Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 10, 11 March 1893 — Page 2
| This text was transcribed by: | Toni Lynne Kaefferlein |
| This work is dedicated to: | Kekoa Hanke |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
MA KE KAUOHA.
UA KOHOIA o Mr. F. M. Hatch lala no ka Aha Koka a keia la, ma kali o Mr. H. E. Cooper i waiho mai.
Eia na lala o ka Aha Koka e ko @ olelo iho:
S. M. Damon, C. BOLTE,
John Emmeluth, W. F. Ailen,
J. A. McCandless, Alex. Young,
F. W. McChesiney, Cecil Brewer,
Jas. F. Morgan, Ed. Suhr,
H. Waterhouse, Jno. Nott,
E. D. Tenney, F. M. Hatch,
J. B. CASTLE.
Kakauolelo o na Aha Hooko a me Kuka.
Honolulu, Mar. 7, 1893.
2432 - 3t 27-3t
Kuai o ka Hoolimalima o ka Aina Aupuni ma Hilo, Hawaii
Ma ka POAKAHI, Aperila 3. hora 12 awakea, mamua iho o ke alo o Aliiolani Hale e kuai ia aku ai ma ke kudala akea ka Hoolimalima o ka hapa o ka Aina Aupani o Kaapoko, makai o ke alanui aupuni o Hilo, Hawaii, nona ka ili he 15 mau eka, oi aku a emi mai paha.
Manawa hoolimalima, he 15 makahiki ka loihi.
Uku hoolimalima kiekie e hoomaka ai u ai ke koho ana. @ o ka makahiki e hookaa mua ia a keia a me keia hapalua makahiki.
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Mar. 7. 1893
2432 3
Kuai o ka Hoolimalima o ka Aina Aupuni o Kepuhi, Palolo, Oahu.
Ma ka POAKAHI, Aparila 3,1893, hora 12 awakea, mamua iho o ke alo o Aliiolani Hale, e kuai ia aku ai ma ke kudala akea, i@ hoolimalima o ka Aina Aupuni o Kepuhi, Palolo, Oahu, nona ka ili he 11@ mau eka oi aku a @ paha.
Manawa hoolimalima, he 15 makahiki ka loihi.
Uku hoolimalima kiekie e hoomaka aku ai ke koko ana ke $70 o ka makahiki, e hookaa mua ia i kela a me keia hapalua makahiki.
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Mar. 3, 1893.
2432 3
Kuai o ka Aina Aupuni ma Hilo Akau, Hawaii.
I ka Poaha, Maraki 30,1893, hora 12 awakea, ma ke alo iho o Alliolani Hale, e kuai kudala ia aku ai na eka aina nahele a ululana ho 310 2 10 ma kahi he 1@ mile maluna aku o ae alanui aupani o Hilo Akau, Hawaii.
E hookoe ana ke aupani i ka pono hoomoo aku ai i alanui mawaena aku o ia aina.
Eia kekahi kumu, na ka mea e kuai mai ana a lilo ka aina maluna ao e uku i na hio o ke anaina nana o ana a me ka kahikahi ana i ke kii. E loaa no na mea a pau e pili ana i keia nina ke ninau ae i ko Keena Aina. Oihana Kalaiaina.
Uku kiekie e hoomaka aku ai e koko he $@10.
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina
Feb.25,189 2431-3
Kuai o Ekolu mau Apana Aina Aupuni ma Hilo Akau, Hawaii.
I ka POAHA, Maraki 30, 1893, hora 12 awakea, ma ke alo iho o ke komo ana aku o Aliiolani Hale, e kuai kudala ai he okolu mau apana aina aupa..i ma Mauluaiki Hilo Akau, Hawaii, penei:
Apana 1, nona ka ili ho 21 67-100 mau eka, ho $108, hoomaka ko koho.
Apana 2, nona ka ili ho 18 @ mau eka, he $91.50, hoomaka ko koho.
Apana 3, nona ka ili he 13 99-100 mau eka, he $69.95, hoomaka ko koho.
Eia kekahi kumu, na ka mea e lilo ai na aina maluna ae e uku na lilo o ke anaaina nana o aua a kahakaha ua kii. E loaa no na mea a pau i makemakeia e ninau no keia mau nina ke hele ae i ke Keena Aina, Oihana Kalaiaina.
J. A. KING,
Kahina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Feb. 21, 1893.
2431-3
Kuai o na Aina Aupuni ma Kuaia a me Kahoahuna.
I ka Poaha, Maraki 30, 1893, hora 12 awakea, ma ke alo iho o ke komo ana aka o Aliiolani Hale, e kuai kudala ia aku ai ho eha (4) mau pauka o ka aina ma Kaaina me Kahoahuna, Hilo Akau, Hawaii.
