Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 28, 15 July 1893 — Page 3

Page PDF (2.05 MB)

This text was transcribed by:  Tina Au
This work is dedicated to:  Lohelani

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

HUI ALAHAO ME AINA O OAHU

 

MANAWA HOLO.

 

@@ a Mahope aku o Iune 1, 1893.

 

@@@

 

NA KAA AHI

 

NO HONOLULU

 

 B     B    A   D

 

A.M  P.M.  P.M.  P.M.

@@@LELE IA Honolulu 8:45   1:45   4:35   5:10

@@@LELE IA Manana 9:30   2:30   5:10    5:@@

A.M.   A.M.   P.M.   P.M.

@@@LELEIA HONOLULU  6:21   10:48   3:43   5:42

@@@LELE IA MANANA    6:55   11:15   4:15   6:10

@@ KI I Honolulu  7:30   11:55   4:55   6:45

 

@@@@ Honouliuli   9:57  2:57 @:@@  6:22

 

NO HONOLULU

 

C   B   B   A

NU HOU HAWAII.

 

            O ke kumukuai o ke kopaa ma @@ lohe hope ma ka makeke o Amerika Huipuai, he 4.37 1/2 mau @@ne@@ o ka paona hookahi.

            E mahele ana ka puka o ka Hui @@@@pone Mutual i kela wa, ma ka @ pakeneta maluna o ke kumu wai@@@ o na mahele o ka hui.

            I ka hora 10 kakahiaka o Iulai @@, me keia kulanakauhale, ua @@@@@ mai na ka wahine a Mr. H@ra@n Kolomoku, he kaikamahine.

            I ka Poakolu iho nei i halawai ai @. A hahui Hololio Pau Poomaike@@@@ @ hooholo e hoopau loa no ka @@ kehewa ke hoomau aku he hana @@iwai ole.

            @ ka nui o na make ma Honolulu @ @, no ka hebedoma hookai e au @@ @ i Iulai 11, he eono.  He mau Hawaii wale no lakou a pau, oia he @@ make no ka la garipa a he 1 no @@ lolokaa.

            I ka hora 10 a me hapa o ka po P@aloa nei, ua kii ia mai la e ka m@ke o Mrs.Macauley, ka wahine @ ka hoale hoomaemae piano i lawae @@a ai @ kona ola ma ke kipu ana @a@a iho a naauauwa i kona ola.

 

            Mai Kapalakiko mai e lohe ia nei, @@ ka ke Komisina Blount hoike i hoea aku i ka home, aohe mau manao hoomaikeike maloko.  Ina he @i@i@, alaila no ka pau ole aku @a no o ka@a nien@ele ana i na aoao a pau.

            Ua haule mailuna iho o ka @o,i ka Poalima o kela hebedoma i hala @@ Waimea, Kauai, o Kauka Armitage, a ua paewa ka pili o ke ami @ ka peahi lima.  Aia ke kauka o @@@pa@a ke kokua la i kona hoa kauka.

            Ua hopu ia o M. Makalua, W. White, R. II. Makekau, A. Makekau, no kekena ana i ka makai e h@pu la L. A. Kamauu me ka palapala hopu ole, o@al o L. A. Kamauu e wehe ana i na puka o ka luakini o Wainee.

            Ua hopu ia he umi mau keiki e ka inakai Eli Kekipi ma ka auina la o Iulai 11, no ke kolohe i ka hale o J. Magoon.  He mau la loihi ke kolohe a@a o keia poe keiki, a akai no a paa.  Ua hoopaa ia ae i ka halewai.

            Ua hoea mai i Honolulu i ka la S@bati aku nei @ hala maluna o ka mohuai China mai Kapalakiko mai, ka wahine a me na kaikamahine elua a Adimarala Skerreit o kamokukaua Bosetona e ku nei ma ke awa o Honolulu.

            Ma ka hookuku hinipopo mawaena o Crescent a me Hawaii i malama ia ma ke kahua o Makiki i ka auina la Poaono aku nei i hala, ua kaa ka eo i ka puali mua.  Crescent 6 puni, Hawaii 5 puni.  He paani ohohia nui ole o ka poe makaikai.

            He hookipa hanohano ohohia kai pane@ ia mai e ke kulanakauhale o Augusta, Maine, ia Mr. John L. Stevens, ko Amerika Huipuia Elele Kuhina i pau ma Hawaii, ma ka po o ka la 29 o Iune.  E kamailio ana ola no na mea pili ia Hawaii.

            Ke olelo ia mai nei, e i ae no kekahi mau mai lepera ke pee mai nei iuka o ke awawa o Waipio, Ewa, Oahu nei, a ke ike pinepine ia nei ka keia mau mai i ka pe e iho ana i Manana me ka lako o ko lakou mau poli i na mea make.

            Ua haalele mai ka mokuahi China ia Honolulu nei i ka hora lauina la o ka Poakahi nei a niau aku la no kona pahu hope, oia na awa o Iokahama a me Honokaona.  Ua hiu aku oia mai keia awa, ia 4 mau ohua kapena a me 130 mau ohua oneki pake a me Iapana.

            Ke hoomakaukau nei o Mr. H. M. Wini ka Luna nui o ka nupepa Kuokoa, e hoomaha no ka manawa mawaena o eono a me ewalu hebe doma, no ka pomaikai o kona ola kino.  E kau ana maluua o ka moku pea a holo aku no na awa ma ka akau o Kapalakiko, a malia paha o hala loa aku i Keomolewa.

            Aia ke kapili @a @a ma Belfast, Enelani, he mokuahi moau launa pono ole, nona ka loa he 700 mau kapuai.  Ina pela io, alaila ua oi keia i ka mokuahi ka “Hikina Nui.”  No ka Hui Hooholo Mokuahi Hoku Keokeo keia mokuahi e kap@@@ ia nei no ka aloalo ohua ana mawaena o Enelani a me America Huipaia.

            Ua hoolako aku nei ka Papa Ola o ke Aupuni, i na laau lap@@u, o kela a me keia ano ma i ma ka hale o Rev. J. M. Ezera Kaha o ka E@@lesia o Ewa.  He mea pono e kii aku na makaainani o ka Ap@na o Ewa i na laau lapaau me ke kuaiole.  Mai puni i na Kahuna h@opunipuni o pilikia auanei.

