Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 19, 13 May 1893 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

< > K;ifn<'hameha kue ia C'rescent r. i moho kinipopo e uiele ana i ka p; ; ani i keia Poaono ae, hora 3:30 uuin.i la. i.i t ka liamuku ke haawl mai nei i ;]<h> mukana i ka mea e loaa ai o k i {.laliao I3ruett i mahuka ai mal ka i) i!-' hoopaa lawehala aku o Kual»tj> tnui. I keia Poakolu aku, e haiulu mai ti k:t niokuahi Austraila ma Hono]nlu nei mai Kapaiakiko mai, me na mea hou makamaka loa o na uin:t in;trnao. K<> liuliu mai nei ka poe puni ii« in"i lio no ka hoomakaukau e kom » iloko ona heihei e malama ia ;U) t ma Kapiolani Paka i ka la 11 :t" nei o lune. •'Aohe o'u keena hookipa no ke k;tnaw:tlu komite. Ina elima a eono, al iila Ik' keena ko'u e lawa ai lakwu." Na ka poe kue hoohuiaina e [tano i keia hoohoka. Kia ke unuhi ia nei ke Kumukamwai holookoa o Amerika Huipuia, I- p.ii ia nku ana u humu buke ia no k:t liaawi aku ma na wahi a pau. A koi:i pulu ao hoeu aku. L'a liaalele iho o Mrs. J. 11. Blount ia Honolulu ma ke Kinau o ka l'ualua nei a ua holo aku oia no llilo a iiele loa aku e ike i ka wahiw hookala kupua o Kilauea. Mai Makawell Kauai i lohe ia iuai ai, aia ke pahola ia ka mai fiva in i Makaweli ponoi, a ua kulal ia iho la he umikumamaha ma% ilmahnna o ua mahiko la e keia ina'i. l'a koho wale ia, aolo e emi malnlo o $1,100 na (lala a na ohua o ka mokuahi Oeeunie i lu ihoai ma keia kulanakauhale i kona manawa poknle i hookaulua iho ui iloko nei o ke iiwu. Ua nui ku huhu o na maknainanu <» na Waieha Ina palapnla aloha aina a na komite e kai hele ia ma ua ipuku hale, no ka hoike ole ia aku ona poo ia lakou. ileaha la ka mea huna'

0 ku iuakini o ka hoomana Poaono e ku nei ma ke alanui Paipalapala, oia ka Luakini Heinoielo loa, iio ka uioa, ina e hiki mai i ko iakou la kapule, piha pono i na kanaka a haninl ma ka niho mole. 1 ke ahiahi Sabati i halu, ua haawi au ke Kuhina Amerika Mana l'iim ka Mea Mahaloia John L. stovens mu kona Hale noho i ahaaiuii in Koraisina Auicrlka .T. 11. Hlount a me kaua wahine. Ke koiio wale nei ka nupepa namu *«Hokii" o keia kuiauakt;uhale, ' p huli hoi aku ana ke Komisina Amerika I3lount maluna o kekahi inokuuhi nui o ku lainuo Kinu. Maliu paha ma ka mokuahi China o I iue 10. Ke hoiku mai nei kekahi letu mai Wasinetona mui, ua makemake loa o Mr. Theo. 11. Davies e hoomau aku i ko ke Aupuni Kuikawa noho īnana ana no eKolu makahiki aku ka loihi, i hiki uku ai ko Kaiulani inau makahiki i ke oo ana. K kapiii hou ia aku una ma Kalaupupa Molokai he luawai no na mai lepeni, a e hiki ana ka lilo no iu lua ika $3,500. O ka haawina no keia hana, he $4,500, komo pu nae iloko o ia puu na lilo no ka hoomoe ana i na hawai. Ua loaa mai i ka Oihana Makai o Honolulu mai Ainerika Huipuia mai i kela heheilomu aku nei, na pihi no na aahu oihuna o na makai. He pihi i kau ia me nu huapalap&la 1-1. P. me ke kii o ku aeto maluua iho e hohola aua no hoi na eheu. Mu ka ahaaina hoomanalo nema ia o na kaka u-i loloa o na komite kue hoohuiaina i malama la me ke kuhalahala o kekahi poe i ka meu *»i ole ma Kapalama i ka auina la o Mei 4, ua hakuka iho lakekahl mau wuhiue o Hiio no ke kahio mai. Uu. Ua noho iho ka halawui kuikawa 0 na kahu waiwai o ka Hale Luina 1 ka Poalima i hala, uo ka noonoo ana i na koho a na poe hahau haie, aua hooholo lakou e haawi ika huna i na Hoahanau Lueaa no ka laua koho he $15,019, u oia hoi ke koho hHuliau loa. Mii ka huakai a ka mokuuhi Australia o ka lu 24 ae nei o Mei e iiuii hoi uku ai i Kapalakiko, e kuu Hku ai o Rev. C. M. Hyde D. D., Kumu o ko Kula Kahuuapule o ka Piikipiku Akau» a ua holo aku la no Amerika Huipuia. £ hala ana iaia he mau maiama a huli hoi hou mai.

