Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 35, 2 September 1893 — Page 3

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

A HUI ALAHAO ME AIA O OAHU

MANAWA HOLO.

@@ a Mahope aku o Iune 1,1893.

NA KAA AHI

NO HONOULIULI.

B         B         A         D

A.M.    P.M.    P.M.    P.M.

HAALELE IA HONOLULU            8:45     1:45     4:E6     5:10

HAALELE IA MANANA    9:30     2:30     5:10     5:56

HIKI IA  HONOULIULI     9:57     2:37     5:36     6:22

 

NO HONOLULU.

C         B         B         A

A.M.    A.M.    P.M.    P.M.

@@@ LA HONOULIULIU            6:21     10:43   8:43     5:42

@@@ LA MANANA           6:55     11:15   4:15     6:10

@@@ HONOLULU             7:30     11:35   4:35     6:45

@ No @a Poaono wale no.

@ No keia ame keia la.

@ @@@ na ia Sabati.

@ @@@ @a Poaono.

 

@U HOU HAWAII.

 

            E wehe hou ana ke kula o Sana @@ ma ka Poakahi, la 11 o Sepatemaba.

 

            Ua kapae ia ke kuahaua kanawai @a ma na apana o Waimea a me Hanalei Kauai.

 

            "E hoopau oe i kou upu ana aku @@@@ @ hou ia ae ana oe ma ka @@@" wahi a ke Kuhina i pau.

 

            E hiki ana anei i ka nohalii na@@ o Liliuokalani ke kapili hou ia @@@ me na kui poheoheo ole @@ hoopunipuni?

 

            Ke loha loa mai nei na eheu o ka @@ @@@ alii o Honolulu nei, no ka @@@@ ia mai nei o ka hoihoi hou @@ ke alii loa ka nohoalii.

 

            Aia ia Rev. S. L. Desha (Kivini) @@@ o ka ekalesia o Hilo, ka hai@@@ o ke anaina kakahiaka o Ka@@@ i keia Sabati ae.

 

            Ke lawe ia mai nei na lono aia ke @uu la i ka pialu na pipi o Kau i ka @@ mea o ka papaa la a loaa ole ka @ai e inu ai na pipi.

 

            Ua hoi mai i ka Poalua nei o lunakanawai W. F. Frear a me kana wahine opio, mai ka laua huakai hoao aku nei i Kahuku.

 

            I ka hora 5 P.M. o ka Poaha o ka pule i hala i ku mai ai o Miowera, a i ka aluna ahiahi ana iho no i niau @@ aku ai no na panalaau o ka Hema.

 

            E hoomaka hou ana ke kula o Kamehameha ma ka Poakahi mua @ Sepatemaba la 4. Ua makemake @ na haumana mua, a me na haumaua komo hou e akoakoa ae ma ia @@.

 

            Ua halawai mai o Mr. W. H. Cornwell me kekahi eha nokonoko i ka auina la Poalua iho nei, iaia e alualu ana i ke kaa hapaumi mai kahi mai o kona kuikamahine ma Kulaokahua, ua palaha ia ola a @aui kekahi o kona mau kuli.

 

            I ka Poakahi nei, ma Lahaina, @@ hakakalua kekahi mau Iapana me ka manao ole i na oia, a hookahi o @@@ i make loa. Me he mea la, @@ piliwaiwai keia mau Iapana a ua pau paha ke dala a kekahi o laua i kekahi. Nolaila mai ke kumu o @@ @@@@@@ a make kekahi o laua.

 

            @@ kipa ae ma ka ohana o Kape @@ Robt. Parker ma ko laua wahi e @@@ nei ma Alanui Liliha, Honolulu nei, i ke ahiahi o ka la 29 o Augate, ho keikikane ohaha, a ua pakai hou ia ko laua ohana ma ka hoomahuahua hou ia ana mai a lehulehu. L@@kanaka @o aku @a no k@ hana o ke Kapena.

 

            I ka hora 9 kakahiaka Poaha, Augate 24, maloko o ka halepule Bihopa ma Kona hema, Hawaii, ua @o @@@@ ma ka mare e Rev. S 11. Davis o Mr. Howard R. Bryant o H@wi, Kohala Akau, me Miss Lilly Greenwell o Kanaliu, Kona-hema. A ma ka hulihoi ana mai o ka mokuahi Mikahala i ka Poalima o ka he@@ doma i hala, ua hoihoi ia ae @@@@ a hoolele ia i Mahukona, Kohala.

 

            Ke pahemahema loa mai nei na pahu hae o ka poe anee alii e ake nei e hoihoi hou ia ae ke alii. Ke hele mai la kekahi mau pahu hae a ku ikea a ua mokumoku ke kaula i ke ole mau ia e ka makani i keia loa e hele nei ahiku malama aohe hoihoi ia ae. O ka la hope loa a na anee alii i k@u nui loa ai e hoihoi io ia ae ana, oia no ka la 24 o Augate, eia nae oia mau no ka hoku. Ahea naauao mai oukou.

 

            Mawaena o na mea hoomomoa ia o ka hohonu i hukia mai e ka mekini eli awa i ka Poalua aku nei he dala Mekiko kekahi i hana ia i ka 1830, ua haule paha iloko o ke kai mamua aku nei. Ua haawiia aku na kumukuai makepono no ua dala nei e ka poe ake malama mau mea hoomomoa, eia nae aohe @e iki o ka Luna nui e hookuu mai i ua dala loaa la, a e malama ana oia i mea hoomomoa nana.