            Ua kukulu ia iho nei @e wahi hale hana jao panaaiki ma Huehue, Honolulu nei, e White, @@@man & Co., kupono no na hana mekini liilii, pakuikui, hoohehee hao a pela aku.  Ua paa pono aenei @ ua ku na mea hana ma ko lakou mau wahi i keia manawa.  Ke uwalo mai nei i keia wa, ua makaukau i ka hana.

            Ma ka huakai a ka mokuahi Australia e huli hoi aku ai i ka la 19 aenei o keia malama, e pau aku aikekahi mau keiki Hawaii e hoomahuahua i ko lakou ini naauao ana, oia he elua mau keiki a ka lunakanawai Kiekie Judd a hookahi a Mr. C. M. Cooke e holo ana i ke Kulanui o Iale, a hookahi keiki a Mr. Atherton e holo ana no ke Kulanui o Amherst.

            Ma ka la 16 o Iune, ma Muolea, Hana, Maui, ua kikoo ae la na lima menemene ole o ka make i ka hanu ola o Mrs. K, Okuu.  Ua piha na makahiki he 85 o kona ola ana.  Ua haalele iho oia he kaikunane, he mau keiki a me na moopuna.  He kupuna oia no D. K. Wailehua o keia halepai.  Me ka ohana ko makou aloha nui.  Hala aku la ia kupa aloalo Uakea o ke one oiwi, Aloha wale.

            Ua kuahaua ae ke kahunapule o ka Hui.  Naua i ka la i ku mai ai o ka mokuahi Australia, mamuli o ke kuhikuhi o na akua unihipili, “aole keia o ka inokuahi e hoihoi ia ai o ka Moiwahine iluna o ka nohoalii, aia i keia mokuahi aku,” o A@gate 9 paha ia.  Ke panee mau nei i ka loa ka la e hoi ae ai ka Moiwahine i ke kalaunu, a ua ku i ka manaka maoli kekahi poe anee alii i keia hoopunipuni mau ia.

            O kekahi o na Hawaii o Samuel Bent kona inoa, hehapahaole, ua haalele ia Hawaii nei he mau makahiki loihi ae nei i hala, holo i Amerika Huipuia a noho malaila.  Ua mare oia i ka wahine hapa a ua loaa mai he mau keiki nama elua.  Ela nae, ua lawe e ia aku laua e ko make i keia makahiki hookahi. He hoahanau ponoi kona e ola nei maanei a ke makemake mai nei ola e lohe i kona wahi e noho nei.  O kona wahi e noho nei, aia ma No 607 East Market Street, Near Union Depot, (Rear) Dr. F.W. Coffin, Akron, Ohio.

            I ke awakea Poakolu aku nei, Iulai 12, ua kua@ kudala ia ma Honolulu nei ka H@i Kanu Kope o Kalahiki ma Kona Hema, malalo o ka hooko ana i ka moraki i pau ka manawa e hookaa ai.  Ua kohoia ka moraki ahiki i ka $11,700 ina oia ka huina e lawa ai na moraki a pau a kaawale ka aina kanu kope o Kalahiki, aohe may hihia.  A Ina aole pela, alaila aohe e hooia aku ana ka mea nana I koho e uku.  Nolaila, ua kudala hou ia a lilo no ka $4,000 la Lau Chong, koe no nae ka moraki $6,000 e paa nei malalo o ka waiwai o Lunalilo.

            I ka po o Iulai 8, maloko o ka Halemai Pupule o Kalaepohaku, ua kiiia mai e ka make a kailiia aku la o Mrs. Bindt, i ke 50 paha o kona mau makahiki o ke ola ana.  Ua waiho oia mahope nei he kane a me ke @aikamahime aia i Kaleponi, he keikikane a he mau h@ahanau lehulehu @a ke kino.  He kaikamahime ola na Mr. a me Mrs. Johnson o Hanalei, Kauai, i hala e i ka make, a ma ia wahi oia i hanau ai a nui mawaena o ko laila may kanimaaina.  Ma ka auina la Sabati mai, ua hoolewa ia kona kino make mai kahi noho aku o kona mau hoahanau e noho nei ma Alanui Papu a kanu ia ma ka ili@a o Kawaiahao.

            Ke makemake nei o Mr. Albert Favorite o Arkansas City, Kan., e haawi aku i ka poinaikai i ko makou poe makamaka heluhelu i kona ike i na mea e pili ana i na ma’i anu.  Penei kana olelo: “Ma ke kau kupulau i hala iho nei, ua loaa iho la au i ka ma’i anu a ua ano kuonoono loa ka ma’i ma kuu ake mama; a aohe hoi i ano ola pono ae, ua loaa hou iho la au ia ano ma’i hookahi me ka hoonawaliwali ana ia’u a hala wale ke kau makalii,, a i ka haalele ana mai o ke anu, he kunu paakiki ka mea nana e hoomailo ana ia’u a’u hoi i manao iho ai aole loa la au e ola iki ana.  He umikumamaha makahiki i hala ae nei, ua hoao no au i ka laau kunu a Chamberlain me ka holopono, nolaila, ua manao iho la au e hoao hou.  Aole i pau he hookahi omole, ua haalele koke mai la ke kunu ia’u, a aole loa hoi au i hoopilikia hou ia mai e ke kunu me ke anu.  Ua hooia aku au i kahi poe, a ke mahalo nui nei lakou.”  He 50 keneta o ka omole e kuai ia ma kahi o Benson Smith & Co., Agena ma @a Pae Aina Hawaii.  2435-4t

 

Hoku Welo welo Malihini

            I ka ho@a 8o ka po Poakolu nei, Iulai 12, ua ike ia aku e Mr. Uilama Olo o ka Halemai Pupule kekahi Hoku Welowelo malihini ma ka hikina akau o na lewa lani.  Ua hai ia keai lohe ia keia lohe ia Prof. Curtis J.Lyons o ka o@hana anaaina aupuni, a oiai aohe i mahui mua ia he hoku welowelo kekahi e hoes mai ana, nolaila, ua hoohuli io ae oia i kona lena ike i ka lewa lani a loaa io aku la ua malihini la e kau ana.

