Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 17, 29 April 1893 — Page 3

Page PDF (2.14 MB)

This text was transcribed by:  Kalen Chong
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

UI ALAHAI ME AINA O OAHU

MANAWA HOLO

Mahope aku o Okatoba 1, 1892,

 

NA KAA AHI

 

@ intire article unreadable

 

HOU HAWAII

            ho pau la o Ernest Throm o ule @ nui o Honolulu nei, a @ la aku o Mr. La Kenake ma hi.

            I keia hope aku, o na dal e la ia no na koina o na aha hookolo, ma ke gula wale no o pika huipuia.

            @ hookohu la aku o George N. @ox i makai nui no ka mokupuni Kauai, ma kahi o Samuel W. @ ox i waiho mai.

            wehe ae nei o Mr. W. A. @ keena lolo nona, ala hoko o kena lolo o W. O. Kamika ma @ papu. Malaila oia e loaa ai poe uluau lala.

            Ahoouna aku ka oihana lela nui @oolulu nei no ko na aina e ma@ o ka mokuahi Australia o ka holu nei, la 11, 017 mau lela a @,716 mau nupepa.

            hoomau la aku ana ka malama @ ka Pea Katolika i hoau mua mauka o kalihi a holopno ole @a ua, maloko o ka halepaikau manamana i keia ahiahi Poaono.

            @a hiu aku ka mokupea Chas. F. @ker i ka la 16 o aperila mai @ aku no kapalakiko, la 2, 995, @ mau paona kopaa, no lakou ke @aukuai i koho la he $101,978.10.

            @a nee aku nei ke keena Oihana @ Ahuhui Hoohuiaina nui o ke @uakauhale nei, a aia maluna oi ae o ka halekuai o Pikela o na huina Alanui Papu a me @ele.

            haalele iho ana ka mokukaua Erika Mohieau ia Honolulu nei i Poakahi ae a holo aku a o ke Beheri@ me ke kipa mua ana @ Kapalakiko mamua o kona ana i ka akau.

            @ hele aku ke Komiaina Ame@ Bl@unt i ka Poakahi nei e ike i @wahine i pau ma Wasinetona @e, mamuli o ka lohe ia o ka leo @ hoohalahala i ka hiki ole e @ ke Komisina.

            @a hookokula iho nei o Walkter @dy, ke k@ kauolelo hoopau hihia @nui i hope makai nui no mokupuni o Hawaii, a e hakaa ana kena wahi ma Honolulu ana kekahi e hoopiha aku.

            @ Keia mau lono lauahea hoo@ @ana e wawalo ia mau nei: @ P. Hastings, Kanikela Ha@, Kapalakiko, George Strate@, malama hale papaa oihana @ J. A. Law, malama buke ma @ Oliver Stillman.

            @hope koke iho o ka hora 12 ehea Peakolu nei, ua niau aku @hi Australia e hoi no ka@ me 111 mau ohua oneku a me waiwai Hawaii no lakou ke kukuai i koho ia he $67,024.

            Ke koi mai nei na pukiki o kiea anakauhale, e ike ia aku ko la@ mau hookauwa ana no ke kuhana hoohuiaina, oiai, o lakou kahi poe i komo nui e kokua i ke kalu ana i ke aupuni e ka nei no ake e loaa on a aupuni onipaa.

            @amuli o ke ohohia loa ia o ke @ Moiwahiue  Pua" a na kaikamahine o ke kula o kawalahao a ka poe mawaho nei i haawai mawalea wale i ko lakou mau hoo@wa ana no la wele, ua noi hou lakou ehaawi hou i po loa, a ua lakou ke mele hou.

            @a ka mokuahi "Australia" o poakulu nei i holo aku ai o Ed@ Hopkins no Amerika huipuia ka hoolala ana i ka mea kupono hiki ai ke lawr hele ia aku ka Pu@ Puhi Ohe. A maluna aku u ka Australia o keia malama aku e kau @u @i lakou a holo aku.

            Ua wehe io ia ka aha mele nui @a ka luakini o kawaihao no ka @ao a me ka pomaikai o ke kula @ikamahine. O keia kekahi o na @ mele maukai loa i wehe ia ma Honolulu nei, nui na haole i hele @ ke aloha no i keia Lahui. Au@ ka hoi ka poe aloha lahui?

            E hoau mua ia aka ana ka hooka@ o ka ogana hou loa o ka luakini kaukeano i ke ahiahi poaono nei haloko no o ka halepule hou, kihi na huina alanui Kikeke a me Be@aula. Ua kono la na papa himeni @ na ekalsia o Kawalahao a me ka@makapili a me ke Aunina Alua o ka ekalesia Bihope e hui pu mai me ko kaukeano papa himeni ma ia po, a ua ae ma lakou a pau.

