Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 18, 6 May 1893 — Page 2
| This text was transcribed by: | Paka Westin |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
MA KE KAUOHA.
ua hookohuia aku o L.H. STOLZ Esq., i keia la, i hoa no ka Papa Alanui o Waimea, Kauai, ma kahi o H. Kamalenui.
J.A KING
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Mei 2, 1883. 2440-3
_________________
HOOLAHA PA AUPUNI.
Ke hoolahaia aku nei ka lohe na hoopau ia ka Pa Aupuni ma Waikapu a ma keia hope aku, o na holoholona aie e loaa ana ma ia wahi, e hoopaa ia waloko o ka Pa Aupuni ma Wailuku, Maui.
J.A KING
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Mei 3, 1893. 2440-3
_______________
Kuai o ka Hoolimalima o ka Aina Aupuni ma Hana Maui.
I ka Poaloa, Mei 16, 1893, hora 12 awakea, ma ke alo iho o Aliiolani Halw, e kuai ia aka ai ma ke kudala akea ka hoolimilima o keia aina aupuni e waiho la ma Hana, Maui, nonaa ka ili he 2,300 mau eka, oi iki aku a emi mai paha.
Mamawa--He 15 makahiki hoolimalima.
Kumukuai kiekie e koho aku ai he $200 o ka makahiki, e hookai mua i kela a mekiea hapaloa makahiki.
Ua Hoopanoe loa ia keia kuai maluna ae.
J.A KING
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Mei 3, 1893. 2440-3
_____________
HONOLULU, Apr. 21, 1893.
UA hookohu ia o Capt. JOHN MACAAULEY ma ka la 10 o Aperila i Pailata no ke Awa o Honolulu ma kahi o Capt. A. McIntyre i waiho mai.
THEO. C. PORTER,
2439-3 Kuhina Waiwai.
___________
Ua hookohu ia o .P. HOSE, Esq., i keia la i Agena Hooiaio Palapala Aelike Paahana no ka Apana o Lahaina, mokupuni o Maui,
JAMES A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Aperila 22, 1893.
2439-3t
_____
Ua hookohuia aku o J.H. WAIPUILANI, Esq., i keia la i Notari no ka Lehulehu no ka Apana Hookolokolo Kaapuni Ekolu o ko Hawaaii Pae Aina.
JAMES A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Apr. 26, 1893.
2439-3t.
_____
KUAI O NA PA AINA AUPUNI MA AINAHOU, HELU 76 A ME 77.
________
I ka POAKOLU, Mei 24, 1893, hora 12 awakea, ma ke alo iho o Allolani Hale, e kuai ia aku ai ma ke kuda;a akea ka houlimalima o na Pa Aina Helu 76 a me 77 ma Ainahou, Honolulu, Oahu.
Manawa. No 10 makahiki ka hoolimalima. Uku o hoomaka aku ai e koho he $300 o ka makahiki, e hookaa mua ia i kela a me keia hapalua makahiki.
J.A KING,
Kuhina Kaiaina.
Keena Kalaiaina, April 24, 1893. 2439-3
_________
Ua kohoia o HON. WILLIAM C. WILDER hoa no ka Aha Kuka o ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina, ma kahi o JOhn A. McCandles i waiho mai.
Eia na hoa o na Aha Hooko a ma Kuka malalo iho:
Sanford B. Dole S.M. Damon
Jas. A. King, Cecil Brown
Theo. O. Porter E.D. Tenney
Wm. O. Smith F.W. McCheaney
John Emmeinth Ed Suhr
John Nott Wm. C. Wilder
C. Bolte W.F. Allen
Jas. F. Morgan F.M. Hateh
H. Waterhouse Alex. Young
CHAS. T. RODGERS,
Kakauolelo a ua Aha Hooko me Kuka.
Honolulu, Aperila 18, 1893. 53 2438-3
______
HOOLAHA.
Keena Waiwai, Honolulu, Apr. 17, 1893.
Ke hoolaha ia aku nei ka lohe, ua hookohuia aku o James. B. Casttle i keia la i Luna Date Nui no ko Hawaii Pae Aina ma kahi o A.S. Cleghorn i waiho mai.
SANFORD B. DOLE,
Na ka Peresidena,
JAMES A. KINO,
Kuhina Kalaiaiana.
THEO. C. PORTER,
Kuhina Waiwai.
W.O. SMITH,
Loio Kuhina.
2438-3 53
_________
HOOLAHA
Koena Waiwai, Honolulu, Apr. 17, 1893.
Ke hoolaha ia aku nei ka lohe, na hookohuia aku o FRANK B. McSTOCKER i keia la i Hope Luna Dute Nui ma kahi o Geo. E. Boardman i waiho mai.
JAMES B. CASTLE,
Luna Dute Nui.
Aponoia,
THEO. C. PORTER,
Kuhina Waiwai.
2438-3 53
________
Ua hookohu ia o MOSES P. WAIWAIOLE, Esq., i keia la i Agena Hooiaio i na Palapala Aelike Paahana no ka apana o Wailuku, Mokupuni o Maui.
