Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 27, 8 July 1893 — NA LETA. [ARTICLE]

NA LETA.

1 Aole o niakou makemake e iawe i ko koikoi o na hala no na manao i lioopuka ia nialalo o keia p°o e ko makou poe mea kakau.l

- -- — Ke Aloha Aina Oiaio.

KK. liuNAHoopono PONo: Alolni oe: 0 ke kanaku o alolia ana i kona aina ma ke ano o kona oue hanau ia, e aloha ana i kona mau kapakai lana malie kona mau kaiaulu. ka aina lioi i eha ai ka ili o kona mau kupuaa, koua Moi, kona hookipa ana, aole ia he aloha aina oiaio. 0 ke kauaka e manao ana e lawelawe ia ka hooponopono ana o kona aina ma na mea e hoohua mai ana i ka waiwai a īne ka pomaikai o ka lehulehu, oia auanei ke kanaka aloha aina oiaio, oia aloha ana he aloha e niau ana a ili aku i kana mau mamo na opuu pua e moliala mai nei ma ka lepo ou e Hawaii, no ka hoohua ana mai i ka waiwai ka pomaikai hoi o ka lehulehu, ekolu wale no mau mea e pono ai, oia hoi ka waiwai maoli a ke Akua i haawi mai ai i ka lako a me ka hana, elua hoi ano o ka waiwai, ka waiwai i lawelawe makehewa ia. a me ka waiwai i lawelawe makepoao ia. 0 ka waiwai ī lawelawe ia ma na mea e hoohua ole mai ana i ka pomaikai o ka lehulehu he waiwai īa i lawelawe makehewa ia. E like me ua dala o ka lehuiehu i hoolilo ia 1 1 ka poe i kanalua loa ia ko i iakou hilinai ia e lawelawe ma ua oihaua aupuni o kela au kapulu aku nei, e like me na kiaaina wahine, na lunakanawai, na makai nui i laukua ia mai ma o a maanei o ka aina, aole hoi i hoonaauao ia ma ia kulana & lakou i l&welawe ai, aka ? he poe pih alii nae, i na lie na&uao a naaupo, oia mau dala he waiwai ia ua iawelawe makehewaia. No ka mea o ka piLi alii a me ka naaopo, aole laua he waiwai 0 Ka hoopilinieaai a me ka naaupo he loas. wale no laua i ka poe a oau e makemake ana ma ia kuiaua me ka pauai ia oie aku o kekahi mea. Nolaila oka uiea loa a wale me ka panai ole ia aku o kekahi mea, aole ioa ia he waiwai. 0 ke_da!a hoi i hoolilo ia i ka poe i hoonaauao maikai ia, ka poe Ihoi ī kanalua ole ia ke lawelawo ma ua oihana o ka aina, lie waiwai ia ua lawelawe m&kepono ia. No ka mea no k2, lehulehu ke dala i