Pauku 1 nona ka ili he 39.2 mau eka, he $196, hoomaka aku ke koho.
Pauka 2 nona ka ili he 37.7 mau eka, he $189, hoomaka aku ke koho.
Pauka 3 nona ka ili he 40.43 mau eka, he $203, hoomaka aku ke koho.
Pauka 4 nona ka ili he 9.05 mau eka, he $45, hoomaka aku ke koho.
Eia kekahi kumu, na ka mea e lilo ai o kela mau aiua e uku i na lilo o ke anaaina nana e ana a kahakaha i ua kii. E loaa no na mea a pau i makemakeia e ninau ma ke Keena Aina, Oihana Kalaiaina.
J. A. King,
Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina, Feb. 22, 1893
2431-3
NO KA HANA O KA PACIFIC IRON WORKS COMPANY.
Oiai, o ka Pacific Iron Works Company, he hui i kukulu ia malalo o na kanawai o ko Hawaii Pae Aina, a i kulike ai me ke kanawai e hookaawale aua no ia ano, ua waiho ia aku wa ke Keena Kalaiaina he palapala noi e hoopau ana i ua hui la i hoohui ia malalo o ke kanawai, me ka palapala hoakaka i hoopili pu ia, e like me ke kuhikuhi a ke kanawai: no ia mea
Ke hoolaha ia aku nei ka lohe i kela a me keia a me ka poe no a pau i kuleana mamua a e noho kuleana nei ma na ano a pau iloko o na Hai la e kue ana i ka ae ana aku i ka makemake o na Palapala noi ia, e waiho mai ma ke Keena o ka mea nona ka inoa malalo iho ma a mamua ae o ka la 26 o Aperila, 1893, a o kela a me keia mea a mau mea paha e makemake ana e loheia ko lakou manao no ia mea, ke pono ia lakou he hiki ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho ma Aliiolani Hale, Honolulu, i ka hora 10 a.m. o ia la e hoike mai i ke kumu e ne ole ia ai na Palapala Noi la.
JAMES A. KING.
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Feb. 15, 1893. 2429-9
Ua hoo @ aku a @ ia o J. W. MASON, RUFUS A. LYMAN, H. R. @ ka Papa Alanui @ ka Apana @ o Pa@, HAWAII, no k@ o @ makahiki.
J. A. KING.
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Mar. 6. 1893.
Ka Nupepa Kuokoa
ME
Ko Hawaii Paeaina i Huiia
No ka Makahiki, - - - $2 00
No Eono Mahina - - - 1 00
Kuike ka Rula
HOOPUKAIA E KA HAWAIIAN GAZETTE CO.
H. M. WHITNEY, Luna Nui,
J. U. KAWAINUI, Luna Hooponopono
POAONO, - - MARAKI 11, 1893.
NA HOME HOOKUONOONO.
Mawaena o na ninau ano nui e hali ia mai ana a ku kohana imua o keia wa, oia ka mahelehele ana a puunaue i na aina lei alii, na aina hoi i komo kukonukonu aku i ka mahiai nui ia iloko o keia aupuni. O lakou no kela mau aina i hookaawaleia e Kamehameha III nonaponoi, oiai oia i hookuu mai ai i kona kuleana i kekahi hapa o na aina a pau no ke aupuni, na alii me na makaainana. O kona mau kuleana iloko o kela mau aina lei alii, na ili aku no ia i kona mau hooilina maluna o ka noho kalaunu, a oia ka lakou i ohi mai ai i na loaa o ia mau aina no ko lakou mau pomaikai: a ina paha ma kekahi ulia ua nele ka noho kalaunu i ka hooilina ole, a i ole ia ua hoopau maoli ia paha, he mea maopopo ua lilo kela mau aina lei alii he waiwai paa no ka lahui.
O na aina lei alii, ua hiki aku no ka nui o ka ili i ka miliona mau eka a ua omo pu ia hoi e ia, na aina momona loa o keia aupuni. He nui na aina lei alii e paa nei i keia wa malalo o na uku hoolimalima haahaa loa, a oiai hoi e pau aku ana no ia mau hoolimalima, ma keia mua aku e hooi ia aku ana ka makemake ia o ia mau aina a me ko lakou mau uku hoolimalima. Oiai ke loaa nei he $75,000 no ka makahiki no ia mau aina, he mea maopopo ma keia mua aku e papalua ia aku ana na loaa o ia mau aina.