 

            Ua hookolokolo ia o Mr. C. Gertz, ka haole maama haleku i kamaa, imua o ka aha kiure kaapuni i ka Poalua nei no ka hewa he hoopae opiuma. Ua ahewa, mua ia keia haole imua o ka aha apana o Honolulu nei no @a hewa, a ua hoopai ia he $500 a me eono malama hoopaahao. Ua hoohalahala i ka olelo hooholo, a nolaila keia pii i ke kiure. Eia nae, ua noonoo ke kiure a ua ahewa ia.

 

            E ia i Honolulu nei, maluna mai o ka mokuahi Kinau o ka Poalua nei, ka luna nui o ka oihana k@@@iahi o Hilo. I lalo mai nei @ia e kuai i kekahi mau mea hele o kona oihana.

            Hoao ia e puhi i kekahi ka hale oihana o ka mahiko o Wailuku i kekahi la o ka hebedoma i hala e kekahi puuwai eleele, a ua koho wale ia he haole ka mea nana e hoao nei.

            Mai ka hoi ana mai o ke Kanikela Hawaii F. S. Pratt o Kapalakiko i pau ma ka mokuahi Monowai o ka pule i hala a hiki i keia wa, ke paa mau nei oia ma kona wahi moe me ka mai rumatika.

            E halawai ana ka Ahahui Euanelio o ka mokupuni o Oahu ma ka luakini o Waianae ke hiki aku i ka Poakolu mua o Ocatoba, la 4. Ua makemake ia na iaia a pau o ia aha e akoakoa ae.   J. M. Ezera, Kakauolelo.

            Ma ka hookuku kinopopo o ka auina la Poaono aku nei ma ke kahua o Makiki, mawaena o na puali Unknown a me Maitala. Na ka puali mua ka eo, oia hoi he 9 ana puni ia 3 a Maitala.

            Ma ke Kinau i lohe ia mai, ua piha loa ka lua hookio pele o Halemaumau, a ua ikaika launa ole mai ka a ana a ka pele. O ka nanaina o ka pele i ka po mai ka hotele aku, he ku maoli i ka nani kamahao. He mau oiai liilii no kekahi i hoonaueue iho ma Kilauea i ka la 27 o Augate i hala. Pomaikai ka poe i ike kumaka i kela wa.

            O na uala kahiki i kanuia e kekahi poe mua o na poe i hoolimalima ai i na aina lei alii o Olaa ma Puna, Hawaii, na oo mai i keia wa, a aia ke piepiele ia la ma Hilo kaona. I ka nana aku, e pau ana ka ono ana a ko Hilo poe i ka uala kahiki o Kula Maui, a e kakahe ana ma ko Olaa uala. Ia oukou wale aku no ia ke aumeume mai, oiai he mau mea ulu kuloko nae wale ana no ia.

            Ua haawiia he kauoha i ka hale hana hao o Honolulu, e hoohehee i papaa hao 3 hapa 8 iniha ka manoanoa, i paku e pee ai ka mea nana hailona kipu ma ke kahua o Kalia, Honolulu. Ua hana ia keia i mea e pale aku ai i na ulia hou o keia mua aku, aole hoi e like me ka hemahema i ikeia ma o ka make ana la o Hanuwela i ka Poaono i hula.

            E hoomaka hou ana ka makahiki o ke kula hanai Kaikamahine ka ulana o Kawaiahao ma ka Poakahi, Sepatemaba 4 aenei. Nolaila eia ka wa pono e hoouna koke ae ai i na noi no na kaikamahine komo hou. E wiki mai, no ka mea e hooi loa ia aku ana ka hoonaauo ana ma na iaia a pau o ka ike i keia makahiki aku, i kokua nui la ma o ka loaa ana o ka puali o na kumu hou loa mai nei.

            Heaha keia o Claus Spreckles e hoolilo mai nei i kona mau waiwai a pau o Hawaii nei i kana mau keiki, me ke kali ole hoi a hauhoa ia a paa i ka pahu? Aole anei no ka hopohopo o hao wale ia nkona mau waiwai a pau ma o kona hoao ana iho nei e kue mai i ke kumuhana a ke Aupuni Kuikawa, a i ole ia malia paha ua pau kona wahi hilinai ia ma Hawaii nei?

            Oiai aohe mokuahi kuwaho hali leta e haalele ana ia Honolulu nei a holo i Kapalakiko mai keia la aku ahiki i Sepatemaba 13, nolaila ua hooholo na luna hale leta, e hoouna i na eke leta o Kapalakiko maluna o ka mokuahi Warrimoo i haalele iho ianei i ka la 31 o Augate a holo aku no Victoria, Beritania Columiba. Ma keia hana ana a na luna hale leta, e loaa e ana no i ko Kaleponi poe na leta mamua o ko Australia ku ana aku i Sepatemaba 20.

            Ua noho maikai kekahi wahine Hawaii me kana kane o Hatch ka inoa no kekahi mau makahiki loihi, a ua hanau mai he mai keiki na laua he eono ka nui. Aka he ma lama aenei paha i hala, ua mahuka aku keia wahine a haalele iho i kana kane a me na keiki eono. Ua hoopuka ia he palapala hopu no keia wahine he mau pule aenei i hala, a i ke aumoe o ka Poakolu nei, akahi no a loaa aku ua wahine nei, ua huna ia iloko o kekahi hale iuka loa o Manoa, hopu ia a eia ke paa nei.

