Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 4, 28 January 1893 — Ke Kanaka Lawaia A ME Kana Ipo Aloha. [ARTICLE]

Ke Kanaka Lawaia A ME Kana Ipo Aloha.

AU ma kekahi maoawa e noho ana kek&hi kamika Lawaia me kana wahine maloko o kekihi aina ma ka iae kahakai t a, ma kela ame keia la e hele mao ana ua kanaka iawaia la me kana makoi no ka paeaea i-a ana, a e kaiiewa mau &na ola i kana makoi i kela a me keia wa. Ma kekahi ia hoi oiai oia e noho ana me ka nana ana maluna o ka wai allali, ua nanea ioa ia oia, a ua hoomau hoi i kona noho ana peia. Aia nae a liuliu waie ka manawa, aia hoi, ua hohoio aku ia ke aho a ua kanaka ta, a kuia ana ilaio o ka papaku, a i kona kaiii ana mai i kana makoi aia hoi, ua hei ae la kekahi i-a nui ma kana makau. Ia wa hoi, ua pane mai ia ua i-a ia i ke kanaka law.iia:

"K hooiohe mai ia'u e ke kanaka iawaia; a, e hookuu hoi ia'u; no ka mea, aole nu he i-a maoli akā, he keiki alii au i hoanoe ia. Heaha auanei kou pomaikai ina oe e kiola ana ia'u i kuia? Aoie no hoi he ono o ko'u io; noiaiia, ua oi aku ka pono e hookuu hou ia'u iioko o ka wai a na'u hoi ia e au kahi e." "He mea makehewa wale no ia oe ka hoonui waie ana i kau mau olelo, oiai mamuii o ka hiki ana ia oe ke kamailio, uaoi loa ko'u iini e hookuu hou aku ia oe, M wahi a ke kanaka ia waia. Ia wa, ua hookuu hou oia i ka i-a iioko o ka wai, a piholo īuaiie iho ia ua 1-a ia iiaio o ka hohonu me ke koiaweawe ana o ke koko nia kona meheu. I kela manawa hoi, ua ku ae la ua kanaka lawaia ia a hoi aku la i ko laua home aina me kana wahino. "Pehea kau iiuakai e ke kane, aohe 110 au i-a i loaa mai nei i keia ia?" Wahi a ka wahine i ninau mai ai.

"Aohe, eia nae, ma keia Ia ua hei mai nei he i-a nui ia'u, aka, ua olelo mai nei nae oia ia'u he keiki alii ka oia i hoanoe ia, nolailn, ua hookuu hou ia aku nei e a'n." wahi a ka pane a ke kane. <«Alaila, aole ka palui oe i ake ae no kekalii mea? i ninan mai al ka wahine. "Aole. līeaha no auanei ia mea u'u e ake ae ai? wahi a ke kane. "Auwe! he keu no hoi a ka lapuwale o ka noho niau ana ilokoo keia nina polopolona: heaha 110 hoi ina oe e upu ae nna i wahi hale maikai. K hele hou oe a kahea hou aku iaia, a hai aku hoi he makemake loa kaua i wahi hale maikal, manao au aole e nele kona haawi maij nolaiia, e hele oe i keia wa rae ka liookaulua ole." wahi a ka wahine i olelo hou mai ai.

I kona manawa i hoea hou aku ai, ua kahuli ae la ke kai a omaomao me ka melemele, aole hoi he aliali moakaka elike me mamua. Nolaila, ku iho ia oia, a pane aku ia: "E ke kanaka, E ko kanaka! ina io hoi oe he kanaka. •'A i ole, ina oe he i-a, e ka i*a iloko o ke kai. He keu ka'u a ka wahine hoouluhua. Oiai, ko makemake nei ola i ka mea a*u i ake ole ai." Ia wa, ua au hele mai la ua i-a Ma a pane mai la: "E hai mai, heaha ka makemake a ko wahine?"

"Ea! uaolelo mai nei kuu wahine ia'u, ina ka i ko manawa i paa ai ia'u mai maikai ioa ka ia'u e upu ae i kekahi mea. Ua paa kona makemake e noho hou iloko o ka aina, a ke ake nei oia e noho iloko o ka hale." wahi a ke kanaka. ««E hoi oe, ua loaa aka la iaia kana mea i makemake ai, ,? wahi a ka i-a. I ka hoi ana o ua kanaka la, e ka mai ana he wahi haie maikai ma kahi o kahi aina; a e noho mai ana hoi kana wahine maluna o kekahi noho ma kahi kokoke ika ipuka o ua wahi hale 'la.

liaiau mai ia ua wahine 'la i ka lima o kana fcane, a kamaiiio mai la i keia mau hnaoielo: «E komo mai maloko nei, a e nana iho ina aole keia he maikai I oi pakeia ae i ko ka wa i hala. ,T Ia wa, ua komo aku la laua, a ike iho la he keena moe nani, me ke fceena kuke i makaukau, a e ku ana kela a me keia mau mea hoolako hale me ka maemae; a maioko hoi o fca pa, e holo aua na moa, na ma. nu, a e ulu ana hoi na mea al he nui. He lako maopopo e lawa ai ka aoho ana me fca oluolu. [ "Ei, aole anei keia he maikai?** wahl a ka wahine. <»Ae, ina e mau k* aua keia mau iuea, aiaila, aohe a kaua mea e upo hou aku ai," wahi a ke kane i pane mai ai.

ke ia o ka manaw» c hat mai ia k:itja." i paw HMii ai ka wa- ' hine. ;!»•;> o ljt> !*ea ans» i k » V»u.t iw h^i | aku Ia li *u.t e # hidaux\ l*a nuikai wrtli> n»> kei* noho ana | o U«m a h*U na pole elua, » tA wai [ kamaiiio h»>« ntai s»r*ua wahine U: *«K kuu kiine, aole anei he auo paapa k*** * ano h*ski i«« kdht hAl»\ ft o ka pa hi'i» he ooka Ioa; ke manao nei ao he mea pono e hajwi mai ka i-a i haie nui se oo kaaa; oiai, he oi ko*a laakemake e noho Hoko o kekahi haie kakehi po haku oui, he mea pono e heie oe i ko i-a & nana no ia e hooam tnai i kakeia no kaui."