O keia hoi ka wa kupono loa e papahi aku ai maluna o ka lahui Hawaii maoli i haawina pomaikai no lakou, ma ke ano home liilii no kela a me keia mea pakahi o lakou i nele i ka home. Ua hiki no keia ke hana ia ma o na komisina aina lei alii la, a na lakou e hookuleana i ka mea i nele i ka home, malalo o kekahi mau rula a hooponopono kaulike ana, e like paha me keia e hoile ia aku nei malalo iho:
1. E haawi ia i ke poo o kela a me keia ohana Hawaii maoli ina paha he kane a wahine ia i nele i keia wa i ka home, a e haawi ia i kela a me keia kane i kupono i ke koho balota i nele i ka aina i keia wa, ma ka mahele ana i elima a iwakalua paha eka kuleana.
2. O keia mau kuleana hookuonoono, e hookaawale ia mai no ia mai na wahi kaawale o ua mau aina lei alii la a ma kahi paha i hoolimalimaia ke ae mai ka mea nana i hoolimalima oiai oia e noho ana maluna o ua aina la ana i noho hoolimalima ai.
3. E haawi ia no keia aina i ua mea hookuleana la nona a me kona mau hooilina, me ka hiki ole nae i kela mea hookuleana a me kona mau hooilina ke kuai a haawi wale aku paha i ua aina nei ia hai.
4. Ina i ka wa e pau ai ka noho ia ana o ua aina hookuleana la, a i nele paha i ka hooilina ole ma ke kanawai a agena paha, e hoi hou no ua aina la i ke aupuni e like me ka wa i haawi ia aku ai, a e lilo i aina aupuni.
O ka manao nui ma keia, oia ka hoolako ana i home no na kanaka a me ko lakou mau ohana i hoonele ia i ka home ole, a i loaa hoi i kela a me keia Hawaii mikiala hana a i kupono hoi i ke koho balota me ona puuhonua, he makana hoi na ka lahui i ae ia me ka hookaumaha ole ia e ka aie, e hiki ole ai hoi iaia ke hoolilo hou aku ia hai ma na ano a pau. A mamuli o keia loli ana o ke aupuni, ua konoia mai kekahi hana e like me ia i hoikeia ae la maluna e hana aku, i mea e hauoli ai no na kanaka Hawaii maoli ke hooko ia kela mau hoolala ana, a ma ia @ loaa ai ai lakou he noho ana paa a ulakolako e hiki ole ai ke kipaku hou ia. Malia paba e loaa aku ana no ka aina i kekahi mea kupono ole i ka malama pono ana i na aina nei ma keia mahelehele ana, aka, heaha auanei ka nana ana no ia kupono ole@ o ka mea nui ma keia e hoao ia nei e hoomaemae hou i ka mamo hou o kekahi lahui kaulana a hanohano e hoolilo ia lakou i poe mikiala hana a me ka noho na maemae. O kekahi mea maikai ma keia mahelehele ana, e hoolilo nui ia na ohana Hawaii ma na kuaaina ma kahi hoi e makemake uui@ ia mai ai o na limahana oiai i keia wa, ua puhee nui na kanaka i ke kulanakauhale.
He nui no na manao e ulu mai ana i pili i keia kumuhana, oiai ua hapai wale ia wale mai no keia kalaimanao ana i mea e ulu io mai ai na noonoo ana i ka hiki ke hana ia e like me ia i hoakaka ia ae la maluna. A oiai hoi he nui na poe naauao mawaena o kakau e hiki ana ke hui a huli pono i mea e hoopomaikai ia ai keia makana lahui, i mea e hoomaikai ai ka lahui Hawaii i ko lakou noho na o keia mua aku.
Ina e hooko ia keia mau hoolala ana e haawi i mau homeliilii no na kanaka Hawaii. e ulu mai no auanei he noho'na hoa'loha mawena o na kanaka Hawaii a me na haole a oi aku i ko na wa i hala. Iloko o na wiliau o ka hiki ana mai o na poe mikiala mamuli o ka hooponopono aupuni hou, he mea pono e hoomaopopo mua ia na Hawaii oiaio o ka aina, e loaa ia lakou na kuleana no lakou me ko lakou mau hooilina i hoomau ia aku ko lakou noho na maemae ana no ka wa mau ole.
O HAWAII NO NA HAWAII.
He pololei anei keia olelo? Nui no na akena i loheia o keia hooho ana. "O Hawaii no na Hawaii." Ua lilo hoi keia leo i kumu e hooulu ai i ka lili a me ka inaina, no ke komo nui mai o na haole ma Hawaii nei e hooulu ai i ka waiwai a nui. Nolaila, ke ala mai nei kekahi poe alakai hewa me ka manao lokoino. Ua ao aku kela poe hewa i na kanaka, "ua pakaha wale na haole i ka aina a me ke aupuni o ka poe Hawaii nona ponoi o Hawaii nei."