JAMES A. KING.
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Apr. 17, 1893.
2438-3 53
_________
HOOLAHA.
E waiho ia aku ana no ke kuai na poe leta i kuni hou ia o ke Aupuni Kuikawa ma ka Hale Lea ma---a mamaua ae o ka la 20 o Mei, 1893, mahope aku o ia la, e pau ai ka hoopaka ia ana o ua poo leta mua a me ke kuai ana aku ia lakou, a aole loa ho poo leta kahiko e kuai ia aku ana no ke kau ana ma na mea pili leta.
J.M. OAT,
Luna Lea Nui.
2438 53
_______
Pa Aupuni, Molokai.
I kukike ai me ua hooko ana o ka Pauku 1 Mokuna XXXV. o na Kanawai i aponoia ma ka la 11 o Augate A.D. 1888, na hoololi ae nei au i keia la i kahi e ku ai ka Pa Aupuni o Ualapoe. Molokai a i ka pa e kokoke ia i ka kuakini o Kaluaaha a ma ka aoao makai o ke alanui Aupuni o ka mokupuni o Molokai.
J.A. KING.
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaian, ,Apr. 18, 1893.
2438-3 53
______
Ua hookohu ia o MR. E. LILILEHUA i keia la i Luna Pa Aupuni no ka Pa Aupuni ma Kaluaaha, Molokai, ma kahi o H. Kaoo i waiho mai.
J.A.KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Apr. 18, 1893.
2438-3 53
HOOLAHA
I mea e hoomahuahua ia ai ka maikai e like me kahiki o ka Buro Mahiai a me Ululaau, ke kono ia nei ka lehulehu e haawi mai i na anoano i hiki ia lakou ke haawi wale, mai na kumulaau a me na laau hiki maikai mai e ulu ana ma ko lakou mau aina, a anoano o na ano huaai i hookomoia mai iloko nei o ka aina, a e apo ia aku no me ka nana ole ian he uuku. O na anoano a pae e loaa mai ana k ka Buro me na anoano e ae i hookomo ia mai e lakou, e hookawowo akaheleia no ma ka Pa Hooulu Laau o ke Aupuni, a haawi mamawalea ia aku a puni na mokupuni.
Ua hiki no ke hoouna ia mai na anoano i na wahi malalo iho: Ma ka Pa Hooulo Laau o ke aupuni, alanui Moi. E.O. Hall & Son, Hale aupuni, a i ole ua hiki no ke kii ia aku ke hoikeia mai i ka mea nona ka inoa malalo iho.
J. MARSDEN,
Komisina Mahiai a me Ululaau.
Aperila 19, 1893. 53 2438-3
________
HOOLAHA
KEENA WAIWAI,
Honolulu, Aperila 1893
Ke hoolaha ia aku nei ka lohe, e apo ia aku no na koho e ka Oihana Waiwai no ka aie Hawaii no ka $700,000 Bona Dala Gula Amerika i hoomana ia e ke Kanawai a ka Ahaolelo Hawaii i aponoia i Ianuari 11, 1893, a me ke Kanawai pu a ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina i aponoia i Feberuari 18, 1893 no NA HANA KULOKO, ahiki i ka huina o Elua Haneri a me Kanalima ausani ($250,000) mau Dala a o kekahi hapa paha o ia.
O keia mau Bona oia ma ka Hookahi Tausani mau Dala ($1000) pakahi, e hoaie ana no ka manawa uole e emi iho malao o elima mau makahiki (5) aole hoi e oi mamua o iwakalua makahiki, a e kauia ko lakou la mai Aperila 1 1893 aku, e lawe ana ma ka ukupanee eono hapa haneri (.06) o ka makahiki ma ke Dala Gula Amerika a me ka hookuu pu ia mai na auhau aupuni aku.
E hookaa ia ke kumupaa a me ka ukupanee ma ke Dala Gula o Amerika Huipuia, a i ole ma kona like ma ke kaumaha a me ka maemae. Aole nae ke Kuhina Waiwai e hoopaa ana iaia iho e ae i ke koho kiekie a koho e ae paha.
E haawi ia aku ana no na palapala hookaa i ka poe a pau i ae ia na koho, e hooia ana no ka haawi ana i na bona i ko lakou wa e hiki mai ai i Honolulu nei.
THEO. C. PORTER,
2438-3t Kuhina Waiwai.
______
Kuai o ka Hoolimalima o ka aina Aupuni ma Hana, Maui.
I ka POALUA, MEI 16, 1893, hora 12 awakea, ma ke alo iho o Aliiolani Hale, e kuai ia aku ai ma ke kudala akea ka hoolimalima o kela aina aupuni ma Hana, Maui, nona ka ili he 2,800 mau aka, oi aku a emi mai paha.
Mamawa--he 15 makahiki hoolimalima.
Uku kiekie e koho aku ai, he $200 o ka makahiki, e hookaa mua ia i kela a me keia hapalua makahiki.
J.A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Apr. 17, 1893.
