Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 16, 22 April 1893 — Page 2

Page PDF (2.05 MB)

This text was transcribed by:  Claire Michel
This work is dedicated to:  For Mun Chee and Marjorie Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

MA KE KAUOHA.

 

            Ua kohoia o Hon. WILLIAM C. WILDER i hoa no ka Aha Kuka o ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina, ma kahi o John A. McCandles i waiho mai.

            Eia na hoa o na Aha Hooko a me Kuka malalo iho:

Sanford B. Dole          S. M. Damon

Jas. A. King.               Cecii Brown

Theo. C. Porter            E.D. Tenney

Wm. O. Smith             F.W. McCheeney

John Emmeiuth           Ed Suhr

John Nott                    Wm. C. Wilder

C. Bolte                       W. F. Allen

Jas. F. Morgan F.M. Hatch

H. Waterhouse                        Alex. Young

                                    CHAS T. RODGERS

            Kakauolelo a na Aha Hooko me Kuka.

            Honolulu, Aperila 18, 1893    2438-3

 

HOOLAHA

Keena Waiwai, Honolulu, Apr. 17, 1898.

            Ke hoolaha ia aku nei ka loha, ua hookohuia aku o James B. Castle i keia la i Luna Dute Nui no ko Hawaii Pae Aina ma kahi o A.S. Cleghorn i waiho mai.

                        SANDFORD B. DOLE,

Na ka Peresidena

            JAMES A. KINO

                        Kuhina Kalaiaina

            THEO C. Porter

                        Kuhina Waiwai          

            W. O. Smith

                        Lolo Kuhina

                                    2438-3

 

HOOLAHA

Keena Waiwai , Honolulu, Apr. 17, 1893

            Ke hoolaha ia aky nei ka loha, ua hooko@ia aky o FRANK B. MCSTOKER i keia la i Hope Luna Dute Bui ma kahu o Geo. E. Boardman i waiho mai.

                        JAMES B. CASTLE,

                        Luna Dute Nui.

Aponoi@,

      THEO C. PORTER,

      Kuhina Waiwai

                        2438-3

 

            Ua hookohu ia o MOSES P. WAIWAIOLE, Esq., i keaia la i Agena Hooiaio i na Palapala Aelike Paahana no ka apana o Wailuku, Mokupuni o Maui.

                        JAMES A. KING,

                        Kuhina  Kalaiana.

Keena Kalaiana, Apr. 17, 1893.

                        2438-3

           

            Kuai o ka Hoolimalima o na Aina Aupuni o Hualu I a me 2 Kohala, Hawaii.

            I ka POALUA, MEI 16, 1893, hora 12 awakea mamua iho o ke alo i Aliiolani Hale, e kuai ia aku ai ma ke kudala akea ka hoolimalima o na aina malalo iho o ke Aupuni iloko o Hualu 1 a me 2, Kohala, Hawaii.

            Aina 1, nona ka ili he 60 9-10 mau eka, he $2 50-100 o ka eka hoomaka aku e koho.

            Aina 2, nona ka ili 76 7-10 mau eka he $2 25-100 o ka eka hoomaka aku e koho.

            Aina 3, nona ka ili he 137 6-10 mau eka, he 50 keneta o ka eka, hoomaka aku e koho.

            Manawa-- he 15 makahiki hoolimalima.

            Uku mua ka hoolimalima i keia a me keia hapalua makahiki.

                        J.A. King,

                        Kuhina  Kalaiana.

            Keena Kalaiana, Apr. 14, 1893.

                        2438-3

Kuai o ka Hoolimalima o ka Aiua Aupuni ma Hana, Maui

            I ka POALUA, MEI 16 1893, hora 12 awakea, ma ke alo iho o Aliiolani Hale, e kuai ia aku ai ma ke kudaia akea ka hoomalima o keia aina aupuni ma Hana, Maui, nona ka ili he 2800 mau eka, oi aku a e@i mai paha.

            Manawa-- he 15 makahiki hoolimalima.

            Uku kiekie e koho aku ai, he $200 o ka makahiki, e hookua mua ia i kela a me keia hapalua makahiki.

                        J.A. King,

                        Kuhina  Kalaiana.

            Keena Kalaiana, Apr. 13, 1893.

                        2438-3

 

Kuai o ka Apaua Aina Aupuni ma ke Alanui Nuuanu, Honolulu, Oahu

            I ka POALUA, MEI 16, 1893 hora 12 awakea, ma ke alo iho o Aliiolani Hale, e kuai ia aku ai ma ke kudala akea keia apana aina Aupuni i ike ia ma ke inoa "Aina Luawai," makai o ka pa aina i lilo ai ia S.C/ Alion, a e noho ia nei i keia wa e J.H. Paty, Alanui Nuuanu, Honolulu, Oahu, nona ka ili he5513 kapuni kuea, oi iki aku a emi mai paha.

            Kumukuai e koho aku ai, he $300.

