Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 6, 11 February 1893 — A Kahi no au a Pane ia Simeona Ku o Honolulu. [ARTICLE]

A Kahi no au a Pane ia Simeona Ku o Honolulu.

E Mu. Lunahoopokopono: Aloha oe:—E ae mai oe i kahi kaawale o kau nupepa. E Simeona Ku, alohe ae: O kau t hoolaha ai i ka Luna o Hana i ka hookano, aolo he oiaio oia hoolaha ana au, oiai, e iawe ia mai ana ka hiia kanawai kahea eiele hana kumukanawal a ka luna mai Lahaina mai, ua ike au he mea e poino ai ka noho alii a me ka lahui ina e onou ia mai ana ke kumukanawai hou, a oia ke kumu o ko T u ku a haiolelo me ka wiwo oie iioko o ka hale ahaolelo , a hoike aku me ka makau ole, e hiki mai ana ko kakou hopena e hulihia ai mamuii o na olelo ino a na lunamakaaioana e hookaawale ana ma ke ano o ka ili, a oia ka*u i ninau iho ai, heaha ka piliKia ona kanaka Hawaii i keia kumukanawai? Ehia kanaka Hawaii i kaiU ia aku mai kona alo aku i kana "Ipukai" a me ka "umeke?"

He oiaio no, o ke alahele i hoea mai ai keia kumukanawai i ka M. H. 1887, aole no au i apooo ma kekahi ano, a nolaila, oa hooikaika au e hc4o balota ia makahiki, oiai ka mauawa aole i kokoio iho ke aa o ua iaau nei. A hiki mai 1 keia wa, he mea paakiki ka hemo o keia laau ke uhukl ae, oiai, o koua moie ua komo ilalo ioa o kt* houua. Oka mea Kupono wale no, e hoolol» ma na pauku hiki mai ana he makahiki hoololi no hoi, oiai, alaa pauku oke kumukanawai i holo iho nei.

Ola ke ano nui o ka*u haiolelo ma ia la, a oia ka oukou i paae mai ai ia'u oiai au e hoike aua i ko'u mauao imua o ka haie, "K noho iho oe ilalo, aole ou aioha i ka ia. hui." A oiak&'a i pane aka ai, Owai oukou? Aole na oukou au i koho mai, aka ua ka apeuia o Hana

r«jt>llhik>U i hi»Q?ia awii ia'u c aolia »lat»A o k t n->ha o ka ap&n * o Hant iiokn «> ke:a h»U\ Aol** i kaueha īiiiii i.«'u i kumokaoawAi h «j, Heouio, wihl p&Up&U j?I r»ii k i A|*4nji imi o Hmoa ne*, o aa ium ka f*x> m» i kolio ole m a'o, *vU v i piha ka Eiā ka niniu isw f Ka owni U o kakc*a k« hiki raua o ka hookano? KU k;i*u ha'uī,i, o oakou o k:a poe naaopo o ka apan;i o Hooololo. ike ooonkoa aole o oukou kaleana e pap& i na lunamakanioaaa iloko o ka Ahaolelo, o ka wale no ka mana e kauoha uiai ia'a e noho ilalo ioa u.\ haUhu au waho oqi rula oka htU\ A«»lt> o oe, o na kaeaka paUualelo hele waie īho no iioko o k;i alwok io k* nn-i o kauohu niai i.t'u e iumio iUU». He knleaoa ko oukou e kom?> a e noh;» uialie. aole o ko kauoim i lanaiuakaaiwiina e n>h » Ua! ». he hookano! he hookan» oukou!! he hilahila ole!!!

He oiaio ? o ko*u koh ) ia ana e kn a[Kina o Ilana, u i iike ia lue ku'u koho ia aiiae na apana a pau iloko o keia aupuni, a e liaualike i m |K>no a pau o ko'u lahui. Auhea oe eka «lakamaka? Ke i nei oe ke kumukanawai liou he mea ia e poniaikai ai ka lahui mai o a o, aole nae jK»Ia, ua like ole kou ike me ko'u ike. O ko oukou ike he ruea e poimikai ai ka lahul, e loaa ai k i hana i ka |K>e hana ole, e pii ae ai ka ukti o ua Umahan». Aole pela ko'u ike a uie ka poe i kakoo e pepehi e mnke 11.1 blia kanawai U f o ko mak>>u i ke he hopena pilikia ke hoea mii ana, a oia ka makou i uwalo aku n! i o la honua, aole nne i maliu mai oukou a me na lunainakaainana i alakai

hewa i kumukanawai hoti, a uo ka pau ole o ka lili o na luaamakaainana i ka haule ana o ua l>ila noi, nolaila, hui pu aku la ka hui K-.ilui* aina mo na lala he 13 i lule a pr>hina, e koi :ti i ka Moiwahine e hooko mai l ko lakou inakemake, a ma ka hookuu ana oka Ahaolelo i ka Poaono lanuari 14, hora 12 awakea, ua uk*li aku na luinnukaainana nlakai hewa, a me keia hui Kalalaina me na p.ipale fiva loloa a me na lolewawae p )loheke me na Mikini liina a he luki no ke ike ia aku ke aiai nni o ka palule mawaona o ka puliki a me ka lolewawae, a o ka hoomaka noia o ka Moiwahine e hooloho i ka lakou alakai lalau a:ia. Mo.ih ika

hopena i hiki mai iloko oia mau la? Auhuiilua kakou, o ka Moiwahine aole iluna o ka noho alii. Auhea ka hoi ka hui Kalaiaina, na luna makaainana makemako kumukanawai hou? Auhea ka hoi kekahi poe alakai hewa e ae? Onou aku aku nei i ka Moiwahino imua, a i ka la o ka pilikia pau nui i ka holo a haalele i ka Moiwahine o auauio I na luuluu ame ke kaumaha. Iloko o ka Ahaolelo, liki ae no o ka liakaka, ua oki e pee ana iloko o na liale e holo pipika ai, e kuni ia ma ko lakou lae pakahl ka hoailona o ka hoomaewaewa mau loa ia malu-

na oka lakou mau keiki, na moopuna i\ me ka lakou mau mamo ka poe nana i 4 ka' i ka pohuehue i ka a-e one me ka hoopuka ana i na huaolelo maa mau a kamalii heenalu o Puhele, {t IIu hu! kaikoo loa! Ku mai ka nalu mai Kalilki mai!! Popoi kai uli kai kor> loa!!!" oia pii no oka nalu a popoi ana iluna o ka noho alii o Ilawaii nei. Eia ka lua. Ua hoolaha wahahee oe e hoi ana au i Makaweli, $500.00 o ka makahiki, he aina a me ka hale, mai a Noble H. P. Baldwin mai; ke mahaio aku nei au ia oe i kou akamai i ka haku olelo i mea e hoinoino ia ai kou hoa kanaka.

E hoolohe mat ou mau pepeiao c ku la ika mahamaha. I ka mahina o Oct. M. H. 1891 i hala, he palapala kaheaa kackalestao Lihue e hoi aku i kahu no lakou, aole no au i hui a kuka iki me H. P. Baldwin no ia moa a hiki i keia liora a T u e kakau nei i kei pane ia oe. Me ka mahalo, J. K. losepa.