            Ua hiki mai nei maluna o ka moku kiapa Alden Besse o ka hui o Irwin ma, he 80,000 pohaku uinihapa no ke kukulu ana i ka hale pohaku hou ma Aina Hou no ka Hui Hoomalamalama Uwila. He oi aku no ka nani a me ka hiehie o ka pohaku e like me ko na halekula o uka o Kamehameha, a heaha no la hoi ka mea o ka piikoi ia ana aku nei o na pohaku uinihapa i na aina e.

            Ma ka mokuahi hope mai nei i lohe hou ia mai ai, ua kukala ia e mahele hou ia ana ka puka o keia kumuwaiwai a ka Hui Kii Hoikeike o ka Pele o Kilauea ma Kikako, kahi e anoi ia mai la e ka poe a pau e luakaha la ma ia kulakakauhale. O ka puka o ko dala ma keia mahele ana, he umi keneta o ke dala. O ke kolu keia o na mahele ana o ka puka, a i na e hui ia a pau, alaila ua hiki aku i ke 30 keneta ka puka o ke dala hookahi iloko o keia mau malama ekolu i hala o ka hoohana ia ana o keia hoikeike kii pele nana e hoolaha la ia Hawaii.

            Kanalima-kumamalima (55) ma kahiki o Liliuokalani i keia la.

            Ke papa mai nei ka Luna Wai o Honolulu nei, ua kapu @@ ka hookahekahe wai ana, @@oli o k@ ku@ lilii loa mai o ka wai i keia w@ papaa ia.

            Ua hoouna aku ka oihana leta nui ma ka mokuahi "Warrimoo" ina Honolulu nei, i ka hora 1:30 auina la o Augate 31, mai Brisbane mai, iloko o na la holo he 12, no ka mea ua haalele aku oia ia awa ma ka hora 4 uhiahi o Augate 19. Aohe ana mau ohua a me na ukana i lawe mai ai no keia awa. Mahope iho o ka hora 9 o ka po Poaha nei, ua au loa aku oia no Beritania Columebia. Ua lawe aku oia mai keia awa aku, ia 19 mau ohua kapena a me 9 mau Pukiki a me na tausani ahui maia a me na halakahiki.

            Ma Wahiawa, Kauai, i ka la 24 o Augate ua hoohui ia e Rev. H. Isenberg ma ka mare, o Mr. Williama A. Kinney o Honolulu nei me Miss Alice McBryde, kekahi o na kaikamahine a Lunakanawai McBryde o Wahiawa Kauai i make. Ua malama ia ka mare maloko o ka home kulaiwi o ka ohana, a o na pilikana kokoke wale no kai kono ia. Mahope o ka pau ana o ka paina mare kakahiaka, ua haalele iho ka paa mare i ke ahiahi a hoi aku @a no Lihue.

            O ke kumumanao e haiia ana e Lunakahiko Kalapa (Clapp) ma keia La Sabati ae ma ke Anaina Haipule ma Ariona Hale, oia no ke kulana like ole mawaena o ka Ekjalesia o Uta ame ka Edalesia o Iesu Karito o ka Poe Hoano o na ia hope. He kumumanao waiwai nui keia, a ke konoia aku nei na mea apau e hiki kino ae ma ia Anaina Haipule; a malaila e lohe ai i ka oiaio apau o keia kumumanao. E hoomaka ana ke Anaina Haipule ma ka hora 7. P. M. o ke ahiahi. E unuhiia ana keia haiolelo ma ka olelo Hawaii.

            Ke makemake nei o Mr. Albert Favorite o Arkansas City, Kan., e haawi aku i ka poinaikai i ko makou poe makamaka heluhelu i kona ike i na mea e pili ana i na ma'i anu. Penei kana olelo: "Ma ke kau kupulau i hala iho nei, ua loaa iho la au i ka ma'i anu a ua ano kuonoono loa ka ma'i ma kuu ake mama; a aohe hoi i ano ola pono ae, ua loaa hou iho la au ia ano ma'i hookahi me ka hoonawaliwali ana ia'u a hala wale ke kau makalii, a i ka haalele ana mai o ke anu, he kunu paakiki ka mea nana e hoomailo ana ia'u a'u hoi i manao iho ai aole loa ia au e ola iki ana. He umikumamaha makahiki i hala ae nei, ua hoao no au i ka laau kunu a Chamberlain me ka holopono, nolaila, ua manao iho la au e hoao hou. Aole i pau he hookahi omole, ua haalele koke mai la ke kunu ia'u, a aole loa hoi au i hoopilikia hou ia mai e ke kunu me ke anu. Ua hooia aku au i kahi poe, a @@ mahalo nui nei lakou." He 50 keneta o ka omole e kuai ia ma kahi a BENSON SMITH & CO., Agena ma no Pae Aina Hawaii.          2435-4t.

Kula Kaikamahine o Makawao

            Ke kono ia aku nei na makua Hawaii he mau kaikamahine ka lakou e hoouna ana i ke kula, e nana ae i ke kula kaikamahine o Maunaolu ma Makawao, Maui Hikina. O ke Kumuluna o keia kula, oia o Miss Martha McLennan, ua hoi mai nei mai kana huakai aku nei i America Huipuia ma ka mokuahi "Monowai" o Aug. 25, me ka hali pu mai me ia i kokua kumu nona ka inoa Miss Annie Smith mai Amherst, Makesuketa. O ka Miss Smith lala hoopapau loa iloko o ke kula, oia ke Keena Humuhumu, a no keia lala o ka ike e kono ia nei na makua Hawaii e nana pono ae. E haawi ia ana ka ike piha ma ka oihana humuhumu.