            Ua @ kipa aku @a lala e ka Aha kuka o ke Aupuni e ike i ke Kemiaina America B@ount i ka Poaha nei, a ua kukai olelo @luolu pu lakou.

            Ke upu ia aku nei. e holo wai ana ka mokukaua hao Amerika Atlanta i Honolulu nei i keia Sepatemaha ae i hookuu ia aku ai ka mokukaua Bosetona e hoi e hoomaha.

            I ka hora 7:30 o ke ahiahi Poaha nei, Aperila 27, maloko o ka luakini o kawaiahao imua o ke anaina nui, ua awaialulu ia e Rev. H. H. Parker o Mr. H. Davison o Honolulu nei me Miss Mary Kawahahee o ka "ua lani haahaa" a haumana o ke Kula Humuhumu o Kawaiahao malalo o Miss Carpenter.

            Nui ke mahalo o Kauka Bowen ka mea kakau o ka nupepa "World" o nu Ioka i holo makaikai mai nei ia Hawaii, la President Dale. Eia kana mau huaolelo ponoi: "Ua po maikai loa oukou i ka loua ana" Dole in a ke poo o ke aupuni ma ke akahele a me ke kupia." Ma kona makaikai nui ana i na poui kalalaina o Europa, a aole he nui o ka poe i halawai me ia i oi ae mamua o Dole.

            I ke kakahiaka nui Poakolu nei, us komo mai la ka mokukaua Amerika Adamu iloko nei o ke awa he 14 na la holo mai Kapalakiko mai. Ua holo mai oia e pani ma ko Mohican wahi. oiai e hoouna ia aku ana oia i Kai Beherina. Ua lawe pu mai oia i na lako no ka mokukaua Bosetona a me on a mau kanaka hou. I ka Poakahi nei, ua kipa ae ke Kapena a me na Aliimoku o ka Adamu e ike i ka Peresidena Dole o ke Aupuni Kuikawa.

            Mamuli o na hana ino a ka Holomua, eia ke kau ia mai nei he kanawai e kou ana e waiho ia aku ma ke Keena Kalaiaina Ka inoa o ka nupepa. ka inoa a me na wahi noho o na poe nana e pai ana i ka pepa, na inoa a me na wahi noho o ka lunahooponopono a mau lunahooponopono paha, na inoa a me na wahi noho o noho o na on a, me ka helehelena o ka hale kahi e pai ia ai a hoopuka mai i ka nupepa E hoohiki ia kela palapala hoike e kekahi kanaka koikoi i hilinai ia ai pili i ka nupepa.

            Ma ka mokuahi "Australia" i kukini aku ai i ka Poakahi, i haalele mai ai o Mr. George H. Paris, ka puuku nui o ka halepai Gazette (Kuokoa), e alo ana i na ale hanupanupa o ka Pakipika a kapalulu loa aku i ka "Ipuka Gula." Mailaila aku, e kau ana maluna o ka lio hao a kakele loa aku no ka hoikeike nui ma Kikako, ka ilina a ko ke ao nei e akoakoa ai no ka makaikai ana i na luhiehu a ko ka honua i houluna luheihu a ko ka honua i houluulu ai ma kahi hookahi. A ke lana nei ko makou manao, iaia e komo ai iloko o na huleelua o na alahele, na anaina kanaka hewa i ka wai a me na wahi pana, aole oia e poina ana i ka hoouna mai i na mea hou i ke KUOKOA, a e moonuanua mai hoi i ko makou mau kolamu. E hahai la kana huakai e ka oluolu a me ka holomua a hoohiki hou i ka home oiwi mokupuni. Aloha a nui!

KAU KINIPOPO MA HONOLULU.

            E wehe ia ana ka paani mua loa o ke kau 1893 ma ke kahua o ka Hui ma makiki, ma ka hopa 3:30 auina la Poaono, Aperila 29, e na puali Hawaii a me Crescent. Eia malalo iho na poe e komo ana i ka paani ana o na puali a elua:

 

HAWAII.                   KULANA.                  CRE@.          

 

T. Pryou                      Hopa Popo                  Chan Wilder

W.F.k Kane                 Nou popo                    Geo. Augus

Chris Willis                 Pahu 1                         J. Soper

J. A. Thompson           Pahu 2                         W. Wilder

P. Divies                      Pahu 3                         P. Lishman

D. Hert                        Hopa pokule                D. Ross

F. Woods                    Kahua Akau                V. Thrum

Kalaulauaole               Kah. Waena                H. Wodehonde

E. Holt                                    Kahua Hema               Chris Holt

 

NO KE KORELA.