            Aole i lohe mua ia mai he hoku welowelo kekahi e hoea mai ana, aka me he mea ala aia ma ka eke leta mai o ka mokuahi e loaa mai ai ka lono a ka poe kilo hoku o na aina naauao.

 

NUHOU KUWAHO

            O na me ho ano nui ma ka mokuahi “China” i ku mai ai i ka la Sabati nei. oka ke kahea ana o Peresidena Kalivilana e hala wai kuikawa na Abaolelo Lahui ma Wasinetgona i ka la 7 o Auga’e.  O kana kumuhana i hoike mai ai. oia na ka hoopau i na kanawai ino e hoopoino nei i ka lahui, a ua hele na hana kalepa a me ka hooponopono waiwai i ka poino loa.

            O ke kanawai a ka Peresidena i hoahewa nui loa ai, oia ke kuai mau ana i ka auka keokeo a hana nui i na dala keokeo.  O kekahi kanawai hewa no hoi, oia na auhau dute kanawai a Makinele.

            Aohe a Kalivilaua olelo no ke kuikahi hoohui me Hawaii.  Aia no a hoouna aku o Blount @ kana hoike. e hapai ia kela bana.

 

LANAKILA KA EMPERA WILIAMA MA GEREMANIA.

            Ma kekoho balota ana mai nei ma Geremania, ua lanakila ka aoao o ka Emepera.  Ua kohoia he 205 na lunamakaainana makona aoao, a he 157 ma ka aoao kue i kona manao.  Eia ke kumu paio, no ka makemake o ka Emerpera i 60,000 mau koa hou aku.  Ua hoole ka poe kue no ka nui o ka lilo.  No ia mea, ua kipaku aku ka Emepera i ka ahaolelo mua, a kauoha e koho baleta hou.  Ua holo kona makemake, a e hoonui hou ia ana na pualikoa.

 

POKE IA NA UKU KAA AHI.

            Ua hoemi paonioni ino loa iho ka Hui Alahao Canadiana Pakipika i ka uku ohua e holo ai mai Kapalakiko a Victoria Beritania Columebia, a biki loa aku i Kikako a me Mu Ioka, penei:  He $41.40 o ka ohua mai Kapalakiko a hiki i Kikako, a ina hoi e hiki loa aku i Nu Ioka, he $53.60 wale no.  Pau loa iloko o ia uku ana na lilo o na wabi moe a me ko ka mokuahi e aloalo ai a hiki i Victoria.

 

HE HOOMANAO I NA KEIKIKANE MAKE.

            O ke kia hoomanao a ka mokuaina emepire o Nu Ioka i kukulu ai no kana may keiki ponoi i haule make ai ma ke kahua kaua o Getebuga i ka wa i kaua huliamahi ai ka Akau a me ka Hema o Americka Huipuia, ua hoolaa ia ma ua kahua la i ka la 2 o Iulai nei.  Ua akoakoa ae ma ia anaina he 7,000 o ko Nu Ioka mau koa hapauea, na kiaaina o Nu Ioka a me Peniselavenia a me na tausani o ka poe makaikai.  Ua paipai ikaika o Generala Sickles e hoolilo i ua kahua kaua la i paka lahui, e kukkulu ia ona kahua koa malaila me ke kiai ia e kekahi o na komopani pukaa, a i ke kakahiaka a me ke ahiahi e kipu aloha ia no ka wa mau loa ka hae a me ka Uniona o na mokuaina Hui i ku @a e pale meka wiwo ole ma keia kahua i kahakahaia ma ka moolelo.

 

HE WAE I KO EUROPA MAU LOINA.

            Ua haawiia aku no hoonaauao ana i na kuhina Amerika a pau ma Europa, e noi@ aku a hoike mai i ka loina o ke ano auhau e kauia nei malaila i mana aku ai i ke aupuni ma Wasinetona ke wae ae i ka loina auhau mama iki mai o ke kaumaha i hiki ai ke paniia ka hakahaka i ka wa e hoololi hou ia ae ai ka auhau dute.

            Aole i lilo i mea no na luna aupuni o ka oihana waiwai o Amerika Huipuia e pihoihoi ai ka puka hou ana mai nei o ka mai korela ma Europa.  O na hoike nae e hoea mai nei i kela a me keia la mai na Kanikela Amerika a me na Agena e ae ma na aina mamao, ua kuikahi lakou ma ka hoike ana, mamuli o ke kulana maikai o ke kulana ea m aEuropa, aole no e laulaha ana ka mai korela malaila.  He may mai no i lohe ia, ua hoea ae a ua make aku, aka, aole nae i lele aku i o a ianei e holapu ai e like me ka mea i ike ia i ka makahiki i hala.  Nolailam, ua manao@a, aole no e lele mai ana I Amerika Huipuia.  Aka hoi, aole no i alualu iho na makaala ana a na agena a me na luna aupuni i hoonoho ia hakilo no keia ano mai.

 

HAKAKA KUIKUI PUUPUU.

 

            Ke lohe ia mai nei, e hakaka kuikui puupuu ana o Corbett laua o Mitchell no ke alualu i ka moho mokomoki o ke ao nei a me ke eke dala makana he $45,000 imua o ka Hale o ka Hui Hooikaika Kino Columebia o Kikako, ma ka manawa mawaena o na la 1 a me 20 o keia Dekemaba ae nei.

 

NA KA HAPANUI E HOOHOLO.

 

            Eia ke hookoia nei ke kanawai kuai waiona hou loa ma Carolina Hema.  Aia wale no ka wehela ona halekuai waiona ma ia wahi a ae ka hapanui o na kanaka kupono i ke koho balota ma ia wahi.  A ina aolem, aohe waiona e kuai ia, koe wale no ma ka hale haawi laau lapaau o ke Aupuni Mokuaina, kahi e loaa ai ma ke kuai @ kaupalena ia i ka manawa hookahim, a e hoihoi ia ma ka hale noho.

