Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 16, 22 April 1893 — Halawai Makaainana ma Wananalua Hana. [ARTICLE]

Halawai Makaainana ma Wananalua Hana.

ī\la ka Poakahi la 10 o Aperila, ua nialamaia he halawai makaainana nui maloko oka luakini hoolepope o Wananalua, Hana, no ke kumuhana "Hoohuiaina a aole paha." A e like me ku hookiha in ana nolaila, ma ka hora 5 p.m. 0 ua la 'la i oleloia, ua akoakoa ae na keonimana no lakou na iuoa penei: l). Center, Mr. Aur , oach, ( harlie Coo, -I. K. flanuna, W. P. Haia T. Allen, l). Toomev, J. I'. Sylva. S. W. Kaai, l>. K. Kawaiaea, »J. 11. S. Kale<>, L. K. Kakaui, M. H. Houiei' a me kekahi pue eae nni ia halawai no lakou ka huiua i hiki aku ika haueii a oi. Ua lawe ae o »1. P. Svlva i ka hoomalu ana oke anaina no ka man;r,va, a ua kamailio inai oia, oka hana i kaheaia ai o keia auaiua e akoakoa mai. oia uo ka noonoo ana no na mea v pili aua i ko kakou kulaua aupuni, uo ka hooluii ame ka ole. Aka. mamua o ko kakou kamailio ana, he mea pono e kohoia i Lunahoomalu, a mahope ona hoopaapaa ana, ua waiho mai la oia i ka inoa o .). K. Kalama a hooholoia. Oiai ka Lunahoomalu J. K. Kalama ma kona nolio, na haawi mai la oia i kona hoomaikai i ke anaina, me ka olelo ana, ke haawi akn nei au 1 ko'u malialo i keia anaina no ko koho ana mai ia'u i Lunahoomalu no oukou.

No ka nele o ka lumilioonialu i ka liana ole ma kona pakaukau, noiaila, ua kaheaia niai o J. I\ Sylva e hele aku e hai i kona manao. a no ka mea hoi oia ka mea i ike i ka haua 0 keia halawai. ia ku mai la o Sylva a olelo nuii ia: *'() ka hana uui wale no i kaheaia ai o keia halawai, no ka mea no ia e pili ana i ko kakou kulana aupuiii. 110 ka mea. ke lohe nei an i kekahi poe e oleio ana, ina e hoohui ia o Hawaii nei me Amerika, alaiia. lilo ua aina o kakou, a lioi ua kanaka i kunhiwi: aolo iieiu ka mea O Uo kakou kulaiLi i keia mnnawa, he Anpum Kuikawa no ia, ua loaa mai keia mamuli o ko ka Moiwahiiui kauoha aua 1 kona aha kuhina e kakauinou maialo o kekahi kuunikauawai hou, aka, o ka hopena nae ua kahuii ke Aupnni Moi a iie Aupuni Kuikawa i keia nmuawa. I ka mauawa i ku ae ai o koia aupuni hou, ua koho ia ona mau komisina e hele aku i Amenka no ka hoohoio pono aua i ku iakou hana, a ua koho pu iiō hoi ka Moiwahine uo koua aoao kekalii, a ke ku uei keia uiau mea elua o ke Auponi Moi a uie ke Aupuni Kuikawa, Aka, aole au e

hookikina aku ana ia «>nkou ma ke Aupam Moi a ine ke Aupuni Kuikawa. e n<x»uoo pu iho kakou i ke kupono r» ka hoohuiaiia. Ke hoakaka aku uei au ia onkou. oia keia: Elua mea ano nui, o ka State (iik> kuaiua) a me ke Territorv (panalaau) a ke niakemake ne-i kekahi {w «» kakou e hoohui; alaila e hoohui kakou ma ke auo hea? O ka teritori, ua kaa na Ameiika e koho mai na luna aupuni a ine ka hana ana i ko kakou man kanawai. E hoikeike hou aku au ia oukou. o ka loaa nui o ko kakou aupuni i ka inanawa i hala. mailoko mai o ka oihana mahiai. e like me na mahiko. a ina e pan na mahiko. heaha la ko kakou pono, hoi hou aku anei kakou ihope e like me ka mauawa i hala ka hume i ka malo ? Nolaila, he mea pono ia kakou ke noonoo pouo. a ke hoopau nei au i ka'u kamailio ana maanei. [Hehihehiia]

Mai ka mua a ka hope o kana kamailio aua, aole i lohe ia aku e kakoo inai ana oia ma kekahi aoao. a o ka aoao hea la kona eku ai. Hoomanao pu ae la no hoi au me ka miuoaka ana iho, nawai ana la e kakau ka moolelo o keia halawai. a he hemahema nui loa keia. Kahea mai la ka lunahoouialu ia W. P. Haia ina he manao konn. Nolaila, ua ku ae la oia, a walii ana i olelo mai ui,—Aoleau i hele mai nei i keia po i mea haioielo. i hele mai nei au e nana ī na hana o keia halawai. aka uo ke kono ia mai, nolaila. ke lioike aku nei au i ko'u uianao. Eia. iloko nei o keia anaiua ko'u haku inii ka hana, a malia o ehaeha mai paha oia i kekahi mau olelo mai ia'u aku, aka o ko'u inanao no ia. He makemake au e loaa ona aupuni hooponopono kaulike, aole hoi o ka lili oihana. Ua oleloia aenei k e an o o k e aup u n i toritori i Amei'ika no e hanaia ai ko kakou mau kanawai, a lioouohoia mai na luna aupuni. 0 kela ka mea a'u e makemake ole nei, aka e kakoo ana au i Aupimi Ripuhalika Kuokoa e like nie ke Aupimi Kuikawa e ku nei. [Hehihehiia.] Kahea mai ka luuahoomalu ia J. K. Hanuiia. Ua ku ae oia a olelo mai la, o ke Aupuni Moi ua. pan ia, ame ka liana nui kakou e hoihoi hou ae ai 1 ka Moiwahine, me na pu a me na pahi, aole' nae kakou i ike i ke ki pu ana, nolaila, mai lawe hou mai kakou a uoonoo i ke aupuni Moi, ua make oia a he kupapau maopopo. a e pono kakou e noouoo maluuii o ke kahua hea la ko kakou aupuni e ku ai. Ke kokua uei au i ka niea i olelo ia iho nei, e loaa ona hooponopono aupuni kaulike. oia hoi i Aupuui Hipnb;ilika Kuokoa, e like me ko Aupuni Kuikawa e ku uei, aole he mea nana e e hoonauaue, nolaila. e lokahi kakou e hoohui i aupuni Ripuhalika Kuokoa. Mai ae kakou i aupuui teritori, o nele kakou i ka pono koho ole. Ua uwe pu mai oia uo kona nele i ka aiua ole, ua pau i ka mahiko. Pau kana, ua kaheaia mai la 08. W. Kaai, a walii ana i pane mai ai—o ko kakou aupuni he aupuni Moi ia, ua hookiuuuia uiai ia Papa a me Wakea, a hiki i ka inanawa 1 pau aku la, he mau alii ko kakou mai ka po mai a he aimoku hoi. Eia ko'u mau hoa ke olelo uei e hoohui i aupuni Hipuhalika Kuokoa, aka, no*u iho ua makomake au i aupuni Moi ko kakou, no ka mea ua hanauia uuii au iluna o keia aina, he Hawaii ko'u mau makua a e make aiui no au iluua t> keia aiua, a pela aku. Ua hoopauee ka halawai a noho hon i ka Poaono la 15: Kauiki.