Ua loaa aku kekahl popo palaoa hou Iloko o kekahi pa haole ma aUnul Ema ike kakahiaka Poaoao i hala, a i ka wawahi ia aaa a haawi i na moa, ua loaa aku he elua rar«a i ka auwioa la ua make. Nolaila ua maiiao o Mrs. Robeson, ua hamo ia k*la popo iwlaoa I ka laau niake a kiola ia iioko o kona pa. He hoekoku hukihuki kaiJa mawaena o na kamalii haiihali nupepa haole kuioko u Avaiakai?a" a ine o Buletina" kai malama ia i ka hora 12 awakea o ka Poaono aku nei i hala ma Alanui Uema, a o ka hope. oa o ka lakoa hookuku, oia ka eo ana i na kamaiii o ka 4 *Avalakai<a n a haule hoi ko ka 4, Buletina.'' Ke oieio nei ka nupepa Japan GazeUe I loaa mai ma ka Oeeanie o ka Poaiua nei, ua holo palapala aku ke Aupuni Hawaii ike Aupuni o lapana e noi hou ana i mau limahana lapana hou i 1,700 ka nui, a e hoouna ia mai maluna o ka mokuahi "Miike Maru" mamua o ka hiki ana aku i ka hopenn o keia malama. Ua make o Mahiai o Kaluaaha i ka Poalua i hala, mahope oka ai ana i kekahi ia maka i ioaa iaia mai a Kahikiola mai. Ua noho he kiure kolonero e nienieie i ke kumu o ka make, aka, no ke kauka ole, oiai ua haia eia i Honoluiu nei, ua hoo« panee ke kolonero a hikl i ka wa e kahea hou ia aku ai e ka hope makai nui H. R. Hikikoki.

Ua haaleie mai ka mokukaua "Naniwa" ka puuhonua aka poe pili ahi i akena ioa ai oko lakou hooia ia, i ke kakahlaka Poaha iho nel aua huli hoi aku no ke awa o lokohama. O ka pau loa ae ia no ia o ka manaolana no ka hoihoi hou ia ae o ke alii ma ka nohoalii, koe waie no ka na kahuna mau kilokilo e hoihoi hou ia ae ana no. Ua loaa mai nei i ke Kakau Leta o ka Papa Hawaii, ke kope o ka baibaia Kilipaki i pai a humu buke ia ma Amerika Huipuia, ka hua hoi a ko Rev. Hiram Binamu hana o ka hoolilo ana i ka olelo Kiiipaki i olelo kakau. K hiki mai aua na baibaht Kiiipaki i Honoluiu nei ma keia mau moku aku, ama keia huakai a ka Hokuao e holo aku ai, e iioouna pu ia aku ai keia mau baibaia no Kiiipuki. Ua hoolaha ae nei ke Kuhina Kalaiaina i ka poe holo moku no na mea e pili ana i ka waiho ana o ke awa o Honoiulu a me ka hohonu. O ke akea o ka nuku o ke awa, he 200 mau kapuai a he 30 mau kapuai ka hohouu, a ke lioonoho ia nei me na kukui; a ua hoike pili aupuni ia ae, ua hoohohonu ia ke awa ma kahi pili i ka uwapo o ka L*aina Mokuahi 0 ka Pakipika no ka 500 mau kapuai ka loa a me 28 mau kapuai ka hohonu i ka wa kai make. Ua miki ae o J. Kaluna, J. Kamakele a ine W. B. Keanu e ike i ke Komisina ma ka hora 9 kakahiaka o ka Poalima iho nei, aka, aole nae i ae ia mai, oiai ua paa ia manawa i na Mea Hanohano J. Kauliane, J. 11. Waipuilani, J. K. losepa ame A. Kauhi. Ua hoohaia ko Komiaina he hookahi hora mai ka 0 a li» a.m. ma ka ninaninau ana 1 keia mau keonimana, a na kakali kela poe mamua a ku i ka manaka a hoonaukiuki maoli i ka ike ole i ke Komisina.

