Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 16, 22 April 1893 — HE "RIPUBALIKA KUOKOA " [ARTICLE]

HE "RIPUBALIKA KUOKOA "

Ka R. W. Wilikoki mea e imi nei ma ka Liberala. Ua haalele i ka aoao hoohui ka mea ana i kokua ai i na la i hala, a ua lilo niamuli o ka manao o Akepoka ma, oia i Aupnni Kuokoa o Hawaii nei, me ke koho balota i na Luna aupuni o na kanaka a jpau. Ua hai lea mai nei ia makou kekahi mea pili ia Wilikoki i

ke kuinu oiaio o kona kue i ke Anpuni Kuikawa a me ka aoao hoohui, uo ka haawi ole ia iaia o ka oihana Lunakoa mii, a lilo ia Sopen ma ka olelo a kekahi poe. no ka loaa ole o ka oihana Luna Dute nui. Aka, aole makoii e nieniele nai ana i ke kumu o kona luli waie i o ianei. E noonoo kakou no ka pono a me ka pono oie o kela mea, he Bipubaiika Kuokoa. I a pono e hoomaopopo niua ko makon poe heluhelu a pau. ma ke ano Ripubalika wale no na Aupuni Moknama a pau malalo o ke A'«puni Lahui o Amerika Huipuia. he 44 o ia poe mokuaina. Pela no hoi ma na Teritori a pau. koe wale no kekahi mau aina hupo o na kan.ika e iike me Alaska. Ile mea maopopo no, ina e hoohui ia o Hawaii ma ke ano Teritori. e loaa ana iaia ke aupuni Kipuhalika. me ke koho balota kaulikeo naHawaii ame na haole. Eia wale no. e hoomaha iki ia ana ke koho ana i na luna aupuni a pau ka hoolala ana i na hana e ke Aupuni Laliui: aoheliuliu. e hapai hou ia ke koho balota ana ma ke ano Ripubalika, a ma ia ano e hoomau aku ai a hiki i ka wa e lawa ai na kanaka no ka lilo ana i mokuaiua no ka hui.

Eia ka hewa o ka Kipuhalika Kuokoa, 1 maopopo lea i ka poe noonoo a pau. 0 ke kuokoa, he niea hiki ole loa kela. Ua nui na niea e nana mai nei ia Hawaii, a e kali nei i ka wa kupono e popoi mai ai a hao. Nolaila, hookahi wale no mea e pono ai, e komo o Hawaii malalo iho ō ka malu oluolu o kekahi makamaka nui, oia o Amei'ika. Ina nae e hoole mai o Amenka, aohe oua makemake ia Hawaii, alaila, na Beritania nui e lawe a hooinalu. Eia nae, ina malalo o Beritaniaj alaila. aole e llipnbalika ana. 0 kekahi hemahema nui o ko Hawaii noho Ripubalika Kuokoa ana, oia no kēia. No ka lehulehu o na lahui ma Hawaii nei, e mokuahana loa ana ke noho kuokon. E aumeume ino ana na Pake, na lapana, na Pukiki, na haole e ae a me na Hawaii, e lili wale ana kekahi me kekahi. Ina nae e noho pu ana malalo o ka malu mana nui o Amerika, alaila, pau ka mokuahana. 0 keia mea o ke kuokoa a Akepoka a me Wilikoki e kuliikuhi nei, he moana kupikipikio ia me na makani puahiohio ino. 0 ka hoohui, oia ke awa lai o ka pomaikai a me ka maluhia. Ke olelo nei o Lihemla, ua make ka hana lioohni. Ile olelo lapuwale loa kela. Ke ola nei no me ka ikaika loa. Aolie liulin e hooko ia ana. Oia ka Komisina Blount hana nui i hele mai nei e hooponopono. Ke liuli nei oia i na aoao a pau e pono! ai ka hana hoohui. Aohe liuliu, e paa ana kela kuikahi liooliui. Pela na ouli a pau o ka manawa. He wahahee walo na olelo a pau e hoole ana i ka ikaika o ka aoao hoohui. Mai hiiinai aku kanaka i ua mau olelo wahahee la, a hoka wale e like me kela mau olelo hoohoka wale no ka hoihoi ia o ka Moi.