Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 32, 12 August 1893 — Page 2
| This text was transcribed by: | Daniel K. Seto |
| This work is dedicated to: | ko hawaiʻi paeʻāina |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
MA KE KAUOHA.
KANAWAI 36.
He Kanawai e hooponopono hou ai i ke Kuai ana i na Waiona ma ka Hoololi Hou ana i ka Pauku 30 o ke Kanawai i Kapaia "He Kanawai e Hooponopono ai i ke Kuai ana o na Waiona," i Aponoia ma ka la 7 o Augate, M. H. 1882, a e Pakui aku ana i Elua mau pauku hou i au Kanawai la i oleloia, e kapaia Pauku 42A, a me 42B, a e hoopau loa ana i na wahi o na Kanawai e kue ana me keia Kanawai.
E Hooholoia e ka Aha Hooko a me ka Aha Kuka o ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina.
PAUKU 1. E hoholoia a ma keia nei ke hoohololila nei ka Pauku 30 o ke Kanawai i kapaia "He Kanawai e hooponopono ai i ke kuai ana o na waiona" i aponoia ma ka la 7 Augate, H. M. 1882, i heluheluia ai penei:
"Pauku 30. Ina e hoahewa ia kekahi mea nona kekahi laikini no ka feoni, hoohiki wahahee a hewa ino e ae, a no kekahi hewa e kue ana i na Kanawai Dute, a ina paha he laikini kuai liilii kona ua ae ioa i kekahi mea e aku e lawelawe i na hana o ia hale iloko o kona manawa i kaawale ai ma kahi e no ka manawa i oi aku mamua o na la he kanahakumamalua iloko o ka makahiki hookahi me ka ae mua ole mai o ke Kuhina Kalaiaina i kakauia, a ua ae e lilo au hale la i mea nahaha a ino paha, alaila, ina mamuli o ka hoopii ana a hooiaio ana o kekahi o na mea i olelo mua ia a maopopo i kekahi Lunakanawai Apana, na ia Lunakanawai mamuli o kekahi olelo kauoha i kakauinoaia e like me ka mea i kuhikuhiia ma ka papa hoike elua, e hooholo ua pau ua laikini nei a e pau ua laikini la ma ia manawa, aka, ina ua nahaha a ino ua hale la mamuli o ke ahi, makani ino a kumu e @e paha i hiki ole i ka mea nona ka laikini ke pale, alaila, aole e hoopau ia ka laikini a hala kekahi manawa kupono no ka hana hou ana ia hale."
PAUKU 2. E pakui ia aku i Pauku hou i ke Kanawai i kapaia "He Kanawai e Hooponopono ai i ke kuai ana o na Waiona," i aponoia ma ka la 7 o Augate, M. H. 1882, e kapaia Pauku 42A. e heluheluia peneia iho:
Pauku 42A. Ina kekahi akena, kauwa a mea i hoolimalima ia paha o ka mea nona ka laikini e kuai liilii i na waiona e hana i kekahi o na hana i papa ia i keia manawa e ke kanawai aole e hanaia e ka mea nona ka laikini, e kau ia maluna o ia akena, kauwa a mea i hoolimalimaia paha ka hoopai o elua haneri me kanalima dala no ka hana hewa mua ana, a aole e emi malalo o elua haneri me kanalima dala a aole e oi aku mamua o elima haneri dala no ka lua o ka hana hewa ana; a ma ia hope aku e manaoia aole e hiki iaia e lawelawe hou ma ke ano he akena, kauwa a mea i hoolimalima ia paha no ka mea nona kekahi laikini e kuai liilii i na waiona, o kekahi mea nona kekahi laikini o ia ano e hoohana ana me ka ike no pela i kekahi kanaka i hoahewaia no ka lua o ka hana hewa ana malalo o keia pauku e manaoia au pau kona laikini."
PAUKU 3. E pakuiia aku i Pauku hou i ke Kanawai i kapaia "He Kanawai e hooponopono ai i ke kuai ana o na Waiona," i aponoia ma ka la 7 o Augate, M. H. 1882, e kapaia Pauku 42B, e heluheluia peneia iho:
"Pauku 42B. Ina ka akena, kauwa a mea i hoolimalima ia paha o ka mea nona kekahi laikini e kuai liilii i na waiona e hoahewa ia no ka lua o ka hana hewa ana, malalo o keia Kanawai a i ole ia kekahi kanawai e ae e pili ana i ke kuai ana o na waiona, e manaoia ua mea nei nona ka laikini ua pau kona laikini, ina nae o ka hana hewa mua ana i hoahewa ia ai ia akena, kauwa a mea i hoolimalimaia paha ua hanaia no oiai e noho hana ana no ia mea nona ka laikini."