2438 3t
________
Kuai o ka apana Aina Aupuni ma ke Alanui Nuuanu, Honolulu, Oahu.
I ka POALUA, MEI 1, 1893, hora 12 awakea, ma ke alo iho o Aliiolani Hale, e kuai ia akau ai ma ke kudala akea kela apana aina Aupuni i ike ia ma ka inoa "Aina Luawai," makai o ka pa aina i lilo ai ia S.C. allen, a e noho ia nei i keia wa e H.H. Paty, alanui Nuuanu, Honolulu, Oahu, nona ka ili he 5513 kapuai kuea, oi iki aku a emi mai paha.
Kumukuai e koho aku ai, he $300.
J.A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Apr. 15, 1893.
2438-3
_____
Kuai o ka Hoolimalima e ka Aina Aupuni o Haiku, Hilo, Hawaii.
I ka POALUA, MEI 16, 1893, hora 12 awakea, ma ke alo iho o Aliiolani Hale, e kuai ia aku ai ma ko kudala akea ka hoolimalima o keia mau aina ma Haiku, Hilo, Hawaii.
Aina 1, nona ka ili he 28 mau eka, uku e koho aku ai, he $50 o ka makahiki, e hookaa mua ia i kela a me keia hapalua makahiki.
Aina 2, nona ka ili he 100 mau eka, uku e koho aku ai, he $75 o ka akahiki, e hookaa mua ia i kela a me keia hapalua makahiki.
Manawa--He 15 makahiki ka loihi.
J.A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, apr. 20, 1893.
2438-3
______
Kuai o ka Hoolimalima o na Aina Aupuni o Hualu 1 a me 2 Kohala, Hawaii.
I ka POALUA, MEI 16, 1893, hora 12 awakea mamua iho o ke alo o Aliiolani Halel, e kuai ia aku ai ma ke kudala akea ka hoolimalima o na aiua malalo iho o ke Aupuni iloko o Hualu 1 a me 2, Kohala, Hawaii.
Aina 1, nona ka ili he 60 9-10 mau eka, he $2 50-100 o ka eka, hoomaka aku e koho.
Aina 2, nona ka ili 76 7-10 mau eka, ho $2 25-100 o ka eka, hoomaka aku e koho.
Aina 3, nona ka ili he 137 6-10 mau eka, he 50 keneta o ka eka, hoomaka aku e koho.
Manawa--he 15 makahiki hoolimalima.
Uku mua ka hoolimlima i kela a me keia hapalua makahiki.
J.A. KING.
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Apr. 14, 1893.
2438-3
AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA
Ekahi o ke Hawaii Paeaina. Ma ka Aha Hooponopono Wiwai. Ma ka waiwai o JOSEPH WAINUI PII o Honolulu i make kauoha ole.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Koika kalehuna Pii wahine kanemake a Hoseph Wainui Pii e olelo ana o Hoseph wainui Pii ua make kauoha ole ma Honolulu ma ka la 7 o Aperila, A.D. 1893, a e noi ana o hoopuka ia ka palapala lunahooponopono waiwai iaia.
Ke kauoha ia nei o ka POAKOLU la 24 o MEI A.D. 1893, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua palapala noi la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha ma Honolulu ma ia manawa a ma ia wahi o hele mai ai na mea a pau a e hoike ina paha he lumu kekahi e ae ole ia ai ua noi ia.
hanaia ma Hhonolulu, ko Hawaii Paeaina, aperila 21, A.D. 1893.
Na ka Aha:
F. WUNDENBERG,
2438-3 Hope Kakauolelo.
AHA HOOKOLOKOLO APANA ELIMA O
Ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka waiwai o IOSIA KEAWE no Lihue, Kauai, i make kanoha ole. Imua o ka lunakanawai Kaapuni ma ke keena.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Mlieiaulii Keawe (k) o-------------- e hoike ma ana o lo@ia Keawe no Lihue. I oleloia, ua make kauoha ole ma ia wahi no, ma ka la 12 o Feberuari, N.H. 1893, a e noi ana e haawila ka Palapala Hookohu Lunahooponopono Waiwai i ka mea noi.
Ua kanohaia o ka POAHA ka la 15 o MEI, M.H. 1893, i ka hora 10 a.m., oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai ia, ma ke Keena Hookolokolo o keia aha ma Koloa, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la. A o keia olelo kauoha e hoolahalia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke KUOKOA nupepa ma Honolulu.
Kakauia ma Koloa, ko Hawaii Pae Aina, Aperila 11, H.H. 1893.
JACOB HARDY,
@@38 3t Lunakanawai Kaapuni Apana Elima.