Pehea, he oiaio anei keia manao o na mea a pau o keia paeaina o Hawaii, no kanaka maoli wale no ia? Ua haawi lilo loa anei ke Akua ia Hawaii nei no ka poe Hawaii wale no a hiki i ka hopena o ke ao nei? Aole pela ka oiaio, i ko makou manao. Ua haawi mai ke Akua i na aina a pau o ke ao nei, no ka pono a me ka pomaikai o na lahui a pau. He pono i na kanaka o kela lahui a me keia lahui e noho oluolu pu, aole e lili, aole e keakea kekahi i kekahi. He kuleana ponoi no ko na haole e komo mai ma Hawaii nei, a e imi pu i ka pomaikai me na kanaka maoli o ka aina.
Aka ke pane mai nei ka Hawaii, "Ua hele mai na poe haole nei, a me ko lakou hana maalea, na lilo ka hapa nui o na aina a pau i ua poe haole la, a nele na kanaka Hawaii, he uuku ka aina i koe ia lakou. Nolaila he pakaha wale ka hana a na haole." Aole pela, wahi a makou, no ka mea, ua mahuahua pu ka pomaikai o na Hawaii. I ka ulu ana o ka waiwai o na haole, ua ulu pu no hoi ka waiwai o na Hawaii.
I ko makou manao, ua waiho ke Akua i keia pae moku nani o Hawaii nei na na Hawaii e malama, me he poe kahu la, a hiki i ke au o ka manawa o keia keneturi umikumamaiwo, a pae mai na kanaka noeau o na aina e, nana e hoolilo i keia aina i nani a me ka hanohano. A na na mamo o ua poe kahiko la, e noho pu a e lawelawe pu me ka poe hou mai mawaena o ia pomaikai a pau. Mai noho lili a huwahuwa ka poe kahiko, no ka holo imua o ka poe hou. Mai imi e pale aku, mai kue-e, aka e noho oluolu pu. Ua lawa ka waiwai a me ke kuonoono no kakou a pau. Mai hoolohe aku i na leo kue-e, a me ka hooulu inaina.
OWAI KA POE ALOHA AINA OLE ?
O ka poe paakiki naaupo e like me Nawahi, Bila Aila, Kaunamauo, a me kekahi poe e ae o ia aluka, i huiia me na hapauea o ka Hui Kalaikii, ka poe i hoohiki a moe i kauwewe ma ka olepe hulimahi i ke kanawai kumu o ka aina, a i helu mua ole i na hopena awahia a me ka ehaeha o ka aina a me ka lahui i ka wa e ulupa ia ai ke kahua kahi e ku ai o ka aina, ka lahui a me ka nohoalii, a i pikokoi ai a lele ae mawaena o kahi a Kahoonei a me Alapai e hii ana i na buke apa pepa iloko o ke Keena Kalaunu i kela la poina ole nana i kumakaia ia Hawaii lahui a me Hawaii aina, oiai ka Moiwahine e haiolelo ana imua o kela anaina puuwai eleele konouli launa ole, koe ka poe i mahui ole i na hana eleele, o lakou pakahi a o lakou hui kai li ia kakou e ka lahui iluna o ka amana. Aole poe e ae mawaho nei, o kela anaina wale no i upu, i lia a lolii me kela "manao e ulupa i ke Kumukauwai a lakou i hoohiki pakahi ai e kakoo, a e onou mai i Kumukanawai hou," a i lelele hewa ai na hauoli e ko io ana ko lakou makemake kumukanawai hou ma kela ia 1@ o Ianuari, 1893, o lakou a pau ke pono e ahewa loa ia. A ina o Nawahi kekahi o ia anaina me kela manao e hookahuli i ke Kumukanawai, alaila ke kuni nei makou maluna ona i ke kuni o ka hoino loa ia e ka lahui Hawaii, ia hanauna aku a ia hanauna aku ahiki i ka wa pau ole.
KA HAWAII OIAIO.
He nui na leo e pa-e nei ma o a maanei iloko o keia Kulanakauhale. "O Hawaii no na Hawaii." Ua makemake makou e kamailio aku malalo o keia poo manao e kau ae la maluna. Heaha la ka hoailona e maopopo ai ka Hawaii oiaio? Eia ka makou haina. Oia ke kanaka e hana ana a e olelo ana i na wa a pau me ka oiaio. Aole he hoopunipuni iloko ona. O kana mea e olelo ai e hooko ana no "oia" pela, aole ano lua i mea e alakai hewa ai i kona hoakanaka.
O kekahi o na poino nui i haule mai maluna o ko kakou nei Lahui i na makahiki i kaa hope aku nei, a ke hookokolo mai nei no a hiki i keia wa, oia ka laha nui ana o ka hoopunipuni iwaena o na kanaka. Ua hoopunipuni wale na kanaka iwaena o lakou iho, a ua aneane e haalele loa ia ka hilinai ana o na kanaka i ko lakou hoakanaka. Me he mea la o ka hoopunipuni oia ka rula iwaena o kekahi poe, a o ka olelo ma ka oiaio he mea okoa loa ia. Ua ike nui ia keia mea o ka hoopunipuni mawaena o ke kanaka i kona hoakanaka, a o kekahi mau nupepa no hoi e hoolaha nei i na mea oiaio ole, a ke hilinai nei kekahi hapa o ka lahui ia mau alakai hewa ana i ka noonoo o ka lahui. Eia nae, ua puni kekahi poe, ua hoohoka maoli ia ko lakou manaolana.