                        J.A. King,

                        Kuhina  Kalaiana.

            Keena Kalaiana, Apr. 13, 1893.

                        2438-3

 

Kuai o ka Hoolimalima o ka Aina Aupuni o Haiku, Hilo, Hawaii.

            I ka POALUA, MEI 16, 1893, hora 12 awakea, ma ke alo iho o Aliiolani Hale, e kuai ia aku ai ma ke kudala akea ka hoolimalima o keia mau aina ma Haiku, Hilo, Hawaii.

            Aina 1, nona ka ili he 28 mau eka, uku e koho aku ai, he $50 i ka makahiki, e hookaa mua ia i keia a me keia hapalua makahiki.

            Aina 2, nona ka ili he 100 mau eka, uku e koho aku au ai, he $75 o ka makahiki, e hooka@ mua ia i keia a me keia hapalua ke loihi.

                        J.A. King,

                        Kuhina  Kalaiana.

            Keena Kalaiana, Apr. 20, 1893.

                        2438-3

 

Hoolaha

            E waiho ia aky ana no ke kuai na poe let@ kuni hou ia  o ke Aupuni Kuikawa ma ka hala lera-- a mamua ae o ka ia 20 o Mei 189@, mahope aku o ia ia, e pau ai ka hoopuka ia ana o na poo leta mua a me ke kuai ana aku ia lakou,  a sole loa he poo leta kahikoe kuai ia aku ana no ke kau ana ma @@ mea mili leta/.

                        J.M. Oat,

                        Luna Leta Nui

                        2438-3

 

Hoolaha

            I mea hoomahuah@@ ia ai ke maikai e like me ka hiki o ka Baro Mahiai a me Ululaau, ke kono ia nei ka lehulehu e haawi mai i na anoano i hiki ia lakou ke haawi wale, mai na kumulaau a me na laau hiki maikai mai o ulu ana ma ko lakoa mea aina, a anoano o na ano h@@@i i hookomola mai iloko nei o ka aina, a e apo ia aku no me ka nana ole in a he uuku, O na anoano a pau e loaa mai ana i ka Baro me na anoano e ae i hookomo ia mai e lakou, e hookaw@w@ akahele ia no ma  ka  Pa Hooulu Laau e ke Aupuni,  haawi manawalea ia aku a pani na mokupuni.

            Ua hiki no ke hooena ia mai na anoano i na wahi malalo iho: Ma ka Pa Hooniu Laau o ke Aupuni, Alaniu Moi, K.O. Hall, Hale Aupuni, a i ole ua hiki no ke kii ia aky ke hoikeia mai i ka mea nona ka inoa malalo iho.

                        J. Marsen

                        K@@@@ @@@@@@@@

Aperila 19, 1893                                 22438-3

 

Hoolaha

Keena Waiwai

Honolulu, Aperila 1853

            Ke hoolaha ia aku nei ka iohe, e apo ia aky no na koho e ka Oihana Waiwai no ka Aia hawaii no ka $75000, Bona Dala Guia Amerika i hoomana ia e ke Kanawai a ka Aheolelo Hawaii i sponola i Ianuari 11, 1893, a me ke Kanawai pu a ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina i aponola i Feberuari 18, 1893 no  NA HANA KULOKO, ahiki i ka huina o K@ua Haneri a me Kanalima Tauani ($250,000) mau Dala a o kekahi hapa paha o ia.

            O keia mau @@na eia ma ka Hookahi Tausani may Dala ($1,000) pakahi, e hoale ana no ka manawa aole e emi iho malalo o elima mau makahiki (5) aole hoi e oi mamua o iwakalua makahiki, a e kauia ko iakou  ia mai la mai Aperila I @@@ aku, e lawe ana ma ka ukupanee eona hapa haneri (.06) o ka makahiki ma ke Dala Gula Amerika a me ka hookuu pu ia mai na auhau aupuni aku.

            E hookaa ia ke kumupaa a me ka ukupanee ma ke Dala Gule o Amerika Huipuia, a i ole ma kona like ma ke kaumaha a me ka maemae.

            Aole nae ke Kuhina Waewai e hoopaa ana iaia iho e ae i ke koho kiekie a koho a ae paha.

            E haawi ia aku ana no na palapala hookaa i ka poe a pau  ae ia na koho, e hooia ana no ka haawi ana i na bona i ko lakou wa e hiki mai ai i Henolulu nei.

                         THEO C. PORTER,

                                    Kuhina Waiwai

            2438-3

 

Pa Aupuni, Molokai.

            I kulike ai me na hooko ana o ka PAUKU I MOKUNA XXXV. o na Kanawai i aponoia ma ka la 11 o Augate A. D. 1888, ua hoololi ae nei au i keia la i kahi e ku ai ka Pa Aupuni o Ualapue, Molokai a i ka pa e kokoke la i ka luakini o Kaluaaha, a ma ka aoao makai o ke alanui Aupuni o ka mokupuni i Molokai

                        J.A. King,

                        Kuhina  Kalaiana.