KA NUPEPA KUOKOA
-------ME--------
Ko Hawaii Paeaina i Huiia
______
No ka Makahiki - - - $2.00
No Eono Mahina - - - 1.00
Kuike ka Hula
_______
NA PUKA
ANA. 1 2 3 4 5 6
Pule Pule Pule Pule Pule Pule
Iniha... $1.50 $2.00 $2.50 $3.00 $3.50 $4.00
2 Iniha... 2.00 2.75 3.50 4.00 4.50 5.00
3 Iniha... 2.50 3.50 4.50 5.00 5.50 6.00
4 Iniha... 3.00 4.00 5.00 6.00 6.75 7.50
5 Iniha... 3.50 4.75 6.00 7.00 8.00 9.00
6 Iniha... 4.00 5.50 7.00 8.00 9.00 10.00
O na Olelo Hoolaha a pau e hoouna ia mai ana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa, e hoouna pu mai me ka auhau, a ina aole, aohe hookomo la.
___________
HOOPUKAIA E KA HAWAIIAN GAZETTE CO
H.M. WHITNEY, Luna Nui, J.U. KAWAINUI, Luna Hooponopono.
POAONO, - - - - - MEI 6, 1893
"Mo Ke Ki La Make."
______
MA ka halawai ana o na Aha Kuka a me Hooko o ke aupuni ma ka Poakahi iho nei, la 1 o Mei, 1893, ua lawe mai o Mr. J. Emmeluth, (Emaluka) kekekahi o na hoa o ka Aha Kuka i keia olelo hooholo ano koikoi loa malalo iho:
OIAI, ua hoala a kukulu ia ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Paeaina ma ka la 17 o ianuari no ka hooholomua ana aku i ka hana o ka hoohui ana i keia mau mokupuni me na mokuaaina hui o Amerika; a
OIAI HOI, ua ike ia mai ke Aupuni Kuikawa e na luna aupuni a pau o na mana aupuni eaku ma ke ano o keia wale no ke aupuni hookahi o keia mau mokupuni; nolaila, e
HOOHOLO IA, oiai ke hoalaala ia mai nei koo ka Moiwahine i pau hoihoi hou ia ae, a ai ole, he mau hana hoi mawaho ae o na mea a keia aupuni i kaukulu ia ai, a ma keia, ua hoike ia ae he kue loa i ka manao o kekahi kanawai i hooholo ia e keia aha ma ka la 30 o Iaanuari o keia makahiki, a no ia mea, ke kauoha ia aku nei ka Oihana Makai e hooko akau ma ka hopu ana i na poe a pau e hoohihia ana i lakou iho malalo o ua kanawai la."
Ua noonoo ia keia olelo hooholo e na Aha, a ua haawi ia i ka Aha Hooko oia na Kuhina, na lakou e noonoo a hoike mai.
Ke Aloha Aina Oiaio.
______
He nui kapoe akena he aloha aina lakou, me ke kapa aku i ka poe i like ole ka manao me lakou, he oe aloha ole i ke alii a he poe kumakaia i ka aiana hanau. eia ma Hawaaii nei, he nui ka poe aloha i ko lakou aina hanau. O kekahi poe o lakou, he ili ulaaulal, a o kekahi he ili keokeo. Ua hanau lakou ma Hawaaii ne ka aina maikai a ke Akua i hoopomaikai nui mai ai, a i hoomakaukau a me ka lehulehu o na malihini i kipa mai i o kakou nei.
I keia wa, ua ulu mai ka mokuahana o ka manao ma na mea e pomaikai ai o Hawaii a e hanohano ai. Ke olelo nei kekahi hapa o kanaka Hawaii, hookahi wale no aoao e pono ai ka aina, oia no ka hoomau i Aliiaimoku, nana e hookele i ke aupuni mamuli o kana manao iho. Pela no maai kaiko mai. O ko kakou na Hawaii ana no ia. A o ka poe a pau i makemake e hoopau i ka nohoalii o Hawaii, a e hoololi i ke ano o ke aupuni, he poe kipe lakou, a he poe kumakaia i ko lakou one hanau, a he nui ko lakou hoino a me ka hailiili ia ana.
Ke ike nei no nae kakou i kekahi poe Hawaii oiaio, he poe kupaa ma ka aoao o ka pono, eia no lakou ma ka aoao o ka Moiwahine. Ua hoomaopopo lea lakou ia Hawaii, na komo iloko o na pilikia nui e hiki ole ai iaia ke hoopakele ke ole e komo malalo o ka malu aloha o ka makamaka nui oia o Amerika Huipuia. Ua maopopo no hoi ia lakou, aole loa e hiki i keia aina ke holo imua ma ka naauao, ka maluhia a me ke kuonoono, malalo o ka hookele kapulu ana a na alii naaupo, ka poe puni wale ma ka aoao o ka hoomanamana a me ka uhauha. Nolaila, ua hala loa ihope ka wa e pono ai ke malama makiai ia ka nohoalii.
Aole no makou e kapa aku ana i ka poe pilialii he poe aloha ole i ka aina. Ke ike nei makou i kekahi poe maikai loa, aia lakou ma kela aoao, e like me E.s. Timoteo ma, O. Nawahine, a pela aku. Aka, ke manao nei makou, o ka hapanui loa o ka poe Hawaii noeau a me ka hoopono, aia lakou ma ka aoaoa o ka hoohui. Nno ko lakou aloha oiaio ia Hawaii, nolaila lakou i haaalele ai i kela hohoalii haukae, a ke imi nei lakou i ka maemae, ka pomaikai a me ka haonhano maoili o ka lakou aina hanau.
