Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 36, 9 September 1893 — HE MOOLELO Hooniua Puuwai NO OLANDO KAAKA Ka Opio Noho Waonahele. KA HIAPAIOLE O KA PU RAIFERA. Ka Puuwai Waipahe. NONA Ka Umauma i Lalapa ia e ke Ahi o ka Wiwo Ole, a o ka Ui Kaili Puuwai Hoi. [ARTICLE]

HE MOOLELO Hooniua Puuwai NO OLANDO KAAKA Ka Opio Noho Waonahele.

KA HIAPAIOLE O KA PU RAIFERA.

Ka Puuwai Waipahe. NONA Ka Umauma i Lalapa ia e ke Ahi o ka Wiwo Ole, a o ka Ui Kaili Puuwai Hoi.

MOKUNA. 111 HK HOALOHA KUPAIANAIIA. Mamuli o keia pane aua aku a ka opio, ua kaulana i>ololei aka la na maka o ka malahini mahina o ka helehēlēiia o ka opio me he la, e noii ana oia i kekahi mea, la wa ua pano akula oia: ,4 He wahine anoe io aku la oia," īue ka loli ano e ana ae o kona leo aine kona ano, aka, ua pane hou aku la no nae oia, "Pehea, aohe ou hopohopo i ka noho i keia wahi mehameha?" u Heaha auanei ka moa e makau ai?" wahi a ka o]»io. "Malia paha he iho mai no ua llikiui a hoea i keia wahi?" "Ae, he hele mai 110 aka, aole nae o lakou hana ino \vale mai ia'u: a lienoho oluolu loa au me lakou. "Peliea ka hoi kela mea ma ka muliwai ae nei i kela pule aku nei? w-ahi aka malahini. "Auwe! Peheaoe i niaopopo ai i kela mea? v i ninau aku ai ka opio me kc ano hikilele. •I'ehea auanei e nalo ai kela mea ano nui loa?'* wahi aka malihini. "Pehea oe i maopopo ai owau ua mea la?" l T a nana pololei aku la ka malihini nia na maka oka opio me ka pane leo ole no kekalii mau sekoita, a ia wa. ua pahola ae la he mino aka ma kona mau papalina, a ia wa. ua paue aku la oia: "Ina oe i lohe i ka wehewehe ana a Ada W inepala i ke kulana oka opio nana oia i hoopakele, ke ano o kona leo. ka ooi o koua mau maka, ke ano o kona lauoho a me ka maemae laahiaokona puuwai, ina la aole loa oe e ninau iki mai ana i kena mea ia ? u."

Pahola ae hi ka ula olohelolie nia na papalina o ka opio a kulou iho la kona mau maka ilalo. oiai. ua maeele kona puuwai no ua ole-lo a ka malihini. aka ua nalohia koke ae la no nae ia ano e ana, a pane aku la: "Ma kela mea, ua luina wale 110 au i ka mea kupono a keka--111 kanaka e hana ai no koua hoa kanaka, nolaila, aole o*u manao e hana ino mai ana na īlikini ia'u, a iua no lakou e kue mai ana ia'u. aole loa o'u hopohopo ho iakou/' "Ke hopohopo nei au e kuu opio, he ano mama loa kena uiau lima ou iua e hoea io mai aaa he puulu nui o kela poe ili ulaula," wahi a ka malinini. "He oiaio paha ia ? aka aoie loa kuu mau lima i hoohoka iki mai ia'u mai ko'u mau la opio wale mai. He oiaio, aole no o'u makemake ia ano hana, aka* aole loa ia mea he liopoliopo iloko o ko'u umauma," wahi a ka opio me ka huwila ano e ana ae a kona mau onohimaka. i% O ka paio aua me ua euemi oia ano, eia ka mea kupono e hookuu aku ai iwaena o lakou," walii a ka malihini me ke kukulu pouo ana ae i kana pu i*aifela nui loihi a kaumaha ma kona alo. I kela wa no hoi. ua ike koke ae la na maka o Olaiulo i kekahi manu nui e kau ana iluna o kekahi lala hiau iluua lilo loa o ka wekiu o kekahi kumulpu paina loihL Huli ae la oia imua o ka malihini, a lalau aku la i ua pu raifela nui la niai ka lima mai o ka *nalihini? a iloko o ka wa pokoie ua kaulona ae la oia i ua pu ia ma kona poohiwi, a iloko o ke sekona ua kani nakolo ae ia