"Auwe e kuu wahine, aoie ! lawa ka maikt«i o keia hale no kaua e noho ai? v <«K hool 'iie mai »x* i ka'u e oieio akunel, a e heieaku hoi r.o ka mea, aole e nele ka haawi iuai o ka i-a I ka kaua mea e nonoi aku ai." «<K ka w*ahine, aole anei i K>kemaikai waie mai ka i-a ia knua me keia haie uiiikai» a noiaila, he mea hiki oie ioa ia'u ka hele hou auaa&u e nonoi hou aku i kona lokoniaikai." « { K hele koke oe, a mai hooka'u* iua, no ka mea, aole ka i-a e hooneie mai ana i kei.i noi." wahi a ka wahine ene ke ano hoohuhu. Mamuli o keia hookonokono a ka wahine, ua ane luuluu a kaumaha ka manao o ua kanaka iawaia 'ia; a, ia wa, ua nalu iho la kona noouoo me ka hoopuka ana ae l keia mau huaoleio:

"Aoie loa he |>oio!ei o keia mau hana," aka, ua hele aku ia no i»U e hooko i ke kauoha a kana wahiiie. I kona wa i hoea aku ai ma kae o kahawai, ua hoomaopopo aku la ia he uliuli ano akala ka waihooluu o ke kai, me ke ano |>aakuku aole hoi 0 hke me ke auo mua una i ike ai ke omaomao me ka nielemele. Xoiaila, ua ku aku ia ia, a kaukau hou aku ia: » 4 K ke kauaka, Kke kanaka! ina io hoi oe he kanaka, a i ole, e ka i-a, eka i-a nui oke kai. lle keu ka'u aka wahine hoouiuhua. Oiai, ke makeinake nei oia i ka niea a'u 1 ake ole ai/'

"Healm hou kein makeinnko ona?" walii a kn i-a. "Auwe! E kala mii ia'u, ke makeuiake nei oia e noho iloko o kekahi hale kukola pohaku nui." wahi n ua kanaka 'la me ke ano haalulu o kona leo i ka ua moa he inaka'u. "E hoi, aia oia ke ku la niainua o ka ipuka o k*3 kakela ana i akenui ai," wahi aka i-a i olelo mai ai i ua kanaka 'la. «liuli hoi aku la ua kanuka la iuo ke ano kamilua o kona manao, aka, i kona hoea aua aku, aia hoi, e ku iuui aaa ine ke kilakila ma kahi o kahi hale mua he hale kakela pohaku mii nani, a ma Uona ipuka nui ma ke :ilo, u ku ana hoi kana wahine, a i konu huea ana aku, ua lalau mai la kana wahine i kona lima, a i mai la: »«K komo kaua."

Me ia nno, ua komo like aku la laua, a i ko laua hiki anu aku ma ke keena nui loihi o waenakonu o ka hale, ua hoomaoj)opo iho la ua kanaka la, he pohaku inahala onionio ka papahele, a he lehulehu wale hoi na kauwa e hio ana maoa maauei i hoaahu ia me na aaliu nani loa a kona maka 1 ike mua ole ai, a na kekalii oia poo kauwa i lawe hoomakaikai ia laua. He uaui a hiwahiwa na mea a pau o loko o ua kakela 'la. E hulali ana na inea (lala a me na mea gula, a o ka moena hoi e haiii una ma ka papahele o na keena moe, he weleweka i kinohinohi ia me na maawe.gula. Ua lako pono ua kakela la me na lako a pau o kela a me keia ano, a ma kona wahl waiho mea inu, ua lako me na waiona maikai loa, i ka|>ono no na alii, a me na waina ul.i ohelooelo a ke kanaka e moni eai o ka haae. Aia hoi ma ke kua oua kakela la, he hale lio a hale kau inal» kai lou, a maloko hoi o laiia, e mili mili mau ia ana e na kanaka kauwa na iio oi loa oka iiani, a pola hoi me na kaa-iio n kela a mu keia ano maikai loa. A e hoopuni nua he klhapai pua aala nona hoi na pua ! a laua i ike mua ole ai a honi mua | ole hoi i ke onaona elike me ia; a, [ e ulu ana hoi na iaau hua ai. o kela a me keia ano i hele waie a luiuu me na hua memele ohaha maikai.

AI& hoi mōloko o kekahi kihapal nai liiola mahope ako o ka ha!e lfo, e momoe an«, a e hele aiw hoi ma o a uuuoei, he heloiia uoi o na pipi a hlpa inonwma a kn iwau e,»fce hou ole afcu a*. P*ta ih*. haaiMe ateu ka mokiwhl Au*imiia, ia Kaj»«ilakifco i fca hora 2 aoioala Pi»kalu, 13, aua holo mai ine 35 ohua k*pcn& a o*e 7 ohua ooekl « roe 39 niau eke tet < a fcu m» Honotuta nei I fca hom 9 fcafcahiafca o k«. la 2*» « la»»3ri nei. Maifcai wale m k:t iuu-tm mu keia hoakai inai la *ku wale »o i ka aloa-