Ina e loohia ka moku i ka ino a kahuli, alaila e kua aku i na kia wale no ka mea e pono ai. E kapa mai paha auanei kekahi poe ohua i ke kapena, he aloha ole i ka moku, no ke oki ana i kona mau kia e nani ai. eia he aloha maaupo ko kela poe ohua, he aloha e make pu ai lakou a pau me ua moku la. O ka mea e oki ana i na kia a pau a e lana hou ai ka moku iluna, oia no ka mea aloha oiaio a naauao maoli.
Mai puni wale kakou i na olelo lalau a ka poe akena wale i ko lakou alaoha aiana! He poe pepehi i ka laahui ka hapanui o lakou, e haalele ana i ka aoao e pakele ai o Hawaii i kona mau poino.
E Hoike Mai i ka Oiaio.
_____
U alohe ai makou maa kekahi mau wahi i hilinai ia, aia he leluna nui o na poe i kakau ma ka papa inoa o ka Hui Hoohuiaina, i makau i ke kaau ana i na lipine hoohuiaina mamuli o ko lakou hoohenehene, hooweliweli a me ka hoomka'uka'u ia e ka poe kue hoohuiaina.
Ke makemake nei makou e hoohoihoi aku i ka poe a pau i wiwo ole i ka hoike aku i ko lakou anao kaknaka ma ka ae ana aku i ka malamalama e anapu ana maluna o na olelo ike o ko lakou manao lokahi no ke kumuhana nana e hoolilo ia lakou a me ko lakou mau hoaknaka i mau kanaka maikai ae, i mau kanaka oiaio ae, i poe kanaka me na pono o ke ola, ke kuokoa a me ka noho ana oluolu, ka mea i loaa ole ia llakou mamua a ae noho malalo o ke kumukanwai nona ke kahua na "Pnp Kaulike" a me "hookahi kanaka hookahi balota" no kona phaku kihi.
I ka hakilo ana ke makemake nei makou e hoike aku ua makaukau makou e hoopii ma ke kanawai immua o na aha hooolokolo a pau o keia mau pae aina, i kapoe e kue ana i kekahi mea a mau mea paha e hoap ana ma kekahi mau ano e hooweliweli hoeha paha i kakahi hoohuiaina e hoike ana i kona manao ma kekahi wahi, a i ole ia no ke kau ana paha i ka lipine o kona manaopaa no ka hoouiaaina.
O ka poe e waiho mai ana i nna hoohalahala i ka Lunahoponopono o keia nupepa "me na ike kupono e loaa ai ka ahewa ia" e hapai koke ia no me ka lawa piha malao o ke kanawai. E wiwo ole kakou, e hoolana i ka manao, mai makau aole hoi e hopohopo no ka mea eia ka hoku o ka hoohuiaina ke puka mai nei e hoopomaikai maluna o ko kakou aina mokupuni i like loa ka oiaio me ka hoku o Beelhema o kela wa kahikko i puka mai ai e kukala i ke ao nei i ka wehe ana mai o ke alaula o ke au Karistiano. E hookuu aku i ko kakou hoku alakai e hoomalamalama aku pela a hiki i ka wa e pae aku ai kakou iloko o ka lani o ka palekana "Ka Hui Amerika," a i ka poe hoi ae hoopaaua nei ia lakou i keia la no ka hooholo lanakila ana aku, e loaa ana ia lakou naa hoomanao pumehana no kalakou hana nui e hooho ai. Ua pau pono ka haua!
Mai Puni i na Olelo o ka Holomua a me ka Leo.
_____
Ke mau nei no ka walaau o na wahi nupepa wahakole ia makou, no ka hilahila ole ka i ka haawi i na aiana leialii. Ke olelo mai nei, ua hoakaka ka ke kanawai no Liliuokalani na aina leialii? o ka makou i ike, ina make a pau ka noho ana o kekahi moi ma ka nohoalii, aole ona kueanaa i koe maluna o naaina leialii. Ke manao nei anei Ka Leo a me ka Holomua e hoi hou ae ana ke Moi maluna o ka nohoalii, e mau ai na aiana leialii no ka nohoalii? Ina pela ko laua manao, alaila, na noehewa ka Leo a me ka HOloomua. O ka makou ia e ninau mau nei i ua mau nupepa wahakole nie, e hoike mai i ke alanui e hiki hou ai ka Moi ma ka nohoalii. Ke kaukai aku nei ua mau nupepa nei na kekahi mana okoa e hoihoi mai i ka Moi ma ka nohoalii. Ke hoole loa nei makou ia alanui, aole loa e hiki i namana e ae ke hoihoi ae ma kahi a oukou e moeuhane palaualelo nei. A no ia ike o makou, oia ka makou e hoike aku nei i ka lahui, e hookulena ka lahui ma na aina leialii, aole he kuleana o ka Moi i na aina leialii, ua pau ka mana o ka mohoalii ma ka la 17 o Ianuali i hala, a eia ka mana o ka haawi i na aina lei alii i keaupuni Kuikawa. Ina hoolohe ka lahui i ka hoolaha a ka Leo me ka Holomua, aia no ia i ka lahui, e hiki ma ana nae ka wa o lakou e mihi ai. A o ka poe o ka lahui e hoolohe ana i ka makou, e loaa ana ia lakou ka pono a me ka pomaikai. Aole o makou makemake e hoopunipuni i ko makou lahui ponoi e like me ka Leo a me ka Holokee e hoopounipuni mau nei i ka lahui "e hoihoi ia ae ana ka Noi ma ka nohoalii." E like iho ana ka leo a me ka Holomua me na kaula o Baala i ka wa o elia, o ke noi a hiki ole hoomaka e kuamuamu.
