Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 10, 11 March 1893 — MA KE KAUOHA. [ARTICLE]

MA KE KAUOHA.

I.NAWAI 11 :anawai k kukulu ai KA OIHANA HOPK PKKK- ( ia f ka Aha ĪI<Y>ko a j Aha Kuka o h* Aupuni Kui■ > bi īīmeeii P<it .li'Ki. 'KL' L E kohoia mai wuena ; »la o ka Aha Kuka kekahi oia no ka Hope Peresidena o jp»ni Kuikawa o ko Hawaii ina, a o ia mea ina e make, [» a hikl ole ke hana, a i ole ia, r*>no ole ka Pere.«idena, e loaa » a e lawelawe # no oia i n.i ma:iu loa o ku Peresidena a hiki lanawa e kohoia ai i Pere*ideule ia, e pau ai ia hiki ole e t ku[K)i)o ole paha. ku 2. Ina ua kaawalo aku re*idena, o ka Hope Pere»ideinaMiull o kona <»ihuna (exi ka Lunuhoomalu o na Aha i a me Kuku oial, e nohoana ano he Aha Kau Kanawai. Ki' 3. K niana kei.i Kanaiu ioai kona h<H»lnhula una aku. Aponoia i keia la 3 o I'Vberuari, M. [. I Hl'3. (Kakauinoal,) HANl>FOKl> H. 1)(>LK, erenidena o ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina. (Kakauinoaia,) J. A. Kin<», Kuhina Kalaiainn. 17-3 2130.3 KANAWAI 12

IE KANAWAI E H(X)HAIKI AI I K A LAWE ANA MAI A ME KE KUAI ANA OKA OPIUMA AME NA MEA 1 lIANA IA NO LOKO MAI O KA OPIUMA. K Ilooholoia c ka Aha Hooko a ka Aha Kuka v ke Aupuni Kui~ aioi o llauxtii IW Aina. Pauki' 1. Ua kapu loa ka lawe ia mai 1 ka opiuma a inea paha 1 nnala no loko mai oka opluma inloko o ko Hawnil Pno Alna, koe ale no na mea 1 hoakakala ma ka nuku 2 o kela Kanawai; a o ka lea nana e hoopae mai, kuai aku, «awi a hoolako aku paha i ka opima a mea paha I hannia no loko lai o ka opiuma I kekahi kanaka nilokoo ko Hawaii Pae Aina, koe ale no na mea i oleloia ma ka Pauu 2 o keia Kanawal, e hoopal ia la aole e enii malalo o elima haneri ala a aole eoi aku ummua o elua ius:iui da!a, a e hoo(>iiahaoia ma ka ana oolea no kekalii manawa aole

emi malalo o eono mahhm notehoi oi i\ku mamu.i o clu:i mnkahiki; a k» hapaiim o ka hoopai ilala i ole>isi e hn«wi ia i ka luen i waiho mai ka hoike i hoahewaia ai ka mea iaua hewa. Pai'ki- 2, Ua hikl oo ika Papa Ha e Uwe mal i ka opiutua a mea oha i hanaia no iuko mai o ka oplima i kela ame keia manawa ma eo ano nui a iakou i manao al ua cu}K)no no na hana Uau liipaau ma to Ilawail Pae Aina a e hoolako iku no 1 U mea lua ke kumukual i oaa mal ai l kekahi kauka Upaau a oki paha i loaa Uia he palapaU hoomaikai a hoike paha mai kekahi kuU ao k*uka a kula kiekie paha, a i ioaa hoi UU he Ulkini e UweUwe i ka oihana Upaau maloko o ko Ha- j Pti© Aloa; a peia pu no hoi me ka mea e malama ana I na hiau tapaau ma ke Kahua MaM Lepeia ma Molokai, e haawl waie U no ma ke ano ano na hana Upaau. Aua hikl no hoi i ka l'apa i oleloia e hooUko aku la mea i ke kapeoa a kaoka paha o kekahi moku e hoio ana i na aioa e i mea e Uweiawe U maiuna o U moku. Pauku a. O ka mea UU kekahi opiuma a mea paha i hanaia mai noioko mai o ka opiuma i ioaa ole Uia mai ka Papa OU mai, a mai kekahi kahuna Upaau a kauka oki paha i ioaa UU ka Uiklnl, e llke

rne ka mea i olelo ia ma ka Pauku 2 <> j keia Kanawai, e lilo ua opiumi !a 4 ke Aupuni, a e iK.puia u.i opiumi j noi a ha.iwiia aku i ka I\tpa Oln. a j <• hoopaiia ua kanaka n»-i nana ka | opiuma a' !»• e emi oju d*\!a j he kann!irna aole hoi e oi aku i na j <h!a he i-iua haneri me kiinalim», a j i ole i<, e tw>piahaoU m.\ ka hana oolea ao!e e emi malalo o hookalii mahina ao'.e hoi e <»i aku mamua o eouo mahina, n o ia mau hoopai a elua e like me ka manao o I ka Lunakanawai, a o ka hnpalua o ka hoopai dala i elelolui e haawiia i 1 ka mea i waiho mal i ka hoike i j h(whewflia ai ka mea i hana hewi. | Pauku I. O kekahi kahuna j lapaaii a kauka oki paha nuia ij kual, haawi ma ke h:jo !jp !,mu a j hiolako ;«ku p;:!ia i ka opiuma a mea piha i hanaia mailuko m;«i o j ka oj>luma i kekalii kanaka puhi opiuma a i iuau i kn lawelawe ia mea ma kekahi ano e ae, a i o!e ia j i kekalii kanaka e ae p-.iha, koe j wa!e no ma ke ano he laau i ka manawa ma'i, e lilo i ke Aupuni ka : opiuma a pau a mea paha i hanaia I noloko mai o ka opiuma e malam t ia ana e ia a e hopuia ua opiuma la a mea jmlia l hanaia noloko mai o ka opiuma a haawiia akui ka Papa Ola, a e hoopaiia oia e uku i na dala aolo i emi malalo o ka iwakalua-ku-mamalima aolo hoi e oi aku uiamua o hookahihaneri; a ina e uhai oia 1 keia Kanawai nona manawa i oi aku mamua o hookahi ao!e oia e lioolako houia i ka opliuua e ka Papi Ola.