            Ke hoikeia mai nei, e laha hou ana ka ma'i korela ma Rusia i keia makahiki. He lehulehu loa na kanaka i make ma Rusia i kela ma'i i ka makahiki i hala, a mailaila 'ku i laha ai i Germania a me Farani. I keia wa, ua hele a akamai loa ka ike i ke kiuni ana a me ka hoopio ana i na ma'i luku i hele a ino loa ka make i na au i hala. Aia no kekahi hana nui ma ka hookaawale ana i ka poe ma'i a me ka poe i launa aku me na ma'i, e like me ka mea e hana ia nei ma kahakaaulana. O ka hoohaumia kekahi i na kulanakauhale a me na mea a pau e hoohaumia ai i ka wai e inu o na kanaka. Nolaila, ke hoomakaukau ia nei kela mai hana ma Amerika me ka makaala loa e pale aku ai i kela ma'i korela. Ina e laha kela korela ma ka aina, alaila e makau loa ana na kanaka i ke kaahele. O ka hoikeike nui ma Kikako, e makau loa ana na kanaka i ka hele ilaila, ke laha kela ma'i ma ka aina.

 

Kue ka Bihopa Wills me kona Ekalesia

(kakaua e hou A. S. Hartwell)

Aole au e i aku ana he ninau akea keia: no ka mea, o ka hoohuiaina ko kakou puu oioina oiaio, a oia hoi ko kakou ake nui a me ka hua oiaio e hoea mai ana mamuli o keia mana Aupuni e ku nei o kakou. Aka, oiai hoi ua nonoi ai mai au e hoakaka aku maluna o na hoihiona o ia mea he Aupuni Ripubalika Kuokoa, nolaila ke hooko nei au pela:

            O Hawaii me kona heluna kanaka i aneane e hiki ma kahi o 100,000, ua uuku haalele loa kela e hiki ai no kekahi Ripubalika Kuokoa. Ua loihi loa na kau o ko kakou noho hoopilihua wale ia ana, a aole hoi e emi iho ana kela mau hana hewa ma o ka Ripubalika Kuokoa la, malalo iho o ko ka noho ana Aupuni Moi. Oiai he oi aku ka emi iho o ko kakou heluna kanaka malalo iho o kekahi o na kalanakauhale o ka papa eha ma Amerika Huipuia, alaila, ma ke ano he Ripubalika Kuokoa, he kumu ia e hoomau ia ai kakou he mea hoomaikeike nui ia, e like hoi me ke keiki uuku iloko o ka lolewawae a me ka pililakeke o kona kupunakane.

            O na oihana lehulehu, na buro a me na oihana e ae, e like ana no ko lakou makemakeia no ke Aupuni Ripubalika mana Kuokoa uuku a nui paha.

            Oiai hoi ma ke ano tetritori a mokuaina paha, e hiki pono ana no o Hawaii me on a Kiaaina, a nona hoi ua ukali a me na luna aha kuka i uku ole ia, a ua lawa pono hoi ia i ka malama ana i ka hanohano a me ka ihiihi i makemake ia.

            Na ke Aupuni o Amerika Huipuia e hoolako mai i na uku o na luna Dute, na Luna Leta, Loio Mokuauna a me ka Hamuku. Aole hoi he mau keena oihana nui Kuhina o ko na Aina E, Kuhiua Kalaiaina, Kuhina Waiwai a Loio Kuhina paha. O ka hooponopono ia ana o ia mau oihana a pau, e hiki loa ana me ka maalahi ke lawelawe ia e na kakauolelo malalo o ke kauoha a me ke kuhi ana a ke Kiaaina a me ka Lono Mokuaaina o Amerika Huipuia.

            He hookoe nui loa ana mai keia i ke dala, a pela pu hoi me na oihana nui lehulehu waiwai ole. Aole he Aupuni i oi aku ka hookaumaha wale ia me na oihana waiwai ole mamua aku o Aigupita, a hiki wale i ko Enelani lawe ana ae, akahi no a maikai ae, a ua ukali aku hoi o Hawaii mahope o kona meheu, nolaila he hupo wale no ka hoomau ana aku pela.

            Ma ke ano he Ripubalika Kuokoa, e lilo ana ia i paledaiko no ka poe ako oihana a me ka poe maalea. Aole o na kanaka wale ke komo mai ana ma ke koho balota ana, aka, o na Iapana a me na Pake pu mai ana kekahi, a aole hoi e nele ke koi ikaika mai o na Aupuni o ia lahui no ia mea, a ua loaa hoi ka ikaika i kela mau Aupuni e nele ole ai ke ko o kela koi. Oia hoi kekahi o na haua i kupono na Amerika Huipuia me kona heluna kanaka malamalama he kanaono miliona e hakoko ai maluna o na tau@ani kakaikahi o na Pake. He mea okoa loa, a he hopena okoa hoi ke loaa mai ana na kauaka Hawaii a me na Haole ili keokeo ma Hawaii nei e hui lokahi ae ana a kue aku i kela mana koho mai o na Pake o ka heluna like a oi aku paha. O ka hopena maoli nae e hoea mai ana, he Mana Hoomalu Euelani, Amerika, a i ole, he Panalaau paha no Asia, aole hoi o kakou makemake i kekahi o ia mea.

