Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 32, 12 August 1893 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

I K kapalulu mai ana I keia la ka m.kuahi Geremania «•eiana" no ka hiu l-»a aku i lapana. I';; eliina.a oi aku mau kauna m i'i o houluuiu ia mai nei ma Kalif no ke kaii i ka nana pono ia. l a < mi mai ke kopaa ma ka la -? •'» l«Jai ma kamakekeo Nu loka, h ; !:a 3* mau keneta o ka paona. <» ka hoouuku kinipopo pekupeku w.iwiu» i kamaiiio loihi ia, e uniki ii ;»ua ma ke kahua kinipopo o M-tklki i keia Poaono. <) nn pahu hae a na kanaka i hooiii -Uaukau Iho nei no ka hoihoi ae i i k i Moi ma ka noho alii, he pono K" 'ioolilo aku i wahie. Ko iono lauahea ia mai nei, aohe t; h'»ok««hu hou ia akn ana o Lunakanawai Apanu o Koloa i loi \v i e pnu ai konn hookohu e pna n»'i. lī iiookomo ia aku a;ia ua kukui awil i iloko o ka luakini makua o K iwai ihao ma keia raua aku, he eK /iti hancri du!a a oi na hooliio o k:i hana ana a paa. i'-iima ka nui o na haie inu bia ° WaHuku. Ua hele aku kekahi {> >0 v papa, a ua pakike ia mai. Ho uiu rama ka makni nui, ka hope MiHkai a me na makai. i hoi mai o Prof. F. A. Hosmer, P» ivBidona o ke Kulanui o Oahu a ii-** kaua wahine inai Kapaiakiko iiui i ka Poalua aku nei nialuna o ka inokoahi Austnilia. () ka nui o na make o ke kuianakauhale o Ilonoluiu nei i ka hebeUoiua o pau ana i ka Poakolu iho noi, ho 3 mau Hawaii, 4 mau Pake ji nio 1 Pukiki. liuiua 8. 0 ka la I) o Augnte nei ka la iianau o ka Emepera o Kiua, a ii. laila, ua kau kehakeha mai na pKiui hao kanikela i ko lakou mau hiu' iio ka hanohano o ka la. r> iiKilama ia aku aua maioko o ka halokula olelo Beritania ma Alanni i'apu I ka hora 9 kakahiaka o ka Poakahi aenei, he hoike no na .kumukula o ka papa kumumua. Ua lohe ia mai i ke aumoe Sabati ih i nia ke telepone, ua loaa aku ke Uiii!) o kekahl lapana w. ma Waipio, Kwi, o lewalew* ana iluna o kahi (i.ipupu liale. 110 make naauui:\v.i kela. r* liopu ia i ka Poalua nei, he ei\va mau lapana u me na pake kuai w ii momona a me piepiele mea ono n > ka laikini ole e like me ke kana* w.:i. Ua kau ia Ua bela no lakou l>. kahi ma ko $50. '•!ia ke kuo eli awa ke eku hou ih i kona ihu i ka hohonu o ke awa <» !Cuii nie ka hanu una i naapuupuu a :iie na kiokio akoakoa o ke »wa, a ina e loaa nku ana, alaila, e noke i.i aku ana u hohonu, hoopii iuu oa keiki hoonuho hii:i kepau o ka nupepa iopa aueo iln Holuuiua, no ka uku ole ia o ko lakou luhi, a aia ma Ua lima o ka loio W. lt. Castle. E hananee ana kiUala o ko Hilo Kini. <) ku moku kiapa Beritania "Laluorna,, i hoopiha ia ī ka lauahu ma Nukakeia a holo mai no Honolulu i.'. i he mau malama aenei i hala, nalowale a ua hopohopo ia ua huloaia pahu i ka moana. 1 ka wa a kekahi ohua pake f iho m ti ui loanuna mai o ka mokuahi Waiia a hiki iialo uia ka uwapo o Aina Hou i ka wanaao Sabati nei, aia hoi, ua nauea loa oia i hele a kuho aua iloko o ke kai. Ua liio mai 1 ke kuai ia i kekahi nu'a dala o Honolulu nei, ka waapa mokuahi holo Mohea, a e lawe ia mai aua i llouolulu nei maluna o k.i inoku pea. Ua manao ia he waapa keia no ka buro Hale Dute. Ua hoolo ka Papa Iloonaauao o Kapalakiko nole e ae i na lapaua e koino iloko o ko lakou mau kula aupuni. No ia kumu, ua nui ka pioloko o na lapana malaiia, a ke hooiuaka la e hoonioni a lilo i mea k*maiiio nui ia. O ka hihia lalhila o J. E. Bush 1 hoopiiia al e ke Aupuni Kuikawa ua hoopau waie ia mai ka papa hihi.i uiai o ke kau kiure kaanunl I k« Poakahi nei, mamuli o kona mlhi huhm aoa eoa k*aa nupepaImu» I hope ke iilalo«holokeia.