I'alKU 5. O na opiuma a ine na mea i hnna ii noloko niai o ka opiiuua a p:»u i hoolilo ia i ke Au* puni a ua komo iloko o ka nialaina ann o ka Papa Ola e malama maluhia loa la a hiki i ka manawa e Iiooiilo la aku ai e like me ia i heakuka ia mahope ae nei maloko o keia nei, koe uae keia, ina o ka nui o ka opiuma i hopu ia ua emi iho inalalo o ke klni hapalua paona e lioopau

loa la no ia. | Pal ki* 0. Na ka l'apa Ola no J iloko o ka mnuawa kupono e kuai aku i na opiuma a mea paha i hana ia no loko mai o ka opiuma a pau i komo iloko o kona malama ana, no ke kumukuni ana i manao ai ua ku|K»no, oia kuai nna ua liiki no e hana ia ma ke akoa a akea o!e pnha e like me ka manao o ka Papn; eia nae, o na opiuma a pau i kuai ia aku pela e lawe la niai kein aupuni aku. Oka hapalua o ua loaa a v>ati i loaa mai ke kuni ia ana o na opiuma i hooliloia e haawi ia i ka mea nana i waiho mai i ka hoike mawnho ae o ka uku i hoakaka ia ma ka Pauku 1 o keia Kanawai, a o ke koeua e !tl<> no ia \ waiwai no ke Aupuni. P.\i Kr 7. Ma keia ua haawi ia ka inana i na Lunakanawai Apana e hookolokolo a hooholo i na hihia a pau e ulu ae ana malalo o keia Kauawai. Pauku Aole e manao ia kekahl mea maloko o kela Kauawai he mea ia e hookuu ia ai kekahi kanaka a moku j»aha mai na kauinaha a me na hoopai i hoakaka ia uia na Kanawai oko Hawaii Pae Alna e kne ana i ka hoopae malu a pale ana i nu dute, aole hoi e hoanoe i kekahi hoopii e p.ia ana i ka la i apooo m al kela Kanawai.

Pauki* 9, Oke Kauawai i kapa ia "He Knuawai e Hqpmaopo}>o ai a e hoopanopono ai i ka hookouio aoa mai» ko knni ana a nio ka hoohana ana i ka opiuma a i«e na mea i hana ia no loko mai o ka opiama,'* i aponoia ma ka la 13 o laouari M. H. 1593, ameoa Kanawai a hapa Ka* nawai eao a pau e kue aua i na olelo 0 keia Kanawai ma keia ke hoopau loa ia nel. Pavku 10. £ mana keia Kana* wai mai kona ia aku e hoolahaia ai. Apoooia i keia ia 16 o Feberuari M. H. īm. (Kakauinoaia) BANFORD B. OOLE, PeresidenA o ke Aupuni Kuikawa o ko Hawail Pae Aina. (Kakauinoaia) J. A. Kixg, 1 Kuhina Kalaiaina. i 20-3 2430-8

KANAWAI 13 i{K KANAWAI E HOOKAA- | WALE AI I KA IIL'INA | O KANALIMA TAL*>ANI j I)ALA I MKA E IIOOKAAIA AI NA LILO O KKLA A ME KEIA ANO O KK Al'AL'NI KUIKAWA O KO j IIAWAII PAE AINA. | j K ia e ka Aha IĪ>jokv a j ,ne Aha Kuka'o ke Aupuni Kuikaiea I o ko līawaii ae Aiiia. ! Pauki: 1. Mii keia ke iiookaawaleia nei ka huira o Kanaiima Taus,ini J>ula ($00,000) mailoko ae o ka W:iih'»na ka Lehnlehu no kn hookua ana i na lilo o kela a rae kria ano o ke Aupuni Kuikawa o k<» Ilawaii Pue Aina. Pauku 2. O n.i huina dala i hookaawale u;ua ia aku nei mamuli 0 na olelo hooholo o na Aha Ilooko me Kuka e man;ioia no oia no kekalii a uu komo iloko o ka hooknaWīile <la!;i an \ maluna ae nei. Palkl' 3. K mana keia Kanawai mai kona hoolahaia ana aku. Aponoia i keia ia 16 o Feberuari, M. II. 1893. (Kakauinoaia,) SANF01iD 13. DOLE, Peresidena o ke Aupuni Kulkawa o ko Ilawaii Pae Aina. (Kakauinoaia,) J. A. KiNG, Kuhina Kalaiaina. I 17-0 2430-3 KANAWAI 14 IIK KANAWAI K IIOOLOLI AI I KA PAUKU 11 O I\K KANAWAl I KAPAIA "IIK KANA-, WAI K IIOOLOLI AI I KE KANAWAI K PILI ANA I NA Ll'NA ALANUI A MK KA IIOOLILO ANA O NA AUIIAU ALANUI A K IIOONOHO I MAU PAPA ALANUI APANA, A E IIOAKAKA I KA LAKOU MAU IIANA." I APONOIA MA KA LA O NOVEMAHA, 1S87, K LlKl- ME IA I HOOĪIOLOIA K KA MOKUNA 82 O NA K AN AWAI O KE KAU O 1S90, A K PAKUI MAI I PAUKU IIOU l KK KANAWAI O 1892 I OLKLOIA, E KAPAIA PAUKU 15. E hooholoia e ka Aha llooko a me ka Aha Kuka o ke Aupuni Kuikaiea o ko Uawaii Ptie Aina. 1 Pauku 1. Ma keia ke hoololiia j nei ka Pauku 14 o ke Kauawai i kapaia <«He KAuawai e Hoololi ai i ke Kanawai o pili ana i na Luna Alanui a ine ka Hoolilo ana o na Auhau Alanui a e hoonoho i mau Papa Aianui Apaua, a e Hoakaka i ka lakou mau Hana," i aponoia ma ka la 25 o Novemaba, 1SS7, e like mo ia i hooholoia e ka Mokuna 82 o na Kanawai o ke Kau o 1890, i heluheluia ai ua Pauku la penei: Pal'KU 14. O kekahi mao alanui a aiahaka hou i hoomakaukau ia ke kukulu ia nna a hanaia ana paha ma 0 na haawlna dala mawaho ae o na dala Auhau Alanui, ua hiki no e hanaia e ke Kuhina Kaiaiaina me ka nana ole i na Papa Alanui Apana. PaI'ki* 2. Ma keia, ke pakui ia nei he Paukn hou i kapaia Paoka 15 i ke Kanawai o 1887 i olelo ia, a penei e heluhelu ia ai: Paukc 15. Ina aole i. koho e ia he Papa Alanui ma kekahl Apana Auhau, a i oie ia aol€ he Papa Aianui kupono no kekahi kumu, ua hiki no t ke Kuhina Kalaiaina e koho aku i ekolu mao kanaka kupono e noho ana ma ia apana, a e iaweiawe no lakou ma ke ano he Papa Alanni, a o lakou ne ka Papa Alanui o la epana a hiki i ka manawa koho balota mau. Paiku 3. £ iilo keia I Kanawa 1 mea mana mai kona hoolaha L ana aka.