            Ua oleloia ae ua hiki no ke loaa ia kakou na Pake limahana ma ke ano he Ripubalika Kuakoa aka aole uae e loaa in a e @ ia aku ana me Amerika Huipuia. O ka mua ma ka olelo ana ae i keia manao kua in a hoi he manao, alaila he ku ole i ka maikai me ka hiehie mai kekahi Hawau mau a mai kekahi kanaka nele. a mai kekahi kanaka hana paha ka poe hoi e kaukai ana i koua pomaikai mai na uku hooiimaiima kiekie paha o ka aina.

            Aka aole kela he kue uaauao mai ka aoao mai o ka poe waiwai a mai ka pono mai paha o ka poe mahiai.

            He pulama mau o Amerika Huipuia i kona poe hana akamai. I haule ka aoao Ripubalika wahi a ka olelo, ua malama mailani loa ia aoao ia lakou. He wa no nae a kakou e ike aku ai i ka manawa a ke Demokarata e hoopili pu aku ai ia lakou i kuono. Aka, no na oihana mahiai ko a raiki paha, aole no he kanalua ana e pau ana no na on a oia mau mahinaai i ke kapae ia ma kahi e. He like no a like kela mau aoao kalai Aupuni ma Amerika Huipuia i ka noii ana e malin ia mai e na balota a ka poe mahiai.

            Ma ke ano hoohuiaina e loaa like ana i na hua o ka oihana mahiai ma Hawaii nei ka pulama ia ana, a me na hiona like o ke poho me ka mea i loaa i na wahi e aku o Amerika Huipuia.

            Aka. o ke kumu nae i akenui loa ia ai o ka hoohuiaina a kue ia ai hoi ke kulana Ripubalika Kuokoa maoli oia keia, o ke kulana kupaa, oni ole a ikaika o ke Aupuni o Amerika Huipuia, e loaa ana hoi ia Hawaii ka pomaikai nui o ka maluhia, holomua a me ka noho ana hauoli, a oiai hoi ma ke ano he Ripubalika Kuokoa, e ulu mau ana na haunaele, kuee, mokuahana a me ke kulauainaa mau, ke kumu hoi nana e akeakea aku i na hana hoohoihoi. a hookaia a hoopau i ke komo ana mai o ke dala, a ma ia mea hoi, e kaa ai ka aina iloko o na lima o kekahi Europa a Asia paha, ka mea o laua e makemake mai ana.

            E hoea mai ana ka lako a nui a me ka maluhia a luakaha iho maanei ma ka hoohui aina.

            O ke kaua a me ka hune na poino o ke Aupuni Ripubalika Kuokoa.

 

KULA SABATI.

            II 6 mei 7. Ka pouo o ka haipule. Na Solomona 3:1-24.

E          KUU keiki, mai haalele oe i ko'u kaua wai,

            E waiho hoi i ka'u mau kauoha ma kou naau.

2          No ka mea, oia ka mea e nui ai na laa me na makahiki o kou ola ana,

            A o ka malu hui e haawaiia ia oe.

3          I ole e haalele ia oe ka lokowaikai a me ke aloha;

            E hawele ia mau mea ma kou a i:

            E kakou hoi ma ka papa o ka naau.

4          Pela e loaa ai ka lokomaikai a me ka ike oiaio;

            Imua o Ieho@ a me na kanaka;

5          E paulele ia Iehova me kou naau a pau:

            Mai hiliuai hoi ma kou naauao iho.

6          Ma kou aoao a pau iaia no oe e nana aku ai,

            A nana no e hoopololei i kou hele ana.

7          Mai boakamai oe ma kou manao iho;

            E makau ia Iehova a e haalele i ka hewa

8          Oia ke ola no kou mau olona

             A me ka lolo no kou mau iwi.

9          E hoonani ia Iehova ma kou waiwai,

            A me na hui mua o na me@ a pau i loa ai ia oe;

10        Alaila, e hoopihaia kou waihona waiwai a hu,

            E hu ne kau mau mea kaomi waina i ka waina hou.

11        E kuu keiki, mai hoole oe i ke ao ia mai e Iehova;

            Mai pauho oe i kona hooponopono ana mai,

12        No ka mea, o ka mea a Iehova i aloha ni oia kana i paipai mai,

            Me he makua ia i ke keiki ana i makemake ai.

13        Pomaikai ke kanaka ke loaa iaia ka naauao

            A o ke kanaka hoi i makaukau i ka ike.