            Keena Kalaiana, Apr. 18, 1893.

                        2438-3

 

            Ua hookohu ia o MR. E. LILILEHUA i keia la i Luna Pa Aupuni no ka Pa Aupuni ma Kaluaaha, Molokai ma kahi o J.Kaoo i waiho mai.

                        J.A. King,

                        Kuhina  Kalaiaina.

            Keena Kalaiana, Apr. 20, 2893.

                        2438-4

 

            Ua hookohu ia aku o SAMUEL KAUHANE, Esq., i keia la i hoa no ka Papa Alanui o ka Apana Auhau o Kau. Hawaii no ka manawa i koe i hoohakahaka ia mamuli o ka waiho ana mai o W. K. Moi.

            Eia ka Papa i Keia wa:

                        GEO. C. HEWITT,

                        J. ISAAK,

                        SAMUEL KAUHANE.

                                                J.A. King,

                                                            Kuhina  Kalaiaina.

            Keena Kalaiana, Apr. 6, 1893.            2436-3

                       

PA AUPUNI.

            Ua hookohu ia o MR. MOSE MANU i keia la i Luna Pa Aupuni no ka i ʻ a Aupuni ma Kipahulu, Apana o Hana, Maui, ma kahi o S. E. Kahele opio i waiho mai.

                        J.A. King,

                        Kuhina  Kalaiaina.

Keena Kalaiana, Apr. 3, 1893.            2436-4

                       

            Ua hookohula o STEPHEN VON BERG, Esq. i keia la, i luna nana e malama i na aina aupuni ma ke awawa o Nuuanu, Honolulu, Oahu, a e hopu hoi i na holoholona helehewa e loaa aku ana maluna o ua mau aina la, a maluna o na alanui e moe ana mawaena o na Alanui Kauka a me ka Pali o Nuuanu, Honolulu, Oahu.

                        J.A. King,

                        Kuhina  Kalaiaina.

Keena Kalaiana, Apr. 3 1893.

                        2437        45-2

 

            Ua hookohuia aku o MR. GEORGE H. WILLIAMS, ESQ. i keia la i Makai Nui no ka Mokupuni o Hawaii.

                        E. G. HITCHCOCK,

Aponoia:                                 Ilamuku

            WILLIAM O SMITH,

                        Loio Kuhina.

                                    2436    44-3

 

            Ke hoolahaia nei, ua hookohuia aku o MR. J. MORTON OAT i keia la i Luna Leta Nui no ko Hawaii Pae Aina, mamuli o ka pau ana o Mr. Walter Hill no ka ma ʻ i.

                        THEO PORTER

                                    Kuhina Waiwai.

            Hale Aupuni, Honolulu, Apr. 1, 1893

                                    2436    42-3

 

            Ua hookohu ia aku o W. C. WEEDON i keia la i Hope Lunahelu a me Lunaauahau no Oahu ma kahi o T. A. Lloyd i waiho mai.

                        J. B. CASTLE,

            Lunahelu a me Luna auhau no Oahu.

Aponoia:         THEO. C. PORTER,

                                    Kuhina Waiwai.

            Keena Waiwai, Honolulu, Apr. 3, 1893

                                    2436-3   42-3

 

            Ua hookokuia o MR. JAMES B. CASTLE i keia la i Lunahelu no ka mokupuni o Oahu, ma kahu o C.A. Brown i waiho mai.

                                    THEO PORTER

                                                Kuhina Waiwai.

            Hale Aupuni, Honolulu, Apr. 1, 1893

                                    2436    42-3

                       

            A KA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Ekahi o ko Hawaii Paaaina. Ma ka Aha Hooponopono Waiwai. Ma ka waiwai o JOSEPH WAINUI PII o Honolulu i i make kauhoe ole.

            Me ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a koleka Kalehuna Pii wahine kanemake a Joseph Wainui  Pii e olelo ana o @olulu ma ka la 7 o Aperila, A. D. 18@@, a e noi ana e hoopuka ia ka palapala luna hooponopono waiwai iala.

            Ke kauoha ia nei o ka POAKOLU ia 24 o MEI A.D. 1893 oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana, i ua palapala noi ia ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha ma Honolulu, ma ia pau a e hoike in a paha he kumu kekahi e ae ole ia ai ua noi ia.

            Hamala ma Honolulu, ko Hawaii Paeaina, Aperila 11, A.D. 1893.

            Na ka A@@

                                    P. WUNDENBURG

2838-3                                     Hope Kakanoleko.