I ka la 17 u Aperila i hala, ma Ilnnolulu nei, uu hopu i:i o n:i uiakai \V. Kumana a me 1). Makaila, he elua inau pake no laua na inou Ting Kim a nie Ah Mu, no ke sifa a uo loaa pu aku lie $271.85 a uie ke oko o na pepa i k:tkiui ia ai nn huu. Ua hoopanee pinepine ia mai ka hookolokolo ia una <> kei.i hihia a i ku la 4 aku nei o Mei, akahi no a noho maoli ka Aha Apaoa e hoolohe. CJa lioopai iu o Ting Kim, he $750 me na koinu $30 a peia no iioi o Ah Mu i hoopai iu ai he $750 me $il koina. Ua hoopii hou na puke i ka aha maluna ae Pokeokeo. I ka hom 11:10 o ke awakea Poaha noi, uu hekau mai ma ka nuku 0 Mamaia mal Kapalaklko mai, iloko ona la holo he 0, 15 hora ame 50 minute. Ua lawe mai oia ia 15 mau ohua kapena a me 30 mau eke leta. He mokuahi ano like loa no keia ona kii me ko ka Oeeanie. O ko Belgic loa he 420 kapuai 3 iniha, ke aKea, he42 kapuai 4 miha. O ka nui o na tona he 4212. He wahi eueu uuku loa aku ko ia nei ma ka loa iko Oeeanie. Aole i koluo mai keia moku iloko nei oke awa no ka ukana uui ole. I ka hora 6 a mahope iho oka Poaha ua holo lou aku oia no lapana a me Kina me ka hoihoi aku ia 267 mau lapuna a me 34 pake mal Honolulu aku. Ke makemake nei o Mr. Albert fVvorite o Arkaosa9 City, Kan., e haawi aku i kapomaikai i komakou poe makamaka heluhelu I kona ike 1 na mea e pili ana i na ma'i anu. Penei kana olelo: «*Ma ke kau kupuiau i haia iho nei, ua ioaa iho la au ika ma T i anu aua ano kuonoooo los\ ka ma'i ioa kuu ake mama; a aohe hoi i ano ola pono ae, ua loaa hou iho la au ia ano ma'i hookahi me ka hoonawaliwall ana ia'u a hala wale ke kau makalii, a i ka haalele 4im mai o ke anu, he kunu paakiki ka mea nana e hoomailoana ia'u a'u hoi i manao iho ai aole loala au e ola iki ana. He umikumamaha makahiki i hala ae nei, ua hoao no au i ka laau kunu a Chamberlain me ka holopono, nolaila, ua manao iho la au e hoao hou. Aole i pau he hookahi omole, ua haalele koke mai ia ke kunu ia'u, a aole loa hoi au i hoopllikia hou ia mai e ke kunu me ke anu. Ua hooia aku au i kahi poe, a ke mahalo nul nei lakou." He 50 keneta o ka omole e kuai la ma Kahi o Bsksos Sa«TH JbCo., Ageua ma na Pae Aina Hawaii. 2435—4*.