 

KA MOIWAHINE O DENEMAKA

            Eia ka Moiwahine o Denemaka ke alualu nei mahope o ka Moiwahine Victoria, ka moiwahine kupanaha o na moiwahine o Europa.  He ekolu o kana mau keiki ke noho nei maluna o na kalaunu, a i ole ia ke kokoke nei lakou a pau e kau iluna o na noho alii i keia mua koke iho.  Oiai, ke kokoke nei e piha ke kanawalu makahiki iaiai, aka ke paa nei no nae maluna o kona mau helehelema kekahi may hailona ui o kona wa opipio a me ka ikaika.  Ua mare oia i kona wa he iwakalua-kumamakolu mau makahiki.  O kana mau keiki eono i hoolue mai ai eia no lakou a pau ke ola nei, a ke hooia mai nei lakou a oay i ko lakou aie iaia no kana may pulama maikai ana a pau.  Eia ke ili nei maluna o ke Kama Aliiwahine o Wale a me ka Emeperese o Rusia kekahi mau haawina hiehie o ka makuahine.

 

NA MEA HOU HOPE LOA.

 

            Ua ku mai i keia kakahiaka Poaha ka mokuahi Australia mai Kapalakiko mai.

            Ua lawe mai oia I keia awa ia 41 mau ohua kapena.  Mawaena o na ohua keia poe kamaaina: Francis Gay, T.W. Hobron me ka wahinem Geo. H. Paris, S.W. Wilcox, a. Young Jr. me ka wahine, Miss M. Hopper Dr. J. Brodie a me kekahi poe e ae.

            Hookah@ ohua kaulana ma keia mokuahi mai nei, oia ke Duke o Newcastle o Enelani

            Ua makaukau na mea a pau no ka mare ana ma Ladana o ka Hooilina Moi Keoki, Duke o Ioka me ke Kama’aliiwahine May.  I ka la 6 o Iulai e mare ai, oia no nae ka la a ka mokuahi Australia i haalele aku ai ia Kapalakiko. 

            He nui loa ka haunaele ma Parisa.  Ua lilo loa kekahi hapa o ke kulanakauhale i na haumana kula lehulehu e kipi ana, he poe paahana kekahi i @ui me lakou.

            Ma Amerika Huipuia, he ikaika loa ka paio mawaena o ka aoao o Kalivalana a me ka poe i makemake e hoomau i ke kuai a me ka hoohehee dala keokeo.

            Ua wehe mai nei ka Emepera o Geremania i kona Ahaolelo hou loa nona na hoa @ koho balota ia iho nei iloko o Iune, ma ka la 4 iho nei o kana haiolelo alii, oia no kona onou ana mai i ka bila hoomahuahua pualikoa kaua no ka emepire, oiai hoi ma ka hoole ana a ka ahaolelo i pau aole e hooholo i ua @ila la, ke kumu o ke kipakuia o ia ahaolelo.

 

Aihue Poniponi.

            I ka wanaao Poalua nei, ua komo ia ka hale noho o Mr. C. B. Wilson e kekahi haole kolohe lalama o ka po, ma kona wahi ma ke kihi hikina o na alanui Piikoi a me Iana.  Oiai e moe ana, lohe oia @ ka nehe o kekahi mea iloko o ka hale, a i ala aku ka hana e holo ana ke kolohe a holo pololei no ma alanui Iana.  Oi hooweliweli wale aku ka hana e ku mai o kipu ia aku, aohe ho@lohe ia mai, holo no.  Ua kipu io ia aku no ke kolohe, aka aohe i ike ia aku ke ku ana he poeleele.  I hoi mai ka hana e nana i na mea i poino, aia hoi ua lilo he uwati g@la makana ia mai nona ke kumukuai he $250.00, he bila dala pepa aupuni $50 a me $6 maoli.

            Ua hopu ia I ka Poakolu nei o Ah Loi pake, no ka hoohuoi ia oia ka me i komo iloko o ka hale noho o Mr. C. B. Wilson i ka po mamua iho a aihue ia ai ka @wati gula a me ke $56.  Ua hopu ia keia pake e ke Kapena makai kau lio, no ka hale i komo ia iho la I ke kakahiaka a me ke ahiahi a ka ia iho mamua e hualai wale ana no, me he mea la aohe wahi mea hana.

 

Nawai Kipu ia Haili.

            I ka hora 9:25 ahiahi Poaono i hala, Iulai 8 maloko o ka hale o Keoki Shaw ma Kepohoni, Honolulu nei, ua ki iho @a o D. Nawai i kana wahine mare ia Haili me ka pu panapana a ku, huli hou ae la a ki aku la ia Ioela hookele kaa @e elua pu.  Ua komo ka p@ka ma ka waha o ka wahine a puka ma ka aoao akau, loaa pu aku la ka poohiwi.  He elua pu i ki ia aku ia Ioela m@ ka iwi hoehoe akau, he pohole ili wale no a mahope o ke kua, oia ano @o.  He eono kani o ka pu, aka ua lele koke aku o Ioela e kaili a lilo ka pu mai ia Nawai mai.  A ina aole i kaili ia ina kow i ke ki ia.  O ke kumu o keia kipu, oi@ ka lil@ o Nawai ia Ioela no ka hoohuoi ke kelohe neime kana wahine.  E@ n@ lakou @p@u ke noho nei ma ka hale h@@kahi ma al@nui Alakea, eia nae @ole i ki ia ma@@@@, @@@ i ka hale e aku ia, @ imua @ kekahi p@e e ae he elima a eono paha ka @@@ oi@@ e ai ana, i hana ia ai kela kipu.

            Ua hop@ ia o Nawai a o Haili ka wahine m@re, ua h@@una ia i ka Halemai Moiwahine e lapaau ia nei.  Ua ma@@@ ia @ole e pilikia ana ke ola o ka wahine.

            O ka hihia hoeha me ka mea make o D. Nawai i kana wahine, ua hoopanee ia a ma ka la 17 aenei o keia malama e noho ai e hoolohe imua o ka aha apana.  O ka @ela i ae ia ai o Nawai he $500, ua hoopii hou ia ae e ka lunakanawai ahiki i ka $1,000.

 

KA HOOKULEANA AINA.

            Ke waiho hou aku nei makou malalo iho, no ka lua o ka manawa a me ka lo@a ana o ka wa kaawale I ke kakou pepa makua, i ka pap inoa o ka poe noi aina hookule@na i hoonohonoho ia ma @a mokupuni, oia keia:

            Hawaii. –J. Maiola, W.N. Nawaa, G.W.G. Waiau, C. P. Kanoa, G.K. Kap, Kaaukai (keiki), Henry Kekualo, S. Pali, Kahaikupuna, Kamahana (w), H. John Ahu, James Stevens, Hoka Purdy.