Ua make ma ka halemai Sana Luka o Kapalakiko o Kapena J. e M. Winding 0 ka moka kiapa Hawaii Albert mai ka mai namonia mai 1 loaa iaia. He kapena kamaaina keia i ka no'ohoīo o Kapalakiko a me Honoiuiu n»i. Lewaleuii ke alelo o No-d-fa iwaho e hooikaika la no k,i hoih(ii ae i ku Moiwahine f a hemo pu 110 hoi ko lakoa nei ma ae mau alelo i ke aiualu i ka mokuahi Au«tralia uo ka holhoi ae i ka Moiwahine. Nawai ole hoi ke alualu I ka hoolaha hoopunipuai ia. La h&A n;;u \ kekahl luna ror*?timu hale dutt> o I\jip<i!akiko i ka la 1 o Augate tni T he ">OO mau tini OpiuiD.t ua opeope ia iloko o na pahu aila koii T a uu kau ia na hoailona mawaho o na pahu, e hoouna loa aku i Honoluiu ma ka mokuahi mua e hoio una iiaila. E kukulu ia aku ana i kiah«>omanao no Kaiani Kauikeaouii Kaieiopapa, ma kona wahi e noho mau ai iioko o ka iuakini o KawaiaJfco, ua pono ka hoooanao ana o nau o Kawaiahrto, i ke al»i puuwai hamama ana i hoopomaikui ai i konn mau makaainana, Ke hoolaha mai nei ka Malama Buke Helu nui o ke Aupuni, o na la e uku ai i na uku iuna aupuni ma keia hope uku, oia ka la pau o ka malama a me ka la lō o ka malama. Ina e leaa ana keia Ia ma ka hi S»bati u !:i kulaia aupuni paha, ;tiaii:t, ma ka la nmmua ilio e uku >a Hf keu keiu o ka wa mii 0 na aiii 0 ka aina o ke aupuni a me na aiiiaimoku 110 ka mea o alii wale no ka mea kukulu i na pahu hae mamua. A ika wa oke Aupuni Kuikawa e ku nei, ke kukulu mai nei na iopa anee aiii i mau pahu iiae 110 lakou, hemaualii waie no ka hoi a pau.

Ua hopu ia i ka Poakahi nei, o Ping Chong pake a mo ekolu mau wahine pake, no ka hewa hoike hoopuuipuni. No ka mea, o lakou a pau na hoike kue i na kiu pake ekoiu a na uiakai i hoopiiia ai no ka hewa aihue. Ua hookuu ia keia poe hoike hoopuuipuni ma ka belaa noho ka aha e iiookolokolo iu lakou. Ua loaa aku iloko o ka liaie o ke kuko pake a Mr. C. W. Ashford ma Kulaoknhua, he puulu pake nui he kanakolu paha i ka po Poalua nei, ia Kapena Kiemme o na makai kau lio, oiai na pake e pepa piliwaiwai aua. Ikawa i komo aku ai o ke Kapena makai, ua pau aku na pake i ka puhee i o a ianei a he ewalu wale no i loaa mai a paa i ku. apapauui. Haohao mao|i keia. Nui ka makahehi o na kanaka i ke kau poniuniu hou a ka mahu e hoopokukaa nei ma ke kihi komohana o na huina alanui Beteia a me Hotele, a ua hele nohoi a hewa i ka wai na kanaka i ka po Poaonoaku nei. He piha uae wale no ia ona wahi a pau o na lio, na kaa a me na noho maoli I ka poe punihei e holo leaiea inaluna o keia mea walea. O na lianaka Hawaii wale no nae ka uui inakelukoiu. E hoiko hui ana na Kula Sabati o Kaiahamauleo o Ewa amo Pokai, Makua, ke hiki aku ika Poaha mua o Okatoba ia 5, o keia makaiiiki, ma ka iuakini o Waianae, a o na hnawina pakahi, oia iho keia: Kula Sabati o Kaiahamauleo, Haawina o lulai; Pokai, haawiua o Augate; Makua, haawina o Sepatemaba. Ke paipai ia aku nei, e makaala ae na kula ke hiki aku ia ia. J. M. Ezera, K.K. S.