Ka Waeaolelo moe Moana iloko o ke Kalaiaina.
____
Ua kali loihi keia mau paeaina malalo o na au alii i hala, o ka hoomoe ia ona waeaolelo moe moana mawaena o Amerika Huipuia a me na mokupuni Hawaii, i loaa ai na launa ana me ko na aina mamao iloko o ka imo ana a ka maka, aohe nae he hoomoe ia. Ua hapai pinepine ia na hoao ana e lulu dala kela a me keia no keia hana, eia nae aohe kanaka noonoo i ae e hookomo i kana dala i keia ahana nui o ka lilo, oiai ke aupuni Hawaii e hooulu ana i na hana ino a me ka noho ana kekeue, na mea nui hoi nana i kekea aku i ka ooulu a me ka hooholomu ana i ka hana hoomoe waeaolelo. Nolaila, e like me ka loihi o ke ku ana o ke aupuni alii ma Hawaii, pela auanei e neenee mau aku ai ka mamao o ko kakou launa uila ana me Amerika Huipuia, a o na manaolana e kau aku nei no ka pae mai o ka uila, aole loa e loaa ana.
O ka hoohuiaina wale no ka mea nana e hoololi a e hoopae awiwi mai i ka elele uwila ma ko Hawaii nei mau kapakai, a oia auanei kekahi o na huamua loa e pani ai maanei no ko Amerika onipaa ma kaho o ke aupuni alii nawalwali a nahaha. A malia o hiki ke hoomoe ia oa e na dala lulu a kela a me keia. aka, e loaa ana no ma kekahi ano, ina i waihoia na ke aupuni o Amerika Huipua wale no e hapai---no ka mea, he kumuhana pil ia na ke aupuni ma na wahi a pua o ka Uniona, ka launa waea kamailio.
Makemake anei kakou e loaa ona waea olelo moe moana? Ke hoole maia nei ka hui kue hoohuii aina e alaki ia nei e na hapahaole pukaka, aole! A ke hoomau nei i ke noi e hoihoi hou mai i ke aupuni alii, a o ke ano o ia mea, he keakea i ka holo ana o Hawaii imua.
Nolaila, e ku iho ka poe aloha io ia Hawaii a e ninau, heaha na pomaikai a ka poe kue i ka hooholo mua ana ia Hawaii ke hoohui ia.
Na Elele Mokupuni.
_____
Ua akoakoa mai nei kekahi poe elele, no kela apana keia apana mai o na mokupuni o Hawaii nei. Ua kukulu iho lakou ma Ariona Holo i ahaolelo kue i ka hoohui, a e kokua i ka manao e kukulu hou i ka noho moi i hookahuli ia.
He nui ko makou makemake i ka ike ana i na kanaka Hawaii e akkoakoa ana e oonoo i na mea e pomaikai ai ka lahui. He hopohopo nae maku i keia poe elele aoale lakou e kuka pu ana no na manao ku i ka maauao oa me ka pomaikai o ka lahui. Okela mau mahano i oleo ia maluna, he mau mea alalai i ka holo ana imua o kalahui Hawaii, a he mau mea kohu ole i ke ano o na lahi he nui na nohoalii i hookahuliia, he kakaikahi na 'Lii i hoihoi ia. He holo nei imua ka aoao Aupuni Ripubalika, a o ka aoao Aupuni Moi ke emi nei i hopel No ka wa naaupo o kanaka, ka pono o ke aupuni Moi, aia a naauao, uluhua na maaaiana i na hana lapuwale a na Moi, a hookaiki loa iaa ko lakaou mana ne ma kumukanawai a me ka mana o na Ahaolelo, e like me Beritania. A i ole ia, ua hoopau loa ia na Moi, e like me na aupuni nui o Farani, Berazila a me Mekiko, a kukulu ia ona aupuni Ripubalika.
Ke hahai nei o Hawaii ma ka aoao ripubalika, ma ka hoopau ana i ke aupuni Moi. Eia nae, ke ala mai nei keia poe Elele ma ka aoao o ka naaupo, e hoihoi i ka Moi i pau. O ka lakou manao i hui iho nei, he mea ia e hoowahawaha loa ia ai lakou a e kapaa ia ai he poe o ke au pouli.