He ulia poino ma Kahuku.

            He mau la aenei ka eli ia ana o kekahi luawai ma Kahuku, Oahu nei, e na paahana Iapana o ka mahiko, a ua hiki aku i ke kanaha kapuai ka hohonu, oiai nae ke anawaena o ka lua he umikumamaha wale no kapuai. I ke kakahiaka o ka Poalua nei, Augate 29, ia lakou e eli hou ana, aia hoi me ka lohe ole ia oiai lakou ilalo o ka lua, ua hanee mai la ka lua a paa pu iho la kela poe Iapana, eha ka nui ilalo o ka lua. Ua eli awiwi ia aku me ka manao e pakele, aka na loaa aku lakou a pau ua make. Ua kauoha koke ia ka Hope Makai Nui Kanaihilo o Koolauloa, a oia ka mea e lawelawe la no ka malama ana i aha koronelo no kela poe kino make.

 

NA LETA.

            Aole o makou makemake e lawe i ke koikoi @@ @@ no @@ manao i hoopaka ia malalo o @@@ p@@ e k@ malu@ poe mea @@@@.

He Kumumanao.

NO KA AWA A ME KONA HOPENA INO.

            I ka poe e hoolohe mai ana i keia wahi kumumanao; -Aloha oukou.

            Ke kau leo aku nei au ia oukou e ahonui iho me ka hoomanawanui i ka hoolohe ana i keia kumumanao, anoai o loaa ia oukou ka manao he mea ino io no ka awa, he mea ia e poino ai ke kino a me ka uhane.

            Ua maopopo paha ia kakou a pau, he mea awaawa ka awa, a nolaila mai paha kona inoa awa; no ka mea, i ka honi ana o ka ihu he mea hohono ia a me ka pakui, a i ke komo ana hoi ma ka waha, he mea awaawa muemue loa, hiki ole ke ike ae na io hoao o ka waha ina mea ono ke ai iho, he mea paha ia e akaka ai ia kakou he mea ino ka awa, ua hiki no nae i kekahi ke hoole mai, me ka i mai he nui na mea awaawa i komo ma ka waha a lilo i mea e pomaikai ai ke kanaka mahope iho.

            He oiaio no ia, no ka mea, ma ka hopena e maopopo ai ka maikai a me ke ino o kekahi mea. Nolaila, e nana kakou i ko ke kanaka hope na mahope iho o kona inu ana i ka awa, aia a komo aku ka awa iloko o ka opu, e hoomalule iho auanei kona wai awa i na io paahana o ka opu, na mea nana e kawili i ka ai, i lilo ae ka mea maikai i iwi, i io i olona e pono ai a e ikaika hoi ke kino; a e maule auanei lakou a ane hiki ole ia lakou ke hana i ka lakou mau hana e like me ka wai wela i niuini ia maluna o na lau ohaoha o oa mea kanu a mae a maloo koke iho, a o ka maule ana oia mau io paahana a me na aalolo, oia iho la ka ona, ka mea e la@au ai ka ike o na maka, ka lohe o na pepeiao a me na noonoo o ke kanaka, ka mea hoi a ka poe inu awa e olelo naaupo nei, "e lealea auanei ke iho mai nei ko luna poe" hiki kii lua ka ua o ena, ke noe mai nei me he ua liilii la, ua hele a mahaelua ka a o ke kukui a kani ka ula o ka pepeiao, ea! o ka lealea iho ia anei ia o ka pilikia mai o na mea hana o loko a me ka hookahi pu ia mai o kou ola a kau mai ka malu o ka make maluna ou?

            He mea lealea anei no oukou, ina e kau mai ana ke Akua i ka ma'i ona maluna o oukou e like me ka ona o ka awa? Aole anei e mama na wawae o oukou i ka hoholo i kahi o na kahuna lapaau i mea e pau ai ka pilikia? Ea! aia anei a na hai mai ka pilikia, alaila, wikiwiki e hoopau, a na ka oiwi iho alaila lealea loa a hana mau ma ia hana ino ia oe iho.

            He mea kupanaha keia, ka hana ino o ke kanaka ia ia iho me he la nona iho kona kino a me kona uhane. Na ke Akua ia mau mea a elua, a eia kana kauoha i ke kanaka, "mai pepehi kanaka oe, a mai hana ino oe ia oe iho."

            Eia kekahi, i ka hoomau ana o ke kanaka i ka inu awa, hui pu iho la keia wai awa me ke koko maloko o ka puuwai; a i kona pauma ana i ke koko i hiki iaia ke holo aku mana wahi a pau o ke kino holookoa, ua liu iho la kona kino a pau mai o a o, me he i a ia i kopi ia i ka paakai ka hele a uani@; eaea kai kela me he kanaka auaukai la, ohinuhinu ka ili me he ilio olohe la, a nakaka no hoi me he honu kuaeaea la, a o na maka hoi, ua hele a iika a hopipi uliuli me he ilio hanau hou ia, ua hele no hoi a keae a uka Kalaeloa i ka lepo a ka makani hoonu'anu'a i apua Kalamaula; o ke ano iho la ia o ka poe inu awa. Miminoke kino e like me ka mauu, helelei ka nani e like me na pua.

