inakai oke • alahao, nolaila hoemi iho oia i ka ! holo o ke k&a, i lalau ia aku ai la a ! hookau mai. Aka iuamua oka hi- | ki ana iaia ke hoopaa a ku ke kaa ! ahi, ua ku e akn la kela mea ana i j kuhihewa ai he puolo i kekahi pai- ; pu e oioi ana ma ka aoao a hou ia \ aku ia a ku ma ke kumu o ke poo I maluna ae o ka pepeiao a poopoo. I He wahine keia i nalowale no llonoiulu nei, he inau hi mamua aku nei, akahi no a ike ia. Ua hai ia ka i lohe i ke koronelo, ua wae ia na kiure a hoounaia ma ke kaa ahi i kahi i i loaa ai ka ulia poino. Ua lawe loa ia | ka mea popilikia a loaa aku ke kaa ahi e hoi mai ana i Honolulu nei, a hooili ia mai ia. Ua nohoke kiure a ; hoopuka i ka lakou olelo hooholo e iiko me ua ike.