PAUKU 4. O na wahi a pau o na Kanawai e kue ana me na mea i hoakakaia ma keia Kanawai ma keia ua hoopau loa ia.
PAUKU 5. E mana keia Kanawai mai kona la aku e hoolahaia ai. Aponoia i keia la 22 o Mei, M. H. 1893.
[Kakauinoaia]
SANFORD B. DOLE.
Peresidena o ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pae AIna.
[Kakauinoaia]
J.A. King,
114-2454-1 Kuhina Kalaiaina.
KANAWAI 39.
He Kanawai e Hoololi ai i ka Mokuna 35 o na Kanawai o ke Kau o 1888, oia no "He Kanawai e hoololi a e hoohui ai i ke Kanawai e pili ana i na Pa Hoopaa Holoholona Aea, na Holoholona Aea, na Haokuni a me na Hoailona," i aponoia ma ka la 11 o Augate, 1888, ma ka pakui ana aku i Pauku hou i au Kanawai la, e kapaia Pauku 20A.
E hooholo ia e ka Aha Hooko a me ka Aha Kuka o ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Paeaina.
PAUKU 1. O ke Kanawai i kapaia "He Kanawai e hoololi ai a e hoohui ai i ke Kanawai e pili ana i na Pa Hoopaa Holoholona Aea, na Holoholona Aea, na Hao Kuni a me na Hoailona," i aponoia ma ka la 11 o Augate, 1888, ma keia ke hoo@ ia nei ma ka pakui ana aku i Pauku hou, e kapaia Pauku 20A, a penei e heluheluia ai:
"Pauku 20A. Aole no e ku i ke Kanawai i kekahi mea a i oleia hui i hoohui ia e lawelawe i kekahi hao kuni i kope a hoopaa ole ia e like me ke Kanawai. O kekahi mea, luna o kekahi hui i hoohui la a i ole ia hui paha i hoohui ia e lawelawe ana i kekahi hao kuni i kakau kope ole ia e like me na olelo o ke Kanawai e hoopai ia no oia ke kua ka hewa iaia imua o kekahi Lanakanawai Apana e uku i kekahi hoopai aole e emi malalo o hookahi dala aole hoi e oi aku mamua o elima dala no kela a me keia holoholona i kuni ia pela."
PAUKU 2. E mana keia Kana wai mai kona la aku e hoolahaia ai. Aponoia i keia la 15 o Iune, M. H. 1893.
[Kakauinoaia]
SANFROD B. DOLE,
Peresidena o ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina.
[Kakauinoaia]
J.A. King,
114-2454-1 Kuhina Kalaiaina.
Ua hookohuia aku o Mr. Theodore C. Lacsing i hoa no ka Papa Ola ma kahi o @.O. Catrer Esq. i waiho mai. Honolulu, Iulai 25, 1893. 2453-3
KA MA ʻ I MAWAENA O NA HOLOHOLONA.
Ke kahea ia aku nei ko ka @ lohe ana mai i na Pauku 7A a me 7B, Mokuna 29 o na Kanawai o 1884, elike me keia malalo iho:
"PAUKU 7A. Na kela a me keia e hoike koke aku i ka Luna Hooko e noho kokoke mai ana a Luna Nana paha, i kekahi holoholona ma kona wahi a e kokoke mai ana paha malaila a ma kahi paha o kekahi mea e aku ana i loaa ai ka manao ua loohia ia i kekahi ma ʻ i lele, malalo o ka hoopai aole e emi malalo o elima aole hoi e oi aku mamua o hookahi haneri dala no kela a me keia hewa.
PAUKU 7B. E loaa no ka mana i na Luna Nana i olelo ia e komo aku ma na wahi ana i manao ai aia malaila kekahi holoholona i loohia i ka ma ʻ i lele o ke ono e pilikia a poino ai na holoholona o keia aupuni, a e kauoha e hoomalu ia ua holoholona la no ka manawa a ua Luna la e manao ai he kupono. A e loaa no iaia ka maua me ke apono ana mai o ka hapanui o ka Papa i olelo ia e hoomalu aku i ua holoholona ia i olelo ia."
W. T. MONSARRAT, V.S.,
Luna Nana Nui o na Holoholona.
D. P. R. Isenberg,
M. R. Colburn,
Na Luna Naua.