14        No ka wea, ua oi aka ka waiwai o ia mea mamua o ke kala.

            A o ke kuai ana hoi mamua o ke gula.

15        Aia ma kona lima akau ka loihi o na la:

            A wa kona lima hema ka waiwai a me ka hanohano.

17        O kona mau aoao, he mau aoao oluolu no,

            Ua pau hoi kona mau alanui i ka malahia.

18        Oia ka laau o ke ola no ka poe e hoopia ana iaia,

            Pomaikai hoi ka mea e apo ana iaia.

19        Ma ke akamai i hookumu iho ai o leho waika honua;

            A ma ka ike i kau ai i ka lani.

20        Ma kona ike hoi i wawahiia ai ia @ hi hohono,

            A ninini mai no na ao i ka ua.

21        E kuu keikie, mai hulie aku kou mau waka;

            E hoopaa i ka naauao a me ka ike.

22        He ola no ia no kou uhane,

            He hanohano no ia i kou a i.

23        Alaila, e hele makau ole oe ma kou ala,

            A o kua wawae hoi, nole ia e palaha.

24        I kou moe ana, aole oe e makau,

            E moe iho no oe, a e oluole koa hiamoe ana.

Manao Nui.

            E pono e imi i ke ano haipule maoli i ka wa opio.

Pauku Gula.

            Na Solomona 3:5. E paulele ia Iehova me kou naau a pau; mai hilinai hoi ma kou naauao iho.

Olelo Hoakaka.

            Ma na mokuna mua o na olele noeau a Solomona, na hoike ia ke ano waiwai o ka naauao. Ua hoike ia na pomaikai o ka poe imi naauao a me na poino o na kanaka in a paha e hookuli ana lakou i na olelo ao o ka naauao. O keia naauao oia no ka ike maoli ana i na mauao o ke Akua e lili ana ia kakou.

            11 Hoole-hookuli, malama ole, pauaho, manaka, nunuha. 12 Aloha-pai-pai, peia no ka olelo ao ma Seio na 19@. @ Loea--mamuii o ka huli mau ana. @ Momi--o ka naauao oia no ka momi moka@ loa, mataio 13:46 16 @ he mea holina, aka me. me na ua wai he nui loa e loaa ai ia kakou ka naauaa 1@ Laau--oia paha ke kumu laau a Adama i haalelo ai ma Edena. @ Akamai @ ia ma ke ano piha pono ma ka moku@ S. 20 Wawahila--a puka na waipuna. 22 Ola--ma ke ana kupono Ina, aole o ka hana wale no, aka nae, o na pomaikai mamuli o na @ ma maikai. hanohano--no ka moe oe hilahila ka hewa, he poino no @, a he naaupo nui. 23 Makau--o ka huao ka naaupo keia, oiai o ka naauao oia ke keiki a ka malamalama.

 

He Mau Niele.

            I. Ke kuonoono a me ka hanohano, 11-15. Heaha ka Solomon olelo ao i ka poe popilikia. 11 noailona anei ka pilikia no ko ka Akua huhu? O kekahi mau pilikia, he uku hana anei lakou no @ pomaikai aku? Heaha kekahi ma kumu e ae no ka pilikia o ka po imi pono, Kanawailua *:2; He@ 12:11? Owai ka poe i kapaia k. poe pomaikai ma ka Baibala? Hea ha na kumu eha ma na pauku 14. 15, no ke ano maikai ae o ke a@ haipule mamua o ke ano pokeokeo. Ua loaa anei ia oe keia pomaikai: Owai na keiki o ka naanao, Rom 8:14-17? E lilo ana anei na  kanaka i poe naauao ke ole keia hooponopono ana mai ke AKua mai? Ua lawe aku anei ke Akua i wahi po @naikai hiki ole iaia ke panai i ke kahi pomaikai hou ae? Pehea loaa ai ia kakou ka naanao, Halelu 119:2; Malaio 7:7? Heaha ka naauao i olelo ia ma kela mau pauku?

            II. Ka holomua a me ka oluulu 16:20. Heaha na pomaikai a ka naauao e haawi mai ai? Ua hoemi ia anei na hana hewa i ka wa ola? Ua hoemi anei lakou i ka hanohano a me ka oluolu o ke kino? Heaha ka manao ma ka pauku 18? Pehea i hoike ia ai ko ke Akua maauao E alakai ana anei ka naauao ia kakou a hiki i ka pomaikai lani? O aku anei na mea e oluolu ai o ka poe imi naauao mamua o ka poa puni lealea, Ioaue 15:11; Pilipi 4:4. 7; Halelu 84:4-5? Heaha na ano like elima o ka naauao a me ko ka laau o ke ola? Hiki anei ia kakou ke lilo i poe naauao e like me ko ke Akua naauao?