_____________
Eia ka makou e ao aku nei i keia poe Elele, he pono ia lakou e haalele i kela manao waiwai ole e hoihoi mai i ka Moi i pau, a e hapai lakou a hooholo i kakahi manao e poamikai maoli ai na kanaka Hawaii i ka wa e hoohui ia ai e hiki mai ana.
Eia kekahi manao pono a lakou e kokua ikaika ai. e hoolilo ia na Aina Leialii, a o na dala a pau i loaa ma ia kuai ana i kela mau aina, no ka pomaikai o n akanaka Hawaii. E maheleia kekahi mau aina maikai i mau home no kanaka. E hoolilo nui ia no hoi na dala no ka hoolako ia o na Kula Hoonaauao no na keiki Hawaii. Malia paha, ina e hooholo ia na manao o kela ano e na Ahahui o na kanaka Hawaii, alaila e mahalo ia ko lakou naauao a me na manao maikai. Aka, ma keia kokua hoihoi mai i ka nohoalii e lilo ai ka inoa o Hawaii i mea hoowahawaha ia e ka Ahaolelo Lahui o Amerika, ka mea nana e hoolala i ke ano o ko kakou noho Teritori ana. E na Hoa o ka Aha ma Ariona Hale, e hana oukou me ka maauao mai hana kapulu, o emi ka mahalo ia o ka ioa o Hawaii.
He Hakilo Kaulike.
______
Ke hookaulua nei ke aupuni Amerika no ka hookipa ana ia Hawaii i mahele no kona Hui hanohano. No ke aha la kona hookaulua? Ina i haawi ia o Hawaii ia Beritania a ia Farani paha ina na hopu koke kela mau aupui me ke kaulua ole.
Eia ke kumu o ko Amerika kanalua. Aaohe oia i lawe pio i kekahi lahui e like me ko Beritania palaha mau ana. I ko Beritania lawe ana i kekahi aina, he hao wale no kana. Aka, o ka Amerika, he hoohui mai ma ke kaaulike e hoho oluolu ai me kona ohana nui o na mokuaina hanohano. Aohe o Amerika makemake i na lahui pio. Aole ma ke ana pio e komo ai o Hawaii ma kela Hui nui, aka ma ke ano hanohano a me ka oluolu.
Nolaila ke nieniele nei o Amerika ma na ano a pau o Hawaii ina he lahui kkupono keia ke hohuiia me kona poe ohana maikai, a e noho pu me lakou ma ka papaaina hookahi. Ina e lawe pio ia ana o Hawaii, e noho hookae ia ananei oia malao o ka papaaina, alaila aohe kumu e kanalua ai o Amerika iaia. Aka, eia no ka haawina haonhano e ae ia ana, o ka noho kaulike o ka lahui Hawaii me ka lahui Amerika. He pomaikai nui keia. E apo kaklu me ka hauoli.
Ka aha Hookolokolo Uwao ma Parisa.
______
E ia ke noho nei ka Aha Uwao Kiekie ma Parisa. E lilo ana kana olelo hooholo i mea paa maluna o na alhui nui elua o ke ao nei, oia Enelani a me Amerika Huipuia. E ia keia Aha Uwao ke noho ia nei e na kanaka maanao ehiku o Europa a me Amerika, a o na lahui elua e hoopaapaa nei, ua hoouna pakahi mai laua i eono loio akamai loa e paio n keia hihia.
O na lunakanawai, he elua Amerika, oia o Lunakanawai Harlau a me Luna Senate Morgan o Alabama, he elua no hoi mau Beritania oia o Lunakanawai Hannen o ka Aha Hoopii a me Kahu John Thompson o Canada, he hookahi Farani o Baron de Coural, ka Pereseidena o ka aha, hookahi Italia o Maquisa Venosta a me Lunakanawai Gram o Norewai.
O na oleloike, ua pai ia iloko o na buke nui. Ua waio ae ka aoao o ameika imua o na lunakanawai, he eono mau buke hanohano i humu ia a me hookahi uke mau palapala aina. O na oleloike no hoi o ka aoao o Beritania, na piha he elima mau buke.
Ke malama ia nei na halawai o keia aha maloko o ka rumi nani a hanohano o ke keena o ko na aina e o Farani, he eha mau la o ka hebedoma. u amanoia, e hala ana he ekolu mau malama o keia hookolokolo. O ka olelo e malama ia ai na moolelo o ka aha, he Beritania.
O ka ninau e hoopaapaa ia nei, heaha nna manao Amerika Huipuia iloko o ke kai Beherina, oia hoi o ka pono @@@ kana e hoomalu ai i na @@@@ loko o kela kai, ina ua oi aku mamua o ekolu mamile ka mamao mai ka aina aku. aina aole he mana o ia ano, alaila, e pau loa ana @ neoneo na kila i ka make@@@like me ka ike ia ana ma kekahi mau mokupuni e ae.
I keia wa, ua hookap@@@ ia oiai e noonoo ia ana ke ninau.