Aponoia:
J.A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Iulai, 1893.
106-2452-3
KA
NUPEPA KUOKOA
ME
Ko Hawaii Paeaina i Huiia
No ka Makahiki. $2.00
No Eono Mahina. 1.00
Kuike ka Rula
O ua Olelo Hoolaha a pau e hooun ia mai ana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa, e hoouna pu mai me ka auhau, a ina aole, aohe hookomo ia.
HOOPUKAIA E KA
HAWAIIAN GAZETTE CO.
H. M. WHITNEY, Luna Nui.
J. U. KAWAINUI, Luna Hooponopono
No Honolulu, Oahu, Lakou a pau.
POAONO, Augate 12, 1893
Ko ke Kuhina Kakina Manaolana no ka Hoohui Aina.
Ua hoi mai o Keoki P. Kakela i ka Poalua iho nei mai Kikako loa mai, iloko o elua mau hebedoma wale no. Ma ko makou launa a ninaninau ana iaia, au hoike mai oia i kona halawai ana me ke Kuhina Kakina ma Kikako. Ua hai maopopo mai oia ia Kakela, he ikaika loa ka lana o kona manao e loaa ana no ke kuikahi hoohuiaina. O kona lohe. aole i hookahua o Peresidena Kalivilana i kona manao no ke kuikahi hoohui, oiai ua hookaulua oia a me kona aha kuhina i ke kuka ana no na hana pili ia Hawaii a pau pono mai au hoike a Mr. Blount.
Ma ko Kakina launa ana me ke Kuhina nui Gresham, ua hoolana ia kona manao no ka holopono o ka hana hoohuiaina.
Aole Loa e Hoihoi ana o Kalivalana i ka Moiwahine.
Ua unuhi iho nei makou i kekahi lono mai Wasinetona mai o ka la 27 o Iulai, e hoike ana i na manao nui elua o ka Aha Kuhina malaila. Akahi, e hoonoho ia Hawaii malalo o ke kulana aupuni hoomalu ia mai. A o ka lua, aole loa i manao ia e hoihoi i ka Moiwahine maluna o ka noho alii.
Aohe o makou kanalua no ka lua o na manao. oia hoi aole e hoihoi hou ia ka Moiwahine e Amerika huipuia. He hana lapuwale loa kela e hiki ole ai ia lakou ke hapai. Aohe o lakou makemake e kaua mai i ke Aupuni Kuikawa, aka, e kakoo ana no lakou.
No ke aupuni hoomalu ia mai, ke manao nei makou o ka Blount manao ia i pono ai ka hooponopono ana. Aole i maopopo ko Kaliwalana ma hooholo loa ana i kela manao. Malia paha, mahope o ko lakou kukakuka pu ana me Kakina laua o Alekanedero, e maopopo ana ia lakou ka pono o ka hoohuiaina. E kali ana no lakou a hiki aku o Blount alaila, kuka pu me ia.
He pono loa i ka poe haipule a pau o Hawaii e nonoi ikaika aku i ke Akua nana e alakai a e hoomalamalama i na naau a me ka noonoo o Kalivalana ma a me na luna aupuni o Hawaii, i hooholo ia na mea e pono ai ko Iesu aupuni ma keia paemoku.
Ua Hilinai ia ke Aupuni Kuikawa ua Onipaa a ua Ikaika.
Ua hoike mua aku makou i ka ikaika a me ka wikani o ke Aupuni Kuikawa, a ua hooiaio maopopo ia ma o ka hihnai maoli ana mai o ka poe kuai i na Bona Aupuni. Ua pau ko lakou hopohopo a ke kuai nui mai nei ka poe waiwai i ua mau Bona la.
Ua hooiaio hou ia mai no hoi ke onipaa o ke Aupuni Kuikawa ma ka hilinai ana mai o ka lehulehu e waiho makau ole i na wahi puu dala liilii a lakou ma ka waihona o ka Banako Hale Leta. Ua pau ko lakou kanalua a ke maopopo lea nei i ka lehulehu ka maikai loa o ke kulana o ke aupuni e ku nei.