Aia mawaena o ka poe kiekie kekahi, mawaena hoi o ka poe waiwai a me ka poe ilihune. Aia mawaena o na haku a me na paahana, mawaena o na makua a me na keiki, na kumu na haumana, kekahi poe kahu a me na hoahanau. O Hoopunipuni, oia kekahi o na enemi ino loa o ka noho pono ana iwaena o na kanaka.
He keiki o Hoopunipuni no ka po a ma ka poeleele wale no kana mau hana, he poino wale no kona hopena. Ua hiolo na aupuni i kekahi wa ia Hoopunipuni. Ua mokuahana na hoa'loha, ua haunaele wale ka aina, ua hoolapuwale ia na home maikai malalo o keia kumu hookahi. Nolaila, o ka Hawaii Oiaio, aole oia e hana ana i keia mau hana, he oiaio wale no kana mau hana a pau aole hoi e imi i na mea e hoopoino ai i kona lahui aloha. Aole hoi ma ke ano o ka ili, he mea ole ia ia makon@, o na haole i hanauia ma Hawaii nei a ma na aina e i hookuonoono i ko lakou noho ana me ka hooholo mua ana i na pono a me ko kakou aina, he Hawaii Oiaio oia.
Ko Samoa kulana Popilikia.
Aia o Mr. R. L. Stevenson i Nu Kilani mai Samoa aku. Ma na ninaninau ia ana aku ona no ke kulana o Samoa, ua hoike aku oia, he kulana kupilikii loa. Aole wahi dala iki o ka waihona, a aole loa he wahi luna aupuni iho oloko o ka aina, e like la me ka Lunakanawai, na makai a me na luna Hale Dute i ukuia no eha mau malama mamua o kona haalele ana ia Samoa; o na luna aupuni wale no i loaa na uku malama, oia na luna aupuni elua a na mana nui i hookohu ai. O ka mea pono, e loaa ia Samoa kekahi ano aupuni kupono. I ka ninau ia ana aku ona ina he makemake oia i ka hoohui ia Samoa me kekahi o na mana nui ekolu, ua pane mai oia, aole i maopopo iaia i keia manawa ke aupuni kupono e hoohui aku ai, aka o ka mea a kona noonoo i hookahua ai, o ka laau lapaau wale no e ola ai kela ma'i o ka hoohui.
Eia mai ka Oiaio e Pau ai Kuihewa a ka Holomua.
Ua pihi loa ia ka "Holomua" i ke kuhihewa a ke alakai lalau aku nei oia i kona poe heluhelu. Ke puhi aku nei oia i na olelo i manaoio mai ai kona poe lawe, ua ahewa mai ke Kuhina nui Foster o Amerika Huipuia i ka Elele Kuhina Stevens ma Hawaii nei. Aole i hoahewa ia mai oia, aka ua apono loa mai a kokua i kana mau hana a pau i lawelawe ai.
Ke hoolaha nei ka "Holomua" i kekahi palapala mai ke Kuhina nui Foster mai a i ke Kuhina Stevens ma Hawaii nei no ka huki ia ana o ka Hae Amerika, a he lehulehu wale o na huaolelo i pai ai i like ole loa me ka palapala kumu a Mr. Foster i kakau ai ia Mr. Stevens. Ua ike lea makou a ua maopopo no hoi i ka makou mea e olelo nei. O ka palapala a ka "Holomua" i unuhi mai ai, ua hoano e ino loa ia a hookomokomo ia mai he mau huaolelo okoa. Aole loa o Mr. Foster i olelo mai ma kela palapala, "ua hoahewa loa ia."
O na kauoha ikaika a oiaio loa i haawi ia mai ia Mr. Stevens, e hoomau aku na puali koa o Amerika Huipuia i ka malama a me ke kokua ana i ke Aupuni Kuikawa. A ua like loa no pela ke kauoha ia Adimarala Skerrett.
Ia Mr. Stevens i huki ai i ka Hae Amerika maluna o ka pahu hae o kaupoku o Aliiolani Hale, na kukala aku oia, "ke hoomalu nei au ma ka inoa o Amerika Huipuia, i na Pae Moku o Hawaii, i mea e maluhia ai ke ola o na kanaka me ka waiwai * * * aka nae, me ke keakea ole i ka lawelawe ana o ke Aupuni Kuikawa o Hawaii i na hana o ke Aupuni."