j Apon:i.i i kei.i ! i ° FVN\-uaf; j M. H. 1 i (KakauinoaU, | SANFOHD U. Ih>LE. o ke Aupuni kutk<u» o ko Hawaii Pae Aina. (KaknuiiuiAia,) J. A. Kls<;. \ Knhir.-.! K ilauiin ». | 17-3 243'»:> ! I | • - j KANAWAI 15 E HOOI'AU LOA AI I KK KANA WAI I KAPAĪA <«HE KANA- I WA l K HOA KAK A A1 NO KA HOOKOIIUANA l HOOKAHI LUNAKANAWAI HOOMALU A MK KLUA LUNAKANAWAI APANA ILOKO O KA APAN A O HILO MOKUPUNI O HAWAII A E HOAKAKA IIOU AKU AI E MAHKLKIA A E HOOLILO IA KA APAN'A O lIILO l OLELOIA I EKOLU APANA lIOOKOLOKOLO KA AWALE." A hooholo ia eka Aha Ho')ko a me ka Aha Kukaoke Aupuni Kuikatca o ko Hawaii Pae Aina. Pauku 1. O keKanawai i kapaia "110 Kanawai e Hoakaka ai no ka Hookohu nna i Hookahi Lunakanawai Hoomalu a me e!ua Lunakanawai Apana iloko o ka Apana o Ililo Mokupuni o Hawaii a e hoa k:;ka liou aku ai o maheleia :t e hooliloia ka Apana o IIi!<» i oleioia i ekolu Apana llookolokolo kaawale," i aponoia ma ka la 9 o AupUo, M. 11. 1592, ma keia ua hoopau loa ia. Pauku 2. E lilo keia i Kanawai i mea mana mal konu hoolahaia ana aku. Aponoia i keia la ll» o Feheruari, M. 11. 1593. (Kakauinoaia.) SANFORD li. DOLE, | Peresidena o ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina. (Kakauinoaia.) J. A. KING, Kuliina Kalaiaina, 2431-3 21-3 KANAWAI 16 lIE KANAWAI E lIOOMANA AI I KEKAHI AIE LAHUI

A ME KA HOOPL'KAIA /VNA O NA BONA I MEA HOOPAA XO IA AIE. No ka mea, o ke Kanawai i kapaia * 4 He Kanawai e hoomana ai i kekahi Atc Lahul a e hoomaopopo al i na hana e hoohanaia ai ke Dala i aieia aka," aa aponoia ma ka la 11 o Ianuari, M, II. 1803; A no ka mea, ma ka la 17 o lanuari, M. H. 1893, aa kukalaia a kukulaia ke Aupuni Kulkawa o ko Hawaii Pae Aina a ua lilo iaia na pono a me na mana a pau o ke j Aupuni Hawaii o ku ana mamua i aka; Nolaila, ano, i mea e hooko | ia ai ka nianao o ke kanawai i delo ; ia i aponoia ai ma ka la 11 o Ianuan 1893Ehoohoioiaeka Aha Hooko a me ka Aha Kuka o ke Aupuni Kiiikawa 0 ko Hawaii Ftie Aina. Pauku 1. Ma keia ke hoomana ia nelke Kuhlna Waiwai me ka apono ana o ka Aha Hooko e hoopoka aku i na Bona Kupona o ke Aupuui Hawaii o kekahl hda i emi ole iho malalo o hookahi tausani O&la, a oo ka huioa nui aole eoiaku mamua o ehiku haneri me kanalima tausani dala ($7o0.000), nia ke ano a no na hana i hoakakaia ma keia Kaoawui. Pal'KU 2. O na hona i oleioia « hookuu ia no ia mai naauhau a pau, a e kau ana i ka okupaoee aole e oi ,! aka mamaa o eono pa-keoeta no ka 1 makahiki, a e uku ia ana i kela a