Ua hoike mua aku makou i kela mau mea. Eia makou i keia wa ke pakui hou aku nei i kekahi hoike koikoi loa e hooia ana i kela kulana maikai a me ka hanohano o keia aupuni. Ua hoi aku nei ke Kuhina Blount me ka hopohopo ole, aohe panihakahaka nona mahope nei, ua hilinai loa oia i ka Peresidena Dole a me kona poe hoa. Ua hoomaopopo i keia elele hanohano o Amerika ko lakou ano noeu, eleu, pololei a he aloha na hana. Ua hilinai loa aku hoi oia me ka olelo aku, aohe e nele ana na haole AMerika i ka malama pono ia e ke Aupuni Kuikawa, aohe ona kumu e haohao ai a e hooloihi hou aku ai i kona noho ana iwaena o kakou.
Ke hauoli nei makou i keia hoiaio koikoi loa ana mai o au makamaka hanohano nei, he maikai loa ke kulana o ke Aupuni Kuikawa e noho nei, ua hiki iaia ke waiho me ka hopohopo ole i na ola ame na waiwai o na kupa Amerika na lakou e malama a e hoomalu.
Ua maluhia loa ke Aupuni Hawaii, aohe mokuahana hou a aole hoi e haunaele hou ana, he onipaa a ua kuonoonoo keia noho ana. Pela o Blount i hoike lea mai ai i kona manao, nolaila, e pau ko oukou hailiili ana mai e ka poe kue a me ko oukou hooiloilo mai i ka poe mea dala oiai ua hilinai nui mai ke Kuhina Amerika. E pau ke kanalua.
ALOHA BLOUNT!
Ua Haalele ia Hawaii nei.
I ke ahiahi Poalua nei, ua piha pu ka uapo i na kanaka. Ua hoopiha e ia ke keena o Blount maluna o ka moku i na pua. I ka hora elima, ua iho mai o Mr. a me Mrs. Blount ma ke kaa o ke Kuhina Damon, me Mrs. Damon pu kekahi. Nui ka poe aloha mai ia laua maluna o ka moku, alaila nalowale aku laua iloko o ke keena, a liuliu iki puka hou mai la. Mahope pii mai ka adimarala Skerrett a me kona poe hoa. O ke Kuhina Beritania Wodehouse kekahi a me kana wahine a me na Kanikela o kela a me keia aina.
Ua akoakoa mai no hoi na na ane@ alii Samuela Paka, Cleghorn, W.H. Cornwall, Keo kaaka a me Mrs. Carter a me na haole he lehulehu kekahi o ka aoao hoohuiaina e aloha aku ia laua.
Aia hoi na bana elua ma ka napo, e hookani like ana. I ka holo ana o ka moku, ua kau ka bana Hawaii maluna o Hiiaka, a hahai aku ia Gaelic a hiki i ka nuku o ke awa, a nalowale aku la ke Gaelic no ka pouliuli i na ki@hune paka ua.
Ua nui ka poe i hele mua i ka hale noho o Mr. Blount e aloha aku ia laua. Ua hele no hoi oia i ka hora 10 ma Iolani Hale a aloha aku i na Kuhina.
Ko Rusia Makaleho ia Hawaii
Ke ike lea nei kakou a pau. ua puni o Hawaii i na Aupuni i makemake e apo mai i keia pae moku i panalaau no lakou. o Amerika Huipuia nae ka mea kokoke loa o lakou e pono nui loa ai ke hoohui i keia aina i apana no kona aupuni nui. O Beritania aku ka lua o na mea e pono ke hopu mai. no ka mea, ke waiho pono nei o Hawaii ma ke alanui moana loihi o na mokuahi nui e holoholo nei mawaena o ko Beritania mau Panalaau maikai ma Kanada a me Auseteralia.
O laua no na aupuni i makemake loa no ka mea oia na aupuni nona na moku e kalepa nui nei ma ka moana Pakipika, a o ke aupuni e lilo ai o Hawaii nei iaia, oia ka mea e noho mana nui ana maluna o keia moana nui no ka mea, he pukaua nui o Hawaii nona mawaenakonu o ka moana. kahi e kipa ai na laina mokuahi a pau. O Beritania ke aupuni makaleho loa i na pukaua o ka moana, i hoomalu ai oia i kona mau aumoku nui i ka wa kaua. Ke waiho nei he mau pukaua lehulehu kaulana nona a puni ka poepoe honua e like me Gibaralata, Malta, Adena, Kilona, Singapore a me Konokaona, ma ka holo moana hikina ana, a i ka holo komohana ana, O Halifax, Bermuda, Nassau a me Jamaica. He mau pukaua nui kela mau wahi a pau i hoolako ia me na papu a me na pukuniahi nunui a me na wahi e kaili ai i na mokukaua. No laila, o Hawaii wale no koe aohe i lilo i panalaau, a ke loaa ia Beritania. alaila, o ka puni pono no ia o ka honua i kona mau pukaua.