 

 

KA NUPEPA KUOKOA

me

Ko Hawaii Paeaina i Huiia

 

No ka Makahiki, … @2 00

No Eona Mahina … 1 00

Kuika ka Ruia

NA PUKA ANA         1 Pule         2 Pule         3 Pule         4 Pule         5 Pule                      6 Pule

Iniha…                         $1.50          $2.00                   $2.50                   $3.00                       $3.50               $4.00

2 Iniha…                      2.00            2.75            3.50            4.00            4.50             5.00

3 Iniha…                      2.50            3.50            4.50            5.00            5.50             6.00

4 Iniha…                      3.00            4.00            5.00            6.00            6.75             7.50

5 Iniha…                      3.50            4.75            6.00            7.00            8.00             9.00

6 Iniha…                      4.00            5.50            7.00            8.00            9.00             10.00  

         O na Olelo Hoolaha a pau e hoouna ia mai ana no ka Hoolaha maloko o neia Nupepa, e hoouna pu mai me ka auahai, a ina aole, aohe hookomo ia.

 

 

HOOPUKALA E KA HAWAIIAN GAZETTE CO.

H.M. WHITENEY, Luna Nui,

J.O. KAWAINUI, Luna Hooponopono

Poaono, Aperila 22, 1893

 

KUMUKANAWAI O AMERIKA HUIPUIA.

         I ka noonoo ana no ke ano e lawelawe ia ai ke Aupuni ma Amerika Huipuia, ua hiki mai la kakoui ka Mana Hookolokolo. Maanei, e loaa ana ia kakou he mau papa o na Aha Hookolokolo Lahui maluna ae o na aha hookolokolo aupuni mokuaina a i kuokoa loa mai ka Peresidena a i ole na ahaolelo Lahui aku. A i inea e hooi loa ia aku ai ko na lunakanawai kuokoa, ua koho ia lakou no ka manawa a pau ke ola ana, oia hoi aole lakou e koopau ia aia wale no ma ka hoopii luna nui ia no ka hana hewa, a na ka Aha Senate lakou e hooklokolo. Aole no hoi e hoemi ia ko lakou mau uku makahiki oiai lakou e noho ana ma ka oihana.

         O ka Aha Hookolokolo Kiekie, oia ka aha kiekie loa o Amerika Huipuia. a he eiwa ko lakou nui. O ko lakou kulana, aia no malalo koke aku o ka Peresidena ma ka hanohano. Malalo aku o ka Aha Kiekie, he 9 mau a ha hookolokolo kaapuni, a mai keia mau aha aku, e hali loa ia ai na hoopii imua o ka Aha Kiekie.

         He mana ko ka Aha Kiekie e hooholo i ke ku a me ke ku ole i ke Kumukanawai o na kanawai a na Ahaolelo Lahui i hooholo ai, na hihia i komo ai ua haole o na aina e, na hihia a pau i ulu ae ma ka moana a me na hakihaki i na kanawai lahui. He poe naauao loa na lunakanawai o ka Aha Kiekie a he poe inoa maemae. Aole o lakou mea i hoohuoi ia no ka lawe waiwai kipe a hana ino e ae. Nolaila i mahalo ia ai ka Aha Kiekie e na poe a pau, a haaheo hoi ka lahui no lkou. Ua like me ka huila hookaulike nana e hooponopono i ka hoohana ana i na mekini o ke aupuni o Amerika Huipuia.

         O ka hapanui o na hana karaima. aia no maloko mai o ka mana o na aha hookolokolo mokuaina.

         O kekahi o na karaima e hookolokolo ia ai e na Aha Hookolokolo Lahui, oia ka ohumu ino a i ole ke kipi, na karaima a pau i hana ia ma ka moana, hoopae opuima malu a mau waiwai kalepa e ae, hana apuka i ke dala, aihue mailoko mai o ka hala leta, a i ole powa paha i ke eke leta a o ka hana hewa paha a ka luna aupuni lahui.

         Ke ahewa ia ke kipi, alaila o kona hoopai he make a i ole ma ka hoopaahao e like me ka manao i na lunakanawai, aole e emi malalo o na makahiki elima.

         Ke hoopaa nei ke Kumukanawai i kela a me keia mokuaina i aupuni ripubalika kuokoa. a e kokua aku ana ke Aupuni Lahui i na mokuaina a pau mai ke kipi mai a kaua ia mai paha ma ke noi a ka Ahaolelo a Kiaaina paha.

         Ua hoike ae nei makou i na mea ano nui o ke Kumukanawai o Amerika Huipuia. He mea paakiki loa ke hoololi ia. I mea e hiki ai ke hoololi, he mea pono e hoolala ia e elua hapakolu o na Ahaolelo Lahui, a e apono ia e ekolu hapaha o na ahaolelo a pau o na mokuaina. Aka aole mokuaina me kona ae ole e hoonele ia i kona mau elele kupono i ka Aha Senate.

 

KO MR. BLOUNT OLELO HOAKAKA I NA WAHINE

 

         Ma ka moolelo o na hana a ka Hui a na Wahine Aloha Aina i pai ia ma ka nupepa "Hoku" o ke ahiahi Poakahi nei, penei ko lakou hai ana mai i ko ke Komisina Blount pane ana mai ia lakou me ka leo oluolu.