me keu hap.t;u..t m «hiki, a h • kaa i'i.i ! -..i :t ■ k \ \ aole <• ' ;oi m h\ : >.» n.-. t-iim.t, a< lo h-ū e lu.'.iuu \ o na m.tka!>iki !»e iwakalu-i nuh-'ie iho «» 11 v» k.t ji• .■<• >pufi' e | hookaai.i Ke ku:;uip.vt \ i'.ie ka uka* ; p.uu e t •; : . Atn»-r;.\.t Hutp : i •, •» ' K'. Ui v i..0: I ; ma ki \.»ti-o ;» t-i ru ao | ku iivi i n\ - ; Pauku k -..o: » « mau ht i'• V k<- Ku:-;i i•. w..! :t ;m ' k-« ī- -11 t li:tU.,- īK-i-i A-..p'.tii ;« I- | sil ti.i i kt- t " k<- Kuhio l Wa: -'p'.ik.-M ; uia k:t w.:iw>i i", i ♦k" hi kou waiwai :»• i • :;;.d ;!■» «» ke ; kanuiwakuniaiu:;du {><*;,:< iu*t; i:i t ke t pj! t" A t.t r. . Huipuia koe walo no ;'i : a !taawi ;'.ku ke Kuhina Waiwai, mo k t u:i:i o ka hapauui oka Aha Ho'»k'> o haawi aku i uku komi-iua ai-lo o » i aku manui.' e liinia pa-kt ne(/i i kokahi mea a aha hot»ponop-»n-» j».dta, nana e huuhana i u.i ni tu li.>:va !.»; aka uao, ao!v o haawiia ka uku komisina i oleloia nj n i hj:ta i ku.iiu aku iloko o kt> Htwaii Pao Ai:t «. Pai ku l. Ona d t!.i a pau i aie | ia maniuii o na olelo o koia Kaua- j wai e waihoia no iloko o ka Waiho- j na Aupunl, ma ka lielu aio <> ka "Waihona Da!a Aio o ae hooliloia aku lioi no na kuuuihana i hoakakaia inahope ae nei. aoie no kalii ae: Na Uwaj«o hou, Palokai. Eli ana Ika nuku nie Awa o Ilonolulu $ 200,00i).00 Na Alanui, Alahaka me Awapae 2<H, .joii.no Na Halo hou, Lua l\da, Wahi Waiho Pauda me na Ilalemai.. 1 o*>,uuo.oo Na Pakui a ine na Ilana llou o na Oihana Wai 10(1,000.00 Alanui Lua-o-Pelo.. 00,000.00 Na Poho Alanui :50,n00.00 Na Ululaau, na Paka a īue na Wahi IIoou!u Laau 2Ō,000,00 Na Lilo no ka Hoomalu anainaMa'i Lelo.. 20,000.00 Uku Kokua i ka Hui Alahao a Aina o Oahu 14,000.00 Hoohoihoi i ka Hoopae Limahana l«i,noo.uO Na Lilo o ke Kanawai Iloopaa Inoa 7,">n0.00 Kuai ana i na Mikini Kukui Uwiia .. «1,000.00 Kuai ana i na Kule.ma Aina ma Kalawao.. *>,ouu.oo Kuai ana i Kaawai Kinaiahi Wai-Ea me ona llale Na lilo no ke Ana ana i ka Oihana Lawe Mea Ino o Honolulu 2,000.00 Na Lilo no kela Aie Dala 35,000.00

$750,000.00 i I Packu 5. Ma keia ke hoomaua |ia aku nei ke Kuhina Waiwai e ! uku mai loko ae* o na dd i i aiein malalo o keia Kanawai i ka aku kombina i aeia e ka Pauku ">. a rne na hoolilo a pau no ka h.x>makau* kau ana i ua mau ion-i la a ine na kupono. Pauku Ma keia ke hoomana ia aku nei ke Kuhina Waiwai i oleloia e hana aku i na hma kupono e hiki ai i na poe e paa ana i ua bona la i hoakakaia ma keia Kanawai ke loaa aku na ukupanee i ku maluna o ua mau hona la ma Houoiulu, a i ole, ma kekahi wahi a mau wahi dalu e ae paha e iike me kana i manao ai he Pai ? kc 7. E iiio keia Kanawai i mea mana mm kom hoolahaia ana aku. Aponoia i keia 1» IS o Feberuari, M. H. IS9$. (Kakauinoaia) ! SANFORD B. OOLE, f Peresidena oke Aupuni Kuikawa ! o ko Hawaii Pae Aina. j (Kakaalnoaia) \ J. a. Kim, Kuhiaa Knlaiaimi.

KAXA \V \\ I : Hi KANAWAI E KUKULU Al ( KA OIHANA KINAIAHI ! O KE KULAKAUHAI.E o H<L\OLULU. \ K eht A ( 'i'i li>.. -■k-> 1 : Kui'iī o k* Aupwii Kuik-.r \% l :■> > Haw'i P" A:;irt. j | Pal'Kl' 1. K I;tvtnohoia i Oi«). r.a ; Kiuaiahi uo ko Kulanakauhak» o i Honoluiu, «>ia no he Pa|M KomMua ; 0 ekolu laia, e hoonoh'oa lakou e ke \ Kuhina KuLtiaina mo ka ae aua o ka | Aha Hwko, a •» lux>kohuia no elua j makahiki, a e liana lakou me ka uku | oU»; he Lunanui e hoonohoia e ka j Papa Kumi-iua. E loaa no i ekolu a 01 ae paha mau puali kinalahi i uku ia, e llke me ka manao o ka Papa he pouo, a me na pua!i kinaiahi pualu o ae a na Komisina e iko ai ua j»ono. Oka malama ana a me ka huoponopono aua o ka oihana ai\ no ia malalo o ka Papa KomUina, a ua loaa no h«u ia lakou ka mana e hoopuka i na rula a me na hooponoi>ono ana no ka hooi>onopono ana i ka oihana a lakou i mauao ai he kupuuo. Ua hiki uo i ke Kuhina Kalaiaina me ka ae ana o ka Aha Hooko e hoopau i kekahi komisiua no ke kumu, a e hoopiha i na hakahaka :i pau iloko o ka Papa Komi>ina. Pai:ki: 2. Na ka Lunanui ka malama me ka hooponopono ana a me ka mana o na walwai a pau o ka Oihana Kinaiahi, a e hoopaala oia i ka Papa Komisina no ia men, a nana uo me ke apono ana o ka Papa KoTiiisina e hooliloaku i na hoolilo ana j a pau o na (hila i hookaawaleia no | ka Oiliana Kinaiahi o Honolulu, aolo oia o nie aku i kekahi mau nie ma- ( mull o ka oiliann, aole hoi o hoolilo aku 1 !;ekahi waiwai o ia oihana ine ka ao ole •> ka P<»pa Komisinn. Ina manaw» a pau i puka ae al ko ahi, na ka Luuauui ka «uana o hoopono- | por;o ;; v kauoha aku ai i na hoa a pau o ka Oihana Kinaiahi, a nana no o kuhikuhi aku o hoonoho ia na ka<i kinaiahi ma kalii kupono loa e hoo-