Aole i lawe ke Kuhina i ka mana e hoomalu kaokoa, Aole no hoi i hoemi ia ka mana aupuni a kuokoa o Hawaii nei. Eia wale no, ua haawi mai oia i ke Aupuni Hawaii i ke kokua a me ka malama ana a ke Aupuni o Amerika Huipuia.
Pela no ka Me. Foster i olelo ai, "Aole loa iloko o kau mau hana i lawelawe ai e manao ia ua hoemi ia ka mana aupuni a kuokoa paha o ke Aupuni o ko Hawaii Pae Aina. Ina e manao ana kekahi ua hoemi ia ke kuokoa, ke hoole loa aku nei makou."
Ua maopopo loa ko Mr. Foster apono i ka Mr. Stevens ma o ka welo mau ana o ka hae Amerika ma kahi a ke Kuhina Amerika i kau ai maluna o ka pahu hae o Aliiolani Hale, Ina aole i apono ke Kuhina nui Foster i kela huki ia ana o ka hae, ina ua kauoha ia mai o Mr. Stevens e huki hou ilalo. O kela hao Amerika e pulelo mau nei maluna o ka pahu hae o ka Hale Aupuni, oia ko Mr. Stevens hoike no ka apono ia ana o kana hana. Nolaila e hoopau ka Holomua i kana hailiili ana.
Aolo loa i keakea ike mai o Mr. Stevens i kekahi wahi mea iki a ke Aupuni Kuikawa e lawelawe nei. Ua waiho aku oia ia lakou e hana me ke kuokoa hoohaiki ole ia. Aka ua hoao ae kekahi elele aupuni kuwaho e keakea i ke aupuni no kekahi mau manawa.
Pehea e hiki ai i ke Aupuni Kuikawa ke hana i ke kuikahi ina na hoemi ia kona mana aupuni ma o ka hoomalu ia ana mai e hai. E olelo mai ana kela a me keia. "aole he kuokoa, aole e hiki ke hana i kuikahi." Ua ike mua o Mr. Stevens i kela mea, a nolaila oia i olelo ai ma kela olelo kuahaua, "me ke keakea ole i ka lawelawe ana o ke Aupuni Kuikawa i na hana o ke Aupuni."
Ua ike no o Mr. Foster i kela mea a nolaila oia i olelo ai, "ina e manao ana kekahi ua hoemiia ke kuokoa o Hawaii e hoole loa aku." Eia no ke noho kuokoa nei ke aupuni o Hawaii a he mana kona e hana kuikahi ai i keia wa me na aupuni e, ke makemake oia e hana pela.
O kela hae America e pulelo nei maluna o Aliiolani Hale, aole ia he hoailona no ka haule pio, aka no ke kakoo a me ka palekana.
Puunaue Like ia i na Puali Kinaiahi.
Ma ka halawai a na luna o na Puali Kinaiahi mua o Honolulu nei i malama ia i ka po Poaha nei maloko o ka lakou hale halawai mau no ka noonoo ana e puunaue a mahele ana paha i ka puu dala he $3,600 i pulama a hoopukapuka ia no ka malama ana i na poe iaia kinaiahi i loaa i na onawaliwali a me na palapu ma ka lawelawe manawalea ana e hoopio i kela enemi ana ole he ahi e lalapa ae ana ma ke kulanakauhale o Honolulu nei. Eia ka mea i hooholoia mahope o ke kuka ana, e mahele like mawaena o na puali eono mamua.
NA NUHOU ANO NUI !
Ke Ku Ana Mai o ka Monowai !
MAOPOPO LOA KA HOOHUHU !
Na ka Aha Senate Hou e Hooholo ko Kuikahi !
Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Monouai i ke kakahiaka nui loa hora 6:30 Poalima nei, mai Kapalakiko mai, ua loaa mai ia makou na mea hou makamaka loa e pili ana i ke Kuikahi, a me na mea hou e ao, a oia keia e hoonuanua ia aku nei no ka pomaikai o ko makou mau poe heluhelu ma na tausani:
Maopopo loa ka holo o ke Kuikahi.
Ua hoi mai nei ke Komisina Hawaii W. C. Wilder a me ka Elele ahai palapala C. M. Cooke ma ka "Monowai," a mai a laua mai i loheia mai ai na mea hou no ka maopapo loa o ka hooholo ia aku o ke kuikahi hoohui ia Hawaii nei me Amerika Huipuia. Eia ka L. A. Kakina olelowaea hope loa:
Lono Waeaolelo mai a L. A. Kakina mai.