            Maui.-Kamaka (w), Kauapua, Keawe Kealanahele, Haleole (w), J.K. Kawaiaea, Kale Keoni, George Kalilikane, Maalea, Kalaauola (w), Revi Kamai, Jas. E. Howard, Jan@aride Freitas, J@@. Ohule, Mahiai, Moi Puleloa, Jose da ponta Carilo, Dames Haword.

            Oahu.-Hakuole, D.w. Pehu, Kamala, John Ka@@anu, Kaahookaea, Keawe Kanuha, N: Kailaakanoa, Keliihooluhi, J.K. Kaloamaikai, K. Pua@ole, D.A. Kaiole H.N. Huakini, F.L. Manoha, S.W. Nakookoo, William Kauhi, J. Kapahukepau, P.L. Heemenes, S.W.K. Kamohoalii.

            Kauai.-J.M. Kealohha, Davida Buniawa, Uuma Kalima, Kaamana, Manuel Sowza Moraes, Davida, Hulu, Kalili, Nunui (w), Maleona (w), Kapalama, Maila (w), M. Kanikanihia.

 

            Ua hoomaha ka moku eli awa i keia mau la, a e hoomaka ana i ka hoohohonu aku ma ka aoao o ka uapo O@ianiea i keia malama aku.

 

Hoolaha Hou.

 

            AHA HOOKOLOKOLO Kaapuni Apana Ekahi.  Ma ka hooponopono waiwai.  Ma ka hana o ka waiwai o L N, Kauai o Honolulu, Oahu, i make kauoha ole.

            Ma ka heluelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Sam. P. Aholo a me ka poe e ae i nie aku ai o Honolulu e hoike ana o L. N Kauai o Honolulu, Oahu, ua make kauoha ole ma Honolulu i ka la 20 o Augate, A.D 18@2. a e noi ana e hoopukaia ka palapala hookohu lunahooponopono waiwai ia Alfred W Carter

            Ke kauohaia nei o ka Poalima ka la ll o Augate. A.D. 1893, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la ma ke Keena Hookolokolo ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi e hele mai ai na mea a pau @ pili e oike mai i ke kumu, ina he kumu @o ko lakou e ae ole ia ai @a noi la

            Kakauia ma Honolulu, K.H.P.A Iulai 13, 1893.

            Na ka Aha: GEO LUCAS,

2450-3                Hope Kakauolelo.

 

Hoolaa @ooko o ka Moraki a me ke Kuai.

            O KA Poe no lakou na inoa malalo iho, H. Hackfeld & Co., ka poe e paa nei i kekahi moraki, mai a Ahuna o Kohala Akau, Mokupuni o Hawaii, i hanaia i Ianuari 24, @@@3, kipe ia ma ke Keena Kakau Kope Bake 1@@ a ma na aoao 468 a me 469, ke hoolahaia aka nei ka lohe ke makemake nei lakoi@ e hooko aku i ua moraki la no ka uahi ia o ka aelike, oia ka hookaa ole ia o ka ukupanee, a e kaai ia aku ana ma ke kudala akea maka hale kudala o James F. Morgan ma Honolulu ke hiki aku i ka Poakahi, Iulai @1, 1893, hora 12 awakea.

            O ka waiwai i paa maloko o na moraki la, ola ka hoolimalima mai ia Kimo pake mai l Kohala i ua Ahuna la, o ke kahua halekuai ma Kohala Hawaii, he 100 kapuai ma ke Alanui Aupuni, a me 66 ka@nai ka hohonu, ma ka uku hoolimalima he $100 o ka makahik@.  Ua hana ia ka hoolimlima ma Iulai 22,18@1, n@ ka 10 mau makahikim, me ka pono e hooloihi hou aku i 5 makahiki.

            Kuike ke dala.  Na uku hana palapala aia i ka mea e lilo ai.

H. Hackefeld & Co,

James F. Morgan.

Luna Kudala

Honolulu, Iulai 12, 18@3.                                                                  2450 @

 

Hoolaha a ka Luna Anhau.

KE HOOLAHA aku nei ka mea nona k inoa malalo iho i ka poe hookaa anahu o ka apana o Wailuku, Mokupuni o Maui, e hiki ana oia ma

            Waihee, Poakahi, Iulai 1@, ma ka halekuai o Ahona

            Waieh i, Poalua, Iulai 11, ma ka halekuai o ka Pake.

            Kahului, Poakolu, Iulai 12, ma ka Hale Dute.

            Waikapu, Poaha, Iulai 12, wa ka halekuai o Ah Loy.

            Honouaula, Makena, Poakahi, Iulai 17, a me Poalua, Iulai 18.

            Ma na la e ae ma ke Keena o ka Luna Auhau ma Wailuku, mai ka hora 9 am ahiki I ka 4p.m., no ka ohi ana mai i na pepa helu wai wai a me na Auhau Pilikino.

            O na pepa helu waiwai a pau e hana ia imua o ka mea noua ka inoa malalo @ho aole mahope aku o ka la 31 o Iulai, 18@3, a i ole ia aole hoopii e ae ia.

            O na auhau pilikino a pau i hookaa ole ia mahope aku o ka la 30 o Septemaba, e kau ia k@ 10 pa-ke@eta pakui

            O na pepa paihakahaka e helu ia ai ka waiwai, e loaa no i kela a me keia la oloko o ka malama o Iulai.  Ke kii ia ma ke keena o ka mea no@a ka inoa malalo iho

WM. T ROBINSON,

Hope Lunahelu a me luaauhau o ka Apana o Wailuku, Maui.

            Wailuku, Maui, Iune 24,1893             2445-@

 

Hale Hana Kopa O Honolulu.

 

            Ua paa aenei ka Hale Haua Sopa Ma@u Hou o ka poe no lakou n inoa malalo iho a na maka@kau lakou 6 hoolawa aku i ka poe piepiele i na

 

Kopa Maikai Loa Maoli

            I hookomo ia iloko o na Pahu 100 paona mai ke 42 a 66 a@ka Kopa pakahi.

            Ke hooia nei makou i ka @i o la MAIKAI o ka wakou KOPA mamua o na Kopa o waho mai.