         "Aohe o ʻ u mana e hiki ai ke lawelawe ma keia noi a oukou e hoihoi ia ka Moiwahine ma ka nohoalii. He oluolu nae ko ʻ u i keia halawai ana me oukou a me ka lawe ana i ka oukou palapala hoopii. A na ʻ u no e hooil@@ku i ka Peresidena o Amerika Hiopuia nana ia e noonoo."

         Na ka hope luna o ke "Hoku " i hele koke aku ia Blount a hoike aku iaia i na huaolelo i pai ia maluna. O ko ke Komisina hoole no ia aohe pololei loa kela mau huaolelo. Alaila ua kakau kona kakauolelo oia o Mr. Mills i na hualolelo pololei. penei:

         "Ke lawe mai nei au i ka oukou palapala hoopii e like loa me koʻu hookipa mau ana i na manao a me na hana a pau i kokua mai ma ka hoomaopopo lea ana i ke ano o na mea e noho nei ma Hawaii. Aohe pono e manao ia mai ua hoakaka au i kekahi aoao a ka Peresidena i manao ai e hahai. Eia wale no kaʻu mea e hoakaka aku ai, o na manao a pau a me na hana a pau i pili i na poai a me na aoao a pau ma keia paemoku, e houluulu ia mai a e hai ia aku i ko makou Aupuni, i mea alakai i ko lakou noonoo ana. Ua hoole mau aku au aole e hoakaka iki aku i ka aoao e hele ai ke Aupuni o Amerika Huipuia ma na mea pili ia Hawaii nei."

         Ma keia, aole no he wahi kumu iki e manao ai kekahi mea e hoihoi ia ana ka Moi i hoopau ia maluna o ka nohoalii. He lalau loa na mano ia ano. Na ka poe i kukala i kela manao hookoka ka hewa o na manao hoehaeha a me ka inaina i hooulu ia iloko o kela mau hebedoma elua i hala iho nei.

         I mea e pau ai kela kuhihewa, a i pau ai hoi na manao ahu wela a me ka lokoino, he mea pono e imi pu na mea a pau i na mea e pomaikai ai o hawaii nei, ko kakou aina i aloha nui ia.

 

E HOLO KOKE ANA KA HOOHUIAINA.

         Ma na lono waea mai Wasinetona mai i ka Poaono mamua o ka holo ana mai o ka Auseteralia, ua aneane e maopopo loa a ke hoomakaukau la ka Peresidena i Kuikahi Hoohui me Hawaii, a e haawi koke ia ana na ka Aha Senate e hooholo. E kali ana nae a loheia kekahi mea maopopo mai ke Komisina aku ma Honolulu nei.

         No ka piha loa o ka Peresidena i na hana aupuni lehulehu koikoi loa, aole no ia e lawe a noonoo i keia manawa i kela kuikahi Hawaii, ke ole ia makemake e awiawi ma ia hana, oiai ka Ahaolelo Senate e noho pu ana. Ke koho nei makou, malia ua hoouna aku la o Kalivalanai ke Kuikahi Hoohui i ka Aha Senate me kona olelo paipai e hooholo koke aku lakou . I ka la 19 o Aperila e loaa ai ia Kalivalana ma ke eke leta na palapala a Mr. Blount i hoouna aku ai iaia maluna o ka Rish i ka la 5 o Aperila. I ka Poalima iho nei i loaa ai ma ka waea telegarapa ka Mr. Blount mau manao hoakaka ano nui. Nolaila, aole paha e hakalia ana na hana.

         Ua hoakaka aku ke  KUOKOA i kela hebedoma aku nei i kona manao koho wale penei, ua hoouna aku o Mr. Blount i ka Peresidena, "All right! Go ahead!" Eia nae, i keia wa, i ka nana aku, aole paha pela, me he la ua mea aku ke Komisina "Nui ka pilikia! E wiki! mai hoapaapa i ka hoohui!"

         Aia ku mai ka Mariposa i ka la 4 o Mei, e loaa ana ia kakou ka oiaio o keia mau lana ano nui.

 

HE "RIPUBALIKA KUOKOA"

         Ka R. W. Wilikoki mea e imi nei ma ka Liberala. Ua haalele i ka aoao hoohui ka mea ana i kokua ai i na la i hala a ua lilo mamuli o ka mana o Akepoka ma, oia i Aupuni Kuokoa o Hawaii nei, me ke koho baota i na Luna aupuni o na kanaka a pau.

         Ua hai lea mai nei ia makou kekahi mea pili ia Wikikoki ke kumu oiaio o kona kue i ke Aupuni Kuikawa a me ka aoao hoohio no ka haawi ole ia iaia o ka oihana Lunakoa nui, a lilo ia Soper ma ka olelo a kekahi poe. no ka loaa ole o ka oiahana Luna Dute nui. Aka, aole makou e nieniele nui ana i ke kumu o kona luli wale i o ianei. E noonoo kakou no ka pono a me ka pono ole o kela mea, he Ripubalika Kuokoa.

