Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 4, 28 January 1893 — Page 2

Page PDF (1.93 MB)

This text was transcribed by:  Szuki
This work is dedicated to:  Mililani Allen

 

  Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII

    MA KE KAUOHA.

 Ua koho ia o MR.CECIL BROWN i keia la i hoa no ka Aha Kuka ma kahi o Mr. W.G. Ashley, i waiho mai.

                    Jan. 25, 1893.

 

 Aia no i ka Alihikaua Nui a i ole i ke Aliikoa paha o ka la, ma kona noonoo ana e ae e komo iloko o ka hale aupuni mawaena o na     hora 9 A.M. a me 4 P.M. i ka poe e makemake ana e komo no na hana, ke maopopo iaia ka lakou mau hana.

                                   J.B. CASTLE.

                                    Kakauolelo.

 

OLELO HOOLAHA

  O ka poe luna aupuni no lakou na na inoa malalo iho, ua makaukau lakou e lawelawe aku i ka hoohiki i ka poe a pau e makemake ana e kupaa mahope o ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Paeaina:

 

   MOKUPUNI O OAHU.

Na  Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

Na Lunakanawai Kaapuni.

W. Foster,Lunakanawai Apana, Honolulu.

J.A. Magoon, Notari o ka Lehulehu, Honolulu.

T.W. Hobron, Notari o ka Lehulehu, Honolulu

A. Perry, Notari o ka Lehulehu, Honolulu.

Frank Pahia, Lunakanawai Apa na,Koolaupoko.

S.H. Kalamakee, Lunakanawai Apana,WAialua.

Robt. Makahalupa, Lunakanawai Apana, Waianae.

 

   MOKUPUNI O MAUI.

Lunakanawai Kaapuni A.N.Kepoikai.

W.H. Daniels, Lunakanawai Apana, Wailuku.

W.F. Mossman, Notari o ka Lehulehu, Kahului.

Charles Copp, Lunakanawai Apana, Makawao.

@.H. Dickey, Notari o ka Lehulehu, Makawao.

M.H. Reuter, Notari o ka Lehulehu, Hana.

J.H.S. Kaleo, Lunakanawai Apana, Hana.

 

   MOKUPUNI O HAWAII.

Lunakanawai Kaapuni F.S. lyman.

Lunakanawai Kaapuni S.L. Austin.

G.W.A. Hapai, Lunakanawai Apana, Hilo.

Daniel Porter, Notari o ka Lehulehu, Hilo.

E.W. Barnard, Lunakanawai Apana, Hilo Akau.

Edwin Thomas, Lunakanawai Apana,Hamakua.

Charles Williams, Notari o ka Lehulehu, Hamakua.

R.H. Atkins, Lunakanawai Apana, Kohala Akau.

J.S. Smithies, Notari o ka Lehulehu, Kohala Akau.

James Bright, Notari o ka Lehulehu, Kohala Hema.

S.B. Kaalawamaka, Lunakanawai Apana, Kona Akau.

S.M. Kekoa, Lunakanawai Apana, Kona Hema.

W.P. Fennel, Notari o ka Lehulehu, Kau.

Jas. M. Kauwila, Lunakanawai Apana, Puna.

 

  MOKUPUNI O KAUAI.

Lunakanawai Kaapuni J. Hardy.

L.H. Stolz, Notari o ka Lehulehu, Waimea.

S.R. Hapuku, Lunakanawai Apana, Lihue.

J.W. Lota, Lunakanawai Apana, Kawaihau.

R. Puuki, Lunakanawai Apana, Hanalei.

5-3     2426-2

 

   KANAWAI  6.

 HE KANAWAI E HOOPAU AI I KE KANAWAI I KAPAIA "HE KANAWAI  E HAAWI AI I KA PONO KAOKOA E KUKULU A MALAMA I KA LOTERI" I APONOIA MA KA LA 13 O IANUARI A.D. 1893.

 E hooholo ia e na Aha Hooko a me Kuka o ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina:

 PAUKU I. O ke kanawai i kapa@a "He Kanawai e haawi ai i ka pono kaokoa e kukulu a malama i Loteri" i aponoia ma ka la umikumamakolu o Ianuari A.D. 1893, ke hoopau loa ia nei.

 PAUKU 2. E @ilo keia i kanawai mai ka @a aku o ka hoo@aha ia ana.

Aponoia i keia la 2@ o Ianuari A.D. 1893.

                               SANFORD B. DOLE.

           Peresidena o ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina.

           J.A. KING,

                         Kuhina Kalaiaiua.

                       5-3         2426-3

 

     OLELO HOOLAHA.

 Ke hoolaha ia aku nei ka lohe, ua hookohu ia o WILLIAM GEORGE ASHLEY i keia la i Ilamoku no ko Hawaii Pae Aina. 

     WILLIAM O. SMITH,

                   Loio Kuhina.

     Honolulu, Ian, 24, 18@3.

         4-3           2426-3

 

HOOLAHA A KA PAPA OLA.

 E wehe @a ana ke Keena Oihana o ka Papa O@a ma na la Sabati a me na La Kulaia mai ka hora 7:30 a.m. ahiki i ka 9a.m., no ka haawi ana i na palapala ae kanu kupapau.

     DAVID DAYTON,

             Peresidena.

      Ianuari 26, 1893.

         4-4             2426-4

 

 O ka la 29 o Ianuari, 1893, ka elua o na makahiki o ke Alii ka Moiwahine Liliuokalani ma ke Kala@n@,ua kaa ma ka la Sabati;nolaila, o ka POAKAHI. Ianuari 30, 1893, e malamaia i la kulaia Aupuni, a e paniia na hale oihana Aupuni a pau o ke Aupuni ma ia la.

      G.N. WILCOX,

      Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Ianuari 6, 1893.

    2423-3ts

 

 Ua hookohu ia na keo@ima@a malalo iho i keia la, i Papa Hoike no ka Oihana Hana Niho no ke Aupuni Hawaii, malalo o ke kanawai i aponoia ma ka la 19 o Dekemaba, A.D. 1892.