@a k@ni Ia wawaho, ko makoa m@n Pah@ me ka hoailona “HONOLULU SOAP CO.,” a @

 

Kuai ia e na Halekaui LiiLii a Pau.

 

HUI HANA KOPA O HONOLULU

M.W. McChesney & Sons,

Na Egena.

2@96

 

EGAN ME GUNN.

ALANUI PAPU. – HONOLULU

E HOOMAKA ANA KE KUAI NUI HOOPAKIKA

MAI KA POAKHI AKU IUNE 26, 1893.

            Na KALAKOA m@@k@@ @@@ @@ ka @ iwilei @@ @@.  NA KEOKEO nahe@@@@ he @@ @ @@ k@m@@@ o ka @p@  K@@@ENAL@ @@ iwilei @@ ka $1.00.  KUKAENALO @@ iwilei @@ ka $1.00.  H@L@@@L@ ma@e@@@e @@ ka @@ @ @@@ k@@@@@ o ka iwilei.

            Na L@@@LIMI @@@e @@ka @@@@@; he $1.@@ $1.@@ a $3.00 o ka paa hookahi.

            Na KAKINI wahine eleele paa ma ka @@ ke@@@@ o ka paa hookahi.

            Na KAKINI @@ma@@@ eleele paa ma ka @@ ke@@@@ o ka paa.

            Na PALEMAI k@@@ ma ka @@ k@@@@@ @@kahi.

            Na KAMAA paa maikai ma ka @@ @@ @ @@ @@ ka paa.

            Na PAL@LE KEOKEO maikai ma ke @@ @ @@@ @ene@@ pakahi.

                        2@@@ @

 

AHA HOOK@LOKOLO Kaapuni Apana Ekahi @ k@ Hawaii P@@ Aina.  Ma ka hooponopono Waiwai.  Ma ka waiwai o D. Hanley o Ewa Oahu i make.

            O kekahi palapala i o@elela oia ke kauoha @ @e laa @ D Hanley i make. @a waiho@a mai ma ka @a 10 o Iulai, 18@@. A me ka palapa@@ n@i pu @ @@ @na @ hoop@nopo@ola, a e hoopaka @@ ka palapala l@naponopono waiwai @@ Charles L. Carter i waihoia mai e ia.

            Ke k@@@haia nei. o ka Po@kahi, l@a 14 o Augate A D 18@3.  ma ka born 10am o ia ia make Keena H@@k@l@kolo o ua Aha la ma Honolulu.  H@k@ o Aliiolani Hale.  Ola ka manawa a me kahi e h@o@@@@a ai @a palapala kauoha @@ a ma @@ manawa e hele mai ai ka poe i kuleana @ @ kue i u@ palapala kauoha @@ a me ka ho@paka ia ana o ka palapala @@@ahooponopono waiwai.

            Hana@@ ma Honolulu. K.H.P.A Iulai 10, @@@@

            Na ka Aha:    GEO. LUCAS

                            Hope Kakauolelo.

@@@@

 

            AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Ekahio ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka hooponopono Waiwai.  Ma ka hanao ka waiwai o D. Ehu o Koolauloa Oahu i make  Ma ka heluhelu a me ka waihoia ana mai o ka palapala nei a me ka papa hoike helu a W. C. Parke Lunahoopononpono waiwai o D Ehu no Koolauloa Oahu.  I make @ n@@ ana e ap@@@ ia na ho@lilo he $1@@.15.  a e hoike ana o na mea i loaa @a@a he $250, a e @oi ana, e nana a e Sp@@@@a keia mau mea, a e kauohaia @ mahele ia na waiwai e waiho ana ma kona lima a e hookuu ia oia a me kona may hope mai kolakou noho ana lunahooponopono waiwai.

            Ke kauoha ia nei o ka POAKULU la 9 0 AUGATE 1893

ma ka hora 10 kakahiaka.  ma ke k@ena ma ke hale Hookolokolo Honolulu.  Oia kahi a me ka manawa i kohola no ka hoolohe ana i ua nei ia, a me na papa hoike helu i olelo ia.  a o ka poe a pau i pili malaila, e hele mai a e hoike i ke kumu.  ina he kumu io ko @a@ou e @e ole ia ai ua noi la, a @@iaila e hoike mai ai na hoike o ua mea i kuleana iloko o ka waiwai i oleloia.

            Hanaia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, i kola la i o Iulai, 1893.

            Na ka Aha:  GEO LUCAS

2449 – 3                        Hope Kakauolelo.

 

OLELO HOOLAHA

            AOLE wa@ e uku i na aie a pau i kauohaia e ka’u wahine ke ole ke kauoha mai la’u aku.

                                                                                                            S. PAELE.

Kalapana, Puna, Hawaii, Iune 26, 1893

2449-2

 

HOOLAHA HOOHUI.

Ua hoohui AE NEI O Charles L Carter a me Alfred W. Carter ia laua ma ka hui noi kalawelawe ana i ka a@hana kanwai.

            Honolulu, Iulai 3 @@@@    2119-2

 

OLELO HOOLAHA.

KE HOIKEIA aku nei ka lohe i na mea a pau, @a liio mai i ka mea nona ka inoa malalo iho ma ke kuai i keia ia mai a Hang Sam@ mai, ka aina mahiai ma Kailua, Oahu, i ike ia ma ka inoa mahi laiki a Tong @ Kaka@ia ma Honolulu, Iune 23, 1893.

2449-3                                                                                     SHU HOY.

 

Hoolaha n ka Lunahooponoponi Waiwai.

O NA POE A PAU HE MAU KOINA KA LA. Kou i ka waiwai o KEKAHA i make o Waiehu, Wailuku Maui.  Ko Hawaii Pae Aina, e hoo@na koke mai me na hooia kupono i hoohiki ia imua o ka Notari o ka Lehulehu, i ka me nona ka inoa ma@alo iho ka mea i hookohu ia i Lunahooponopono Waiwai no ka waiwain o ka mea i make, maloko ami o na malama eono, a i ole ia e hoo@e mau loa ia aku no.  O ka poe a pau i a@e i ka waiwai o ka mea i make, e hookaa koke mai n@ ka manawa a manua ae o ka pau ana o ka eono malama

                                                                        W.H. Daniels.

            Lunahoooponopono Waiwai o Kekaha i make.

