Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 6, 11 February 1893 — Ke Kanaka Lawaia A ME Kana Ipo Aloha. [ARTICLE]

Ke Kanaka Lawaia A ME Kana Ipo Aloha.

Ku iho la ua kanaka la a kilohi lolhi aku ia maiaoa o kana wahine, a liuliu waie aa pane aka la oia: « 4 E ka wahine, ke ike nei au he maikai io maoli no ko lilo ana i moi, ake iana nei hoi ko'u manao aole ioa aa mea e ake hou aku ai. M "E kuu kaoe, aa ano manaka koke ae !a no au i keia kulana, e hele aku oe i ko i-«, a olelo aku he makemake au e lilo i Emepera."

"E ka wahine, heaha iho la kou mea i makemake ai e liio i Emepera?" wahi hou a ke kane. <<E hoolohe mai e kuu kane, e hele koke aku oe a hai aku i ka i-a, he makemake ioa au e lilo i Emepera. <<E ka wahine, aoie ioa uia eae mai ana i keia mea, a aole loa no hoi e hiki ana ia'u ke nonoi aku i kena mea. Oiai, he hookahi waie no Emepera aoie hiki i elua Emepera ika wa hookahi. Aole no hoi e hiki ana i ka i-a ke hooiiio ae i kekahi mea i Emepera. Ua ike au aoie loa e hiki ana keia nonoi au e ka wahine."

"E hoomanao oe he moi au, a he kane wale no oe na'u, ina he hiki i kela i-a ke hoolilo ia'u i inoi, alaila, ua hiki loa iaia ke hoolilo ia'u i Emepem, nolaila, e hele koke oe iue ka hakalia ole, no ka mea ua paa loa kuu manao e lilo i Emepeia i keia \va ano," wahi a ua wahine la. Nolaila, ua hiki ole i ua kanaka la ke kapae ae i keia kauoha a kana wahine moi, aka, me ka naau kaumahanaeoia i hele ai ehooko i keia kauoha.

I kona hoea nna aku, ike aku la ia he eleele ino ke kaf, a e lele ana na huna kai iluna, me he puhi ana o kekahi makani ikaika. No keia mea, ua piha loa ia kona naau i ka makau. Ku iho la !a a kaukau aku la elike me ke ano inau. "Heaha hou keia makt'iiiake?" wahi a kfi i-a. <<Ho makemake hoi paha liuu wahine e lilo i Emepera," wahi a ke kanaka. "0 hol, ua lilo aku la ko wahine i Emepeia," wahi a ka i-a. Hoi aku la ua kane la, a ike aku la ia ua oi pakela hou ae ka nani o ka halealii iko ka nani mua. Ile gula na paui puka, a he gula hoi na paia o ka hale, a o na pou hoi, he pohaku keokeo aliali i like me ke keokeo oka hau aliali loa. Ike aku la lioi oia i kana wahine e noho ana maluna o kekahi noho gula nona ke kiekie he elua mile. Maluna hoi o kona poo he kalaunu nani nona hoi ke kiekie he ekolu iwilei. Ma kekahi liina ona e paa ana he kookoo gula, a ma kekahi hoi he poka gula poepoe; a ma kona mau aoao e kuku ana he elua lalna o na kauwa, mai Ika poe nunui o elua mile ke kiekie a ka poe haahaa hoi i like ke kiekie me hookahi inlha. Mamua hoi o ke alo o ua Emepera wahine la, e kulou haahaa aku ana na Duke, na Haku a me na kaukaualii he nui wale.

Ia wa, ua liele aku la oia a kokoke imua o ko alo o kana wahine, pane aku la: u Ae, ua liloae nei oe i Emepera." "He oiaio, ua lilo au he Emepera i keia wa," wahi a ka wahine. ♦'Nolaila, aeie au mea e ake hou aku ai, oiai, ua noho ae nei oe ma ke kulami kiekie loa he Emepem." «'Anoe no hoi kau kamailio e ke kane, oiai ua lilo ae nei au i Eme* pera, aiaiia, he hookahi a'u mea e ake hou nei, oia hoi, e lilo au i Pope, nolaila, e hele oeako 1-a, a hal aku iala he makemake au e lilo i Pope," wahi a ka wahine. <( Auwe no hoi oe e ka wahine e, aole no ka hol au mea makemake oie, aoie loa oe e hiki ana ke lilo i Pope; oiai, he hookahl wale no Popomakeao holookoa nei, aole loa hoi e hiki ana i ka i-a ke hoolilo ia oe i Pope."

"E ke kmne, mai kamallio hou mai kou waba, aka, e hele oe, no ka mea t ua paa koa maoao e lilo i Pope, a e hooko koke oe e pono ai." Heie aku ia ua kiuaka la me ke ano hopohopo o kona &aa«i t a poke ae la kona mau kuli, a oak» ae la hoi kona kino hoiookoa, pa mai ia kekahi makani poahiohio, a oma* maiu iho la na ao kaaleiewm haka* makuma; pii mai ia hoi na ale nunui koha kuahiwi ke kiekie, a paialewa ia ae la na moka i o a ia nei me he opaia ia. He oUuU koho koko owaeoa o ke kai, a ma na kae hoi he Me. Me ke ino ioa o kooa maam t ua ka aku ia oa kanaka ia kankaa aka ia e iike no me ke aoo