     DR. J.M. WHITNEY,

          No 3 makahiki.

     GEORGE P. ANDREWS, M.D..

          No 2 makahiki

     DR. R.W. ANDERSON,

          No 1 makahiki.

              G.N. WILCOX,

                      Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Ianuari 5, 1893.

2423-3ts

 

 Ua hoo@ohu i@ o W.J. YATES i keia la, i Agena Hooiaio Aelike Paahana no ka  Apana o Kau, Mokupuni  o Hawaii.

     G.N. WILCOX,

        Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Dek. 29, 189@.

     2423-3ts

 

 Ua hookohu ia aku o A.S.KAEHU,Esq.,i keia la, i Komisina no ua Pa no ka Apana o Kohala Akau, Mokupuni o Hawaii.

  Eia ka papa i keia wa:

            ROBT. HIND,

             H.L. HOLSTEIN,

            A.S. KAEHU@

                           G.N.WILCOX,

                                      Kuhina Kalaiaina.

    Keena Kalaiaina,Ianuari 4, 189@.

             2423-3ts

 

     HE HOOLAHA

I KA POE KALEWA UKANA,WAIWAI A ME KALEPA.

 

 KE HOOLAHAIA aku nei ka lohe i na poe noi laikini a pau no ko kalewa a@a i na uka@a,@a waiwai a me  @a mea kalepa i hookomoia mai na aina e mai, e hanaia ma ke kakau a me hoohiki imua o kekahi luna i hoomauaia ma ke kauawai e lawelawe i ka hoohiki.

O ka palapala e noi ai malalo o ke kanawai i aponoia ma Dekemaba 19, 1892, e hanaia a like me keia mala@o iho:

                    ................1@@..

I KA MEA MAHALO@A,

        Ke Kuhina Kalaiaina,

 ME KA MAHALO: - O ka mea @ona ka inoa maalo i ho, ke noi aku nei ma keia me ka mahalo no kekahi Laikini kalepa..............e pau ana i.............189.., a ma o kona hoohiki ana, ke hoike a ke olelo nei o ka huina nui o na loaa ma ke kuai ana i na waiwai no ka makahiki e pau ana i keia la, e like me ia i hoikeia ma na buke    ............., ua hiki aku i ka huina o.............dala ($........),he awelike hoi o $........no ka malama, a o kahi e lawelaweia ai o ka ha@a a ka hui aia ma .............Mokupuni o ...............a e lawelawe kalepa aku no ka hui i oleloia ma ke..................a eia oia ke noho nei iloko o keia Aupuni no ka ma@awa, a aole hoi ia he mea kalepa kaa hele, aole no hoi he agena no kekahi hale kalepa o na a@@a e, a ma ia @no eia oia iloko o keia Aupuni no ka ma@awa no ka ha@a o ka hele noi ana aku i na kauoha.

      (Inoa o ka mea noi.)

  Kakauinoaia a hoohikiia imua o'u @ keia la ....o .......M.H. 1@9...

 

 I ka wa @ noiia ai ka laikini ma ka inoa o ka Hui a Hui i hoohuiia malalo o ke kanawai, o ka inoa e kakau ai o ka inoa @ ka Hui e lawelawela ai ka hana, a i ole, o ka ahahui a me ka ka luna a @a@a o ia hui a ahahui i hoomanaia e kakau i ka inoa hui a ahahui paha.

                                          G.N. WILCOX,

                                          Kuhina Kalaiaina.

         Keena Kalaiaina, Ian. @, 189@.     2423-3ts

 

      HOOLAHA I NA ONA O NA HAO KUNI.

 O na hao kuni a pau, ma ke Kanawai, e hoopaa hou ia mamua ae o Iulai 1, 1893, a i ole ia, e hoo@e loa ia, a aole loa e pono ke hoohana ia e kekahi.

O ka hoopaa ana ma Oahu, e hana ia ma ke Keena Kalaiaina.

Ma na mokupuni e ae e hana ia ma ke keena o na Makai Nui lehulehu.

                                   G.N. WILCOX,

                                      Kuhina Kalaiaina.

          Keena Kalaiaina, Dekemaba 2, 189@. 2419-tf

 

  Na Mea i Makemakeia pili i ke Kope.

 OIAIUA LOAA MAI I KA BUKO HOOLAHA aku @a Hawaii he mau @inau lehulehu e pili ana i ka nui  o na eka aina a me ka waiho ana o na aina i kupono no ka Mahi Kope, nolaila ke kauoha ia aku nei ka poe a pau e paa nei i na aina kupono i ke kanu kope, a e makemake ana e hooli@o aku ma ke kuai. hoolimalima a mahi p@ha ma ka mahele. e hoouna mai i na mea a pau e pili ana ia ma@ mea i ka @n@o.

  1- Hoike mai i ka Mokupuni me ka Apana.

  2- Ka @li o ka aina.

  3- Ina no ke kuai, ma ke kumukuai haahaa @a.

  4- Ina m@ ka hoolimalima, ka loihi o ka manawa, ka uku hoolimalima a mau ano kuikawa e@@ paha.

  5- Ina ma ka mahi mahele, @a a@o e hana ai.

@ hoohuihui ia ana keia ma@ lo@@ a hoolako ia aku me ka @ku ole i ka poe e makemake ana.

 

@@@@ - @                L.A. THURSTON.

 

 

KA NUPEPA KUOKOA

             M  E

Ko Hawaii Paeaina i Huiia

No ka makahiki..........$2 00

No eono Mahina...........1 00

          Kuike ka Rula

Na @(unreadable)

 @@@        1           2           3          4           5            6

                 Pule       Pule       Pule     Pule       Pule       Pule    

1 Iniha      $1.50     $2.00     $2.50    $3.00     $3.50     $4.00

2 Iniha        2.00      2.75       3.50      4.00       4.50       5.00

3 Iniha        2.50      3.50        4.50      5.00       5.50      6.00

4 Iniha        3.00      4.00        5.00      6.00       6.75      7.50

5 Iniha        3.50      4.75        6.00      7.00       8.00      9.00

6 Iniha        4.00      5.50        7.00      8.00       9.00     10.00

O na Olelo Hoolaha a pau e hoouna ia mai ana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa, e hoouna pu mai me ka @@ha@ ,@ ina aole, a@he hookomo ia.