Ua lohe mua no hoi kakou, o Iapana kekahi aupuni e makaleho nei ia Hawaii e lilo i panalaau nona. He aupuni hoohanohano o Iapana, ua piha loa i na kanaka a aneane e lawa ole kona aina e hanai pono ai ko lakou lehulehu. Ke huli nei o Iapana i mau aina hou aku i halihali aku ai i kona lahui i piha a hu e noho aku malaila. O Hawaii nei kekahi aina maikai ana i makemake loa ai, kahi i hele lehulehu mai ai kona poe kanaka.
I keia mau la iho nei i hoomaopopo ia ai ka eha o na aupuni makaleho ia Hawaii nei, oia no o Rusia. He kahiko no ko Rusia lawelawe kalepa ana ma ka moana Pakipika, oia hoi ma ka Akau Hikina ma Alasaka, ka aina i hoolilo ia aku ma ke kuai ia Amerika Huipuia. O Kamasatika kekahi. malaila kona pukaua o Peteropauloseki. Iloko o na makahiki he kanakolu i hala iho nei, ua hoopio aku a kaili mai o Rusia i kekahi aina nui mai a Kin amai, oia no ka aina ma ka muliwai nui o Amoora. Ke waiho la keia aina ma kahi kokoke ia Iapana, ma ka akau komohana aku. Ua hana iho nei o Rusia i pukaua nui nonna ma ka nuku o ua muliwai Amoora la, o Veladivosetoka kona inoa. Ua hoomaka no hoi e hana i alahao he eha tausani mau mile ka loa mai ia pukaua aku a hiki i ke kai Baletika ma Europa. A ke paa ia alahao, a laila aohe ana i kana mai ka lehulehu o ko Rusia poe kanaka ili keokeo e hoonoho ia ana ma na aina maikai o kela muliwai o Amoora a me na kapakai o ka moana Pakipika. Aole paha e nui na makahiki i koe, a i keia he aupuni Rukini nui ma ka Akau Komohana o keia moana, e like me ka nui o Kalepono a me Oregona ma ka aoao Hikina.
Alaila e nui ana na mokukalepa Rukini ma keia moana, a e ake ana auanei kela aupuni e loaa ona pukaua nona mawaena keia moana. Ua nana makaleho mua mai nei na maka o ko Rusia poe alii, no ka mea i ka wa i poni ia ai keia moi nui o Rusia e noho mai nei, ua hoouna ia o Piehu laua o Henere Pua ilaila e hoike aku i ko Kalakaua aloha. Ia manawa ua ao mai ke kuhina nui o Rusia ia laua, "Aohe pono oukou e hoolilo wale aku i ke awa o Puuloa, no ka mea he waiwai loa kela wahi, a aole e emi kona kumukuai malalo o na dala he umi miliona." Ma ia olelo i maopopoia ai ko Rusia makemake i kela awa o Puuloa nona iho.
Nolaila ke ike nei kakou, ua like pu o Hawaii nei me ke kaikamahine ui nohea e makemake ia ana e na kane hanohano i wahine mare. Na ua kaikamahine nei e koho i kana kane i makemake loa ai. Eia nae e hakaka ana paha auanei kela poe kane. Ina o Amerika ka mea e hoohui mai ana, aole e hoole ana kekahi aupuni e ae. Pela no hoi, ina makemake ole o Amerika. alaila aole e hoole ana o Iapana a me Rusia na Beritania e lawe, no ka mea, he kupono loa o Hawaii no Beritania. Ina nae e hoao o Rusia e lawe ia Hawaii, alaila, e papa ikaika ana o Beitania iaia, no ke kumu @ kona lili ia Rusia he aupuni paio mau me ia no na mana aupuni ma Inia a me Tur@ke.
Ua maopopo loa o ko Hawaii pom@ oia no ka hoohui koke a me Amerika Huipuia, oia kona makamaka aloha kahiko, nana e hiipoi aloha nei iaia a nana hoi e hoomalu a e hoopakele mai ka poe makaleho e ae a pau ia Hawaii nei.
E Hoi Loa Ana ke Kuhina Amerika Blount.
Ma na nupepa namu kuloko o kakou, ua kukala ia ae e hoi loa ana o Mr. Blount i ka Poalua maluna o ka mokuahi Gaelic ke ole e loaa iaia kekahi kauoha maopopo loa ma ka eke leta oia la e keakea ana iaia. Ua hai mai oia, aohe ona maua e hookohu aku ai i hope nona. Na ke Aupuni Kuikawa no e malama i na pono o n kupa Amerika, a na ka Adimarala Skerrett no hoi e nana i ko lakou noho maluhia ana.