Eia malalo iho na olelo waea hope loa mai a L. A. Kakina mai ma Wasinetona ia Hon. W. Wilder ma Kapalakiko mamua iki o ka haalele ana aku o ka "Monowai" i ka uapo:
Wasinetona, Mar. 3.-Ua maopopo loa ka holo o ke kuikahi i ka Aha Senate - ua hookaulua ka noonoo ana o ka Aha mamuli o ka pau akoakoa ole mai o ka hapanui o na luna Senate e noho nei ma Wasinetona.
L. A. KAKINA.
Mamua iki iho o ka haalele ana o ka Monowai ia Kapalakiko, ua loaa mai la na mea hou hope loa ua kii aku o Mr. Davies e kuai i na palapala eemoku no Kaiulani a me ka ohana e hoi ai i Enelani.
Mamuli o ka haha ia ana o na manao@ o ua hoa hou o ka Aha Senate, ka poe hoi e noho mai ana i ke kau kuikawa mahope aku o ka la 4 o Maraki, a ua maopopo ua oi aku mamua o elua hapakolu ka poe Senate ma ka aoao kokua me ka ikaika e hooholo i ke kuikahi.
Ua olelo o Luna Senate Allison, kekahi o ka heluna i manaoia he kue i ke kuikahi, aole ona kue i ke kuikahi, "aka, o ka'u i olelo ai e hooholoia na bila haawina mamua. Ke makemake nei au e pakui aku, e waihoia mai ana ke Kuikahi imua o ko ka Aha Senate halawai kuikawa ana ma ka la 4 o Maraki a ma ka la 6 aku a e like me ka loihi o ka noho ana o ke kau." O ke ano o keia olelo a ka Luna Senate Allison e kamailio nei, e hooholo loa ia ana ke Kuikahi i ka wa e waihoia aku ai.
Ke olelo mai nei kekahi lono mai Wasinetona mai, eia no o Paulo Numana ke hooikaika kuaki nei e haule ke Kuikahi. Oiai, ua ike lea ia kona kulana kapekepeke, nolaila, aole i lilo i mea koikoi kana mau olelo.
Bosetona, Mar. 2.- Ua hooholo ku Aha Senate mokuaina iho o Makesuketa i keia auina la, e lokahi pa ana me ka manao e like me ka olelo hooholo a ka Hale Mokuaina iho, e ae aku na ahaolelo lahui ma Wasinetona e hoohui mai ia Hawaii me ka Uniona o Amerika Huipuia.
Kue ia Kaiulani.
Nu Ioka, Mar.2. -Ua ninau ia aku ke Keikialii Kawananakoa i keia ahiahi no ke kumu o ka ke Kama Aliiwahine Kaiulani huakai i hele mai nei ianei.
"Aole au i ike heaha la kana o ka holo ana mai nei," wahi a ke Keikialii, "aole au i manao e hiki ana ia Mr. Davies ke hoike mai i ke kumu o ko ke Kaikamahinealii holo ana mai nei. Aole no o'u manao ua ike o Mr. Davies i ke kumu o kona lawe ana mai nei i ke Kaikamahine alii ianei. O ka'u mea i maopopo, ua haalele ke Kama'lii ia Enelani me ka ae ole o kona makuakane. Ina i makemake ka Moiwahine Liliuokalani iaia (Kaiulani) e holo mai i Amerika nei ina ua lohe mua au mamua o ko'u haalele ana ia Hawaii.
"Me he mea la, aole no e hiki ia Mr. Davies ke wehewehe mai i ke kumu o kona holo ana mai i Amerika nei iloko o kela manawa pokole, a ma na mea a pau a'u i lohe ai mai ka Mr. Davies mau mea i olelo ai, ua holo mai oia ianei e kue i ko ka Moiwahine i kipakuia mau kuleana. Ina ua hoolaha poloei na nupepa i ka Mr. Davies mau mea i olelo io ai, alaila ke hana kue io nei oia.
"Ma ka Mr. Davies palapala kakau lima pai a'u i lohe ai nana ponoi i hoolako aku, ua olelo oia: 'I ka wa a Liliuokalani i pii ai iluna o ka nohoalii, ua hoohiki oia malalo o ke Kumukanawai, a malalo o la Kumukanawai i kuahaua ia ai o Kaiulani i Hooilina no ka noho@lii. Me he mea ia ua uhai ka Moiwahine i kana hoohiki malalo o ke Kumukanawai a ua kuu akea iaia iho no he kipaku ia.'
"Heaha ko Mr. Davies kuleana e olelo ai me he mea la ua uhaki ka Moiwahine i kana hoohiki malalo o ke Kumukanawai? Ma ia mea ua makemake maoli o Mr Davies e pau loa ka Moiwahine mai ka nohoalii aku. Ke olelo nei oia, he mea pono e noi ia aku ka Moiwahine e haalele mai i ka nohoalii, a o ke Kama Aliiwahine Kaiulani ke kuahaua ia i Moiwahine me ka Aha Kahu Auponi. Mahope o ka hoolohe ana i kela mau manao ae la mai a Mr. Davies mai, o ka'u wale no e olelo aku ai, ke hana kue nei oia i ko ka Moiwahine mau poma @ kai, a he mea inoino lao hoi.