 

HOOPUKA@A E KA

HAWAIIAN GAZETTE CO.

H.M. WHITNEY, Luna Nui,

J.U. KAWAINUI, Luna Hooponopono.

POAONO,   -   IANUARI 28, 1893.

 

KE KUMUKANAWAI HOU.

  He kuleana ko ka lehulehu e ike i na mea a pau o ke Kumukanawai i kokoke loa e kukala ia ma ka la 14 o Ianuari. No keaha ka mea i hoolaha ole ia ai? O na hoololi i na Kumukanawai o na aupuni a pau he hoolaha e ia he mau malama, alaila koho ia he mau malama, alaila koho ia e na Ahaolelo. O ke ano o ke kukala  ana i hoolala ia ai keia mea hou ma ka la 14 aku nei, he HOOKAHULI AUPUNI ka mea nana i lawe mai i keia mau mea a kakou e ike nei. Ua hilahila anei ka poe nana ia kumukanawai i,haku i ka lakou hana? Me he mea la pela, ma ke ano la o ka hunakele loa ana. Ina i manao ia e hoi hou i hope i ke ano kahiko o ka alunu, no keaha ka mea hoike ole mai ia kakou. He mea maopopo loa o na ano aupuni Asia a Rusia paha, aole loa e hiki no na kanaka o keia aina. O ka makemake o na Hawaii, i aupuni maikai a pela no na haole.

 

KO HAWAII MUA AKU NEI.

   Ina e komo koke ana o Hawaii i hapa no Amerika Huipuia, e hoomaka koke mai no auanei ke au o ka holomua a me ka pomaikai ia nei, a o kakou ana ka poe e puka, aka aole poe oi ae o ka pomaikai e like me na Hawaii maoli la ke kau pu ma ke kulana hookahi me na hoahanau ili keokeo o ke  aupuni makamaka a kakou i noho hoaloha loihi ai i na makahiki i ka pomaikai i nuu ai.

  E nui auanei ka makemake ia o na limahana akamai e lilo ai i wa maikai e kuko ia ai na Hawaii maamaalea me aa haawina ike. E kukulu koke ia na hana nui nana e hoala mai i na oihana mikiala hou loa no ka huli dala ana, a pii pu na

 

 

MAKE LOA KE KANAWAI LOTARI.

   Ua heluhelu ekolu ia i ka Poakolu nei, iloko o ka akoakoa ana a na Aha Hooko a me Kuka o ke aupuni kuikawa, kekanawai e hoopau loa ana i ke kanawai e laikini akea ana i ka lulu piliwaiwai, oia hoi ka lotari, a nolaila ua kanu ia aku la ia mea ino hoowahawaha loa ia i ka lua kupapau o ka hoomainoino ia, a ua hapala ole ia na buke kanawai o Haawaii nei me ia mooniho awa i makemake ole ia. Ua make , ua make loa no ka wa pau ole.

 

 WAEAOLELO MOANA I HAWAII.

   Ke kamailio nei ke Komite o ka oihana hailona iloko o ka Papa Kal@pa o Kapalakiko i ka oi o ka pono e hoomoe ia ona waeaolelo moana a hiki i na mokupuni o Farallone, a mailaila aku e lala ai ka waeaololo i na pae aina o Hawaii a me na Panalaau o ka Hema. O keia manao , ke hooikaika ia nei a @a hoouna ia aku he palapala hoike manao i na Hale Ahaolelo Lahui o Amerika Huipuia, e kokua  i ka hoomoe ana o keia waeaolelo, uu hana a me ka waiwai aki o a o.

   Ke kukulu ia ona aupuni kulanakula ole a ikaika maluna o ke kahua a ka mana lahui o Ameica Huipuia, oia auanei ka mea nana e lawe mai na dala mai waho mai a lu iho no ko kakou mau hana hou i makemake ia.

   He hoopunipuni a lalau ka ka olelo ana, e lilo ana ka hanohano a me ka mahalo ia o ke kanaka Hawaii, a e haule ana kona kulana kalaiaina a noho aua anaina malalo iho o ko kekahi poe e ae. E lilo auanei ia i manaawa maikai no na Hawaii e hoike aku ai i kona ike a me ka makaukau malalo o ke aupuni i ike ia ke kaana like ana i na hanohano a me na oihana loaa i na kanaka a pau i hanau makaainana a alii ia.

   Aka, e hoomau aku no ka poe imihala e like me na eleku hui kalaiaina i ka onou ana i na pepeiao o na Hawaii me na olelo hakuepa, a hiki i ka wa e ike io ia iho ai ka pololei o ka makou ma ka hoohana maoli ana, alaila olelo iho he mau olelo makani wale ao ka kela i puhi ia mai e ka pekapeka. Eia nae, ua pomaikai kakou ma o ka lehulehu la o na Hawaii naauao i ike, eia ka la o ka pomaikai ua kokoke mai, a e puni ole ana i na pekapeka.

 

 

  HOOHIKI MALALO O KE  AUPUNI KUIKAWA.

   Eia ke holomoku nei e hoohiki malalo o ke Aupuni Kuikawa, na luna aupuni, na kakauolelo o na keena oihana aupuni a me ka poe e lawelawe hana nei no ke aupuni. Iloko o keia mau la pokole, aia ka heluna o na poe i hoohiki ia mawaena o ka 250 a me 300. Mailoko mai o keia heluna, he 70 paha a oi aku, he mau koa e ku kiai nei no ke aupuni. O na Hawaii koikoi i miki mua ae e hoohiki ia, o ke Kiaaina Keoni Beka o Hawaii, ke Kolonela C.P. Iaukea a me kekahi mau Hawaii e ae e lawelawe hana mai nei ma na keena oihana aupuni. A he mea maopopo, e huliamahi aku ana ka poe e ae mahope aku.