         Ua pono e hoomaopopo mua ko makou poe heluhelu a pau, ma ke ano Ripubalika wale no na Aupuni Huipuia. he 44 o ia poe mokuaina. Pela no hoi ma na Teritori a pau, koe wale no kekahi mau aina hupo o na kanaka e like me Alaska.

         He mea maopopo no, in a e hoohui ia o Hawaii ma ke ano Teritori. e loaa ana iaia ke aupuni Ripubalika. me ke koho balota kaulike o na HAwaii a me na haole. Eia wale no, e hoomaha iki ia ana ke koho ana i lala ana i na hana e ke Aupuni Lahui: aohe liuliu. e hapai hou ia ke koho balota ana ma ke ano Ripubalika, a ma ia ano e hoomau aku ai a hiki i ka wa e lawa ai na kanaka no ka lilo ana i mokuaina no ka hui.

         Eia ka hewa o ka Ripubalika Kuokoa, i maopopo lea i ka poe noonoo a pau. O ke kuokoa, he mea hiki ole loa kela. Ua nui na mea a nana mai nei ia Hawaii, a e kali nei i ka wa kupono e popoi mai ai o hao. Nolaila, hookahi wale no mea e pono ai, e komo o Hawaii malalo iho o ka malu oluolu o kekahi makamaka nui, oia o Amerika. Ina nae hoole mai o Amerika, aohe on a makemake ia Hawaii, alaila, na Beritania nui e lawe a hoomamalu. Eia nae, in a malalo o Beritania, alaila, aole e Ripubalika ana.

         O kekahi hemahema nui o ko Hawaii noho Ripubalika Kuokoa ana, oia no keia. No ka lehulehu o na lahui ma Hawaii nei, e mokuahana loa ana ke noho kuokoa. E aumeume ino ana na Pake, na Iapana, na Pukiki, na haole e ae a me na Hawaii, e lili wale ana kekahi me kekahi. Ina nae e noho pu ana malalo o ka malu mana nui o Amerika, alaila, pau ka mokuahana.

         O keia mea o ke kuokoa a Akepoka a me Wilikoki e kuhikuhi nei, he moana kupikipikio ia me na makani puahiohio ino. O ka pomaikai  a me ka maluhia. Ke olelo nei o Liberala, ua make ka hana hoohui. He olelo lapuwale loa kela. Ke ola nei no me ka ikaika loa. Oia ka Komisina Blount hana nui i hele mai nei e hooponopono. Ke huli nei oia i na aoao a pau e pono ai ka hana hoohui. Aohe liuliu, e paa ana kela kuikahi  hoohui. Pela na ouli a pau o ka manawa. He wahahee wale na olelo a pau e hoole ana i ka ikaika o ka aoao hoohui.

         Mai hilinai aku kanaka i ua mau oelo wahahee la, a hoka wale e like me kela mau olelo hoohoka wale no ka hoihoi ia o ka Moi.

 

Na Pomaikai e Loaa ia Hawaii nei ke Hoohui me Amerika.

 

         Akahi no a loaa he kuokoa oiaio no Hawaii nei. O keia ka makou i iini nui ai e loaa i kuokoa mau loa no keia aupuni. e onipaa ai maluna o ke kahua e hiki ole ai eke hoonaue ia kona kulana.

 

         E hookuleana hou ana na kanaka Hawii maluna o na aina leialii. He pula kaumaka keia no ka Moi o ke au i hala, o na aina momona a me na dala nui hewahewa, aia iloko o ka uhaai, aka, e loaa aku ana ia in a kanaka Hawaii maoli.

 

         E komo nui mai ana na kanaka iloko nei o ka aina, ke ike ia ua onipaa ke aupuni. He akioma maopopo loa keia no a mea, o ka pohaku i onipaa ilalo i paialwea ole ia e ka nalu iuka a i kai, e ulu ana ka limu, a o kona mau aoao ua paa pu i ka opihi.

 

         E nui ana na hana iloko nei o ka aina. Kahuhu, aole paha ia he hana, he ola, "E kau ai ana o Kohala, ua ka eo ka ipu," o ke ola ana ae no ia o keia mau la maka poniuniu nele hana. E pii ana ka uku paahana. Aole paha ia he pii o ka mea a ka pelehu e kani mau nei la, "pokeokeo, pokeokeo," hoihoi ka huli hoi ana i ka home, lea ke kaunu ana me ka wahine.

 

         E kaupale ia aku ana na limahana emi o Asia. Kohohoi Kai no hoi o ka lakou ma mea no hoi ia e uwe kapalili mai nei, no ka pau loa o ka hana ia pake ma, iapana ma, eia iho ke alahele e moku ai i ka ohe la hoi aku.