Ua koino koloho ia aku oloko o kn h:tle noho o Mr. E. R. Hendry mrt ke kihi o na huina aianui Kinau a mo Pensaco!u i ke kakahiaka o ka I'oakolu nka nei, a ua aihuo ia aku ho wati guia pakeke a me ko kaula. I ka wa i »Ia ae ai o Mr. Uendry a hoomaka aku la ealualu, ua puhalahiu e aku la oia. Eia nae, lloko o ko ka aihue pupuahuiu, ua haalele iho oia i kona paa kaioaa, ka papale ame ka mamalu silika. He haole paha keia. O ka huina iiouiuulu o na paoua o ka puali hukihuki kaula o Knpuukolo, he 1019, aka, ke aa aku uei ka puHli hukihukl o ka hale hana hao o Honolulu i kela puali mua e hukihuki laua. Eia ka pane a Kapuukolo, hoohailke oukou i ka huina houluulu o ko oukou inau piiona a iike me kela maiunu ae, alaila, hukihuki. Noiaiia, eia ka puali haua hao ke hoeuii mai uei i ko lakou mau paona i keia wa ma ka hoomaumaa uiau ana. Mahope o ka hoolohe ia ana iiuua oke kiure oka hihia a ke aupuni kue ia H. F. Poor, no ka aihue i ka waiwai i haawi ia e maiama, uo elua la a keu uiai ka la mua mai oke kau, ua puka raai ia ka olelo hooholo a na kiure i ke ahiahi Poakolu nei, he 9 klure ma ka aoao hookuu ahe3ma ka aoao ahewa. Oiai lie mau hoopii lehulehu ko keia mea hookahi, pehea ia, ua pau aku ia paha ua hoopii e ae oia ano mamuii o keia olelo hooholo a ke kiure, Ua weheia ke kau kiure kaapuni o Oahu i ka hora 10 kakahiaka o ka Poakahi aku nei, Augate 7, ma ka noho kino ana mai o Lunakanawai \Vhiti'jfr se kahu o ka aha, a nae h\ pu boi koua kokooloa oke kulana hookahi, oia o Luhakanawai Cooper Ua noho kino mal ka Loio Kuhina W. O. Smith a me kona hope G. K. Wilder e malama i na hihia ma ko ke aupuni aoao a me 28 mau ioio e ae i kiei ae e hoonohonoho no ka manawa oko lakou mau hihia e hoolohe ia a!. No ka nui o na hihia, e noho paiua ana na lunakanawai e hookolokoio i na hlhia kaawale iike ole.

O kela mai olHolllo o Ilolomaa f lohe !a mai ai ua hele a ko<e ua iwi a mio ka iho, eia no »i!H:i m \ nei, aku ? mameli «» L'a h-.il 5 uu kauoiiKī-'i v - m> 'i " • • Kuik,;i ii3,a k;t lna t- k*i > 1-« ī lu:\ o kone. Kki . *>* ? it.* p.wi n.i k"thur»j, e \ II»J * t me-3, nole e ola ka t. h:v;ī » ka ioa o k<*u\ Xo ia mea ke h*K<;;uo;-i nel ka niai e k*a pe-la a hiki i hr» wa a k» p** l hoomoemoe ch«*ne e onin» mai ai ke loa*t ka moe pomaikiii. Nohiii ». he oU i ke phe a ka makani.

He ekoiu U oka noho ana o ka Aha e hoelohe no ka hihia oW. White ma imua o Lana&anawai W. H. DanieLs o Wailuku i noho mai nei ma Lahaiaa. Ua hookuu ka nha i ka poe i hoopiiia, a ua hookuu pu u no hoi me A. L. Kamauu i hoopii ia ni e W. White ma no ka wawahl ana i ka pa o ka luakinl o Wainee. Oka makou eao aku nei i na makamaka o ua malu ulu kaulana ia, e hoopaa i ua manao kuee a e noho me ka maiuhia T he okoa na manao pili aupuni, a he okoa loa na hana piii hoomana. Laupahoehoe, Hilo, Aug. 7.—Eia ke anai nei ka m&'ī la garipa iloko o keia apana mai ke nui a ka iiilii, a o kahi kauka aupuni o makou, aia i hikauhi kahi i nana kee mai ai. Ua ku hou ae nei ka mahiko o Lnupahoehoe, a ke holomoku nei na kanaka Hawaii i ke komo i ka liana. He maikai ka hana, a he oluolu na haku hana. Ke ike nui ia aku nei na auwaa lawaia i ka lana mai, a ke ike pu ia aku nel, aia malaila ka hooikaika o ka oihana makai, kapae ae nae ka alaala i ka pu, a ma ka mahina ka nana o ka heielei mai o na ala, a o ka poe haihai kanawai, ke holopono nei ka lakou mau hana me ke po'i ole ia aku. Mea ia mai no ka lomaloma ka o kahi elekule "hope makai." Ohenanaiioonuiike.