  NA HANA ANO NUI KE AUPUNI KUIKAWA.

   Ma ka noho ana o ka halawai a na Aha Hooko a me Kuka i ka la 24 nei, ua lawelawe ia keia mau hana, penei:

   Ua kena ia ka lunahooponopono Kahikina Kelekona o ka pepa olelo lehulehu ka Holomua e hiki mai imua o ka Aha, a ua nieniele ia kona manao pepa i puka ma ka la 23 iho nei. Ua ao ia aku oia, oiai ke aupuni e ae aku ana i na nema kupono a pau, aka o na manao hoouluku kaha wale aku, aole loa e ae ia e hoolaha aku.

   Ua pakui hou ia mai keia mau hookohu o na aliikoa o ka puali kumau, penei: J.H.Fisher, Lutanela Kolonela; G.F.McLeod, Mekia: W.W.Hall, Puuku; W.P.Tilden,Aliikoa Malama Lako Aahu; Ira A. Burgess, Lutanela Elua.

   Ua haawi makana ae o Mr.J.T. Waterhouse makua, no ka pomaikai o ke Aupuni Kuikawa, he Bona Aupuni o ka Hui Alahao a me Aina o Oahu nona ka waiwai io oloko he $1,000.

 

  He Olelo Nane.

   No Kilauea ke aloha la, pela ka olelo a kanaka iloko o na makahiki e holo ana ia mokuahi makumua o na mokuahi pili aina o kakou nei. Eia nae, i ka wa i pau ai kona makaukau kupono e eku aku i na ale o ka moana, a e hookui aku ai me na makani o na lae o Kohala a me Hamakua, ua hoihoi ia oia i ke awa e ku wale ai a wawahi ia. Ua kau aku no ka makemake o ka poe holo moana maluna o na moku hou mai, oia o Kinau me Malulani me ko laua mau pomaikai a me na lako ano hou i hoolawa ia mai. Aole no i hoowahawaha ia ka hoomanao ana i na mea kahiko, ua hala nae ka manawa e hilinai mau ai iluna o ia mau ano.

   O na hale  Hawaii o ka wa kahiko he oluolu, he maaemae, he luhi ole i ka malama. He aloha no i ka hoomanao ana o ia noho ana. Eia nae, ua hala kona manawa, a he hale laau ko ke au o ka manawa e hele nei.

   Malia paha he mau noonoo mailoko ae o kela mau olelo nane. Me he la e komo ana kakou iloko o ka nohona ano hou me ke aloha p@a no i na pomaikai a me na lako o ka wa i hala, e huli pono no nae ko kakou mau maka i na pono o ke au hou @ hoea mai nei. Ina aole e hoi mai na mea i walea, a me na leo kahea i maa ia kakou, e hiki mai ana no nae @a pomaikai hou. Ua hoomakaukau ia mamua ka poe opiopio o kakou ma ka loaa ana o ka olelo Enelani, ma ke kukulu ia ana o na kula hoonaauao o Kamehameha @ me Sana L@i, aole no e komo makaukau ole na Hawaii iloko o ke a@ hou e nee mai nei. E ea ae; e hele imua. Aohe e nele ana ka lima kokua o na @a@a o na ia @ahui e aku e komo p@ iloko o ia pomaikai.

  He la ano Nui ka la 17 o Ianuari, 1893.

  O keia la maluna ae o keia @ akahiki o ka Haku, he @a ano @@i @a, aole wale ma Hawaii nei, aka ma Farani, Aigupita a me kekahi mau wahi e ae o ka honua nei.

  Ma Hawaii nei, ua hoopau ia ke aupuni Moi Kumukanawai a ua kukala ia aku he Aupuni Kuikawa malalo o ka noho poo ana o Ka Mea Mahaloia Sanford B. Dole. E moole, ua ike koke ia mai ke aupuni kuikawa e ke Kuhina Amerika, a ua huliamahi pu wale mai na aupuni e ae i ka ike ana me ka hookaulua ole iho.

  Ia la hookahi no, ma Parisa, Farani, ua makaukau loa na puali koa a me na puali makai o ke aupuni Ripubalika, e lele aku e mo@i i na koko o ka poe puni alii a Farani i ohumuhumu iho e hookahuli ma na ano a pau i ke aupuni Ripubalika, a e hoihoi ae ia Farani malalo o ka hoomalu ana a kekahi alii hanau o ka aina. Ua manao ka poe ohumu hookahuli aupuni, ua nalo ka lakou hana mai ka ike ana a ke aupuni Ripubalika, aka, ua kuhihewa ia noonoo ana. No ka mea, ma kekahi mau halawai malu i malama ia e keia poe ohumu ino mamua aku, ua komo pu kekahi mau makai kiu lehulehu o ke aupuni, a mai a lakou i ahu wale ai na hana hookahuli aupuni i hoolala ia. Ua hele aku ko ke aupuni ike a i ka loaa pono ana o na inoa o ka poe i komo kino, a ua makaukau loa no ka hopu @a.

  Ma keia la hookahi no, ua kailiku ae ke Aliikui o Aigupita ma kona manao hoonana i ka paipai a na poe kekeue o na aupuni o Rusia, Farani a me Tareke, hoopau aku la i kona aha kuhina mua a hookohu i aha kuhina hou loa, me ka ui ole aku i ko Bertania kuka a apono ana, ke aupuni h@@ @@aa na kauaka i hoonoho ia ma na hale oihana aupuni o Aigupita e malama i ka waihona dala, no ka hookaa ana i ko Aigupita mau aie kuapapanui. Nolaila, ua hoole mai i Beritania nui i kana hana hoonana, a @ ka h@pena ua hoi hope @@ ahikui la mai kana hana pakaha aku, a na hoka hoi ka poe kekekue  nana i paipai iaia.

