Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 24, 17 June 1893 — He mea Kalepa wale ia Aenei ka Lei Alii? [ARTICLE]

He mea Kalepa wale ia Aenei ka Lei Alii?

Hoko o ka bebedoma i hala, ua hoolahaia kekahi palapala i kakau inoa ia e Liliuokalani, a maloko oia palapala i hoomana ia ai o Paulo Numana e hoolilo loa aku i ke Aupuni o Amenka Huipuia i kona pono apau ma ka noho alii o Ha-

waīi, l a helahsiG ia do palu ua palapala la e ka lehuleha o kanaka o Honolnla, a ua maopopo no ia ...aOu, na Liliaokalaoi i kana.

Ma ko makuu nana aaa, eia *io ai*a i nr opopo eia keia paiapaia. Ua ka jioiv;ab?r.c i pau, e haawliio aka i kooa Lahai Uuwaii ponoi malalo o ka mana o Amenka Huipuia, no ke kumu kuai o kekahi haawina nui o na daia no koua ola a me ke oia o kona ohana iho. Aole no e hiki ia makou ke mahalo akn i keia hana, he kohu pono i ke kulana o ka Moiwahine maikai. Ina ua hoomaopopo aku iaia iho, he Moiwahine pono ole, alaila, he pono ke hoolilo aku i kona mana īa hai. Aole nae no ke kumukuai. 0 ka mana hoomala o ke Alii, he pono nui ia i haawi ia mai laia e malama, a hooko pololei no ka pono o ka lehulehu: aole ia iie inea hoolilo aku no kekahi kumukuai. He hana kumakaiakela hana.

Eia aku no hoi kekahi mea i ike ia ma keia palapala. Aole o Liiiuokalaiii mamiea do kona Lahui Hawaii ponoi i hoike ia mai ma keia palapala. Aoho ike ia kekahi huaolelo hookahi e nonoi ana a e paipai ana i ke Aupuni Amerika e malama pono i ka Lahui Hawaii. Me ho la, aole, aohe ona manao aloha ia lakou. Aia wale no kona manao i na dala kumukuai e ioaa ana iaia no kona Leialii i haulfe.

He mea ano nui keia. He mea kupono iaia ma kona kulana makuahine no ka lahui Hawan. e nonoi aku i ka Peresidena maloko o ua palapala la e hoomaikai mai i kona laliui Hawaii paiupaiu, a e kiai malama i ko iakou mau pono, 0 hehi ia eka lehulehu oka poe haole e komo maiana. Me he la, aohe oua noonoo iki ia lakou. aia walo no kona nianao i kona pomaikai ilio. Maluna o na moku, liookaiii rula nui no ka hauohauo o ke kapena moku. penei:

Aia a ili ka moku a piholo paiia i ka liu, a haalele na ohua a īne na luina i ua moku la i koua make ana, o ke kapena ka mea hope loa e haalele ai i ka moku. He makna ia, a o iakou la kaua poe keiki. E kali oia a pau aku lakou i ka pakele, alaila, hiki iaia ka haalele hope ioa ika moku. Me he la, aoie pela ke ano oko kakou Moiwahine i pau. Aole ona manao nui i kana poe keiki, aia no kona mauao ma ka hopu ana i wahi waiwai nona iho mailoko mai o ka ukana moku.

Aohe nae o makou makemake e hooili aku maluna o keia wahine poina i ka ukana 0 ka hoahewa nui ia. Ua maopopo no paha iaia e lilo ana o Ainerika Huipuia i makua aloha no ka Lahui Hawaii. Aohe ona hopohopo i kela mea, oiai e oi loa ana ka pomaikai o kauaka Hawaii i ka hoomalu pono ia mai e Amerika mamua o ka hookele hemahema ia malalo o na ; Lii 1 hoopau ia. Ua hiki no hoi ia Lihuokalani ke hiiinai aku ia Amerika e haawi iaia i kekahi haawina kupono no kona ola, ke hooholo ia ke kuikahi hoohui, e like me kela mea i aelike ia e Kakina ma i ka malama o Feberuari iho nei, ua keakea ia nae e ka Numana hana.