            Nani ka poino! eia hoi, o ke kanaka inu awa, he kanaka hoomaunauna waiwai kela, no ka mea, aia no a kuai, alaila, loaa ka awa, o ka poe inu awa, aohe o lakou minamina i ke kala, kuai no a kuai mau no hoi, o ka @ele wale no ka mea e hoomaha ai ke kuai ana. Ea! E na lala o ka Ahahui Paio, ina he hapaha ka lilo i ka awa i ke@a la keia la, ehia dala i lilo i ka hebedoma? He $1.75; a haia ka malama, heaha ka lilo. He $7.00 paha; a hala ka makahiki, ehia dala i lilo? He $84 paha. E! Makena na dala i lilo i ka mea e nawaliwali ai ke kino, e lalau ai ka ike me ka lohe a me ka noonoo, e lilo ai ke kino kanaka maikai i pupuka me he puaa meeau la a e lilo pu ai hoi ke ola.

            Nani ka naaupo a me ka hoomaunauna! Ina i lilo ia mau dala i ka ai, pau ka wi o ka hale; ina e lilo i ka lole, pau ka hune o ka ohana; ina hoi e lilo i ka aina a me ka hale pau ke kuewa wale ana a kuonoono maoli ka noho ana.

            Eia kekahi, ua lilo ka awa i mohai no na akua wahahee, ina paha ua hoohiki ka makua i ke keiki aohe e ike a hiki i ka luakupapau, a manao e hoopau, alaila, me ka huluhulu awa no e pau ai, ma ke kaumaha ana aku i na akua e kala mai i kana hoohiki.

            Me ka awa no e kaumaha a ike kahuna i kona mau akua ma ka hailona e hoike mai i ke kumu i ma'i ai ke kanaka, a i ola a me ka make a me ka laau kupono e ola ai ka ma'i.

            Me ka awa no e molia ai na makua i na akua e malama mai i ka lakou mau keiki i lilo i mau konohiki @ haku aina paha; i lilo hoi ka lakou mau kaikamahine i mau wahine na na konohiki a me na alii ai aina, i loihi hoi ke ola ana a kanikoo, kolopupu, haumakaiole, palalauhala, a kau i ka puaaneane.

            O na kahuna hookamani ke kaumaha nei i ka awa, i ke akua kahikolu oiaio, ka mea a ke Akua i kauoha ole mai ai, no ka mea, o ka ke Akua mohai i oluolu ai, oia ka naau mihi a me ka pepe wale no keia mau mea a pau a'u e hai aku nei ia oukou, ua maopopo loa ka hewa o ka awa a me ke ino o ka poe inu awa.

            Ua maopopo no hoi ka hewa o na lu@a ekalesia a me na hooh@u@u e kanu mai nei i ka awa, a kuai aku a inu no hoi. Noka mea, ua haalele lakou i ka paumuele o ke ao nei no ka ike ana i ka Haku Iesu Kristo ko lakou ola, a hoohiki me ka noolau ana ia lakou iho ma ka bapetizo ana a me ka ahaaina a ka Haku, no ke mea, ke i mai nei o Paulo, aole e hiki ia oukou ke inu p@ i ke kiaha o ka Haku me ke kiaha o na daimonio, aole hoi e hiki ia oukou ke hoopili pu aku i ka papaaina a ka Haku me ka papaaina a na daimonio, 1 Kor. 10:21,22. O ka makemake o ko oukou hoa nei, e lilo kakou a pau na lala o ka ahahui paio i poe kinai aku i keia kupu ino e holoholo nei mawaena o ko kakou mau makamaka.

AHAHUI PAIO O EMA HALE.

Hanohano oe ke. Noho mai.

            He keiki opiopio ka nanaina o ka poe e oaweiawe nei i ka Aupuni Kuikawa, o ka lawelawe ana nae i ko ka lahui pono, ua lawelawe ia me ka maiau a me ka noeau a he hanohano no ko ke Aupuni Kuikawa noho ana, he kokoke e iwakalua makahiki i hala, ua maea ka lewa o Hawaii i na leo kupinai e hooho ana aupuni kapulu, aupuni kapulu, a he kauna ae nei mahina a me elua keu, ua holoi ia ia maea ino ma kahi o ke kapulu, a ua pani ia mai ma ia makalua o maemae lihau i ka lehua, oiai e noho ana ka aha kuhina o Ailuene ma, oia ke au io ai ia inoa iluna o Hawaii, oia o kapulu, na kalai aupuni oia mau la i ke kuhina kalaiaina Ailuene, a aole i hana ia a maemae na alanui ma na lihi uapo, a aohe he hoolohe ia mai, hookahi mea nana o ke komo pakeke, a o Aholo ke kuhina kalaiaina hope loa oia kaina like ana no, o kakou na hoike o ko Honolulu o ke alanui alii a me Beritania, ua hoolilo ia i wahi kolo no na peelua a i kahua paahi no na @ole, o na haawina dala oia mau alanui komo hou no i ka pakeke, a no ka loihi o ke ku ana oia kapulu ua ku ae o Kakina me kona mau kapuai wawae a peku aku ma ke kikala o ua aupuni kapulu ia. Ku a hele pela i haha aku ka hana o Kakina i ka waihona o ka lahui, aohe kauaka ua hao ia e ka ia iki ua pau, ia nele no nae i ke dala ole ua hoomakaukau o Kakina e hana ma ke alanui alii, ua kua aku oia i ka mahakea, a ua aupuni kapulu la i pau, eia ka leo aloha ole o Aholo nohea aku la kana dala e hana la aohe dala ua pau ia makou, ua komo kino oia iloko o ka hana me ke ake e holoi ia ia inoa ino pelapela mai ke aupuni Hawaii aku, aohe i pau pono ka pelapela a Ailuene ma i kapulu ai, ua waiho aku oia i ka hana me ka pau pono ole o ka hauna, o ka hopena ua hoi hou o Hawaii iloko o ka pelapela i oi aku, a no ia pelapela a Ailuene ma i kapulu hou iho nei ua kipaku ia ka Moi, a ia a pau a kahi no a loaa pono ka hanohano i ke aupuni Hawaii, oiai ua hala ka hulilau hoahu o na ukana pelapela, a he Aupuni Kuikawa ko keia manawa, oiai he mea ai haole ko keia wa he ala ke honi aku.