 

  La Hanau o ka Emepera Wiliama o Geremania.

   Ma ke la 27 o Ianuari, i hiki aku ai ka Emepera Wiliama II, o Geremania i ka piha ana o kona mau makahiki i ke Kanakolu-kumamaha  a i ka eha hoi a oi o na makahiki ma ke kalaunu o Geremania. Ua hoomanaoia keia la hanau e ka Puali Puhi Ohe Hawaii ma ka haawi ana i aha mele maloko o ke Kuea o ka Hotele Hawaii i ka po ana iho.

 

NUHOU KUWAIIO.

  Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Australia i k@ kakahiaka Poakolu nei, Ianuari 25 mai Kapalakiko mai , ua loaa mai ia makou na mea hou malalo iho nei:

  Mawaena o na kamaaina i hoi mai nei, o na Mrs. J.O. Carter, M.E. Foster, Fairchild, E. Halstead a me kekahi poe e ae.

  Ua lohe ia ua pau i ke ahi ka moku kalepa Hawaii "Keoni Ena" ma ka moana Atelanika, iaia e holo mai ana i Hawaii nei. O ka huakai mua iho la no ia a ia moku o ka hoau muu ana mai la a o ka loaa e no ia i ka poino.  He moku keia i kapa ia ma ka inoa o John Ena o Honolulu nei.

 

Hookahuli Aupuni ma Farani.

   Ua hoike ia ae ma Farisa malalo o na lono oiaio, eia ka poe puni alii o Farini ke ohumuhumu nei e hookahuli i ke aupuni Ripubalika o Farani, a e hoihoi ae i aupuni alii. Ua makaukau ke aupuni Ripubalika i keia wa o kiola aku i ka puupuu ikaika maluna o ka poe ohumu kipi a e hopuhopu e i kakahiaka nui wale. O Ladana a me Madarida ka punana o keia ohumu i hoomoe ai. O ka na poe puni alii poo aupuni e ake nei, o ke Couna o Parisa, a ke kahe awai la na dala ma ka ninini ana e kahuli ke aupuni. O ka keia poe ohumu kipi e hana nei, o ka hoouluku manao i ka lahui Farani  me ka manao e huli mai ka lahui i ke Couna o Parisa, a i ole i ke Duke o Olina no ka hoopakeleana.

 

Hoonana ke Aliikui o Aigupita.

   I ka la 17 o Ianuari, ma ke kulanakauhale aupuni o Cairo, Aigupita, ua hoopau aku ke Aliikui Abba@ Pasha i kona aha kuhina a ua hookohu aku oia i Aha Kuhina hou, me kona kuka ole me na mana aupuni o Beritania nui. No ia mea, ua hoole aku na l@na aupuni o Beritania ma Aigupita, aole e ike aku i ka Aha Kuhina hou. Ua manao @a o kela hana ana a ke aliikui m@mu@@ no ia o ka hookekena ana a na poe kekeue a Rusia, Farani a me Tureke i ko Enelani noho loihi loa ma Aigupita. Mahope o ko ke Kuhina Beritania ma Cairo hoike ana aku i ke Keena o ko @a Aina e o Beritania Nui, @a hiki koke aku na Amabasadoa o Farani, Rusia a me Geremania imua o ke Kuhina o ko na aina e ma Ladana, a he mau kukai olelo hahana an@ kai lohe ia mawaena o lakou. Ua malama ia he halawai o ka Aha Kuhina o Enelani no keia hana a ke A@@ikui, a ua lokahi i ka hoike aku, aole ke aupuni o Enelani e ike aku ana i ka Aha Kuhina i hookohu ia e ia, a e hoomanao p@ iho hoi oia o kona nohoalii ana ma Aigupita aia no ia maluna o ko Beritania manao maikai aku.

   Mai ka mea kakau nupepa  mai o ke "Daily News" o Ladana e noho ana una Cairo, i lohe ia mai ai, ua kahea koke ke Aliikui i halawai o na kuhina ia la, a ma kana noi, ua waiho mai o B@kri P@@@ i kona hookuhu.

 

Make o Peresidena i pau Hayes.

   I ka hora 11 o ka p@ o ka la 17 o Ianuari nei, malalo o ka @lu kohai o ka ululaau o Spiegi, Fremont, Ohio, ua kaili ia aku la e ka make o Persidena i pau Rutherford B. Hayes i ke 70 makahiki a me 3 malama o kona ola ana. O kana huaolelo hope loa i kona kauka ohana i h@opuka aku ai me ka leo moakaka, "Ua ik@ no au e hele aku ana au i kahi o Luey e moe la." O Lucy, oia no kana wahine i hala e i ka make.

 

Aole o Hawaii Ilaila.

   Ua haawi aku ke Aupuni Ripubalika o Honodurasa i ka Hui Lotari o Lousiana, i ka palapala  hoohui e kukulu ia ka lulu piliwaiwai malaila, me na pono kaokoa a pau, no ka manawa he kanalima makahiki ka loihi. Nolaila,e hoonee ia aku ana na lako hana o ua Hui la i Honodurasa i ka wa e pau ai ka manawa ma Lousiana i ka la i aenei o Ianuari, 189@. O ko Honodurasa kumu i ae ai penei, @ @ku mai ka Hui i ke aupuni, i $1,0000,000 o ka makahiki ma ke dala gula Amerika; e hoomoe hoi ka Hui Lotari i laina waeaolelo a e kukulu i laina mokuahi mai kekahi aku o na awa kumoku ma Honakurasa a i na wahi e ae o ka honua nei.

   Nolaila ma keia e ike ia iho ai, aole o Hawaii iloko oia mo@uhane palaua@elo.

 

Make @ua o Gen. B.F. Buttler.