!tana ia ai no ke kinai ana i ke ahi, ua iiiki no ia ia mo ke apono ana o ka Papa Komiaina e hnawi aku i ka malama ana me ka lioohana ana o na kaa kinaiahi, me na liakeke a me na mea paahana e ae e pill ana i ke Aupuni i ka poe kinaiahi ana e manao ai he pono, a e liiki hoi ia ia ke iawe hou mai e like me kona inakemake me ko apono ana o ka Papa Komisinti, nana no e nana i keia a me keia hapaha makahiki i ke ano 0 na kaa kinaiahi, na hnle kaa, na hakeke a me na mea iwuihana e ae, a 1 kela a me keia eono mahina e hoikeaku a hoihoi I ka Papa Komisi- [ na i na lilo o ka Oihana Kinaiahi no | ia manawa, na inoa o na hoa a pau 0 ka oihana i loaa na palupala lioike, ka nui o na pauahi iloko o la maimwa, me na inoa o ka poe nona ia mau walii a me ka poe e noho ana ma ia mau walii i poino a pau paha 1 Ke ahi, ke kuinu o ke ahi īna ua ike ia, a me ka huina o ke poho a poiuo paha, a me ka nui o ka huina i panihakahakaia ma la waiwal, ke kulana o na kaa kinaiahi, na kaa me na mea pnahana a me na waiwai 0 ka oihauu, a me ke ano me ke kulana o ka puaii. Ina ua kupono e hana hou ia kekahi o na kaa kinaiahi, na ka Lunanui no e kauoha aku e hana hou la a paa pono me ka maikai. Pai'Kl* 3. loa ua Uiki ole aku k* Lunanui i kekahi ahi, na ka lunahoohaea kahiko o ka noho ana e hana i kana mau hana. Pauku 4. Na ka Lunanui e raa* hele I ke Kulanakauhale o Honolulu 1 mau apana, a e hoike aku 1 na paleua o ia mau apana i ka Papa Komhina, a e malama I moolelo o ua idoa o ka poe e noho ana iloko o na hale a wahi e ae paha kahi ana I ike ai ua kueia kekahi ona mea i hoakakaia ma keia Kanawai. Pal Kt 5. Na ka Lunanui I hoo kahi manawa iloko o kela a me kela ekolu mahina, a me na manawa e ae ana i uianao al he pono, e makaikai aku a nana 1 fia haienoho, halekuai,

w.ih i olh.i:u i U'iO ::.:t Ualo o ao rii;i koU \ mo koi.i i nmopopo at ka uh:iki:a :tr, i o kekahi >> «a iihm I h'Xikak-ti\i rui kr i.\ K.in:i\vat, i o muia hoi i n.\ k:\puah:. na puk.uiahi aio ti;i kapuahihao, a mo n3ohouaht • au KoSf* a mo kou ;u>uvi, a in;* ua ikei.i kokahi ia iiuu o wallw hom.\hf n\:i >uu :i n\o.\ o ulu u\v. iai k;\ |»i!iki \, o k.\ 5 h.\ «»i.\ i k* tno \ uon\ i\ w:\hi. a i 'o i\,k\ o r.oh > ;\:i:\ n:.il:\»!i\. w..x k:\ i k:ik:\ui:\ ;\ |wii.\ pah \ o h IU:\ hou :\o, | o hooneo uku a hoomoo hou :\o pah.\ i ua moa homaliouw noi, .\ iu:\ aolo : i h:mai;\, ei luanaoiA k;\ mo;\ o h,\tu | olo ;\U;\ polil UA pili i:\ i;\ k:\ lu \V:< | mik:\minu a o hoopuiia ot.\ tn.\ o ku j k.i hc\va ia i;\ o iiko mo k;\ mea i | houk \kuh\ m:\hopo aku noi. I* hoiko aku ka Lun;inui i l».v>knhi m.inawa iloko o koh\ a mo koi;\ ok lu | mahin:i, a me n.i !U:\n;\\vA o ao an:\ i m:itnto ai ho p i m ttt hoiko piha na !!:\ t\iO i a p:\ti o pili ;\ii:\ i k;\na mau h.ur\ i k;i i'aiui Komhina, a o hi'iko aku t:o hoi oia i ko Kuhina Kulaiaina i kola a mi koia pulo, i Uokahi kuo ana <> na U.mawai o piii ana l na halo i hana i;i »no k»' ani> pi\le J\hi. Pauki' t». Ina o puka ao ko uhi m\ ko kulamxki\ulu\lo o ho\o koko aku na kaunka kinaiahi n pau ma kuhi o ko ahi mo ko lakou mau k:ut kiti.ti.ihi, kau iliwal, iuaknu, alapii a mo na mea paahaim o ae, a o h«x>hana aku 1 na kaa a mo na moa kinaiahi o ao mo k<» l ikou akamai a ikaika i\ pau nml !•' o Uo kuhikuhi nna a ka lunanui, a aolo lakou o haalolo Ia wnhi mo ka ao olo o ka lunanui. i*ACKf V. lo . o hiki olo t\ku kekahi kanaka kit>ai:'.!u m \ kahi <> ko ahi, a ua haalolo paha «'ia i kona kaa u moa paahana o ao tuo ka ao ole ia, a ina paha ua luma olo oia l kana hana mo ka h»a:\ nlo n kokahi kumu kupono, o uku oia n<» kola a mo keia hewa i ka ho -pai i lnK>hoh> ia o ka hapauui >■> 1..; Komislna, a ua hiki no o hoopau ia oia nia ka hooholo ana o ka hapanui o ka Papa Komhina, poh mai kona uoho kanaka kinaiahi nna. Pauku S. Aoio o komo aku a hoao paha kokahi moa o koiuo maloko o ia kaupale ana, a pii t\t» paha maluna me kekahi kaa i ka iliwai o lawelawo ia ana ma iu pauahi, a o kekahl mea e hana an t pola ua piii iaia ka howa mikaiuiu i a o kauia maluna ona ka hoopai a«>lo o oi ao mamua o elua haneri tuo k.malima elala. Paukr 9. Aoio e ho*a kokahi kanaka me ka ae ole o ka Lunanui l kekahl ahi, aolo hoi o kauoha aku