            Ke ike like nei kakou he nani na hana a ke Aupuni Kuikawa e hana mai nei, i pono no kakou a i nele no i ke dala ole la a waha a ma e hoolaha mai ai aohe loaa mai o ke dala i ua Aupuni Kuikawa nei, keaie aku eia nae ma ka hoike a ke kuhina waiwai ke pau ka malama eia ka ua komo ka pelehu e hanau i ike ia i ke kani ana mai pokeokeo i hoomakaukau aku ka hana o ka ona miliona e hookaa mai ana ke aupuni i ke dala ana i aie ia ai e kapulupulu ma, aohe i im@ ia iho na maka o ka pau no ia, a o kakou e ike aku nei ke hele nei na hana o ke Aupuni Kuikawa imua me ka maikai, o makou o na elemakule o ke kulanakauhale nei hookahi o makou leo he mahalo, i hoea aku ka hana ma ka uapo kahi e moe ai na maka i ka ua mea he  puehu o ka lepo eia ka ua paa, a makou e ohumuhumu iho ai nani maoli ke Aupuni Kuikawa, o ka hele ka ia a me he mea ala ua hana ia i ka papaa hao. Huli hoi mauka he nani okoa no ia e hana ia mai nei, o loko o ke kaona nei ke mili kaa ia mai nei a Ka Leo e kuekaa mai nei i na loaa o na aina leialii, niu kuloo, mahalo i na oia kekahi mau @a@a e hoohana ia mai nei i na alanui he ole loa ka pau i ka hookupu ia i ka huelo kui. Nolaila, o ka ke Aupuni Kuikawa lalau ana a hana i na alanui, uapo, ua lilo i kia hoomanao nona e poino ole ai i na kamahele ke olelo ae, mamua  he ino he kapulu ia keia mau alanui eia ka ua nani ae nei a hiki i keia la, aohe mau hoohalahala no na alanui o ke kaona nei, mahalo ia hanohano a kuonoono lea ke ku ana o ke aupuni alaila e huonoono pu ana no me na hana maikai, a o ka hopena akaka loa o Hawaii, ua helu ia ma ka heluna o na aupuni holomua o ke ao nei.  IKEPONO.

 

Eia hou ua Alapahi.

            Ma ka Leo o ke kakahiaka Poaha, Augate 31, malalo o ke poo manao. "Ua maikai kulana." Ke hooiaio mai nei oia a ka Poaono o keia pule ae e hiki mai ai na lono no ka hoihoi ia ae o ka Moi ma ka nohoalii.

            E nana pono oukou e ka lahui i keia hoolaha, aia a hiki aku i ua Poaono la a i hoihoi ole ia, a i ole ia, loaa ole mai na lono oia ano, alaila e hoopau oukou i ka bilinai ana i na Nupepa hoopunipuni mau ia nei ka Lahui?

 

Hoolaha Hou.

EGAN ME GUNN.

ALANUI PAPU,        HONOLULU.

E HOOMAKA ANA KE KUAI NUI HOOPAKIKA

MAI KA POAK@@@ AKU IUNA 26, 1893.

            Na KALAKOA maikai loa no ka 39 iwilei $1.00. Na KEOKEO nahenahe he 30 a 73 keneta o ka apa. KUKAENALO, 16 iwilei no ka $1.00. KUKA@NALO 13 iwilei no ka $1.00. HULUHULU nahenahe ma ka 10 a 12 1/2 keneta o ka iwilei.

            Na LIHILIHI Pale Puka Aniani he $1.25 $1.50 a $2.00 o ka paa hookahi.

            Na KAKINI wahine eleele paa ma ka 25 keneta o ka paa heokahi.

            Na KAKINI kamalii eleele paa ma ka 25 keneta o ka paa.

            Na PALEMAI kane ma ka 25 keneta pakahi.

            Na KAMAA pea maikai ma ka $2.50 a $3.00 o ka paa.

            Na PALULE KEOKEO maikai ma ke 75 a 100 keneta pakahi.

            24@7-tf

 

Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ke Kuai.

I KULIKE ai na hooko ana o kekahi moraki i hana ia e M. Kanaka me Kahaule lio w. o. Waiahole, Koolaupoko, Mokupuni o Oahu, ko Hawaii Pae Aina, ia S. Cullen, ma ka ia 20 o Ianuari, 188@, a i hoopaaia ma ke Keena Kaken Kope o Oahu, Buke 110 a ma na aoao 74-3.

            Ke hoolahaia aku nei ka lohe, ke makemake nei ka mea e paa nei i ka moraki e hooko aku, no ke kumu ka uhakua o ka aelike, oia ka hookaa ole ia o ka kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e hookaa ai.

            Ke hoolaha hou ia aku nei ka lohe, mahope iho o ka pau ana o na hebedoma ekolu mai keia ia aku, oia ka Poakahi ia 2@ o Augate, 189@, e kuai ia aku no ma ke kudala akea kela aina iloko o ua moraki la, ma ka Hale Kudala o Jos. P. Morgan ma Honolulu, ma ka hora 12 awakea o ia ia.

