Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 22, 3 June 1893 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

[ i'.i i Ik' m-iu hooloii hou i na maholoholo o na kan-ahi o ke o Ewa. ' > ka Ahahui Aioha Aina ona ,v i!'.'hu, ko kulanalana ia e hina ! ; . i o Muunahlna. • > na 'lala o ka waihona aupuiii e .■,f nna ina ka la 27 o Mei i hiki ke iw lawe ia, he $06,941.78. i'.i heokohu ia o Mr. W. L. Wrila i ka Ih 29 o Mei, i kokua luna- ; . twai apana no Honolulu nei. [ t ku aku ka inokukaua AmeriMohiean i k« awa o Townsend i ;:i !i 17 o Mei inai Honolulu aku Ke puapuai mai nei na iono e jnnp;iu ia aku ana o i>. Kalauokaani mai ka noho lunakanawai ana iu Molokui. o ka nui o na umko o llonolulu nei no ka hebedoina hookahi e pau m:« i Mei 28, he eono Hawaii a me •knlii pake. Iluina 9. Ma Koula ne nei, Mei 25, ua iwaiaulu ia ae o Mr. H. Kamailea in' Miss Ludia Kamaka. Na D. K. lumiumi laua i hoohui. ive olelo ia nei, eia ke pau nei i ta hale wilikoo ka mahiko o Makaveli ma Kauai, na tona lanahu he 'kolu hanen i ka hebedoma hooO J. K. Bush ma no ke kuamuimu ino i ka Moi, no ka loaa ole o iea oihana kuhina, a 1 keia wa ke lioi hou noi e ai i ka luai e like* me ku ilio.

Ke mauao nei ka papa komisinn kinai a!»i, e hoolako aku ia Waikiki u»o ke kiiii iii kiimi ahi. Aole i wao ia kahi e waiho ai ke kaa ili, aka o liooko ia aku ana. Leio ino na oiii o ka poe anee alii > Ilonolulu nei, a no ia mea, ua noi iku lakou i ke Komisina Beritania • aua i ka inokukaua llyacinth aole 1« holo, mahope pilikia lakou. Ua hoounaia aku ma ka mokuahi o ka la 30 o Mei, mai ka liale Leta nui aku o Ilonoluiu nei, no ka lawe i Kapalakiko, na letu he 705 ame nu nupepa he 015. He haiawai ko ka Aha Kuhina :tlii hope loa i pau, me ka Moiwahino i pau, ma ke kakahiaka Poakolu i pau. Aohe wahi mea i makiii iki mal no ke kumu o kolakou akoakoa ana. Ko upu ia aku nei na moku hao pea "Keoni Ina" ame "Na Mokupuni ilawaii," o ke ku mai ma keia uwa i keia mau la Iho. E holo mai ana laua e hoopaa iu laua iho mulalo 0 ka hae Hawali. Ua ku a hoonaukiuki maoli kekahi poe anee alil i keia mau la hope i ka hoopunipuni inau ia a ka la e mea hoihoi ia ae ko alii i ke kalaunu. Hala ae ana nae ka la he hoka ka mea loaa. He 500 mau inoa hou loa i komo hope mai nei i ka Puali Hoohuiaina 1 hoouna ia mai nei i Honoiulu mal Hawaii a me Maui, a ke hauoii pu nei iakou me ka puali o eono Uuisani i hoolaha mua ia aku. Eia ke wehe ia nei i puka anianl liou o ka Hale Leta nui nia Honoluiu nei, ma ke kalal una i na pohaku iiiiii i kawlli puna ia a hamaina, alaila hana aku i puka aniani, i wahi e kuai ia ai na poo ieta.

E haaleie aku ana ka mokukaua Sepania i kapa ia ka JS r autilo ia Nukilani a.holo ae uo Kapaiakiko. Ua koho.waie ia malia paha o kipa mai keia manuwa ma llonolulu uei ma ko ala moana e hikl aku ai i kona pahu hopu. « Ua lohe mai makou, ua eo ia Kaie Noteie makua o Paauilo, ka hoau ana e liolo maluna o ke kaalio huila iua mai Paauiio ma Hamakua a hiki i Kapaau ma Kohaia Akau, ma keia aianul i hana hou ia iho uei iuai Waimea a Kohaia. I ka la 24 o Mei, ua haaieie iho kn inoku kiapa Amerika «»Anuie Johnson n ia iilio a hoio riku ia no Kapaiakiko me 20,555 mau eke kopau no lakou ke kaumaha ho 8,317901 uuiu paonu, a noiakouke kuuiukuai I koho la e hiki aua i ka $123,999.14. Hookelakela mai nei ka hoi ke awa ku moku o Hlio ia Honolulu.

O na pomaikai i manao ia e ka poe kuonoooo e iii mai ana iiana o Keia lahui, he hoopaniponi ihoU ia i ka Holomua, & o ko lakoo alapahi aku l.oi i na kanaka e hoihoi ia ae ana ka Moi ma ka noho alii, aole he olelo iho he wahahee.