"Heaha keia?" wahi a ka i«a. "Kp makemake hoo oei aa \rahine l\ a'u e liio i Pope." "O hoi„ aa lilo aku la U i Pope," wahi a ka i-a. I kona hoi ana aku, ike aka la oia eku m&i ana mamua o kooa alo he hālepale nui, me na halealii e hoopuni aaa i oa ioakioi nui la. £ pīha ana na kanaka he oai wale, a i kona hoea ana aku iloko, ike aku la ia ua hoomaLamalmina ia e na ihoiho kukui he tausani o na tausani; a e saha ana hoi kana wahine he aahu guia nani loihi, a e aoho ana hoi malana o kekahi noho kaiauna kiekie» E kukuli mai ana na alii, na Moi a me na Emepera malalo o kona maa wawae, me ka honi ana hoi i kona mau kapuai wawae. Ku malie aku la ua kane hi, a liuliu wale, ua pane aku la ia: <<Ua lilo ae la oo i Pope ea?" "Ae, he Pope au i keia wa," wmhi a ua wahine ia.

"Oiai, ua liio ae la oe i Pope, aole loaau mea e ake hou aku ai," wahi a ke kane. Noho mumule wale iho ia no ua wahine la me ka pane ole mai, aka, ua hoike mai la nae kona nanaina i ka hoihoi oie no kela mau olelo a kana kane. la wa, ua pane hou aku la ke kane: (< Ke iaua nei kuu manao, ua iawa kou makemake, oiai ua lilo ae la hoi oe i Pope, no ka mea, aohe au kuiana e ake hou aku ai." "Na kaua ia e ike ma keia hope aku." Me keia mau oleio, ua hoi aku la iaua e hiamoe, aole nae he hiauioe iki oua wahine la, no ka mea, ua hiaa loa ia oia no ke kuko henha aku la kana mea e ake hou

aku ai. I loa no a haule ke poo o kahi kane iluna o na uluna nolunolu, o ka lilo aku Ia no iu o kona wahi uhane i ke kilohi i na nani oka aina moeuhano. I ka hooinaka ana niai e wehe ka pnwa o ke kakahiaka, ua ala koke ae la ua wahiue la, a noho ma ka puka aniani, no ke kiai ana no ka oili ae o ka la ma ka hikina; a oiai na kukuna o ka la e oili ae ana, ua hooho ae la ua wnhine la:

«<Aha! Loaa iho la Ka hoi ka*u iuea e ake aku ai. Pehea la iuae ana ia'u ka mana e kauoha ai i ka la a uie ka mahina e puka ae, a e nnpoo iho e like me ko'u makemake." Ia wa ua hoala ino aku la oia i kana kane me ka oleloana aku e hele aku oia e nonoi i ka i-a e haawi mai ika mana hoomalu a hoolmna i ka la a me ka mahina." "E hele koke oe, a olelo aku i ko i-a, he makemake au iaia e haawi mai ia'u ka mana o ke kauoha ana i ka Ia a ine ka inahiua e hana e like ine ko'u makemake, wahi a ua wahine nei. "E kuu wahine, aole loa e hiki i ka la ke ae mai i kena noi au. Aole iho la no hoi oe i lawa me keia mau hanohano, a me keia mau iako he nui wale. I mea aha ia au e ka wahine e apa hou aku ai." wahi a kahi kane ine ka inoino loa o kona naau no ke noi liookano a haakei o kana wahine. Ia wa ua pii iuo ae ia ka huhu o ua wahine la, a hooho ae la me ka

leo nui: <; E hele koke oe, aole loa e hiki ia T u ke kali hou! n I ka hoea ana aku o ua kanaka la, ike aku la ola ua hele a ooloku launa ole ke kai, a e olapa ana ka uwila, a e ne-i ana hoi ke olai, a e ku'l ana ka heklli. Nolaila ua piha loa ia ua wahi kanaka nei i ka makau. Kahea aku la ua wahi kanaka la, aka aohe nae he loiie pono iho o ua wahi kanaka la i kona leo i ka ua mea o ka halulu o ke poi ana o na nalu. "E ke kanaka! Eke kanaka ina io hoi he kanaka oe, a i ole, E ka ia e ka ia nui o ke kai. He keu ka'u o ka wahlne hoouluhua. Oiai ke makemake nei oia i ka mea a T u i ake ole ai." "Heaha hou keia?*' wahi a ka io.

,4 Ke makemake nei oia e lilo iaia ka mana Jhoohana i ka La ame ka Mahina." Wahi a ke kaaaka rae ka hoihoi ole. «•E hoi, a e ioaa aku ana i ua wa« hlne la aa iloko o kahi ana kahiko •olua." Wahi a ka ia. A eia laua malaila kahi e noho mau la; Haalele aku nae makou e huhb ana kahi kane i ka wahine i ka pani hanohino, a no ke ahiahi e •na, hea ia ae ana makou e hoi mai e pai i ka kakou hiwahiwa. [Pipl Holo Kaaa]

%j na make oka apana o Hoooia* la nei no ka malima o lanaari i aai tka nei, he 26 liawaii, g I»ake, 3 Pukiki a me 1 lapana. Haina pau, he 38 make. O ka haahaa loa kela o na make o Honolula nei no ka ma- ***** o no eha makahiki i Maßoko mai o keia heiana o ka poe i make, he U iapaau oie ia. hemahema i ka poe na&a oa mai.