 

         O ka põe kue i ka hoohui aina. he aluka loio hilinai ole ia, he poe luna aupuni i hoopau ia, he poe ake oihana, he poe hopohopo o loaa wahi oihana ole, he poe hiki ole ke kokua mai i ka aina, no ka mea, he manu kina. Aole ia manao iloko o makou o ka pono kaulike ka makou i makemake ai. a i hooponopono aupuni maikai.

 

         Aole o ka oihana ka kakou e imi ai. aka, e hoopalahalaha ae oe i kou inoa maikai, e like auanei ia me na pua lehua na ka manu no e lele mai a inu i ka wai o na pua, pela ka oihana e hele mai ai i ke kanaka inoa aala. E like me ka Solomona olelo, "Ua oi aku ka inoa maikai mamua o ka mea poni maikai."

 

NA KULANA AUPUNI LIKE OLE.

         Ma ka naua aua iwaena o ka lahui i keia wa, he ekolu mau mahele nui e ku nei. O ka mua, i Ripubalika Kuokoa: o ka lua. i Aupuni Moi; o ke kolu, e Hoohui Aupuni Huipuia.

         Iloko o keia mau mahele like ole iwaena o ka lahui ke aumeume nei kela a ma keia aoao kalai aupuni. Ua makemake makou e hoike aku imua o ka lahui i ko makou manao ponoi maluna o keia mau mahele. O ke aupuni Moi, aole a makou manao nui ma ia mahele oiai, ua ike kekahu poe i ko makou manao akea imua o ka lahui no na hana ino hohe wale, ka ae wale ana i ka hila lotari, opiuma a me ke kumukanawai, ua like ia hana ana a ke aupuni Moi me ka laikini ana i ke kanaka akamai loa i ka aihue, i ke kanaka iakaika loa i ka pepehikanaka a me ka hao wale, ua ahona e laikini iaia poe mamua o ka ae ana i ka bila lotari. a o ka poe i kakoo iloko o ka Ahaolelo i keia mau bila kanawai pepehikanaka. a i ao aku i ka Moi e hana pela, o lakou no ia e makemake nei e hoihoi hou ae i ka Moi iluna o ka nohoalii. I aha ai hoi? I ku ai ka lakou apa ia Hawaii he moku nui, a lilo hou iloko o ko lakou lima na hooponopono aupuni ana, oiai ua puiliili lakou mamua o ka lawe ia ana mai o keia mau bila, a ua mahele ia ae i na puu like ole mawaena o lakou ke ko keia mau hana. Auhea ke kupa o ke aloha lahui a me ke aloha aina oiaio? Heaka ka waiwai e loaa ana i ke kanaka a i ke aupuni, ke nui ke dala ma ka waihona a lilo aku ke ola o kekahi kanaka, mamuli o kekahi kanawai i kauia e pepehi ana i ke ola kekahi kanaka? Aole loa he waiwai.

         O ka Ripubalika Kuokoa, oia ka makemake o kekahi poe, no ka ike aole he alanui e hiki hou ai ka Moi maluna o ka nohoalii.  a ke huli mai nei ka poe puni alii a kokua i ka Ripubalika Kuokoa, i hoko ka lahui i Persidena alaila e puka ana lakou, no ka mwa, he lili oihana ka manao  ana pela, aole nae he ike aku ia mua i ka hopena awaawa e hiki mai ana. O ko makou ike aole loa e hiki ia Aupuni Ripubalika ke kukuluia ma Hawaii nei. O ke kumu, ua nui a lehulehu na ano lahui like ole i kmo iloko o kakou nei, e noho ana na manao lili iloko o kela a me keia lahui, no ka mea, ua ike ia keia manao i keia wa mawaena o na lahui a pau e noho nei me kakou. O ke Kau Ahaolelo o 1892 i hala iho nei, oia ka hoike oiaio loa a me ka punana i noho ai o ka lili ma ke ano o ka ili mawaena o na lunamakaaianana Hawaii. O ka hopena oiaio, e ulu mai ana ka haunaele kuloko iloko nei o ka aina a e poino ana ka lehulehu a me ka waiwai o na poe kuonoono iloko nei o ka aina, a o ka hookamaka no ia o kekahi mau mana aupuni e ae e lele mai a kaili ae i ke kuokoa o ko kakou aiana, ina paha o Farani, Beritania, Geremania, a ol Ianpana paha, no ka mea, aole e hiki ia kakou ke malama i ke kuokoa o ko kakou aina. Nolaila, o ka mana aupuni Moi a me ke aupuni Ripubalika. he mau mana no ia e lilo kaokoa aku, aole i iki ka lahui i keia mea, aka, o makou ka i ike a hoomaopopo, a o ia ike oia ka makou e hoonauuao aku nei i ka lahui e paakiki ana oukou i ka aloha i ka Moi, i ka aina a me ka lahui. aka, e hiki mai ana ka hora, ka la a me ka makahiki e lawe lima bui ia ae ai ko kakou  aina me ka ae ole ia aku, a oia ananei ko oukou wa e ike aai he have okoa ke w@ ana maluna o ka paha hae Hawaii nei.

