Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 36, 9 September 1893 — He Moolelo Hawaii [ARTICLE]

He Moolelo Hawaii

MOKUNA X. Xo Hinaiakamalama. Ua oleioia, ua hanai oiu i Uaua mau keiki a pau ke aho, no ka hoohoolepo mau o ua man nei, nolaiia, uiu ka manao iaia e haalele ina keiki ame ke kane. A i kona lele ana iluna me na huihui a ipu ma ka lima, oki ia kona wawae e kana kane a moku, a lele oia a uoho iloko o ka mahina, no ia mea, ua kapa hou ia aku kona inoa o Louoinuku. No Hema. He keiki oia na Aikanaka, o Puna ko Hema mua, oia ke kupuna o ko Hawaii mau alii a hiki ia Kamehameha I. Ua holo aku oia i Kahiki a noho ma Nu Kilaui, ahooiaha kanaka malaila, a oia ke kupuna oia lahui i kapaia he Maoli. Ua loaa oia i ka Aaianukealawaiakane, a poaio ia kona mau maka a make oia i Kahiki. Oleioia, ua huli aku o Kahai kaua keiki iaia, heiewawae no maluua o ka ili o ke kai. Ka Papa Kuauhau Alii. Ke hoopuka aku nei au i keia | papakuauhau ona alii mai ka j>o mai a loaa mai o Wakea ma, e like ! me na huuahuna i lona ia'u ma ka imi ana aku, ma na buke, ma na nupepa ama na mele. A he like ole no hoP ua wehewehe kuauhau ana, e kue ana kekahi i kekahi, e like me S. M. Kamakau ia Unauna a pela aku, a ua kanalua no hoi au i ka pololei loa ana o keia papa hau. ~ A e kaia. mai ia 7 u ma keia iua ua pololei ole, a e oluolu e hoopuka ae ma ka nupepa no ka hoopololei ana, no ka pomaikai oua hanauna hou, ke malama ia keia. Aole au he mea i ao kuauhau alii, aka, he moa huli a noii, a hoiliili huuahuna moolelo Hawaii.

Ma ka heiu ka hoomaopopo ana, o ka heiu 1 o ka makua ia, a o ka helu elua, o kana keiki aku ia, a he hanauna elua hoi, a pela aku. Eia ka papa kuauliau o Papa, Hanmea, ua olelo ia, he pali na kupuna a me na makna ona. Ka Papa Kuauhau o Kumuuli. j Ua oleloia, o ka 872 hanauna keia mai a Lailai mai, a o ka 902 hanauna o Papa. 1 Kumuuli k. ia Hinaku w.j 2 Ololoihouuamea k a me Paliku k, īa Palihai; 3 Paiikaa k, ia Paliholo; 4 Lakaimihau ia Kau; 5 Naiuanuu, la Puukahalelo; 6 Kapapaniauake, ia Kainaina; 7 Kapapaku, ia Kapapamoe; 8 Kapapalaua, ia Kapapaiialo; 9 Olekailalo ia Kapapapaa; 10 Kai>adanuiaieka ia Kapapahauauna; 11 Kapapanuiekahuiihuii la Kapapaianapa; 12 Paikahnli ia Papaihai; 13 Kapapaiaoa ia Papaiakea; 14 Kapapauli k ia Kapapaukahi w; 15 Kapapapahu k la Kapapapohaku w; 16 Kapohanalu k ia Malikainaina w; 17 Hookokohipapa k ia Mehekaakoko w; 18 Kapapaiaoapapaiaoa k ia Mau luikonanui w; 19 Kapapaheenala k ia Hanamua w; 20 Puukahonualani k, Liaikuhonua k, a me Hoomaila k ia Honuakau w; 21 Kahaukea k ia Kuaiei w. 22 Kehau ia Kualiimaka w; 23 Kohala k ia Luukauahmi w; 24 Kahakuiaweaakeiekele k ia Hinawainolo w; 25 Kahakukeleaumoa» na k ia Hiaawaioki w; 26 Mulinaha k ia Hiipoi w; 27 Lamiha k ia Ke« huhakuiani w; 2S Kahaula k ia Kuhulihonua w; 29 Kahaaakoko k ia Kuhulihonua w; 30 Papanuihanau* moka. Ka Papa Kuauhau o Hulihonuu. Ua oieioia, o ka 865 hanauna keia mai a Lailai mal, a o Papa ka 902 o na hanauna. Hulihonua k ia Loiohema w; Kapili k a o Kaikikaakane k paha ia Nohinohinoheie w; Kawakahiko ia LuhAuhiheleae; Kawakapaa ia Kahikooiupa; Kahikoleikau w, Kahiko leiulu W, Kahikoleihonaa k īa Nahaeikaa w; Hakoakoalaolela k, KuI po w, Keakenai k ia Kaipolaaleiai* { [ heleua a me Kalaoihoohunua; MauI iinewenewe k, Keoiaiinaaiinn k ia ! Muolani w; Kaleilani k ia Apaiki w I Hanhhonua k ia Loaa w; Kaluiili k ia Keaouiel emele w, Lalookona k ia Kamoieaniani w; Hoouanea k, la Hoowalea w; Nau a i oie o Kahina* iii k paha ia Liliaoe w; Naiuakea k; Naluhoohua k, Nalamanamana k la ; Kaiolani k ia Kawowoilani w; Hakuimoku ia Lui kapo w; Nunnlani a i o!e ia Pllipo k ia Pilipo w; Honuaokamoku ia Ana- 1 hulukapo w; Neeoeepapaalani k ia j Wehekapo w; Heleikuahikina k ia