            Hanaia ma Honolulu, Aug 1, 1893.

            No na mea i koe, e ninau ia J. Alfred Magoon ma ke keena o kokoke ia i ka Hale Leia o Honolulu, Loio no.

                        S CULLEN

                        Mea e paa nei i ka Moraki.

            O na aina i paa maloko o ua moraki ia, oia no na aina e waiho ia ma Waiahole mamua ae, i kuhikuhiia ma ka Palapala Sila Nui Helu 30@-@ Kuleana Hoona Aina Helu 7666 ia Kaihe, a me Palapala Sila Nui Helu 66-40 Kuleana Hoona Aina Helu 8062 ia Ehu.        24@@-@

 

Hoolaha Hooko Moraki a me Kuai.

KE hoike ia aku nei ka lohe, mamuli o kekahi mana i haawi ia maloko o kekahi moraki i hana ia ma ka la 18 o augate, A. D. 1888, e S KAINA KEAWEOLU a me M KAPOLEI KEAW@OLU kana wahine mare o Kapualei mokupuni o Molokai, i ka Waihee Sugar Company, he Hui i hoohuiia malalo o na kauawai o keia Aupuni, o Waihee, mokupuni o Maui, a i kopeia ma ke Keena o ka Luna Kakau Kope ma Honolulu, ma ka Buke 113, ma na aoao 217, 218 a me 219. A no ka uhakila o na kumu i aelike ia iloko o ua moraki ia, ka uku ole ia o ka ukupanke i ka manawa i olelo ia, nolaila ke manao nei ka mea nana e paa nei ua moraki la, a ke hoolaha aku nei ma ke akea e kudala ia na aina a pau i hoopaa ia ma ua moraki la ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, mokupuni o Maui, ke hiki aku i ka la 23 o Sepatemaba, A. D. 1893, ma ka hora 12 awakea. Penei na aina i hoakaka ia ma ua moraki la:

            Akahi -O kela aina a pau loa e waiho la ma ka mokupuni o Molokai, a i ike ia ke ahupuaa o Puaahala, oia ka aina i hoolilo ia mae e A J Cartwright ma ka palapala hoolilo i haawiia ma ka la 4 o Ianuari, A. D. 1886, a i kope ia ma ke Keena o ka Luna Kakau Kope Buke 96 ma na aoao 469, 470 a me 471.

            Alua -O kela mau apana aina a pau e waiho la ma Kaamola, ma ka mokupuni o Molokai, i hookoia ia Manoha, Palapala Sila Nui Helu 6032, L. C. A. 240y, nona ka ili 9 eka, 728 anana kuea, oia na apaha aina i hooliloia mai e Manoha i olelo ia, @a kana palapala hoolilo i hana ia ma ka la 12 o Maraki, A. D. 1861, a kope ia ma ke Keena o ka Luna Kakau Kope, Buke 11, ma na aoao 15 a me 16.

            Akolu -O keia mau apana aina a pau e waiho la ma Kaamola iloko o ka mokupuni o Molokai i hookoia ia Pupuka ma ka Palapala Sila Nui 6063. L. C. A. 240@, a i hoolilo ia mai e Kalawa@a Kapenaki, ka moopuna ponoi a Pupuka, a i kope ia ma ke Keena o ka Luna Kakau Kope Buke--

            He kuike ke dala ma ke gula wale no o Amerika e uku ia ai. A o na lilo no na palapala i ka mea kuai mai.

WAIHEE SUGAR COMPANY.

            By John W Kalua, Loio.

            No na mea i koe e ninau a John W Kalua, Loio o ka Moraki.

            Hanaia ma Wailuku, Aug. 12, 1898.   2455-4

 

Hoolaha Hooko Moraki

            MAMULI o kekahi mana kuai i hoike ia malokoo kekahi palapala moraki i hana ia mawena o WILLIAM B SMITH, o ka aoaa mua, a me Henry Smith, malama waiwai o ka aoao elua, ma ka la 4 o Augate, 1892., i kakau kope ia ma ka abuke 139 aoao 210, a mamuli o ka uhalia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi ka hookaa ole ana o ka ukupanee nolaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia ma@a kuai.

            A ke hoolaha hou ia aku nei, aioa mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila, e hoolaha ia aku na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala ana ma ke keena kudala o James F. Morgan, ma Honolulu, ma ka la 18 o SEPATEMABA 1893, hora 12 o ia la.

            Aia ma kahi o W. E. Kakola na olelo hoakaka no keia mea.

            Hana ia i keia la 22 o Augate, 1893.

            Henry Smith, Malama Waiwai.           Mea moraki Mai.

            Penei na aina i moraki la:

            1 -Hookahi hapalima i mahele ole ia iloko o keia apana aina. 47 1/2 eka ma Papalele, Hawakua, Hawaii. Sila nui 17@9 ia Naihehau, i hoolimalima ia i ka Hui Mahiko o Paauhau.

            2 -Hookahi hapaha i mahele ole ia iloko o kela aoana aina 12 1/4 eka, ma Kalopa Hamakua, Hawaii, Sila nui 6459 kuleana 7842B la Naihehau.

            3 -Hookahi hapalua i mahele ole ia ma kela apana pahale me na hale oluna ma Kikihale, Honolulu, Oahu i hoike piha ia ma ka palapala kuai a Parke ia Kihikihi i hoike ia ma ka Buke 36 aoao 359.    2456-4

Ua Nalowale.