            Wailuku, Maui, Oct. 25, 1892.           2414-6m

 

Hoolaha Hooko o ka Moraki.

I KULIKE ai me na hooko ana o kekai moraki i hana ia e SIMON LOUIS AYLETT (@) ia H R @@ Poomaikelani ma ka la 27 o Okatoba, 18@7. Kopeia ma ka Buke aoao, @olila ke hoolaha ia aku nei ka lohe i na mea a pau ke makemake nei ka mea a paa nei i ka moraki e hooko aku no ka @haki ia o ka @elike, oia ka ho@kaa ole ia o ka ukupanee.

            Ke hoolaha hou ia aku nei ka lohe, mahope aku o ka pau

ana o ua hebe@oma ekolu mai ka la aku o keia hoolaha ana, e hoolaha hou ia aku no ua waiwai a pau i komo ma ua moraki la no @e kuai aku ma ke kudala akea ma ka hale kudala o Jas. F Morgan ma Honolulu, ma ka POAKAHI la 24 Iulai, 1893 hora 12 awakea o ia la.

            Kakauia ma Honolulu, Iune 26,1893.

                        H RH POOMAIKELANI, Mea e paa nei i ka Moraki.

            O na waiwai i paa ma ua moraki la, oia he 38-100 mau eka.  2448-3

 

Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ke Kuai.

KEHOOLAHA ia aku nei ka lohe i na mea a pau i ku@ke ai me ka mana o ke kuai i hookomoia iloko o kekahi moraki i hanaia @@ ka la 20 0 Augate, A.D. 1891. E J W Pii a me D P Kauhikoa ia H. Dimond, kopeia ma ke Keena Ka@au Kope o ke aupuni ma Honolulu, Buke 132 a ma na aoao 302,303 a me 304, a no ka uhakiia o ka aelike ma ua moraki ia, oia ka hookaa ole ia o ka ukupane i ka wa e hookaa ai, ke manao nei ka mea e paa nei I ua moraki la e hook@ aku.

            Ke hoolaha hou ia akunei kalohe, o na aina a me na waiwai i kuhikuh@ia iloko o ua moraki ia e kuai ia aku ana ma ke kudala akea ma ka hale kudaia o James F. Morgan ma ka Poaono.  Iulai 24 A D 1893, hora 12 awakea

        O na waiwai e kuai ia aku ai a penei I kuhikuhi ia ai maloko o ua moraki la:

1.       1.   O kela aina a pau e waiho ia ma Kaneohe, Koolaupoko,

Oahu.  I haawiia no Hookii, Palapala Sila Nui Helu 1402 (Kuleana Helu 8082), o @a aina la @a hoo@@lo ia mai ma ke kuai ia Mrs Puahao Pii e Keola (w) a me Kahakai (k) kana kane na hooilima make kanawai o Hookii, ma ka palapala i kakauia i Mei 28, A.D. 1879, kopeia ma ka Buke 58 aoao 287 a me 288, a @ona ka ili he 1.96 mau eka, oi aku a emi mai paha.

1.       2.   O kela mau aina a pau i haawiia no Naili Palapala Sila

Helu 1403, Kuleana Helu 104@3, nona ka @i@ he l 52 100 eka, oi aku a emi @nai paha, a oa ua aina la ua hooiilo ia mai make @@@i ia Mrs. Paahao Pii ma Aperila 24, 1879, e Ainoa (k), kopeia ma ka Buke @9 ma na aoao @@@ a me 354, a o ua aina hookahi ia kai lilo mai i ua Ainoa @k@ la maia a Na l@ mai ma ka palapala ia kuai i kakau ia @ Feberuari 3, 1879, a i kopeia ma ka Buke 59 aoao @46.

1.       3.   O kela mau aina a pau e waiho ia ma Kalaepaa,

Kaneohe, Koolaupoko Oahu, Kuleana Helu @336, nona ka ili he 237-100 mau eka oi, aku a emi mai paha, a ua kuhikuhi pono ia na @alena maloko o la@la.  Ua hooliloia mai keia aina ia Mrs. Paahao Pii ma ka Palapala i kakau ia i Novemaba 6, 1878, a i kopeia ma ka Buke @6 aoao 353.

1.       4.   O kela aina a pau i haawiia no Haupa i make, Kuleana

Helu 8063.  Palapala Sua Nui Helu 54@@ a ola ain hookahi kai hooliloia mai ia Mrs. Paahao Pii ma ka palapala i hanaia e Alana (pake) a me Nakip@ elua i Augate 13,1877 kopeia ma ka Buke 51 ma na aoao 270 a me 271, o ua aina la ua lilo mai ia Alana (pake) e Nakip@elua. Naili (w) a me Naili (k) ua hooliloa ma ke kanawai o Haupu i make ma ka la 17 o Augate A.D 187@, kopeia ma ka Buke 46 ma na aoao 343 a me 344.

            A o na mau aina la ma ka palapala kauoha a Mrs. Paahao Pii, ua mahele ia he hapaloa ½@ ia W.E Pii kana kane @ @e hookahi hapalua ia Kane, a o ua palapala kanoha ia ua kakauia ma ka ia  o  A.D.  u ua hoo@alo @@ao ia e ka Aha Hooponopono Waiwai imua o ka Mea Hanohano Edward Preston, kekahi o ua Lanakanawai o ka Aha @kiekie, ma ka la @ o Mei, 1@89.  A o ua J.W. Pii la, ke ous nei oia he hookahi hapalua o ua aina malu@a ae mamu@i o ka palapala a W E Pii i hana ia ma ka la @0 o Mei 18@9, kopeia ma ka Buke 116 ma na aoao 79 a me 80.  A o ua D.P. Kauhikoa ia, ua lilo @a@a ka akahi @apalua o ua mau aina la malalo o ka mana o ka palapala i @anaia e ua Kane ia ma ka la 17 o Ape@ila, 18@9, kepeia ma ka Buek @@@ ma na mea i hook@wai@ia e ua Mrs. Paahao Pii ia.

            Ma na Dala G@la Amerika e hookaaia ai, Ina i makemakeia na @@@ o ka aina a me na palapala hoolilo, @@i@@, @@@ wale no ia mau lilo maialo o ko ka mea nana e kuai.

            No na mea i ko@ e ninau ia Charles L. Carter, Helu @04 Alanui Kalepa.