ka leo nui oua īhohae la, a ahaule walawala mai la Ka manu'maUuna ma' a wauio ana ke kino niake nia be aio o ka opio. Huli ae la ka opio a haawi aku !a i ka pu a ka malihini me ka ī ana aku. ne pu maikai kau." Ua hiki 010 i ka malihini ke iwne koke mai i kela wa. oiai. ua piha loa ia kona naau me ke kaliaha. "E ka opio inaikai. ua ane kiki ole ia'n ke mapaoio aku i ka'u mea e ike _ne> me ko u uiau ..maka ponoi. He mea uiaio. he lehulehn wale na kanaka kino nunni a īkaika ī iioao e ki uia keia pu. aka. ua hoohoka wale ia no lakou no ka ua inea he kaomaha, a o wau hookahi wale no ka mea hiki ke ki ī keia pu me ka pololei. oiai ua baua maoli ia uo keia pu ma ka'u kauoha ponoi, aka ke ike nei nae au auo he keiki opiopio papalma palupalu ka ka mea nana e hiki ke ku raa ko'u man kapuai wawae. Nolaila. eae uiai oo e knu hoalauua opio e paliola aku i na liooivaikai kiekie loa maluna ou. Ke ike nei hoi au ano. ooe io ka ka nioi o keia ululaau, a na like oo iue na kanaka he kanahiua. Aole loa he hopohopo ana uou. oiai, ua hiki ia oe ke hele i ka loa a nie ka luulu o keia aina nui ka nahelehele. a aole loa lte mea nana e pa i i kou «oo e ka opio maikai. Aka. e kuu hoaloha opio. e makaala loaoe ma keia nuui aku, oiai ke ike nei «iu he enemi ino ioa kou. "He eneini anei kau o kaiuuilio mai nei ia'u? wahi aka opio i ninau aku ai nte ke ano kahaha. 4< Ae, he oiaio ka'u e liai aku nei ia oe." "Aka, aole loa o'u hopohopo īki e hoohalua inai ana na poe ili ulaula ia'u." 'Mie oiaio paha kela e kuu opio niaikai, aole o ke kanaka ili ulaula wale no ka kakou e liopohopo ai, aka. aole anei he oi aku o ke ino a me ka lea o ua liaua a kekahi poe ili keokeo i kekahi iho uo o lakou?" "Aole o'ii enemi hookahi ma keia ao, oiai aole loa au mea i hana ai e loaa iki ai he kuleana no kekahi kanaka uhane e huhu ai a enemi ai paha iuvu. aole loa." wahi u ka opio. "Mai paulele ioa oe e kuu opio maikai. Aole au i hele wale mai ia nei nei me ke jviimu ole, he knmu ano nni loa ko u mea i hele iuai nei, a uole no hoi au e haawi wale aku ī ka'u mau olelo ao ia oe ina au i ike aohe he kumu oia mau olelo ao. Nolaila, o ka u nonoi wale no iaoe e lawe aku oe i keia mau olelo ao a ? u, a e noho me ka makaala i na wa a pau. v Ua hoomaopopo koke ka opio he oiaio na olelo aka maUhini, nolaila, ua kulou iho la ka * opio ilalo me ka pane koke ole aku, a ika hala ana o kekahi mau sekona pokole. ua ea ae la oia iluna ame ka ieo kuoo, ua pane aku la oia: "lua he oiaio e like me kau e olelo mai nei, alaila e oluolu oe e lilo i hoaloha oiaio nou mamuli o kou wehewehe ana mai ia'u i ke ano o keia inau hana lokoino, alaila. na'u hoi ia e hookaawaie ae mai kela pohaku akeakea ae." ** K kuu hoaloha, oiai lie hoaloha oiaio oe no'u mai keia wa aku. Aole e hiki ia uke wehewehe aku i ke ano o kela pilikia, aka, no ka hoike ana aku nae i ka inea oiaio, ua hiki loa ia ? u ke hai aku me ka moakaka loa, a oia keia: [ kuu ike ana mai nei ia oe, a me ka lnikiio ana i kou man helehelena a me kan nuiu hana oi kelakela. ua maopopo ia'u ka punawai nana oe 1 hua mai. a 1 kuu hoomaopopo ana iho nei i keia kihapai pua a me na hana hoeau i hana ia. ua maopopo ia u na lima paiupaiu nana f maiau me ka mailani, oiai he hookahi wale uo īuea uia keia ao nona ia mau lima maiau.' J Ia wa. ua hooki koke ae la ka malihini hahai-holoholoua i kana kamailio ana, a ia wa, ua haliu ae la kona mau maka i na laui, a ka leo ku i ke anoano. ua puaua ae la oia. " Auwe. e kuu Manoua Kaaka aloha. Ile oiaio he poino maoli keia i loaa ia oe. Ua auaiuo oe i na ehaeha a me na luuluu no na la he nui, aka aia nae he akua hoo|)oouo ma ka lani nana e hooponopouo i na mea a pau, a kau aku hoi i ka uku panai kupono maluna oka poe enemi lokoino. He wa no nou e kuu Moviana e hauoli ai. Ke ike nei au tka lima o ke akna ua waele ia ke alahele uo kou lanakila."