"Aole i ike o Mr Davies i ke ka@
lana ma Hawaii, aole hoi i @
wa i haalele ai oia ia Enelani. @
i lohe mua oia ina aole eia e haa@
ia Enelani. O ka mea oiaio iaia @
ike o Mr. Davies i kana n@
mailio nei."
Eia iho ka Me. E. C. MacFarlane @
olelo, aole oia i ike iki i k@ wai@
o ka Kaiukani holo ana mai i Ame@
rika nei.
Mai Hoolohe !
O na olelo a na nupepa H@
o ka Poaha nei a me ka l@
Poalima mai e kukala ana make@
na poo hua nunui ua make ke k@
kahi he wahahee loa kela, a ma@
noho a hoolohe. Eia mai na @
hou hope loa oiaio maluna @
Monowai ke hoopuka ia aku nei @
Ma Ka hora 1:30 wanaao o ka@
26 o Feberuari, ua haalele aku i.@
"Alameda"@ ia Aukalana Naki@
a ma ka la 4 o Maraki, make ih@
kekahi ohua oneki o Co@elio C@
ka inoa, no ka mai ma ka puuw@
Ua ialoa ia kona kino make a @
i@ W@ ia mai a ka@ia ma Hono@
lulu nei.
JAMES M. MONSARRAT.
@
Loio a he Kokua ma ke Kaa@
HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.
E hina ia no na Pala, ala Kuai, P@
@ liu @lio @, a @ na Palapala Pili K@
@ ai e @e ma ka elelo Hawaii. D@
@ na W@
Keena Aina : Hilo Pohaku @
@ Waikiki ka Halew@
pepa. @
W. R. KAKELA,
Loio ke Kokua ma ke Kaa@
HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.
2370 @
NELLIE M. LOWERY,
NOTARI no ka LEHULEHU @
- A HE -
LUNA HOOMA@ PALAPALA A ME NA
PALAPALA H@ H@
Keena Hana me W. R. Kakela, @
aoao makai o ka Hale Leta, Honolulu @
ANTONE ROSA,
(AKONI.)@
Loio a he Kokua ma i@ Ka@
LUNA HOOIAIO PALAPALA.
Keena Hana ma Alanu Kaahuma@
2370
J. S. SMITHIES (KAMILA)@
NOTALI no ka LEHELEH@
- A @ -
Agena Hawaii Palapala Mai @
Mahukona, Kohala, Hawaii
E. G. HITCHCOCK,
(AIKUE HIKIKOKI@)
Loio a Kokua ma na mea a @
e pili ana ma ke Ka@
@ O@A NO NA BILA AIE ME KA @
Hili, Hawaii, 2@
ALLEN & ROBINSON@
NA MEA KUAI PAPA O NA ANO A @
E loaa no ina ka UWAPO O PA@
eluiu, make kumukuai makepono @
@omaikai o ka lehulehu e makemake @
@ui hale. E kipa mai a o ike kumaka.
2@
WILDER & CO,. (WAILA @
Mea Kuai Papa a me n@ La@
kulu hale o na ane a pau, @
na mea e ae a pau e pono @
ka hale.
Kihi o Alanui Moiwahine me Papu@
2@
J.HOPP & CO.,
Na Poe Hana ma na Lake
Hale o na ano a pau !
Hana Moe, Na Uluna Pulu, Et@
Noho no ka Hoolimalima ano@
Lako Hale me ke kumukuai @
Honolulu, 2@
Hale Hana Kopa o
Honolulu.
Ua paa aenei ka Hale Hana S.@
Hou o ka poe no lakou na inoa mal@
u na makaukau lakou e hoolawa aku @
poe piepiele i na
Kopa Maikai Loa Maoli
I hookomo ia iloko o na Pahu lio @
mai ke 42 a 56 auka Kopa pakako@
Ke hooia nei makou i ka oi o la MAIKAI
ka makou KOPA mamua o na K@
o waho mai.
Ua kuni ia mawalio o k@
mau Pahu me ka hoailona "HONOLULU
SOAP CO.," a e
Kuai ia e na Halekaui
Liilii a Pau.
HUI HANA KOPA O HONOLULU
M. W. McChesney & Sons,
Na Egena.
2396
J. T. WATERHOUSE.
(WALAKAHAUKI.)
Halekuai o na Lole Nani Panio@
LAKOHAO.
Na Lako Hana Mahiko,
A PELA AKU KE NUI WALE.
Alanui Moiwahine, - - Honolulu.
2896-q