Halakapo w: Helemooioa ia Kawanaao w; Keaopaapaa k ia Keaolaelae w; Luanuu a i ole Kanehoalani i k ia Ahu a me Meehiwa Hakulani; '' Kunawao, Kalanimenehune k ia Kamolohikinakuahine w; Aholohoi holo, Kaimipnkaku, Kinilaumanok l ia Kahooiuhikupaa w; Kahekilipaa i paaina, Keaopapanuu, Keaopapalaj ni, Nakekeikalani, Kahikiaopapanuu, Kahikiaopapaiani, Nakolokol<> lani, Nakekehonua, Kulkaewalani, Kauwaiokamoku, Hoopaiehonua, Newenewemauolinaikahikiku k la i Noweiohikina. I Kaokaokalaui k w Hehakainoku ! w; Anianiku k ia Kokaipahola w; ! Auianikaiani k ia Kameenuihikina w; Hawaiiloa a i ole Kekoaihawaii ia Hualalai; Kii, Kanaloa, Laakapu Mauiaialii, Oahu w, ia Kunuiaiake-! kua, Kauai; Kunuiakea ia Kahikiwaiea; Keliialia ia Kahikiaiii; Kemelia ia Polohaiualii; Keliikueleele-1 ualani ia Kaoupealii; Kukalauiehu j ia Kahauakoko; Haumea oia hoi o Papa ia Wakea. ' O keia ae la na kupuna o Papa a ioaa inai kona mau makua, a eia hoi ko Wakea: Ka Papa Kuauhau o Kumuhonua. Ua oleioia o Kumuhonua ka 875 hanauna uiai a Laiiai mai, a o Wakea ka 902. Kumuhouua ia Keahulilani; Laka a i ole Koloikeao ia Kapaiakele; Kuiu, a i oie Koloikapo a me Ahu; Kamooalewa ia Kauawahine; Maluakai>o ia Lawekeao; Kinilauamano ia Palu; Halo ia Konoiewalu; Kamanonokalani ia Kalanlanoho; Kamakaoholani ia Kahuaokalani; Keohookalaui ia Kaamookalani; Kaleiokalaui ia Kaopuahiki; Kalalii ia Heaomelemele; Haule ia Loaa; Nanea ia Walea; Nauauuu ia Lalohana