Ma ke kulanakauhale oHilo, Ha« waii, i ka ia 24 o Mei, ua hipuu ia ma ka mare e Rev. E<L P. Baker, o Dr. W. L. Moore o Ann Arbor, Mikigana f me Miss Alameda E. Hitchcock f ke kaikamahine muli loa a Mr. a nae Mrs. David H. Hitchcock o Hilo. O ke kalkamahioe keia i loaa ka Laikini loio ma Hawaii nei.

Eia ko Ewa poe ake nui i na hana pono o ka Haku, ke kaheawai nei 1 ka heie i ke Knla Sabati no ka hoike nui o na Kula Sabali o Oahu nei ma Honolula ma ka laaklnl o Kawaiahao. Ua olelo ia mai ia makou—o na himeni he ku i ka nani a me ka hiehie kohu leo no ka liwi— a o na haawina ka, he ku i ka anoano. E liio paha auanei ke eo ike Kula Sabati o Ewa.

O ka puu daia be 95,000 a ka banako o Spreckles i hoaie ai i ke aupuni alii i paiahuii, a i hookekena ia mai e uku aku i keia mau la aku nei, ua pau i ka lulu ia e na haole kalepa o Honoiuiu nei i ka Poakolu iioko o iwakalua mau minute wale no, a ua koe aku ka poe makemake e haawi dala mai i ke aupuni no ka piha e ana. He hoike keia i ko ke Aupuni Kuikawa hiiinai ia e ka poe kuonoono.

Ua nonoi ia mai makou e ke Kahu Kula Sabati Nui o Kona, Oahu nei, Rev. J. M. Ezera, e hooiaha aku e hoike hui ana na Kula Sabati o ka mokupuni o Oahu nei ma ka Luakini o Kawaiahao, ke hiki aleu i ka la 10 o lune, 1803, hora 9 a.m. Aole ma kaLuakini o Kaumakapili elike me ka hooiaha mua. Oiai ma ka Luakiui o Kawaiahao e noho ai ka Ahahui o ka Paeaina.

Ua iawe la inai maluna o ka inokuahi Alameda o ka Poakolu aku nei mai Kikane mai, kela lio knne heihei nona ka inoa Stromboli. He eha makahiki walo no keia lio, a oia ka mea nana ka eo o ke kiaha o Kikane. Ua haawi ia aku ka ona o keia lio i $20,000, eia nae uahoole aku oia aole e kuai no ia puu dala. Ua iawe loa ia aku ua iio heihei la no Kaleponi e kakelekele ai a hooheihei maoli pu.

E hoololi ia ana ka mokualii Likelike e holoholo ma na awa o ka mokuahi Waiia mai ka Ia G aku o lune aenei, a o ka Waila e pani aku ana no ko ke Kinau mau awa mau ma Maui a ine Hawaii, oiai e hoomaha aku ana keia mokuahi no ka hana hou ana. Mamua nae oko ka Waila a'ea'e ana aku i na nle o Pai--1010 a me Alenulhaha ma keia hoo--1011 ana, e pii mua ana oia iluna o ke Alahuki Moku e hoomaemae ai i kona mau heinahema, i pakika ai ka paka ale ana.

I ka hora 8:15 auina la Poakolu aku nei, Mei 3, ua halulu mai ma ka nuku o ke awa ka mokuahi Alameāa, kapena Morse, iloko o 16 la a me 18 hora holo mai Kikane mai;ahell mau la 20 hora mai Nukilani mai. Ua lawe mai oia no keia awa, ia 4 mau ohua kapena a me 6 mau ohua oneki; a no Kapalakiko loa, ia 85 mau ohua kapena a nie 110 inau ohua oneki. I ka hora 12 awake Poaha mai, ua holo loa aku oia no Kupalakiko me ka lawe pu aku ia 12 ohua kupena.

Ua make emoolo o Koanui (\v) ma Maunakiekie, Honoiulu, i ka hora 1 o ka po Poakahi nei. Ile maikai pono no kona ola mai ke ao mai a hiki i ka po aua, aka mnmua iki iho o kona \va i haalele mai ai i keiaao, ua kuwoae la oia, "Auwe kuu make e!" a o ka lele loa ae ia no iao kona hanu. Leieaku na ohana e lomi, ua pau nae ka pono. He kaikuana keia mea make uo ka wahine a Judge Kalauokaiani o Molokai a ua hoihoi ia aku ana kona kino wailua no Kamaloo nia ka Mokolii o ka Poalua.

I ka Poaono aku nei i hala, i pau ai ka manawa o ka noho ana o ka Aha Kiure Kaapuni o Oahu nei me ka pau pono ole o na hihia ma ka papa hana o ke kau. A o ke kauoha a ke kahu o ka Aha, Hon. H. E. Cooper, no ke koena o na hihia o ke kau, penei no ia: O na hihia a pau e koe nei o keia kau, e hoomau ia aku ia no keia kau aku, o na hihia a pau i elua kau o ka waiho ia ana mai a hookoiokoio oie ia, e hoopau ia mai ka papa hihia ae, aoie ioa e hookomo hou la mai, aia wale no ma ke noi ia mal; a o na hihia a pau i paa no ka makahiki a oi, e hoopau ia no ka hoopii ole ia, aia wale no a he kumu maikai ke hoike ia mai.