Ua make mai nei ma ke kulanakauhale o Wasinetona i ka la 11 o Ianuari nei, o Generala Beniamina Franklin Buttler, kekahi o na kanaka naauao o Ameri@a Huipuia, a he Generala hoi ma ka aoao Akau o Ameri@a Huipaia i ka wa i kaua huliamahi ai ka Akau me ka @ema. Ua nui ka haohao ia o koaa make ana, no ka mea aole i lohe iki ia he mai kona mawaho ae o ka ka palupalu ano kahiko, no ka mea, ua kanahiku kumamalima ona makahiki i kela wa. Ua hele ola i ke kulanakauhale poo aupuni no kekahi hihia ano nui imua o ka Aha Hookolokolo Kiekie o ke Aupuni, e hakilo ai no ka mea oia ka lolo.  He mau hebedoma nae mamua aku nei, ua hooholo kue ia kona aoao o ka hihia. Mahope mai nei o ka pau ana o ke kaua, ua hookauwa no oia no kona aina ma o kona noho lunamakaainana ana i ka Ahaolelo lahui mai Makesuketa mai a me kona koho ia ana i Kiaaina no la mokuaina. Ma ke oki ia ana mai nei o kona ki@o e na kauka e huli i ke kumu o ka make, ua hoomaopopo ia ua poha kekahi aakoko liilii loa iloko o ka lolo ma o ke ku nu  ikaika ana la. O kona mau wahi e ae a pau oloko o ke kino, oia mau maikai no, a ina, aole i loaa oia i keia kunu ulia wale, ina ua ola hou aku no oia he mau makahiki hou aku. O ke kaumaha o kona lolo, ua eha mau  auneki oi aku mamua o ko Daniel Webster, kekahi o na lolo nui @ ike ia ma ka moolelo.

 

Ahahui o na Pake i Huiia.

   MA KA HALAWAI I MALAMAIA O KA

     Ahahui o na Pake ma ka la @ o keia male@@@,@a kohu@a ke@a poe malalo iho i mau luna nui no ke@a makahiki e hele nei:

      Peresidena........................Goo Kim

      Hope Perisidena....................Wong Kwai

       Kakauolelo.............................Ching On

       Hope Kakauolelo............Lau Chock Sing

       Puuku................................Wai Shing

       Hope Puuku.........................Lum Sing

                               CHING ON, Kakauolelo.

        Honolulu, H.I., Ian. @, 1@@@           2433 @

 

OLELO HOOLAHA.

  UA MAKEMAKEIA NA POE A PAU I KUleana, a i kuleana paha ma ke ano pili, maluna o ka apana helu 12@ o ka ilina ma Makiki, i kuai ia e Ehu (w) i make, e hoike koke mai i ka mea no@a ka inoa malalo nei ma ko@a keena oihana.

                                    G W @ JONES (Keoki Mano).

                                    Luna Nui o ka ilina ma Makiki.

                               Honolulu, Ian. 10, 1@@@.    2424

 

Hoolaha Hookapu Aina.

   KE PAPA A HOOKAPU LOA IA AKU NEI

    ka holo ana o ua holoholona o ka poe e ae maluna o na aina hanai holoholona o'u ma Piihonua a me ka hapa mauka o H@muula, Hilo, Hawaii, a ke ka@o@a ia aku nei e hoonee aku i na holoholona me ka hookaulua ole, a i ole, e hoopii ia no e @ike me ke kanawai.

                                       J.T. BAKER

                    Hilo,Hawaii, Mar. 31, 1@@2.         2@@@@1

 

Olelo Ho@laha.

   O KA POE A PAU I HAAWIMAI I NA WATI 

    @a@u e hana ho@ ia a e waiho nei ma ko'u mau @@@@, ke kauoha ia aku nei lakou e kii mai mamua o ka  ia @@@ o Aperi@@ @@nei. A ina aole e kii ia mai na wa@@, e kuai ia aku no ma ke ku@@@@ ak@@ no ka holo aku i ka@@ e.

                                       @ G PARSONS, Hana Wa@@.

                                     Helu @0,@lanui Nuuanu, Honolulu.

                                                                 @423-@

Hoolaha Hou.

   MA KE KEENA MA KA HANA O K@

          Kahu Mala@@ o LYDIA K. ELIZABETH @ a me MARIA M. CUMMINS, @@ keiki @unable to read.

   Ma ka heiuhelu a me ka waiho ana mai  @unable to read @@@ a me ka papa helu waiwai a B@unable to read wright kekahi o na luna hooko kauoha o @@ waiwai o A.J. Cartwright  o Honolulu, Oahu make, e noi ana e aponoia na hoo@unable to read $3,@@@63, a e hoike ana o na mea i loaa @unable to read he $3,@@@64, a e noi ana e aponoia kela @@@ mea, a e  kauoha ia e mahele i na waiw@@@ waiho ana ma k@@@ lima i na mea i @unable to read malaila, a e hookuu ana @a@a a me ko@a mahope mai ko lakou noho ana ma ia mea.

   @a kau@haia o ka POAKAHI, la 13 o Feb@@@ari, A.D. 1@@@, ma ka hora 10 a.m., imua o @@@ Loua@@@awai @a ma ke Keena, oia ka manawa i kohoia no ka h@@lohe ana i ua noi @a a me k@ pepa helu waiwai i ole@@@@,@ @ ka poe a pa@ pili, malaila e hele mai ai e hoike i ke ku@@@ @@a he kumu k@kahi e ae oie @a ai @a noi @a @ malaila e hoike mai ai na hoike o na m@@ ku@@a@a wa@@@ o ka waiwai @ loleloia.

   Kaka@ia ma Honolulu i ke@a la @ o Ianu@@@A.D. 1@@@.

                                       F. W@NDENBERG

        24@@ @                          Hope Kakauole@@.

   MA KE KEENA O KA LUNAKANAWA@

          Kaapuui Apana Eha o ko Hawaii Pa@ Ai@a. Ma ka waiwai o S. MOKUHIA, no Honokaa, Hamakua, Hawaii, i make.