Ua pilikia ke Kuhina Blount i na hemahema o kona mau hana ponoi ma kona home, no ka mea, ua haalele wale aku oia i kela maa mea a pau me ka hooponopono ole ia, a holo awiwi mai i Honolulu nei, a me ka manao e noho maanei he mau malama elua paha, aliala pau kana huli ana i ka oiaio o na hana hookahuli aupuni, a hoi koke aku. Eia nae, ua hooloihi ia kona noho ana a ua oi aku i na malama eha, no ka mea, i ka la 29 o Maraki kona pae ana mai i Honolulu nei, a ke hele nei i ka la 8 o Augate. I ka la 15 o Maraki kona haalele ana ia Wasinetona. Nolaila, ua oi loa aku i na malama elima kona kaawale ana mai ka home noho mai ma Gerogia.
Me ka luhi a me ka inea nui loa kona noho ana ma Honolulu nei. He kakaikahi loa kona mau hora i hoonanea iki ai. Ua launa oluolu mai me ia na kanaka he lehulehu o kela ano keia ano, e hoolohe pono ana i ko lakou mau manao like ole, oiai he kue nui lakou kekahi i kekahi. Me ke akamai kona mau nieniele ana i maopopo lea ai iaia na kumu a pau a na mea i hana ia maanei no ka hoopau ana i ka Moiwahine a me ka imi ana e hoohui aku ia Amerika.
He nui no hoi ka poe e hopohopo nei iaia, a e kue ana. Ua noho oia mawaena o na aoao paio elua, me ko lakou lili nui o paewaewa kona launa ana a me kona noonoo ana ia lakou. Aole nae o Mr. Blount i paupauaho, aka, ua noho mau iwaena o na aoao paio elua me ka hoomanawanui. He hana luhi loa kela nona, e like me ka lunakanawai e malama ana i ke kaulike ma ka aha hookolokolo.
I ko keia Kuhina Amerika hoi ana, ke haawi aku nei makou i ke aloha a me ka mahalo iaia a ke kali nei makou me ka iini nui e lohe i ke ano o kana mau olelo hoike i waiho aku ai imua o Peresidena Kalivalana a me kona Aha Kuhina. Puka La Kuokoa me Ko Hawaii Paeaina i huiia, Augate 8.
Ekolu mau Mokuahi i ka la Hookahi.
I ka hora 7:45 o ke kakahiaka Poalua iho nei, ua pili mai ma ka uwapo mokuahi loihi ma Ainahou, ka mokuahi "Gaelic" iloko o 10 mau la holo a me 11 mau hora mai Iokahama mai ma kona ala e kikihi ana no Kapalakiko. Ua lawe mai oia no Honolulu nei, ia 4 mau ohua kapena a me na ohua oneki he 1 haole, 4 mau Iapana, a me 43 mau pake a me 200 mau tona ukana. Ma ka hora 5:30 oia ahiahi no, ua au loa aku keia mokuahi no Kapalakiko, me ka lawe pu aku i ke Kuhina Amerika Blount a me ka wahine a me 14 mau ohua e ae, a me na eke leta.
Ma ka hora 8:30 o keia kakahiaka Poalua hookahi ae la no, ua hekau mai ma ka nuku o Mamala, ka mokuahi Oceanic, iloko o na la holo he 6 a me 15 hora mai Kapalakiko mai, ma kona ala holo no Iapana a me Kina. Ua aoloolo mai oia no keia awa, ia 7 mau ohua kapena, me ke ku paila o na eke leta a me 13 puolo ukana, a he 24 mau ohua kapena a me na ohua oneki he 2 haole a me 165 Pake a me na Iapana no Asia loa. Mawaena o ka hora 5 a me 6 ahiahi iho no, ua hiu ae ia i kona pohaku a holo aku la no Iokahama a me Honokaona, me ka hului pu aku ia 1 ohua kapena a me na ohua oneki, he 1 haole a me 53 Iapana no Iokahama a me 35 Pake no Kina.
Ua halulu mai ma ke awa o Honolulu nei i ka hora 12:35 auina la o ka Poalua aku nei no ka mokuahi kuwaena kamaaina Australia iloko o 5 mau la holo a keu mai Kapalakiko mai, he hookahi la ka oi ae i kona wa kumau. Ua hoohikihiki mai oia no Honolulu nei, ia 32 mau ohua kapena a me 29 mau ohua oneki a me 8 mau eke leta. A keia Poakolu aku, pelu hou aku ai keia mokuahi i Kapalakiko.