UA NALOWALE aku kekahi lio eleele uelo loihi mai ka hale noho aku o Dr. Hyde's ma ke alanui Beritania, i ka la 2 o Augate nei. Ina o ka mea a mau mea paha o hoihoi ae ana ma ka lima o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, e loaa no iaia ka uku makana.

2451-th            WALTER C. WEEDON

SING WO CO.

HELU 43        :           :           ALANUI NUUANU

            Aia ma keia Halekuai, e loaa ai na lole maikai o na lede a me na keonimana, a pela no ko na kamalii a me ko na wahine mau mea hoohiehie.

            Ke kono aku nei makou ia oukou a kipa mai, a e kilohi i ka nani o Aipo.

SING WO CO.

2456 3@@.

 

Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.

OIAI ua hookohu pono ia mai ka mea nona ka inoa malalo iho i lunahooponopono waiwai no ka waiwai o L. N. Kauai, no Honolulu. Oahu, i make, nolaila ke hoolaha la aku nei ka ohe i na mea a pau he mau kolua ka lakou i ka waiwai o ka mea i make i@a paha na paa malalo o ka moraki a ano e ae e waiho mai i ka lakou mau koi, maloko mai o eono malama mai keia la aku, a i ole ia e hooie loa ia aku no.

            Hanaia ma Honolulu, Aug. 19, 1893.

            ALFRED W. CARTER,

Lunahooponopono Waiwai o L. N. Kauai.

2435-4

 

Hoolaha Hoopau Hui.

UA waiho mai o Mr. C. D. J. Bartram i keia la mai ka noho ana iloko o ka Hui.

            B. F. EHLERS & CO.

Honolulu, Iulai 31, 1893.        2454-3

 

KE KULA

Hanalima Kamehameha

E weheia ana keia kula ma ka

Poakahi, Sept. 4, 1893.

            O na noi no ka ae ia aku e komo, e hoouna koke mai ano, ia.

THEODORE RICHARDS.

2455-6 Kumuhana.

 

Kula Kumumua Kamehameha.

E WEHE ia ana ke Kula Kum@m@a Kamehameha ma ka Poakahi, Sepatemabe 4. Nolaila, e elu na keiki i ka nei mai.     3454-4

HOOLAHA

I ka Poe Hele i ke Kiowai o Waiakakua, Manoa.

O NA POE a pau e makemake ana e hele i ko Kiowai o Waiakeakua ma Manoa @@ hoolahaia aku nei e pono e loaa mea la @akou ka ae ia mei ka mea noaa ka inoa malalo iho nei, a o na mea a pau e komo hewa ana ma ia wahi me ka ae ole ia e hoopilia no ma ke @ anawai.

                        JAMES @. BOYD

Ma ke Keena Aina, Hale Aha Hookolokolo.

Honolulu, Iune 17, 189@.      2447-@@

 

Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.

O NA POE A PAU HE MAU KOINA KA LAKOU i ka waiwai o KEKAHA i make o Waiehu, Wailuku, Maui, Ko Hawaii Pae Aina, e hoonua koke mai me pa hooia kupono i hoohiki ia imua o ka Notari o ka Lehulehu, i ka mea nona ka inoa malalo iho ka mea i hookohu ia i Lunahooponopono Waiwai no ka waiwai o ka mea i make, maloko mai o na malama eono, a i ole ia e ho@ e mau loa ia aku no. O ka poe a pau i a@e i ka waiwai o ka mea i make, e hookaa koke mai ma ka manawa a mamua ae o ka pau ana o ka eono malama.

                        W. H. DANIELS.

Lunahooponopono Waiwai o Kekaha i make.

Wailuku, Maui, Oct. 23, 1892.           2414-@m.

 

Hale Hana Kopa o Honolulu.

            Ua paa aenei ka Hale Hana Sopa Maba Hou o ka poe no lakou na inoa malalo iho a ua makaukau lakou e hoolawa aku i ka poe piepiele i na.

 

Kopa Maikai Loa Maoli

I hookomo ia iloko o na Pahu 100 paoua mai ke 42 a 56 a@ka Kopa pakahi.

Ke hooia nei makou i ka oi o la MAIKAI o ka makou KOPA @@ami a o @a Kopa o waho mai.

Ua kuni ia mawaho o ko makou mau Pahu me ka hoailona "HONOLULU SOAP CO.," a e.

 

Kuai ia e na Halekaui Liilii a Pau.

HUI HANA KOPA O HONOLULU

M. W. McChesney & Sons,

Na Egena.

2@96

 

PAPA! PAPA!

 

AIA MA KAHI O

 

Lewers & Cooke.

 

(LUI MA).

 

Ma ke kahua he@a o Alanui Papu me Moi.

 

E LOAA NO NA

 

PAPA NOUAIKI

 

O kela a me keia ano.

 

Na Pani Puka, na Puka Aniani,

na Olepelepe, na Pou, na O'a,

na Papa Hele, na Papu Ku,

me na Papa Moe he nui loa.

 

NV PILI HALE O NA ANO A PAU

 

A me na

 

WAI HOOHINUHINU NANI

 

O na ano a pau loa.

 

Na Balaki o na Ano he Nui Wale

            Ke hai ia aku nei oukou e na makamaka a pau, ua makaukau keia mau makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana no ka

Uku Haahaa Loa,

            E like me ka mea e holo ana mawaena o Laua a me ka Mea Kuai.

 

Hele Mai e Wae no Oukou iho.

2896-q