    Ua heluhelu ia @ ua waiho ia ka palapala u@ a E.G. Hitchcock, e noi ana e hooponopono i@ ka waiwai o S. Mokuh@a, no Honokaa, Hamakua, Hawaii, i make a@@ nei. Nolaila, kauoha@a @a mea a pau i pili, @ @@ POAKA@@ o @ @a la 6 o Feberuari,M H @@ @ @ ka h@@@@ kakahiaka ma ka Hale Hookolekolo ma H@@@  Hawaii, @a kahi a me ka @anawa: @unable to read ka h@@@@@ ana i @@ noi ia @unable to read hoikeia.

                                         F. S. LYMAN

              Lunakanawai Kaapuni Apana @kolu, H P A

               Hilo, Hawaii, Ian.@ 1@@@              @@23 @

 

   A HA HOOKOLOKOLO APANA EHA O KO

           Hawaii Pa@ Aina. Ma ka hooponopono waiwai . Maka waiwai o MAKAIKAI @k@ o Wai@@a,Kauai. @ make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Kaapuni ma ke Keena.

     Ma ka heluhelu a me @a waiho@a ana mai o ka palpala no@ a Maunu @k@, e hoike mai ana o Makaika@ @k@ no Wai@@ha ua make kauoha ole ma Lumahai, ma ka @a @@ o Oka@oba, M.H. 1@@@. a e noi ana e haawiia ka palapala hookoh@ Lunahooponopono Waiwai ia G.W. Malama o Waimea, Kauai.

    @a kauohaia o ka POALUA ka la 31 o Ianuari ,M.H. 1@@@, i ka hora 10 a.m., o@a ka manawa koho@a n@ ka hoolohe ana @ @a noi la imua o @@ Lunakanawai ia ma ke Keena Hookolokolo o @@ia Aha, ma Koloa a ma ia mauawa@@ ma ia wah@ no e hele mai ai na mea a p@@ pili e hoike mai i ke kumu, ina @e kumu @@@ ka lakou e ae ole @a @a noi @a. A o kela olelo k@ uoha e hoolaha@@ m@ ka olelo Hawaii @unable to read pule ma ke K@@koa nupepa ma Honolulu

    Kaka@@a @a K@@@a, ko Hawaii Pae Aina@@ kema@a 29, M.H. 1@@2.

                                              JACOB HARDY

         @@@@ @      Lunakanawai Kaap@@@Apana @unable to read

 

   A HA KAAPUNI  APANA E@A O KO HA

      waii Pae Aina. Ma ka h@unable to read  wai. Ma ka waiwai o KAHIN@  w@unable to read imua o ka lunakanawai Kaap@ unable to read Keena.

     N@ ka mea, @a ka la @@ o Dekemaba M.H. 1@@@ @a waiho@a mai imua o ka Aha @unable to read palapala i olelo@a o@a no ke kau@ha hope @unable to read Kahina @w@ o Nawiliwili , Kauai, i @unable to read a me ka palapala hoopii e @@@ ana e @unable to read ke@a Palapala Kauoha a e hoopuka @@i @a Palapala Luna Hooko Kauoha no Ke@unable to read wai@o@a mai e Ke@@@@@.

    Nolaila, @a @auohaia o ka POA@@A @unable to read 31 o Ianuari, M.H. 18@@, ma ka hora 10 a.m. @@ ka @umi Hookolokolo o ia Aha, @a @@@@ Kauai, oia ka la me ka hora e hooia@oia @unable to read Palapala Kauoha, a e hoolohe h@unable to read mai, a me ka poe i pili, e kue ana @@ palapala @auoha, a me ka hoopuka ana i ka Palapala Luna Hooko.

    A ua kauoha h@@ ia, e hoolaha @@ ia @unable to read no na pule ekolu @oko o ke K@unable to read nupepa @ pai@a a hoolahia @a ma Honolulu.

    K@kauia ma Koloa, @o H@@@@@ P@unable to read Dekemaba @@, 1@@@.

                                            JACOB HARDY,

                      @@@@@    Lunakanawai Ka@puni Apana @@@

 

 

  Hoolaha Hoopau H@i.

     KE HOOLAHA AKU NE@ NA MEA NONA

ua inoa malalo iho, i @@@@ ia @a h@unable to read aku laua i ko laua mau kuleana @unable to read Hui Mahi L@iki ma Waikiki ma ka @unable to read KWONG SING COMPANY ia Ch@ng @@@@ @@@, a ua ae ua Chong Sing Tong @a @ unale to read @a Hui @a i olelo ia.

   A ke hoolaha @a aku nei, o ka h@@@ Kwong Sing Company @unable to read  keia ia @unable to read like ana.

                                         CHANG F@unable to read

                                          LEONG @unable to read

                                   Honolulu, @@ @, 1@@@               @@@

 

  Hoolaha Hooko Moraki.

    MAMULI O KELAHI MANAK@@@ H@unreadable

     ia maloko @ @@@ahi palapala mora@@ ha@a ia muwaena o KAUHANE NAK@@NA @unreadable aoao unreadable, a m@ W. @. A@unreadable  o ka aoao elua @unreadable ka la 5 o Novemaba 1@@1, i kakau hope @unreadable ka buke @unreadable , a i hoo@@loia ia la@ @unreadable a mamuii o ka u@ai ia a@a o @@ kumu @unreadable ke@a moraki, oia hoi @a @k@ oleia o ka @unreadable nee a me ke kumupaa: nolaila, ke @unreadable @@ aku nei e ka mea no@@ ka aoao elua @unreadable ki nei, e hoo@o ana o@@  @a @unreadable kua@.

    A ke @unreadable h@@ ia aku nei @unreadable o @unreadable keia ia ak@ @unreadable la@unradable i hoike ia @unreadable ke k@unreadable @e keena @unreadable F Mo@@@@, @@ Honolulu, ma k@@@  unreadable @@@ari @@@, hora 12 o @a la.

    No na mea @unreadable ia W @unreadable ma ke Kanaswai.