            K@k@nia ma Honolulu, Iune 22, 1893.

                        H. DIMOND.

                        @a kona loio la Charles L. Carter,

                                    2448-3

 

Hoolaha Hookapu Aina.

KEPAPA A HOOKAPU LOA IA AKU NEI ka holo ana @ na @@io@oioua o ka poe @ ae m@@ana o @@ aina hanai holo@oi@na o’u ma Piihoaua a me ka @@pa mauka o H@mu@@@, Hilo Hawaii. A ke kauoha ia aku nei e @@@@ee aku i na holoholoa me ka @ookaulua ole, a i ole @ hoopii ia no e like me ka kanawai.

                                                                        J.T. Baker

            Hilo Hawaii, Mar. 31, 1@@@.          @@@@-@

 

Olele Hoolaha,

MA@@@@ o ka lilo ana mai ia u ma ke kuai o kela apana aina e waiho ia ma Kailua, Makupuai o Hawaii, i hoopuka ia ma ka inoa o Maka (k)m, Kuleana Helu @@@@@ mai a Geore Kauha@e kana moopuna ponoi e @ia ana, ame kela @p@@@ aina oia wahi hooka@i @@ i hoopuka ia ma ka inoa o Na@i@i @ka Kulena Helu 10 @@ i lilo mai @a’u ma ke keai mai @ Keo@opapa, kana kaikamahine @@n@i e o@a nei a me Kahalu@i, kana kane.  Nolaila ke papa a hookapu loa aku nei au i na kanaka a pau, @ole e hele a @hi i na mea ulu o keia mau aina.  Kehookohu @@ nei au ia D Alawa, i luna nana o malama i keia mau aina.

                        F A keliinohopono.

Honolulu, Iune 27, 18@@.     24@8-4

 

HOOLAHA   

I KA Poe Hele i ke Kiowai o Waiakeakua, Manoa.

            ONA POE a pau e makemake ana o hele i ke Kiowai o Waiakeakua ma Manoa. k@ hoolahaia aku nei e poao e i@@@ ai a la lakou ka ae ia mai ka mea noua ka inoa malalo iho nei, a o na mea a pau e komo hewa ana ma ia wahi me ka ae ole ia e hoopiila no make hanawai.

                                    JAMES @ Boyd

            Ma ke Keena Aina. Hale Aha Hookolokolo.

            Honolulu, Iune 17 189@.       2447-@@

 

Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ke Kuai.

            KE HOOLAHA IA AKU NEI KA LOHE I na mea a pau malolo o ka mana kuai iloko o kekahi morakiu i hana ia e SAHIN GREGORIO DA CAMARA a me CAROLINA A. CAMARA, kana wahine, no Honolulu laua mokupuni o Oahu, kekahi o ko Hawaii Pa@ no ma ka la 25 o Okatoba A.D. 1889. Kopo ia ma ke Keena Kakau Kopi ma Honolulu Buke 120 a ma na aoao 6, 7 a me 8, ke makemake nei ua William F. Allen la ka mea e paa nei i ka moraki e hooko aku i ua moraki la no ka uhaki ia o ka aelike, oia ka hookaa ole ia @ ke kumupaa maluna o Umikumamakolu Han@ri mau dala a me ka ukupanee pu ma ka uni pakeneia o ka makahiki, no ka manawa he ekolu maka hiki mai ka ia mai mamua ao.

            Ke hoolaha ia aku nei ka lohe i na mea a pau, e kuai ia aku ana ka waiwai i paa maloko o ka moraki ma ke kudala akea ma ka hale kudala o James F. Morgan ma Honolulu ia 19 0 IULAI, AD 18@3, ma ka hora 12 awakea

            Kia ka waiwai i paa maloko o ka moraki: O kela apana aina me ua hale maiuna iho a me na hana hou e waiho la ma ua Honolulu la i olelo ia, kokoke i Punahou, ma Alanui Metcalf, a i kuhikuhi ia penei:  E hoomaka ana ma kahi wahi ma Alanui Metcalf, hihi Hemo o k@ G. H. Robertson pahale, a o holo ana

1.       1.   Akua 21° 42´ Hik. oialo 367 kapuai ma ko GH Robertson pa.

2.       2.   Hema 55° 10´ Hik. oialo 94½ ka puai ma ko Ala nui Dole:

3.       3.   Hema 21° 42´ Kom. oialo 276 kaouai ma ko A Marques @a:

4.       4.   Hema 75° 25´ Kom. Oialo 114 kapuai ma ke Alanui Metcalf a hiki i kahi i hoomaka ai a@@ na ka ili he 67-100 o ka eka.

O ua aina la, ola ka aina i kuhikuhi ia ma ka Palapala Sila Nui Helu 1@4@, i kuai la o A. Sunter, e like me ka palapala kuai i hana ia ma Okatoba @5, 1870, kope ia ma ka Buke @3 @@a na aoao 131, 1@2, a i hoolilo ia aku e ua A. Marques ia i ua mea la nana i moraki Sabino Gregorio da Camara, ma ka palapala i ha@@ ia ma Augaate 14, 1886, kope ia ma ka Buke @@ ma na aoao 344-345.

 

                        W.F. AL@@@. Kahu

                        Mea e paa nei i ka moraki.

Kakauia ma Honolulu, Iune 19, 1893.

            2147-4

 

PAPA!    PAPA!

 

AIA MA KAHI O

 

Lewers & Cooke

 

(LUI MA),

 

Ma ke kahua hema o Alanui Papu me Moi.

 

E LOAA NO NA

 

PAPA NOUAIKI

 

O kela a me keai @@@.

Na Pani Puka, na Puka Aniani, na Olepelepe, na Pou, na O’a, na Papa Hele, na Papu Ku, me na Papa Moe he nui loa

 

NV PILI HALE O NA ANO A PAU

            A me na

 

            WAI HOOHINUHINU NANI

            O na @no a pau loa.

           

            Na Balaki o na Ano he Nui Wale

 

            Ke hai ia aku nei oukou e na makamaka a pau, ua makaukau keia mau makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana no ka

 

Uku Haahaa Loa,

            E like me ka mea e @@@@ pau @@@@@@@.

            o Lana a me ka Mea Kuai.

 

Hele Mai e Wae no Oukou iho.

            2896-q