Me he mea la nae e hooholoia aku ana ona mau kanawai e malama ia ai ma kekahi mau manawa o na kau o ka makahiki, a pela aku e @@@ me na kanawai maanei ehokapu ana i kekahi mau man@@ a me kakahi mau kanawai hooponopono ana i ka oihana lawaia ma na aina e ae. Uhala aku ka Mohican i ke ka@ Beherina e like me kakahi mau mokukaua Amerika @@@ a me na moku Beritania, malama i na kila i ka maa@@.
He mea nui ka ike ana ak@ i keia hoopaapaa, ka m@a nana i hooweliweli a o ke kaua wale no koe mamwaena keia mau aupuni nui, e hooponopono ia ana a pua ma ke ano naauao.
Ke manaolana ia aku nei aole e hoea mai ana ke kaumawaena o na lahui e kamailio ana i ka olelo hookahi, oiai, e pii aku ana laua ma kaheluna a me ka mana, e hoopalahalha aku laua i ko haumana e malama i ka maluhia o ke ao holookoa a e keakea hoopua i na kaua.
________
Puipui ka Waikona Aupuni
_____
Ma ka olelo a ka poe hakuep@ manao ino , aohe dala o ke Aupuni kuikawa, aka ma ka hoike a ke Kuhina Waiwai iua o ka aha Kuka i ka Poakahi nei iike ia ih@ ai, o ka nui o na dala e waiho nei ma ka waiihona aupuni ma ka la 2@ o aperila, he $439,195.85, oia he na dala o na ano apau aka he $86,435 o ia mau dala ua hiki ke lawe ia e hoohana ma na mea a ke aupuni e hooholo ai.
____________
Ka nee ana o na Mokuahi Kuauaho i ka Malama o Mei.
__________
Ua ku mai ka mokuahi M@@ wai ma Honolulu nei i ka la 4 o Mei nei, mai na Panalaau mai o ka Hema a holo loa aku no ia la @@ Kkapalakiko.
Ma ka la 4 no hoi o Mei, i k@mai ai ka mokuahi Maripos ma Honolulu nei mai Kapalakiko mai a holo loa aku no ia la no na Panalaau o ka Hema.
E hekau mai ana ma ka maku@2 Mamala i ka la 7 o Mei nei, ka mokuahi Oceanic mai Honokaona a me Iokahama mai, a ae holo loa aku ana no i Kapalakiko i la ookahi.
A ka la 11 o Mei nei, e hoea ma ai i Honolulu mai, a e holo @@ aku ana no ia la no Iokahama a me Honokaona.
A ka la 17 o Mei nei, e haluia mai ai ka mokuahi Australia ma keia awa mai Kapakaakiko mai, @ ma ka la 24 o keia malama nei huli hoi aku ai oia no ke awa Kapalakiko.
_____
HE WANANA HOOPUAKOA@@ALI---Eia ke noho mai nei ma@oi o Kawa he wahi makai nona @ nemo o Awa. Ua wanana ae oiaa, hoi hou ae ana ka moiwahine i ka noho kalaunu, me ka hoino pu keia wahi kaaka i na haole. Eia ke kalakaua olelo kaulana hunahua ole mahope o kona puka ana i mei haule o Kalekeonalani, haole au noho moi i na kanaka, aka i n@2 alii au i na haole." A ina i na haoli noho alii ai ke kaikunane a pela hoi ke kaikuahine i noho alii ai hoino nei oe i na haole?
_____
HOOLE I KA OIO.--Owau @@ mea @@@ ka inoa malao iho n@ he mea hoi i kakau i ko'u inoa @2 ka pepa aloha aina, a me kolu manao maikai i keia la, ke h@@@@ a@ i ka pono o ia kau a@ @@@ mea ma i pepa. Nolaila o k@@@@kau inoa pololei o keia la, @@@ kela l@2u inoa ma ka hoohui @@@ oiai, mamuli o naao i maopopo @@@ ka wiwai, nolaila ko'u ae ana e @@ au i ka hoohui aina me @@@@ Amerika.
S. HOOKANE.
Waihee, Maui, Aper. 29, 1893.
______
KUHIHEWA.--Owau o k@@@@ nona ka inoa malalo iho nei, @@@2 ike aku nei au ia'u iho imua o ke akea, o ko'u kakaau inoa ana @@@ pepa aloha aina, aole loa ia i p22 oiai ua Lakau aku au i ko'u inoa @@ ka hoomaopopo ole ia mai ia'u @@ kumu e kupono ai o ke alona ana . A oiai au i hoomaoopopo ia n@@ iana pono a me na pomaikai o ka @@hui aina me ka pono a me ka p@@@ i ko'u ike ana. Nolaila ke h@ @@@ nei au i ka pono o ko'u kakaa @@@ ma ka aoao aloha aina, a e hoomau loa aku ana a hiki i @@ wa@hoohui ia ai o Hawaii nei me Amerika Huipuia. No kaoiaoio o keia hoole ana, ke kakau nei au i kela moa i keia la 20 o Aperila, 1893.
MRS. MAULE
Waihee, Maui.