         O keia ike o makou i ke k@ lanalana o ke aupuni. Moi me ke aupuni Ripubalika manao ia nei, aole o makou makemake e kokua i k@kani ia mau hooponopono aupuni. O ka makou aupuni i makemake ai, oia ka hoohui aupuni me Amerika Huipuia i loaa ka mana aupuni koikoi @ nana e malama ia kakou, ao he enemi  kuloko e lauakila aole hoi he enemi kuwaho e hoohaunaele  mai. A ina he aupuni Moi a Repubalika Kuokoa e paa ana ke dala aole komo mai iloko nei o ka aina oiai he kulanalana wale, a in a e hui me ka makou aupuni e makemake nei. alaila, e kaheawai no ke dala iloko nei ka aina, pau ka pilikia.

 

Hookuleana hou na Hawaii!

Ku i ko Oukou Mau Aina

 A Al. Hoi e na Hawaii i keia wa Maikai!

         Auhea oukou e ko makou mai hoahanau Hawaii i nele i na aina, na hale a me na home ole? E ala mai a hoolohe i ka makou e olelo aku nei, a na makou e imi aku i ka oukou mau mau pomaikai a me ko ka oukou mau kamalii.

         MA KE KOAKOA O MARAKI 11 hala, aoao elua, ua hoolahi aku makou i ko makou mau manao  e imii loaa on a mau home no oukou me ko kakou mau hoahanau a me @ kaikuahine. E huli aku i ka @@ kou mau pepa o ka la 11 o Maraki  heluhelu kou i ho i ka manao ma ka aoao elua malalo o ke poo "ka Home Hookuonoono." Na H. M. manao i kakau, a ua puka me ma ka olelo haole iloko o ka nupepa puka malama Planters Mothly. na haole a pau i heluhelu ma ka olelo Enelani a me na kanaka m@@ a pau i heluhelu ma ka olelo Hawaii , i ua manao la, ke olelo @@ lakou, he manao waiwai loa kela- no ka mea ua like no ia ana me ka Kamehameha III. i hana ai o kona lahui. Eia na huaolelo ao nui a waiwai i kahakaha ia ma o inanao la, penei:

         1. E haawi ia i ke poo o kela a me @ ohana Hawaii maoli in a paha he kane a wahina ia i nele i keia wa i ka home, a o ha@  ia i kela a me keia kane i kupono i ke @@@ balota i nele i ka aina i keia wa, in a ka @@ hele ana i elima a iwakalua paha eka @@ kuleana.

         2. O keia mau kuleana hookuonoono hookaawale ia mai no ia wai na wahi @@ wale o ua aina leialii a ma kahi pu i hoolimalima ia ke ne mai ka mea nana hoomlimalima oini oia e noho ana makou ua aina la ana i noho  hoolimalima ai.

         3. E haawi ia no keia aina i mea @a kuleana la nona a me kona mau hoo@@@ kona mau hooiliua ke kuai a haawi wa aku paha i ua aina nei la hai.

         4. Ina i ka wa e pau ai ka noho ia ana ua aina hookuleana la, a i nele paha  @ hooiliua ole ma ke kanawai a agena paha hoi hou no ua aina la i ke aupuni e like a ka wa i haawi  ia aku ai, a e lilo i @@ aupuni.

         E hoolohe mai, olai makou e k@ mailio aku ana no ka mea pono hana aku ai i keia manawa i loa ai i kela a me keia mea pakahi oe kuleana aina, no ka mea ke ole mai nei ka poe a pau i paulehia l@ mea a pau e noil la nei e hoohui  ia aku ana kakou.

         E hoouna mai kela a me keia p@ ohana kane a wahine i nele i @ aina a me ka home ole ma ke loa kai ia makou i kona inoa, ka nui o @ makahiki , kahi e noho ai, ka n@ o na keiki a moopuna paha. Peo@ e kakau mai ai:

         "Owai kekahi i heluhelu i ka hoopii no ka mea e pili ana i o Home Hookuonoono, a no koʻu nei i ka aina ole ke makemake nei ke Aupuni e hoolako mai me oe home.

         O koʻu inoa, o -----

         Ke nono nei au ma ----

         He wahine kaʻu. (aole paha)

         Kaʻu mau keiki, he ----

         He---- e ola nei a he ---- i mak@

         E opiopi i kay pane a hookomo iloko o wa wahi leta, a kakau ia mawaho, penei:

        

         Oihana Hookuleana Aina.

                            Nupepa KUOKOA,

                                               Honolulu.

 

         E malama ana makou i papa ine o ka poe a pau i makemake i ku@@ ana aina a i palapala mai ia makou a na makou e noi i ke Aupuni hoi e ae mai i ka oukou noi a i loaa a on a kuleana aina me ona home.

         E ala mai e na Hawaii a e imi keia mea maikai no lakou iho a ma ka oukou mau keiki.