Na Luna Aupuni Pake Hanohano
O kekahi o na ohua hanohano loa maluna o ka mokuahi gaelic, i ku mai ai mai Kina a me Iapana i ka Poalua nei. oia o Yang Yew, ka Elele Kuhina nui o Kina e hele ana e malama i kana oihana kiekie ma Wasinetona. He poe hanohano loa kekahi i hele pu mai me ia. Oia poe hoa hele a me na wahine a lakou a me na kauwa a pau, he 81 ko lakou nui. He poe Kanikela kekahi, na ka Elele kuhina e hoonohonoho ia lakou ma na kulanakauhale i hoomaopopo ia.
Ua iho aku o Goo Kim, he Kanikela o Kina laua me Wong Kwai me ke kaa maikai a ua lawe ia Yang Yew me kekahi mau hoahele a hoomaikai aku ia lakou ma na wahi pana o Honolulu.
Aia no hoi maluna o Gaelic, ka Elele Kuhina o Amerika i noho iho nei ma Iapana, a ua hoopau ia e Kalivalana, oia o Palmer ka inoa. O Mr. Blount no hoi kekahi ohua, no laila ekolu Elele Kuhina kiekie i holo aku nei i Kapalakiko maluna o ka mokuahi hookahi.
Na Nupepe Anee Alii
Ke hoomau mai nei no na nupepe anee alii i ke kalahea ana, o ka Poakolu i hala ka wa a ka mokuahi Australia e ku mai ai e lohe ia mai ai na lono no ka hoihoi hou ana ae i ka Moi ma ka noho alii.
Ua hala ae nei he hapalua makahiki o ke kukala leo nui ana pela, aole nae he ko iki, a no ka ike ua pau loa ka manaolana o na kanaka no ia mea, a e haalele loa ia aku ana ko lakou aoao, nolaila ke imi hou mai nei e houluulu hou mai i na kanaka ma ko lakou aoao ma ke kukala leo nui ana e hoihoi hou ia ae ana ka Moi ma ka noho alii. O ke akamai iho la no ia, waiho aku la hoi a hea ke akamai. No makou iho, oia mau no i ke alo pali. Mai hoolohe ka lahui i keia mau epa, e maliu mai i ka makou ao ana.
Na Luina Hawaii ma ka Aina E.
Ua pae aku i Sana Diego Kaleponi i kekahi wa i hala aku nei, ka mokuahi aila gasoline "Jennie Griffin," a mawaena o kona mau luina, he eha mau kanaka Hawaii i loaa a kepa ia ma Kapalakiko maluna o keia mokuahi ae la no ka holo e lawaia ula i ka mokupuni Sana Nikolasa. Mamuli o ka piha i ke one o kahi oloko o ka moku i hoopiha ia i ke kai i wahi no ka ula e ola ai, au pau na ula i ka make a ua haalele loa ke kapena no ka waiwai ole o kela huakai lawaia. Ua hookuu ia na luina moku i kepa ia me kahi dala ole e ola iho ai. Ua han u aku ke Kanikela Hawaii ma Sana Diego oia o Kimo Girvin i ka huli hana, a ua loaa no, aka aohe nae he hana mau. Mahope iho, ua loaa i ke Kanikela he manawa maikai e kepa ai ia ekolu o lakou e holo i Keomolewa a malaila mai e hoi ai i Hawaii nei. Eia na inoa o na keiki Hawaii a ke Kanikela i hoouna aku ai i Keomolewa, o John H. Lindsay o Waimea, Hawaii; Umi Makekau o Lahaina a me Tome Hakauila o Wailuku, Maui. O ke keiki iho i koe aku ma Sana Diego, o John Ahia o Kona, Hawaii.
E alawa ae e na makamaka heluhelu i na kanawai i hooholoia e na Aha Hooko a me Kuka o ke Aupuni e puka aku nei ma ko makou pepa keia la.