            III. Ke ola mau loa, 21-24. He aha ka Solomona olelo no, pauku 21? Heaha na ano okoa o ka naa ao a me ka ike? Heaha na poma kai e loaa ai i ka poe naauao, pauku 22? He ola loihi anei keia ma ka honua? Pehea e pili ai ka hanohano i ka ai-a? Heaha na pomaikai elua no ka mea naauao i oleloia pauku 23? Heaha ka pomaikai ma ka hiamoe oluolu ana? Heaha ka Paulo olelo e pili ana i ke ano hai pule maoli, Timoteo 4:8 a me 6:6; Heaha na kumu no ke ano oluolu ka huli naauao ana? Heaha ka maluhia i makemake ia? Oi aku anei ka maluhia o ka poe imi naauao mamua o ko na mea e ae, i Pe@ero 1:8? Ua kuhikuhi ia anei na pauku mua o keia haawina Baibala ma ke Kauoha Hou, Hebera 12:5 6? Owai ka poe a Iesu i kapa ai ka poe pomaikai, Mataio 5:3-12? Owai ka mea hiki ke hoonaauao ia kakou, Lakobo 1:5; Epeso 1:7; Kolosa 2:3.

 

Manao Pili.

 

            1. Ua imi anei au i ka pono me ka iini nui ae a oi aku mamua o ka umi oluolu?

            2. Ina paha ua ilihune au imua o na kanaka, he mea waiwai anei @ imua o ke Akua he hooilina pu me Iesu?

            3. Ua paa ko'u manao i ko'u wa opiopio e imi i ka pono.

            4. Ua noi aku anei au i ke Akua e hoonaauao ia'u, aole paha?

            5. Ua loaa anei ia'u na pomaikai o ka mea naauao, in aole paha, he aha na kumu no ka loaa ole ana ia'u?

 

Hoolaha Hooko Moraki.

 

            MAMULI O KEKAHI MANA KUAI I HOIKE ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia mawaena o GEORGE N SHAW o ka aoao mua a me  W H Cornwell o ka aoao elua ma ka la 20 o Okatoba, 1991. I kakou kope ia me ka Huke 182 aoao @ a mamuli o ka uhai ia ana o na ku'au aelike o kela moraki, oia hoi ka uku ole ana o ke kumup@a a me ka ukupanee nolaila. ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana ola ia mana kuai.

            A ke hoolaha hou ia aku nei, ala mahope aku o na pule ekolu mai keia ia aku alaila, e hoolaha la aku na aina i hoike ia me la moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas F Morgan, ma Honolulu, ma ka la 27 o MEI. 18@. @ 12 o la la.

            Ala ma kahi o W. R Kakela na olelo hoakaka no kela mea.

            Hana ia i keia la 27 o Aperila. 1@

                                                W. H. CORNWELL

                                                            Mea Moraki mai.

            Penei na aina i moraki ia:

            1-2 Kuleana maka aina hui o kahana ma kaanapali. Maui> Sila Nui 1166 2673 eka.

            2-1 Kuleana ma ka aina hui o mailepai ma Kaanapali Maui, Sila Nui 1633. 7@ eka.

            3--He apana aina i Walokama, Lahaina, he @ roda ka nui, kuleana @B Pupule.

            4--He apana pe hale i ke Alanui Moi, Leleo i Honolulu. 197 anana kuea. Sila Nui @ kui 4747B ia malekoa.

            (O na apana 3 a me 4 ala malalo o kekahi moraki 3500 la Hiliebrand, buke 131 aoao 171)

@

 

Hoolaha Hooko Moraki.

 

            MAMULI O KEKAHI MANA KUAI I HOIKE  ia malogo o kekahi palapala moraki i @nala mawaena o S KALAUMANO KAALE a me S KAALE kana kane @ o ka aoao mua. a me Edward Fur@ o ka aoao elua, ma ka la 30 Dekemaba, @, I kakae tope ia ma ka buke 113, aoao @, a mamuli o ka uhai ia ana o ua kumu aelike o keia moraki ola boi ka uku olo ia o ke kumupaa a me ka ukupanee: nolaila ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana ola la mana kuai.

            A ke hoolaha hou ia aku nei ala mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila, e hoolaha ia aku na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jes. Y Moregan, ma Honolulu, ma ka la 27 o Mei @, hora 12 o ia la.

            Henala i keia la @ o Aperila, 1@

                                    EDWARD FURSTENAN.

                                                            Mea Moraki Mai.

            Penei na aina i moraki ia:

            1. He apana aina me ka hale ma Kalio, Honolulu. Oahu. he 17-100 eka, a i hooilio ia ia S K Kaale ma ka palapala kuai a @ J Cartwright ma ka la ekolu o Dekemaba, 1968, a kopela ma ka buke 122, aoao 314.