hooiilo ia .11 a loaa ka naauao i kekahi j>oe. oia naauao he waiwai ia i lawelawe makepono ia. no ka niea ua pauai ia inai ke dala ka waiwai hoi o ka lehuiehu o ka naauao. oia naauao no ka lehulehu no ia. A ua koino hoi keia mau mea a'u i hoike mua aeuei, no ka hoohua ana mai i ka waiwai. ekolu niau mea e pono ai. ka mua, ka waiwai maoli oia hoi ka aina kahi e hoohua mai ana i ka ai i ai ia eia kalua ka lako i ka ai a me ka ioie i aahu ia e ia, ke dala hoi o ka lehuiehu i hoolilo ia ai no kona hooaaauao ia ke kolu ka haaa kona ao ia ana. kona malama ia aua a loaa ka naauao. 0 ka inakemake hoi 0 ka lehulehu e hoohua mai ua naauao nei i ka waiwai a me ka pomaikai hoi 0 ka lehuiehu ma kona hookele naauao ana i ka aina. Aka ua hoohoka ia ua makemake nei o ka lehulehu e ka mana oi kelakela i loaa i ko kakou Moi. mamuii 0 ke kumu kanawai i haawi ia ka hookele ana 0 ka aina i kona mau io ponoi me ka poe e pai wale aku ana i kona inoa ka poe hoi e hoonee aku ana i na puaa kaha. Ina he naauao a naaupo iiio ka hookele ana ia iakou, hoka iho la ua naauao nei 1 hoomanawanui ia ai maluna 0 na elala 0 ka iehuieliu. Aole anei he mea pono ia kakou e Hawaii e minamina i ko kakou mau hou e hookahe wale ia nei mamuii 0 ka makemake 0 ko kakou mau alii. Ma mx aupuni kumukanawai a pau nui kahi kaawaie 110 ka poe naauao. aka ma ke aupuni 0 Hawaii apuepue ka loaa oia kulana. Nui ka poe naauao i hoonaauao ia iloko nei 0 ka aina i na kau i hala ae nei, aole 0 iakou naua ia aku aia wala no o kela poe i oleio mua ia ae nei. Nolaila, ku nana mai nei ka poe aloha aina oiaio euhuki ke kumu a moloo wale mai no na lala, ua uhuki io ia ke kumukanawai a liio na kanawai a pau i mea ole ke kue i ke kumukanawai 0 ka poe aioha aina oiaio. Lilo ka hookele ana 0 ka aina i ka poe naauao e like 111 e kakou e ike nei i keia manawa, e hooneie ana hoi i ka poe i ai hoonuu i na kau i hala ae nei. Pii aku ia ko lakou mau leo uwe n hiki i ka noho alii ou e Hawaii opio iioolohe. ka mea iaia ia iaiiana, manao e hoopau i ke kumukanawai o ka poe aloha aina oiaio i pau ai keia leo kupinai 0 ua poe nei, hoi nele i ke kuia o maiama ia, noiaiia o ka poe a pau e manao ana ka poe naauao e iiookeie i ka aina ma na mea e hooliua mai ana i ka waiwai a me ka pomaikai 0 ka iehulehii. oia auanei ka moie o ke aloha aina oiaio, oia aloha ana e mau ana a ili aku i na keiku a kakou e ulu mai nei ma ka lepo ou e Hawaii aloha, aoie o ka poe e kapa nei ia lakou ka hui alolia aina. E pono e kapa aku kakou ia lakou ka hui aloha i ka ai a me ka ia luhi ole, ke paipai pu nei lakou i ka iakon niau wahine i kumu e puipui ae ai ko lakou aoao, ma keia auo ke nana mai nei na aupuni naauao i ka kakou mau hana, ke komo pu ana mai o na wahine e iaweiawe ma na hooponopono aupuni ana. 0 kakou na kane kai kauoha ia mai e ka pauku 4 0 ke kumukanawai, aole ua wahine, ina he mau piiikia noi aku. Nolaila, 0 na kane e paipai nei 1 ka lakou mau wahine e hui pu mai me kakou ma ka hooponopono aupuni, ua ahona ia oukou e olelo aku iakou e hele e waele i aianui no oukou maluna o na ale o ka Pakipika mamua 0 ko lakou au pu ana me kakou i keia moana kai loa o ka hooponopono aupuni i maopoopo ole hoi ia lakou kona loa a me ka laula. 0 ka hana oi loa aku 0 ka pono ia lakou, o ka hoohala manawa pauaka haiawai hoomakeaka, haule aku i na hale inu uwaia, kaukau potatoes piha opu, ku ae kela hoi 110 ka home. He nui loa na kumu kanalua a'u i ike ai ma keia ano hana. a mahope hoike akn. Eia wale no ka ninau. pehea ia e hiki ai ke hoomau ia aku keia mau pono e ike ia nei? Ma ka hoihoi hou anei i ka moi i kumu e ko ai ka makemake 0 ua poe nei ina ka hoopau ana i ke kuuiukanawai a hoihoi hou mai i ka mana 01 kelakela a ua poe nei e uvre neif (vito) ka puka hoi i liu ai ke dala o ka lehuiehu i ka huii i na iwi o Kamehameha. Na aialo, na huakai kaapuni honua, ua komisina i Samoa, me kahi manuwa popopo a he aui wale aku, aole nae he wahi a kakou e liiki ai ke pani aku i keia puka, no ka mea, aia no i ka Moi ke ki e paa ai a e hemo

ai. 0 koua makemake ke hoo koia, aole ko kakou na makaainana. ua like kakou me ka |)oe iie waha bo aole nae e ekeoiu. he niao noonc»o. aole nae e hoohana. Ma ia ano. o ko kakou mau ola a iue ko kakoa waiwai. aia no ia iloko oka poho oka lima o ko kakoa moi. nolaila, o; kela mana i loaa iko kakou ; moi i keia kumukanawai. ua iike loa ia me kekahi paipu. mahu i iiu e hoemi ana ika holopono ana o kona enegini. j 0 ka vito hoi e hoemi ana i ka; holopono ana o kona aupuni. J a ma ia ano. ua ku ka moi me j ka hapa uuku o na niakaai- 1 nana nia kekahi aoao i hoopnipui ia aku ena wahine. 0 ka hapanui hoi ma kekahi aoao, e paio ana kekahi a me kekahi: manaolana au T ina e waihoia aku keia hana iwaena oka poe koho. ka poe hoi i kuieana maoii ma keia hana, ka poe hoi i hoohiki e malama 1 keia kumukanawai a me na | kanawai no lakou paha ka huI ina o 15.000. 60 pakeueta o keia huiua Hawaii me na hapahaole, 40 pa-kenela, na lahui e ae. Me ke kanalua ole au ke puana ae, o ka hae o ka lanakila. aia uo ia ma ka aoao hoohuiaina. no ka mea, oka pono ke hana ia a kokua mai na lani: hapuku mai nei kela. o kumu o ka lau, o ke nui o ka | liilii. ike i ke kakau a ike ole, na aiakou no e kope aku kou inoa. oka paa mai kau ika peni. fna pela ka hana, ei'ku ka poe monogoliana no lakou ka huina 74,000, aia ka pono o ka nui hauoli mai na haku; a me keia maii mea, e mau aku ka olino ana o ka ahahui hoohuiaina ma na kapakai ou e Hawaii. i kulike ai hoi me kou moto, e olino ka malamalania. e ikea ka oiaio. Sam ? l Huia. Hamakua, Hawaii. Mei 30, 1593.