e hana !u ko alii ina kekaUl alanul, ala ololi, makeke, ala loa o ae paha, aole hoi ma kekahl uwapo maloko o ko kolanakaohale, koe walo no no ka hoolapalapa ona l ko ta, a o ke ahi no ia hana aole o 01 aku ko kaawalo nminua o umi kapuni mai ko poo oka uwapo. Aolo 110 e ho« kokahi mea l ka opula a ahl nui paha ma kekahi wahi malokoona palena ho hookaiii luile luai kalii o ku nel ka hale bcle o ka oihana Kioaiahi o Honoioiu me ka ae oie i kakaa la o ka Lunanui. Pauku 10. Ua hiki no ika Lu. nanul, me ko a|>ono ana o ka hapaoui oka Papa Komhlna e kauoha ako o wawahi ia, a hoopahula paha kekahi haie, a mea o ue, a hooiilo ta paha I mea 010 ma kekahl ano o ae, i na manawa o manao ai iakou ho mea pono o hana ta pela i moa e laha ioa o!e aku ai ko ahi. Pauku U. Ua hiki xio ika Lu- ; nanui olal e mau ana kekahi ahi, e kaooha aku e kokua aku ka poe maj laila ma ke kiuai aaa I ke ahi a me ka hookaawale ana ako i na iako hale, i m walwai a me ua mea e ae mai ke- [ kahi hale aku i a la e ke ahi, a o ane- | aoe ana paha e a ia. Aua hiki no I e hooooho i mau kiai e maUuia i ua i mau mea uei, ua hiki uo hoi iaia e ; kauoha. aku i na kokua ana no ka | wawahi ana a hookaawale ana i kekahi hale iua ua manao oia he kupouo» a ua blki iaia ke hoomalu i na haunaelo ina ia \fahi o ke ahi. E hoolohe na mea a pau um kahi o ke ahi 1 na kauoha a ka Luo&nui.

PAt*Kr 12. Oiai eaana kekalii ahi,ua ku no ike Kanawai ika Luna Nui na luna hoohena o na Puali Kinaiahi, ka Il e rauku o ke Aupuni a rae kona niau hope, a i ole ia ko Kapena oka Puali Makai Kinaiahi, e hookaawal#» aku a kauoha paha e hookaawaleia aku, a malama ia ma kahi kaawale mai kahi kokoke 1 kahi o ke ahi, me ka ikaika ina he kupono, i na mea hana ole a i hoohaoi ia paha, a me na uaea a pau a lakou i manao ai aole i kopono e hoohana ia, a i laweiawe maoli ma ke ano pomaikai ma ke kokua ana i ke kina! ana i ke ahi a me ka malama ana o n* w»iw»i e kokoke ana maiaiia. Paukl' 13. O kekahi meaeoki ana, a i ole ia, e hoopoino ana i kekahi o na mea paahana kioaiahi me ka manao maoli e hana peia, e manaoia oia ua pili iaii ka hewa mikamina, a ina e ku ka hewa iaia no ia moa, e hoopai ia oia aole e oi aku mamua o elua h«inori me kanalima dala. I\u:ki : 11. Na ka poe nona na wahi, a e noho ana palia ma na walii kokoko i kuhi i a ia e ke ahi, oae aku e komo ka oihana kinaiahi maloko o ia mau wahi ma ke kauoha o ka Luna Nuf, a o kekahi paha o na Luna Iloohana, i mea e ioaa ai ka wal a no ka laweiawe ana i ko lakou mau mea paahana no ke kinni ana i ke ahi; a ina ua iioole ia ko lakou komo ana poia, ua iiiki no i ka Lijna Nui a mea paha e laweiawe ana ma kona wahi e komonku mainuli o ka ikaika no na hana i oleloia, a aole o iioole kekahi mea i ke komo ana pela, a keakea aku paha ma kekahi no i ke komo nna.

Pai'ku 15. K loaa ke kuleana i ot ina kaa kinaiahi, na kaa a nu> na moa paahana e ae o, o Ka Oihana Kinaiahl o Ilonolulu, tna ka helo ana ma na alanui, na nla llilii ame na alaloa, me na wahi a pau o ke kulanaknuhale o Ilonolulu, a me na apana a mahele o ia kulannkauhale, i ka iuanawa e holo aku ana i kekahi wahl pauahi, a oia raau meā paahana a pau me na kaae ae, koe na kaa alahao e lawe a e hele ma ka aono akauo ke alanui, inaaole i keftkeair. ua aoao la, a o nn kaa alahao a pau e kokoke ana i ua mea paahana la, e hele ana i kahi o ke ahi e hoemi mai, a i ole ia, e hooi aku paha i ko lakou holoelike me ka niea i inakomake ia i mea e loaa ai i na mea paahana o ka oihana kinaiahi ka lawelawe ana i keakea oh' ia o ke alnuui no ia manawa. l'Al-'Kl' H'. Aole e ao kekahi mea iaia ka malama ana o kekahi kaa o keakea wale aku ia kaa im> kona manao o hana pela i ka heh' ana o na inea paahana o ka Oihami Kinaiahi o Honolulu i ka hfle ana i ke ahi. I'auKi ? 17. O kela a me keia mea nana i keakea a kuo paha me ka manao ino, a manao maoli e hana peln, i kekahi kaa kinaiahi a mea paahana kinalahi e ao o ka Oihana Kinaiahi, oiai e hele ana, a i ole in, oiai ma kekahi ahi, e manaoia, ua pili iaia ka hewa mikamiun, a ina o ku ka hewa iaia no ia mea, e hoopai ia oia e uku i kekahi hoopni aole e oi aku mamua o hookahi h:\neri ilala. Pauki' IS. O na hale a pau i noho ia ma ke ano he liale noho, halekuai a hale hana mau paha ma Honolulu, o liooiakoia mo na pakeke klnaiahi, aolo i emi inalnlo o eiua, a e maiama mau ia me ka maikai a me ka makaukau no kalaweiawe ia, a e kau ia ma kahi o ike ia ai, me ka inoa o ka ona i pena ia maiuna iho, oia nao o haawi mua ia aku ke kauoha c hana peia ma ka palapala i kakau ia a pai ia paha i ka poo e noho ana iioko o ia haie, e ka Luua Nui, a o ka poe a pau o noho aua ma ia liale i ioaa aku ia lakou ko kauo. ha o ia auo e hoolako a hoomakaukau iloko o elima la inahope iho i na ivikeko kinaiahi I oielo mua ia.