            2. He apena aina ma ke alanui Liliha i hoakakaia ma ke Sila Nui Helu, a i hoo@loia i na mea moraki aku ma ka palapala kuai a J Moanauli i kopeia ma ka Buke 31, aoao 123.

24@

 

Hoolaha Ho@

 

            A @ (rest of article unreadable)

           

            AHA HOOKOLOKOLO APANA ELIMA O Ka Hawaii @ Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai ma ka waiwai @ no Lihue. Kauai. i mako @ La Luua@nawai Kaapuni ma @ keena.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho @oa mei o ka palapala nei a Mai@ ana o i @ Keawe @ Lihue, i @ na make kau@ ma la wahi @ ma @ ana e @.

            @ Mei. M @ a ma la wawawa a ma ia @ no e @ mai @ mea a pa@ Hawaii i ekolu @ Hawaii Pae Aina, @

                                                            JACOB HARDY

            @

           

            AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI A@ANA K@hi o ko Hawaii @ ma ka @ Waiwai. Ma ka waiwai @ KAA PELA. @

            Ma ka heluhelu a @ ka @ ia a @

            Ke @ nei o ka POAHA ia 11 o @ ka ma ana i koho a no @ ana i @ pa'a@ ia nia ke wena @

            Hanaia ma @ ko Hawaii Paia@ APelia @

            Na ka Aha:

GEORGE L @

2437 3                                                                                                             Hope Ka@

 

Hoolaha Hooko Moraki.

 

            MAMULI O NA OLELO I HOIKE IA MA loko kekahi palapala u@ i kakkau o i ka la 18 o Mar@, 18@ i hanaia e @ KKA LOHAPA@OLE o koua Hema @kupuni o Hawaii ia W. C Aehi o Honolulu Oahu. i kope a maloko e ka Buke @ aoao @ a me @ na ke Keena Kakau Kope oia no hoi ka m@ i haawi ia aku ia Henry Smith hope, o Honolulu i olelo ia i ka la 8 o Mei 1@ Ma keia ko hoike ia aku nei o hooko ana ka mea kona ka inoa malalo ia moraki no ka uhalia on a o ua uelike, ola hoi no ke @ ole ia o @ kumupaa a me ka ukupauee.

            A ke kooiaha hou ia aku nei ai mahope aku na pule ekolu mai keia la aku, alaila e kuai a aku ana ma ke kulala aina i hoike ia ma a moraki ma ke keena @ James F Moregan ma Honolulu. mokupuni o Oahu. ma ka POAO KO MEI 27, @ i ka hola 12 awakea.

No na mea e ae, e muau aku no i ka mea nona ka @ mala o ma Aliioiaui Hale, Honokula.

            Kakauia ma Honlulu, Aperila, Aperila 21. @

                        HENRY SMITH,  Hope o ka moraki.

            Eia na aina i moraki ia:

            1. O keia @ aina  @ aki ai D Kealoha @ ia J W La@aulia Kahunaaina mai, na kaua palapala i kopela ma ka like 122 aoao @ nona ka @ he @ eka e walliola ma lonokua, Kona Hema. Hawaii @ ia na ka Palapala Sila @ Helu 7713.

            2. Ke Kuleana i 13 o D @ Hawaii ka helu Grant @ eka @ D Ke@ ma kaua ma ka Palapala S la @ Kuleana @ loaa la @palapala i kopea ma ka @.          

            3. He apana aina nona ka ili ho @ eka ma Pahoehoe hona Hema. I @kakala ma ka Palapala S la @ Kuleana @ mai ma @ keaiohapauole mai la @ mai ma @ palapala i kopea ma ka buke @ aoao 70.

@

 

Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ke Kuai.

 

            KE HOOLAHIA AKU NEI KA LOHE MA o ka maua ia loko o kekahi moraki ha@ala i ka la 1 o Feberuari @ W. KALUNA o Honolulu @ la Alexander J Cartwright i @ wa ma ia aoao @. ke makoma@ nei o B@ Cartwright o ua Honlulu la. Lunahoaponopono Waiwai ma ka palapala kauoha i hoopili ia o ka Waiwai o R W Holt o Honlulu i make. o hooko i ua moraki ia no ke kumu ka @ o ka aelike, ola ka hookaa ole ia o ka ukupauee i ka wae hookaa ai.

            Ke hoolana hou ia aku nei, o keia mau aina a pau, na pono huaaina a me na pilikana @oko o na moraki ia a i kuhikuhi ia, e kuai ia aku no ma ke kudals akea ma ka Hale Kudala o James F. Moregan. ma aiauui @wahine, Honolulu, ke hiki aku i ka POAKOLU, la 17 o Mei A D. 18@3 hora 13 awakea o ia ia.

