Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 10, 11 March 1893 — NA LETA [ARTICLE]

NA LETA

f Aole o makou makemake e lt*e i ke koikoi o n» h*l* no nt raaD»o i hoopuk» i* ms)alo o kei* po<#r ko makou poe me* kAkau.l Imu o ka L«]iaL j j Mr. Lunaiiooponopono: Aloha oe:—I ko'u ike ana iloko o ka nupepa puka la Kuokoa o ka la 20 aku nei o Feberuari e pili ana 1 kela huakai a Paulo Numana ko ka Moiwahlne Komiaina i \Vasinetona, ua Ike au raa kela pea o ka mokupuni kaiii Ia o Kauai, i ko ka Moi* wahino kuai a hoolilo loa i kona kuleana a me Kaiulani i ko laua noho aiii ana no keia Paeaiua ma ke ano poholalo a hoike ole ne imua o ka lahui Hawaii raa ke akea i hoomama la ae ai ko lakou noho kanihu ana, a haipuie ana nona ma na hale halawai a ma na wahi malu a puni ka Paeaina, me ke kuhihewa nui, i liolo aku nei la o Paulo Numana i Wasinetona no ka hoomau ana aku ia Hawaii nei iaupuni Moi no. Eia ka he one ko ka puolo a Uuiiamaka he o kea ko loko. E ka lahui Ilawaii oiaio, ke kahea mai la na huaolelo kaulana a ke kaula o Hawaii nei i auwale ka ia, oia keia: "1 nui ke aho a moe ike kai, no ke kai ka hoi ua aina." Eia ka hooko ia ana oia wanana. Mamuli o keia hana ana a ka Moiwahine, ua like loa kona kuiana a iue Kaiuiani e like me ko ka lehulehu a puni ka Paeaina, he makainana ka oleio ana, ua pau ka olelo ana he Moiwahine he alii. Oia hoi Ka'u e u-i aku nei i ka lahui, i hea kakou e pae ai, i Amerika auei? I Enelani anei? I Farani anei? I Kelemanla anei? I Rusia anei? E alio no i hookahi o kakou wahi e pao ai, iloko o ka ipuka gula o Kaīeponi o Amei'ika ka makua, o kakou hoi kana mau keiki iliulaula iloko o ka moana Pakipika. Hookahi wai o ka iike niai ka nika eleele loa o Aferica a hiki la kakou i ka iliulaula o Hawaii nei. Pau ka noho Kekeue ana, namunamu anA, mea ae no ka haole, mea iho no ke kanaka. He kanaka Amerika, he wahine Amerika, lie keiki Amerika, a he Amerika kakou a pau loa ma keia mua iho, aohe oi ae o kekahi mamua o kekahi, he like ioa ma na ano a pau malalo iho o ka ia. E huli nui ia mai ana ke ola o ka lahui o hoouna mai ia nei l Kalawao me na kaukaakamai loa, na laau oia o keia au holomua, e waiho mul la i Atuerika oiai, o lilo aku ana oe v j Hawaii i Amerika wale no. E hoakea ioa ia aku ana ka hoonaauao ia ana o ka lahui opiopio e pii ao nei ma na lala kiekie o ka naauao, a me kela a me keia oihana iima, e like me ko na ili keokeo kuiaua. E hoopau ia aku ana na kanawai hoohaiki a me ua rula hoohaiki a ka Papa Hoonaauao i kau iaai nou e ka lahui nawaliwali a iiihune, ma ka hoonui a lioakea ana i ka imi naauao ana a oi aku mumua o ka manawa kaulana o na kanaka Ha- j waii i hoouaauao maikui ia i ke au o j na Kamehameha. Ahe manaolana ko'u e lilo ana ka hanohano o ka ! ' uoho Peresidena a hoomalu aupuni ana o keia mua aku i kekahi iliuia- j , ula o Hawaii nei, aoie i kekahi ili- ■ eleele e noho mai la i Amerika. E hoopau loa ia nku ana ka noho ana o kekahi maheie o ka lahui mai ka noho kauwa ana, e kau nei ma 1 na kanawai, malalo o na aeiike i 1 hana palapala ia, i kue uui ia ia auo ' aelike e ke kumukauawai lahui o - Amerika i keia manawa; e pau ioa * ana na hana hookaumaha a hoopili-

kia a na mahiko i na kanaka i kepa ia ma ka aelike, e like me keia ano hana. Ke noho iho no i ka hana no kekahi pilikia, oka paa aku la no ia i ka halepaahao, a ku ka hewa iuaua o ka aha, aie aku la i na koina o ka aha, a i oie ia o ka paa aku la uo ia, e iike me na hihia hewa maoli. Ma ia mea ua liio aku ka pono kuokoa o ke kanaka a ke Akua i haawi mni ai i kela a me keia kanaka ana i hoonoho mai ai i alil maluna o na lioloholona a me na manu o ka lewa, a hiki i ka i-a e holo ana inaloko o na wai. E kouio mai ana na w*aiwai kalepa o kela a me kela ano iloko nel o ka aina me ke dute ole, a pela hoi ko Uawiii nei o kela a me keia ano iloko o Amenka. O ke kanaka Uma hana, ka wahine mikiala, a me ke kelki eieu ma ka hana, a malama hoomakaulii 1 na me» e loaa mai ai. Holomua ka aina ma ka waiwai, a hoopau ia hoi ka ilihuno o ka lahui e uwe nei i ka neie lloko o kela mau la kupilikl. Me ke kanalua oie au e olelo ae oei, o hooho mai aaanei ka lahui mai o a o, a puni ka Paeaina uie keia mau huaoieio o ka luooli, ob o HawaU nei. pau ka piiikia. E hoenaui ia ke Akoa ma mi iani loa, he malu ma: a honua, he aioha no i kanaka. O ka pouo koho baiota a me ke kaa kanawai ana, aia no ia iloko o ko ka iehulehu mana e like no me Amerika i keia wa.

O na uku kiekie o na luu- aupiini i ! i maa maa ma Hawaii nei, e okaoka j {liilii aku aoa ia ma keia mua aku. ] \ E nana aku kakou i ka Peresidena | • o Amenka, okom he i ? (»00 waledaU ika m>tkahiki. Oka j lahul, he kunaem» kunwmalīnu ; I miliona a oi a e t-nu iki pahi», & he- ! j aha la ko kakou heluna iloko j | iahui. Oka bif,t ona i.* ji * ( o Hawaii nei, m.twaho ae o »a nnu ; hiia na loaa o na aina leialii, ua ane- ; ane aku i ka h»neri taasani daU. ' O ka heluoa o ka l&hui he 40,000 a :oS waie na Ke ninau nei au ia ka--1 kou e ka lahui auhea la ka nohona | aupuni kaumaha ana malalo iho o ka la ? Oke awa a kaikuono o Puuioa, e lilo ana ia wahi i wahi waiwai nui. O ke kulanakauhale 3lomi i hoolala ia e liio aku ana ia i lua waiwai na ka mea mikiala hana ma na ano a pau. A maiaila auanei ka makeke nui e kaiepa ana iioko nei o ka aina ; ma keia mua aka. • Me keia mau hoakaka ana imua • o kakou e ka hhui oiwi ponoi, e hoopau i na manao kaumaha, e leha aku ko kakou mau maka i ke aupuni nui mana, waiwai, a naauao maialo iho o ka la, i puuhonua no kakou e ka iahui ilihune a nawali- I wali. llawaii Oiaio.