    Hau@@@ i keia la 2@ o Ianuari 1@@@

                                               LA@ @HONG.

     Penei na aina i moraki @a:

     O keia apana aina e waiho @a ma Hamo@, Ha@@ Maui, i hoo@@loia i ka mea moraki aku, m@ unreadable palapala kuai ia a Kalawai i han@i@ 2@ o Auga@@ 18@@, a kope@a ma ka Huke @unreadable  ia apana aina @e @ Eka.            @@@@

 

  Hoolaha Hook o Moraki.

    MAMULI O KA MANA KUAI I HOIKE IA

 maloko  o kekahi palapala moraki i ha@@ @a mawaena o POOULIULI (w) a me KUKONA (k) kana keiki o Moanalua Honolulu Oahu o ka aoao @ua, a me Raymond Reyes o Kalihi Honolulu Oahu o ka aoao elua, ma ka la 21 Ap@unable to read M.H. 1890, a i kakau kopeia ma ka Buke 12@, @@ na aoao 460, 461 a me 46@: a mam@i o ka uhak@ ia ana o na kumu aelike i hoakakaia maloko@ @a moraki nei: nolaila, ke hoolaha aku nei ka mea ma ka aoao elua o ua moraki nei e hook@ ana oia @a mana ku@i.

   A @e hoolahala aku nei, aia mahope aku o @a pule ekolu mai keia la aku e kuai kudala @@ aku @@a @a aina i hoike @a maloko o @unable to read nei ma ke keena kudala o James F, Morgan E@@ ma Honolulu, Oahu, ma ka Po@kolu oia ka la @@ o Feberuari M.H. 1@@@ ma ka hora 12 o @@ @wakea.

   Eia na aina a me na waiwai e kuai kudala @@ aku ana.

   1. Kela apa@a aina a pau e waiho ia ma Ka mu@@wai, Moanalua  oahu. I haawiia no K@@@@ nui @k@ ka makuakane ponoi loa a Poouliuli @oleloia a i ike ia ma ka Palapala Sila Nui He@@ @@12, Kuleana Helu 12@7, @ @@ kaui ka ili.

   2. Kela apana aina a pau e waiho @a ma W@@ Moanalua, Oahu, i haawi @a no Kala@unable to read kaiku@ane ponoi loa o Poouliuli (w) i @unable to read i ike la ma ka Palapala  Sila Nui Helu @@@ Kuleana Helu 1193; 6@@ kaui, ka @@@, 2 apana.

   3. Kela mau apana aina a pau loa i haaw@@@  no Kekohai, i hoakaka@a ma ka Palapala Sila Helu @9@@. Kuleana Helu 14@@, e waiho ana ma Kamuliwai,Moanalua,Oahu a me ka aina ma ka Palapala Sila Helu 437, Kuleana Helu I@@@ waiho ana ma Kaaulu, Moanalua, Oahu @@ o Kekohai i olelo@a kekahi kaikunane @unable to read loa ia o Poouliuli (w ) i oleloia.

   4. Kela apana aina a pau loa e waiho an@ ma Moanalua,Oahu, i haawi ia no Pakele @unable to read kaikuuane hanauna o Poouliuli (w) @ oleloia @ i ike ia ma ka Palapala Sila Helu @0@1 a me@@@ Kuleana Helu 1181 a me 11@@.

   5. Kela apana aina a pau loa i haaw@@a @@ Akaina (k) ke kane ma@@ a Kalewalani @unable to read kaikuuane ponoi loa o Poouliuli (w) i olelu@@ aia kelu apana a@@a ma Kapakahi, Moanalua, Oahu, Palapala  Sila Helu @0@6, Kuleana Helu 11@@.

   6. Kela apana aina a pau e waiho ia ma K@@ ula, Moanalua, Oahu, i haawi ia no Ka@@@ ke kane ma@e a Kamoolioli (w) ke kaiku@@n@ ponoi o Hina (w), ka makuahine ponoi o Poouliuli(w) i oleloia a i ike la ma Palapala Sila Helu 3@@, Kuleana Helu 1154.

   7. Hookahi hale laau no Kukona (k) i olelo@@ e ku nei maluna o ka apana aina o Hon.S.M. Damon ma Moanalua, Oahu.

     No na mea i koe e ninau ia.

             S.M.Kaaukai, @oio no Raymond Reyes Keena Hana, ma ka hale mauka iho o ka @@ @e @e@a, kekahi @u@@ o luna o@a hale.

                                               RAYMOND REYES

                                          Mea e p@a ana i ka mo@@ki

                 Hana@a Ianuari 2@, 1@@@                      24@@ @

 

   HALAWAI MAKAHIKI.

E MALAMAIA ANA KA HALAWAI MAKA

   hiki o ka Aha@ui K@lo a me ka H@unable to read Mea Ulu ma ko lakou Keena ma wa@unable to read Ma@i, ma ka POAONO, @a @@ o Feberuari, 1@

                                                     A.N. KEPOIKAI.

                    24@@ @@                            Kaka@@@@

 

   Hoolaha Hoohui.

   Ke hoolaha aku nei ka Hui Hana @unable to read HONOLULU, @ kaupulena @a, na waiho @a @unable to read iloko o ke Keena o ke Kuhi@a Kalaiaina @@ palapala hoohui e @@ke me ke kanawai, a e la@unable to read lawe aku ana lakou i ka hana ma Honolulu ma ke ano i kaupalena ia.

   Ma ka halawai  a ua Hui @a i malama ai @@ Honolulu, i ka la @ o Ianuari, A.D. 1@@@, @@ koho ia ke@a mau  in@a malalo iho:

     F W McChesney ........................Peresidena

     @ W Kaw@@@ .........................Hope Peresidena

      J M McChesney .....................Kakauolelo me Puuku

      John Ena ......................................Lu@a Hoo@@

                                                        J M McCHESNEY 

                                                                            Kakauolelo

      Honolulu, Ianuari 12, 1893.                              2424-3