Pai'Kl' l\K O ka mea a maa niea paha o noho nna iioko o kekahi htUo i a ia e ko ahi a o anoano ana o a iu paha e ko alii o kokoko nn;i, i hoahuiaai malaiia kekuhi moa pahu, o hoiko koko aku mahopo iho o ka hoomaka ana o ko ahi i ka Luna Nui, a 1 kekahi o na Luna Hoohana iniha, o liooponopono ana ma ia wahi oke ahi, i ke ano, ka nui, a mo kahi i waiho ia ai o ia mea pahu t a o iioike pu oku no hol ia iko i ka poo nona ua haie a me na poe e noho kokoke mai ann. Pauku 20. Aoie e kukaia hewa waie ae ine ka manao koioho kekahi mea I ke ahi ma Honoiulu. Pauku 21« O kela mea keia moa nanii i lawe maiu, hooliio nona iho, halihaii aku a huoa paha i kekahi lako hale, walwai, lole aaliu, waiwai kalepa a mea a walwai paha, oka poe uona ka hale, a mau hale paha,

h waiwai prih.i e a ii ana a s lineane e jnu i ahi. a i hoihoi ae ia inea isv?V;o " i kuuiani'īha hor», a i ole ia hcx»laha ae aia iaia ia mea i ka ona o ia mea, ina un ike ia a ma aole i ike ia i ka Luna Nui a i ole ia, ika Ilamu. ku o ke Aupuni a me kona mau hoe manao ia oia ua piii iaia ka hewa, a ina e ku kn hewa hua no ia mea e hoop**i ia o?a e like ke kanawai. PaL'Kl* 22. O kel:* a me keii* mea e kue ana i kekahi o na mea i hoakakaia ma'oko o kei'i Kanawai e manao ia ua pi»i iaia ka hewa mi. kamina, a ina ku ka hewa i«iu no ia mea, e hoopai ia oia ina aole i hoakakaia ( iua keKahi ano okoa, e uku i kekahi hoopai aole e oi aku mamua o ehn h3ncri me kanalima drtld. Paukl* 23. Fa kauohaia ka Lunanui o ka Oihana Kinalahi, na Lunahoohana a me ka Ilamuku o ke Aupuni, me kona mau hope, e hoopii aku no na kue ia ana o na mea i hoakakaia maloko o keia Kanawai. Paukl' 24. E loaa ka mana Ika Lunakanawai Apana e hookolokolo hooliolo i na hihia mikamina a pau e ulu ae ana mulalo o keia Kanawai, a me na hoopii n pau e ulu ae ana no ke kueia o kekahi o na mea i hoakakaia malalo o keia Kanawai, a e kau aku i kekahi o na hoopai i hoakakaia maloko nei. Pauku 25. O ka Papa Komisina, ka Lunanui a me ka Lunahoohana 0 kela a me keia puali, a me na lala 1 ukuia e ka Oihana Kiuaiahi e lawelawe inaoli ana i ka hana, e hookuu ia lukou mai ke koho ia ana a hoihoi ia ana ma kekahl jure a koronelo paha, a e kakauia na inoao

ia poe a e waiho ia aku me ke Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo Kiekie, a me ka Ilamuku e ka Lunanui. Pauku 2G. Oke Kulanakauhale 0 Honolulu, no na hana o keia Kanawai, e hookomo no ia i na wahi a pau maloko iho o kekahi poai ma kahi e ku nei ka hale bele o ka Oihana Kinaiahi o Ilonolulu, a he elua mile ka loihi mai laila aku. Pauku 27. Oka uku o l>a Lunanui a me na uku e ao a pau a me na uku hanu o na puall kinaiahi ukuia, e hoo'noloia no ia e ka Papa Komisina, me ka ae ana o ka Aha Ilooko. Pauku 28. O ka Mokuna -1"» o na Kanawai o ISS-I>,1>, ame na kanawai a liapa kanawai paha e kue ana 1 ua hoakaka ana o keia Kaoawai, ma koia ua hoopau h»a in. Pauku 29. E mana keia Kanawai mai kona hoolahaia ana aku. Aponoia i keia la 21 o Keheniai'i, M. 11. 189:1. (Kakauinoia) BANEOUI) li. IH)LE, Pore*hlena o ko Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina. (Kakauinoaia) J. A. KINC;, Kuhina Kalaiaina. >>:U) 21:n-:i

KANA W A l 18. lIK KANWWAI K HOOLOM AI 1 KA MOKl r XA XI O XA KANAWAI O KK KAU O 18TG E PILI ANA I KE OLA O KA LKHULEHU. E hooholoio c ktt Ahn Ilooko a ka Aha Kuka oke Aupuni Kuikaiea o ko Ilawaii Pae Aina. Pai :ku 1. O ki\ Pauku % 2 o ka Mokuna XI. o n» Knnnwai o ko Kau o IS7G, e hooloHia a ma keia ko hoololiia noi i heluholuia ai penoi: "I'ai-KU 2. O ka Pauku 1o ka Mokuna LIX o ke Kanawai Karaima i aponoia ma ka la T o lulai IS7l\ e hoololiia a ma keia ke hoo* loliia nei i heluhelu ia a! peneia iho: Pauki' 1. K hoonoho ia i I'apa Ola no ko Ilawaii Pae Aina nona na lala he ehiku, ekoiu o lakou he poe aole he innu kauka, ekolu inau kauka a me ka Loio Kuhina ma o kana oihana la (cx-cflieio). E hcv> nohoia na lala o ka I\ipa i oleioia e ka Peresiilena iue ka ae nna o ka Aha Hooko, a e hookohuia no elua makahiki: eia nae, ua hlki no i ke Kuhin.i Kalaiaina me fea ne pu aua 0 ka Aha Hooko e hoopan i kekahi lala o ka Papa i oleloin, a ua hiki no 1 ke Kuhiua Kalaiaina e hoopiha i na hakahaka oia ia Papa I oleloia me k» ae ia ana mai i oleloi.i. K ; hana na lala a pau o ka Papa i olelo ia tuo ka uku oJe. Na ka Papa no e koho i kona lunahoomalu a e kapa ia ola ka Peresidena o ka Papa Ohi, a ina ua kaawale oia ma kahi e ua hiki no o kohoia kekahi lala eaeo ka P»pu e noho hoomalu i na hala» wai oka Papa. Na ka Papa no e hoonoho i kona Luna Hooko, Ka« kauolelo, na Agena a mo ua Kauka,

