Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 19, 13 May 1893 — E Palamaia ka mea Omaimai. [ARTICLE]

E Palamaia ka mea Omaimai.

0 ko kakou lahui Hawaii ili ulaula. he lahui nawaliwali. 0 ka pulama ia mai e ka makamaka ikaika kona mea e pono ai. Aole liiki i keia lahui ke noho kuokoa ma kona ikaika iho. Ile olelo aloha keia a makou e liahai nei. Ke kepa mau mai nei nae o k, Holomua ?? ma, he olelo hoino, a he olelo knmakaia. Ke hoike aku nei no nae makou me ka pololei, he olelo oiaio keia, a he olelo alolia, aole liila ia oe e Hawaii ke hoomau i ka noho kuokoa ana. 0 ka pulama ia mai no kou mea e pakele ai i na poino nui ma ka hoohui ia me kou īnakamaka i aloha mau ia oe, oia no o Amei'ika Huipuia. Ke ike ia nei iwaena o kakou kekahi kanaka waiwai nui loa i hooili ia mai na kupuna mai. Ua noho nanea ua kanaka nei me ka uhauha, a ua aneane pau loa kona waiwai. Ua pau na aina ika moraki ia, oke kudala aku koe. Ke ao mai nei kona loio naauao iaia, penei,—"Hookahi wale no mea pono i koe ia oe, e hoo nohoia ī kahu waiwai maluna ou, a nana e mahele aku ia oe 1 kahi ola kupono i kela a me keia malama 4i i ole ia, e pau koke auanei kou waiwai a pau a ilihune oe. r?

Ua pono anei i keia kanaka e kapa aku i kona loio i na inoa ino, he powa, a he kumakaia? Ua maopopo he aloha a ua naauao ke ao ana mai a ua loio la. Eia kekahi kumu nui e maopopo ai o na Hawaii he lahui nawaliwali, ke mau nei ko lakou emi ana, penei e akaka ai: I ka 1866, he 57,125 ko lakou heluna; ma ka 1878, he 44,055: ma ka 1890, he 34,436 wale no i koe. l a like oe e Hawaii me ke kanaka omaimai loa, ke hele nei e hokii loa. Eia no kou pomaikai e pulama ia e ka makamaka aloha, nana e malama ia oe, a pohaia hou mai kou ola kino. Pehea la e hiki ai ia oe ka mea omaimai loa, ke hele iwaho iwaena o na kanaka kino ikaika, a paio me lakou ma na hana e loaa ai kahi ola i kela la keia ia? Aole hiki i ka mea omaimai ke kalaiwa kaa; pau e na ohua i ka poe ikaika. Aole hiki ke hoopuKapuka; lilo e ka waiwai i ka poe eleu. Pela no ka lahui Hawaii ili ulaula, ua nawliwali, aohe he pono iaia keia noho aumeume ana no na pono aupuni me na hoanoho he 25,000 poe ili keokeo, na pake 15,000, a me na lapana he IS,OOO. He poe ikaikaika lakou a pau, he poe wiki ika hana, mama ika

holo. Ke mahuahua niau net ko lakou hehma. Eia wale uo kou pono e Hawaii, e konio akahai nialalo oke kunuikauawai o Amenka, nana no e hoomaa i kou noho kauhke ana, maiaila oe e maluhia ai a hiki oie keiu poe hoanoho ikaika ke hana inomai iaoe. ona oleio keia o ke aloha a I me ka uaanao. 3lai paue hailii ili mai o "Holomua _ma me na olelo iioino e alakai hewa 'ana ia Haw.w; e hoowahawaha aku i kona n:»v. e pomaikai loa ai. Alai i»nni e Hawaii ina olelo a Elolomua, aka e hoolohe iv. . . na olelo paipai oka naan; a e komo oiuolu mai i kah. ka maluhia ame ke ku«>noo:,«> oia ka Hoohui ana.