Kula o Lahainaluna
E hoomaka hou ana ke Kula o Lahainaluna, kela ipu kukui pio ole i ka makani ma ka Poakahi, la 11 o Sepatemaba e hiki mai ana. E hoopiha ia aku ana a lawa pono ka pua@ o na kumuao, a ke upu ia aku nei, he makahiki holomua aku ana keia o ke kula. O na keikikane a pau e lawe pau mai ana i na palapala hookuu me ka maikai a na kumu o na kula a lakou i hele hope iho nei i makemake e hana me na lima a me na poo a i hala aku hoi i mua m na haawina palapala o na kula aupuni i na hakina, e ae ia no lakou. Ua iini nui ia no hoi na keikikane a pau, ka poe mua a me ka poe hou, e hiki mai lakou me ka eleu ma ka hoomaka ana ke kau kula.
Na Hookuukuu Wale ia o keia P@hao Bila Kuekuewawae e Wawahi Hale
I ka wa ia Kapena Tr@ k@ malama ana i ka halepaahao o Kawa, ua hoopunahele loa @ kela paahao kaulana i ka w@wahi halekuai, oia o Bila Kuekuewawae. Ua hoolilo ia @ i hookele kaa no kana wahine a he mau po i hookuukuu wale ia ai kela paahao mawaho o ka halepaahao. Nolaila, ua hele hou keia Bila ma kana mau hana kolohe. Nana n@wawahi i ka halekuai o B. F. Ehlers ma, a lawe i kekahi mau waiwai o loko. Ua loaa kekahi mau waiwai o loko. U aloaa kekahi o ia mau waiwai i huna ia ma ka halepaahao. @ mau aihue e ae no kekahi keia paahao a ke hoopaa @ nei o Bila ma Kuapapau@ oiai e huliia ana kana m@ hana kolohe hou aku.
He kupanaha no kela hoomalu ole ana o Tripp i ka poe paahao malalo o kona lima a ae e hookuu aku ia lakou i ka po, e powa aku i ke kulanakauhale. Aole anei he po@iaia e hoopai ia e uku aku i ka poino a pau o ka poe nona na halekuai i kolohe ia?
Ka Hihia o ka Ekalesia o Lahaina
Ua palapala mai nei o Rev. A. Pali ia Emekona, ua hookuu aku ka lunakaaawai apana Daniela o Wailuku ia Kamauu a me ka poe e ae i hoopiiia. Ua a ʻ o aku o John Likikini ia lakou e hoop@ hou ika luakini, aka aole @kou i hana pela, a hiki i ka la 8 o Augate.
Ua a ʻ o aku o J. W. Kalua @ Pali ma in a e hoopaa hou @ Bila WHite ma i ka hale @ pono ia lakou e hele a we@ ae i na mea paa a pau.
E aho no e haalele ko Lahaina poe haipule apau i na hana enemi a e noho me ka maluhia. He wa keia e enaena wale ai na manao inaina. E akahele na haipule apau a e noho me ka hanohano a me ke kahai.
Make Loa ka Poe Anee Alii
O na nupepa anee alii i hoolaha iho nei ma keia ku ana mai la o ka mokuahi Aus@ e loaa mai ai na lono e hoihoi hou ia ae ai ka moi ma @ noho alii, he lalau haalele @ no ka mea, i ka hiki ana mai nei o na mokuahi mai Kaleponi mai, au hoka loa @ la ua poe lopa anee alii nei kukule loa.
Ua kukala leo nui aka @ kou, ina nele makou i ka hoohuiaina, alaila, e ku ana ke Aupuni Kuikawa nona @. Ua lawa kona ikaika e hoomalu ia loko nei. A ua @ aku makou i ke kuleana ole @ kekahi aupuni e hele mai e komo pu iloko o na hooponopono aupuni o Hawaii nei. hiki mai i keia la, ua hooko ia ka makou i wanana aku ai.
O ke aupuni eia iloko o ko makou lima, a e hoomalu mai ana o Amerika aole maloko nei aka mawaho, i ole ai @ hele mai kekahi aupuni @ hokai ia Hawaii nei.
Aole he manaolana no ka hoi ae o ka moi ma ka noho alii, ua ike mua makou ia mea, eia nae, noke mau @ no na wahi nupepa wahak@ Aole no ko laua ike ole, aka, @ haalele mai na kanaka i ka laua mau nupepa, nolaila hoolaha mau mai no i maunu e pipili mai ai na kanaka.
No ia mea, ke ku nei makou imua o ka lahui me ka wiwoole o na nupepa anee alii e hakukole mau ai. Ua kapa mau ia mai makou he wahakole, aole nae he oiaio oia olelo, aole makou e aa e hoino pili kino aku i kekahi o ko makou mau hoakanaka. aka o kana mau hana hewa, oia ka makou e ahewa aku a e kaulai ae imua o ke akua.