' īi r l,<aa ia lakou na uku o<i ka lakou | rn,ic hana i hoohoioia e ka h3f«anui j<> n.i 1 oka I*!pii ma kekahi hala\wai i kaf;e:\ n<> hana oia \ o 11 m:ui uku e heokaaia I mailoko ae o nt\ «iala i hookaawale lia n«> n?i h3na oka P;»pa. Xa ka Pa|>a ka aoa tne ka hoofK>DO|x>no ana o ke oUt o ka lehulehu. a e hana ma o kona Peresidena i hoike inaknhiki i ke Kuhina Kalaiaina e hoike ['Hr\ ana i kona mau hoolilo ani a mo na hana e ae a pau ?. me na mea e ae e pili aaa \ ke oia o ka lehulehu a ka Pipa i m.in k> ;«i u;s kup</no e noonooia." Pav'Ki 2. Oka Mokuna VII o na Kanawai o ke Kau o ISS7 i kapaia <{ He Kanawai e Hooioli ai ika Mokuna XI o na Kaoawaio ke Kau o 1-576, e pili ana i ke Ola o ka Lehulehu," a me na kanawai e ae a pau a me na liapa kana%vai a pau e kue ana i keia ma keia ke hoopau loa ia nei. Apnoola i keia Ih 24 o Feberuari M. 11. 1893. (Kukauinoaia) SAXFORD B. DOLE, Peresidena o ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina. (Kakauinoaia) J. A. King, Kuhina Kalaiaina. 24-3 2431-3 KANAWAI 19

HE KANAWAI E lIOOPAU LOA AI I KE KANAWAI I KAPAIA "lIK KANAWAI E lIOONOIIO AI I KIAAINA NO KELA A ME KEIA O NA MOKUPUNIO OAHU, MAUI, lIAWAII A ME KAUAI." E hooholoia e ka Aha Ilooko a me ka Aha Āuka o ke Aupuni Kuikawa o ko Ilawaii Pae Aina: Pauku 1. O ka Mokuna 76 o na Kauawai o ko Kau o IS9O, oia hoi he Kanawai i kapaia "Ile Kanawai e hoonoho ai i Kiaaina no kela a me keia o na Mokupuni o Oahu, Miiui, Ilawaii a me Kauai,"

e hoopau ia a ma keia ua hoopau loa ia no. Pauku 2. E mana keia KanaWui mai kona ia aku i hoolahaia ai. Aponoia i keia la 27 o Feberuari M. 11. 1893. (Kakauinoaia) SANFORD B. DOLE, Peiesi(iena oke Aupuni Kuikawa 0 ko Ilawaii Pao Aina. (Kakauinoaia) .1. A. KiMi, Kuhina Kalaiaina. 2:;—0 2ini—:i KANA W A I L'O. 11E KANAWAI E HOOPONOPONO AI I KA lIALIIIALI ANA I NA OIIUA NO KA UKU MA KE AWA O HONOLULU. K Iloolioloia e ka Aha Ilooko a i/ie ka Aha Kuka o ke Aupuni Kuikawa o ko Ilawaii rae Aina. Pauku 1. Mawaho ae ona mea 1 kauohaia ma na Pauku 101 a liiki aku i ka Pauku 109, i luii ia me ua mau pauku la o ke Kanawai Kivila e pili ana i na waapa hoolimalima ma ke Awa o Honolulu, ma keia ke hoaknkaia nei aole e lawelawe kekahi kanaha i ka hana waapa me ka loaa mua ole iaia he laikini ma ke ano i hoakakaia mahope ae nei. Pauku 2. Ua hiki no ike Kuhina Kalaiaina e haawi i kekahi mea kupono i laikini no ka hana waapa, e ukuia he hookahi dala no ia laikini, a e maua ia laikiui no hookahi makahiki, aole naehe hiki e haawi ia aku ia hai.

Pauki: 3. E hoolako kela ame keia kanaka hana waapa i laikiniia iaia iho me kekahi pihi a maluna iho olaila e kau moaKakaia he helu, a o ia pihi e kauia me ka moakaka loa i na manawa a pau e hana ana ia kanaka hana waapa. E hoolako ia aku no ia mau plhi e ke Kuhina Kalaiaina no ke Kumukuai i loaa mai ai o ia mea. Pauku 4. O kekahi uiea e lawelawe ana i ka hana waapa maluna o kekahi waapa e hooholo ia ana ma ke Awa o Honolulu me ka laikini ole, a i oleia o kekahi kanaka hana waapa nana i uhaki i i kekahi o na mea i hoakaka i.t ma na Pauku 102, 103, 104, 105 o ke Kanawni Kivila, a o kekahi o na hoololi paha oia kanawai, a i keia Kanawai pahu, e kauia maluna ona ka Ikk-" ii o elima ilala. Pauki: 5. Ua hiki no i ke Kuhina Kalaiaina i kela a me keia manawa e han* ina rula ame na hooponopono aua e maiamaia e na kanaka hana waapa i laikini ia, a o ia mau hooponopono ana e paiia umloko o kekahi nupepa ma Honolulu a ma ia inanawa ua like ko laua manā me ko ke kanawai. Pai'KU 6. E mana keia Kanawai imi kona hoolaliaia ana aku.