            O ka waiwai i moraki ia, penei i kuhikuhi iaai:

            O keia mau apena aina a pau e waiho ia ma o aku o ke alanui Nuuanu, ma Auwalolima. Honlulu oia ka hapa makai o ka Pala@a a @ Nui Helu @ Kulean Hoona Alua Helu 1739 i hoopuka ia no Kaui, a o ia ho ka aina i hoolilo la i ua W. Kaluna ia o H. E Haleakala ma ke kuai i ka ia 16 o Mara@i. @ kope ia iloko o ke Ke@ na Kakau Kope Buke @ a ma ia aoao 213 a me 2141 kuhikuhi ia na aoao penei: E hoomaka ana ma ke kini hema makai o ke a e pili ana me ko Uaauu@ Akau @ Hikina @ kaulahao ahiki i ke kihi mauka Hema @ deg. Hikiua 43 7-12 kapuai o kaa wale ai ka a@ na mauka. Aiaila Hema @ k@ kapuai. Hema 52 @ kapuai. Hema @kapuai. Hema @ kapuai e pili aua koia me ko Unauna, aniki i kani i hooma@a ia ai ke ana ana, a malokoo ia apana he @ anana ili.

            Kuike ke dala. Na uku hana palapala i ke mea o ilio ai.

BRUCE CARTWRIGHT

                                                                        Lonahooponopono @ ka Palapoala

                                                                        Kauoha i hoopili la a me Kanu Waiwai o B. W Holt make.

            No na mea i koe e @ ia

                                                                                    J.M. Mon@rrat.

            Lolo no ka lunahooponopono a me Kahu Waiwai.

            Hanaia me Honolulu, Apr. 22. 1933.  @

 

Hoolaha Hooko o ka Moraki

 

            I KULIKE AI ME KA MANA KUAI I HOOKUMO ia loko o kekahi moraki i hanaia e ke KAWAILUA KAAHU COMPANY he nui i hoohui ia malalo o ke kanawa: ia iho Western a me Hawaiian @ ia he Hui  no malalo o ke kanawai,. ma Iune 27 19@ kope ia ma ke Keena hope o ke Aupani buke @ a ma na aoao 21@213 i haawi ia no ka nookaa i@ e like me ke anoano noka ale eha  ma ka$@000 pakahi o ka na @ ha ma ka $3000 pakahi o ka hola hookahi o la ia hookahi me ua waiwai ia. i hooao ia e ua aoao la nana i moraki aku. a e aku la ma ke kauoha a ka aoao e paa uei i na moraki. me ka ukupauee pu ma ka ewaiu a me hapa @ pakenela ka kupanee o ka makan@. Ke makemake nei ka mea pona ka inoa malalo iho e hooko aku i na moraki ia no ka uhaai ia ana o ka @like no ke kumu @ hoo@aa ole ia o na @ ale i ka wa e hookaa ai A e kuai ia aku ana na waiwai a pau i kuhikuhi ia maloko o ua moraki ia, a o ka nui paha o lakou e loaa aku ana, ma ka hale @ Moregan ma Honolulu, ma ka PUAKAHI, ia @ Mei, @ @ o ia ia.

            O na waiwai i paa maloko o ua moraki ia, oia ka aina hanai holoholoha o Kawa@, Oahu e paa ia nei malalo o na Hoo@maima lehuiehumai na Kahu o ka waiwai o Bernice P Bihope oia no ka manawa @ mau makahiki mai ka @ mai a me na holoholona oia a me na loko haua maluna o ka @ oia he @ mau poopipi ke hui la me na popo keiki a me @ a me na hoki e like la @ hoohuli hope ana ia iho nei e me ka @ nui o na pipi ma na kuahiwi i koho ia aku aia @ ka @ pipi na lako hale na hale a me au pu. 13 mau kumu lau puaa, he hale mua na lako uwi walu i kaa @ ukana i kaa ine ka uhi oluua i haa lilo aale. kaa lio nuila lua. i kaa i kaa pipi kau @. i kaa hali pipi a me na lako mahi@, na ili kaa na noho lio a pela aku.

            Kuike ke dala ma ke gula o Amerika Huipuia.

            Na uku hana palapala aia i ka mea e lilo ai The Western & Hawaiian Iuvea@ment Co.      

                                    W. W. HALL, luna Nui

            Maraki 29, @                                      @

           

Hoolaha Hookapu Aina

 

            Ke papa a hookapu loa ia aku nei ka holo ana o na holoholona o ka poe e ae ma@ o na a@na hanai holoholona o;u ma Pil@ a me ka hapa maukau o Homuula, Hilo. Hawaii, a ke kauoha ia aku nei e hoonee aku i na holoholona me ka hookaulua ole, ai ole, e hoopil la ao e like me ke kauawai.

                        J. T. BAKER

            Hile, Hawaii, Mar. 31. 1891