Lalokona ia Lalohoauiani; Honuapo iiuna ia Honuapoiialo; Pokinikini ia Polehulehu; Pomanomano ia Pohakoikoi; Kupukupuuuu ia Kupukupulani; Kamoleokahonua ia Keaaokahonua; Kapaiaokalani ia Kumukanikekaa; Ohemoku ia Pinainai; Makulu ia Hiona; Milipomea ia Hanahauaiau; Hookumukapo ia Hoao; Luakahakona ia Niau; Kahiko a i oie Kahikoiuumea ia Kupulanakehau; Wakea ia Papa, Lihauula a meMakuu. !Ka Papakuauhau o Opuukaiionua, Oieioia, o Opuukahonua 887 hanauna ma o kekahi mahele mai a Lailai mai. Opuukahonua ia Lana, Lolomu, a me Mihi; Kauamukumanao, Ohikimakaloa w a me Ilekilikaaka k ia Ohikimakaloa; Nakolowaiiani Ahulukaaaia w ia Mihi k; Kapuaaululana k ia Holani w; Kekamaiuahaku ia Laamea w, Lanipipiii ia Laakeakapu a me Hinaimanauf Lanioaka, Laakealaakona ia Knm%leilani; Hauianuiakea ia 'Mauau; Kahaloaiena ia Laumaewa; Kahalolenaula ia Kanehoalani, Hinakului a me Kaihikapuaiamea; Kaiwilaniolaa ia Kanohoaiani, Kapumaweolani ia Haweaoku, Kukonaiaa ia Kaeuakulani; Kalaniwahine ia Maiela; Manuiaknne a me Kalanlpaumake; Kumahiwa ia Loi, Makaile ia Paweo, Makailenuiaola a Kikenuiaewa ia Ewa, Kaianimanuia; Kahiko, a i ole Kahikoluamea iu Kapulanakehau; Kupuianakehau w, KahauakoI:o ia Kukaianiehu, Kukaianiehu; Wakea, Papa, ia Papa. Ka Papa Kuauhau o Kapalnkea. O ka 894 hanauna keia ma' a Lailai mai a o Wakea ka 902 o na hanaana. Kapaiakea k la Kauhihi w, Hinakapeau ia Ukluohuuohu; Ukinaopio pio ia Moakuanana; Kalei ia Kaelekoha; Kaiakea ia Kaehokumanawa, Kamoanaakea, Hulakaeaea, Hauli ame Ilauee; Kamoanauuiakea ia Kauakahikuaanu a ine Iwikauikaunnul; Kanehoalani a me Hauiuuinaholoholo, Hulukaeaea ia Kahakuakea, Hauiiikaiapokah! ia Wahlueikapeakapa; Uliuli ia Nlau, Maihea ia Kahakapolani, Kahikoia Kupulauakehu a me 'Kuukoano; Wakea la Papa, Ma kekahi papa kuauhau hoi, na Welaahllani k a me Owe w o Kahiko I kapaia o Kahikoluamea, i noho ia Kupulanakehau, loaa o Wakea, Lihauula a me Makuu. Ma keia man papa kuahau a paa, ua oleloia he po wale no lakou a pau, he poe ano akua, a ano kanaka maiioko mai o Lallai. He mau hana mar*a ano akua ko iakou a paa, mai ia Lailai a hiki mai ia Wakea he 102 ia mau hanaana. Ua oieloi i no hol ua oi aku ke kahiko o ko Hawaii nei mau hanaana mamua o ko ka Haihala penei: Ma ka Baibala. ua hi>ikeia, \ ka hookamuia ana o ka honua a i ke kai a KahinaUi, he 12 uml la hanauna a uie kamamaloa; oia hoi maf ia Adamu a hik! fa Noa paha' a i ele ia Sema. ' Ma ko Haw&ii nei moolelo kaao hoi, u& ike ia mai ia Laliai mai, a i Xe kai a Kahinalii, he 901 eiwa haneri ia hanauna a me akahi, oia hei i ke au o Kahikoiaamea. < A ina paha e iawe ia mai 012

; hanauua o ka Isail>a)a umiloko mai o ,901 o o» hao&uua o Hawaii nei, alaila, he $90 i koe ke hulla iae Wakea. Nooael paha ka Kama wahioe. 1 O ke kni ;i Kahinalii i ike ia ina ka Balbata> «ia paha ke kai a Ka* hinalii i uleloia ma ko llawaii noi moolelo i ke au o Kahikoluamea; aka, he ekoiu mau kai mii eae i ike ia iiiamua aku «> kela ma Hawaii nei. Aol* i pau.