Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 37, 16 September 1893 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

i'Ponkahi iho, e kaha mai i U ka mokuahi «'ehina" * t i Honolulu nei mai Kapalar;,fj,:•] ka ioio hou o ka UalaniM. 11. Ileuter, o ke Aupuni -Sd ua ioio hou waie ia r e i.iw» lawela nahihia a keaupuni ■jj.ik * Aha. ! .hc ia la ma Kohala Akau, e i;i aku ana mawaena o ia iif hale okioki a humuhumu i'iii' a e hoolawa ai ia hune o ua il'ii haaiieo la. Iko niiiahi Poalua nei ua hoohiphiKi aku ka mokuahi Hawaii i na 51'i U |>t ru he 25 ka nui mai ka j a n'\ akii o Kaliiii, no ke panaiaau o Uu lohe ia mai i ka Poakoiu o ka ple 1 h.ala, ua pepehi iho kekahi o Kupaa Kaual i kana waji:i" i!i<> :i make loa, alaila, oki iho ji u t kun*» Ik i kona puana-i a make. li" hukaka kuikui puupuu lima 3j;i! >k<» o ka hale anau riia Kakaako »e i ka po Poaono, mawaena e Canningham a me Marks no ka raaun i lie $75, a na ka haole mua ka iu-ikila. E iialnwai ana ka Ahahui Ekalo<h i) ka Mokupuni o Kauai ma ka iunkini o Koloa, ke hiki aku i ka Ponkolu elua o Oct. 11, 1803. E nnkaaia ae na Kahu a me na Elele. G. L, Kopa, Kakauolelo. l'a iioi inai o Mr. W. A. Kinuey a.ii Kauai mai ma ka Iwalani o ka US*batl nei, a ua kuikuiee pu mai oia i konn kokoolua o ka awaiaulu aana mai nei ine ko Wahiawakaiunnahiue papa. Ma ka hookuku klnipopo ma ke kmlum o Mi«kiki ma ku auina ia Pna-'iio i hala, mawaena o Healani a me M-<tala, ua kaa ka lanakila i ka ino-i mua, oin hoi he lt puni a Heahini a ho 7 a Mat«la. L*;i luiii hoi aku nei ka hnumana Kul.i Hawaii S. E. Pamon ma ka Austr.il!a o ke awakea Poakolu, e hoiinaii aku i kona huii naanao ana iinko Kulauuio lale, ke kula ana i komo inua ai a hoi mai ianei I ka wa hoo uMha oke kula o hoohala ai i toi];i wa kula ole. E hnlawai ana ka Ahahui Imi i?ono Kari»tiHiio o ka Mokupuni o Kauai ma ka Luakini o Koloa ina u l:i 12 o Oct., 1898. E hoiiuna yi .ki Ahahui i ko lakou mau Lui Nui a oie na Eiele, a mal hoopa•īii'h.i i k*'ia liana malkai. G. L. Peresidena. 0 Ua nui o na kopaa i loaa I ko ka ipHna o llilo mau mahiko, i ka wa i t«»ki ia ai ka wili aua o keia makiiiiki, he «1,000 mau tona, oia no b* uiahlko mal Waiakoa a hiki i CK>k,ila, uke upu hou aku 11 ua po<> oin poe mahiko la, e oi aku ana ka fiui o na tona loaa i keia wili aua'ku. t*a pau na h»hia hewa o ka aoao o ke Aupuni o ke kau kiure kaapuni 0 Kauai, a ua hoi mai ka Hope Loio Kuhina O. K. Wilder ma ka IwaUni o ka ia Sab«ti nei. Ua pau mai 1 k « hoi na loio N.umunn, Ashford, Mii|foou ame Kaulukou. Oiai aohe i p«u na hlhla o ke kau, nolaila ua h<v»kaulua aku no ka Lunakanawai Wiiiting- a pau na hihia hoi uaai. Ke kauoha ia aku nei na Elele Ekalesia mai na kihapal m.U o ka lookupuni o Oahu e lawe mai imua oku Ahahui Euunelio o ka mokupuni o Oahu, e noho ana ina Waianao. i ka lakou mau hoike kihapai k;»hi o ua hoikeo na Kahu Eka tahi, elike ma ka hoohoioia an» e Aiiahui Euanelio o ka malama o Apt>rila. J. M. Ezera. lie hookelakela kipu pololei ke «huua ia aua ma ke kahua kikipu o Kalia i kela Poaono. uo elua ' y )Mncri kapuai ka mamao o kahi e ki nmwaena o ellma mau klpu poei pakahi oua puaii A a me E, "i * ka umi ki ana o ka mea hookahi- Oka aoao e haule ana, «laila lakou o uku na lilo o ka paimi li > <hi oka poe ua lakou ka eo. He palapala kai loaa mai ia mak J ma ka la Sabati aku nei, mai a W. Kawaiaea mai e hoike ana «»Ma ka la 6 o Augate, ua ' ile aku la kekahi keiki Pukiki ! 'On;i na makahiki ho 16 aoi nku 1 k k ih» pali kiekie nona na kapual h l a oi." [Eia ka mea kupanaha, i hoike i* mai ka aina k|fii i ai a make kela keia PuKiki, hol aina kahi o ka mea nana i bai rual i kela mea hou. L. H.*)

V* hoihoi ia ae nei ka mahiko o Wainwiaio ma | Blo „ka noho g ana «W.o. Xrwin & Co. Ua hoouna aka ka Oihana Leu i fco na aina e ma ka mokaahi o k„ P.mkolu nei, ia 6,457 mau , eU ame 2,930 maa nupepa. A ka hora 12 awakea o keU la e aka »i ka Aastraiiano kona ,wa Kamaaina, ma keia kapa o ka moana akea, oia o Kaf«ilakiko. U a loaa aku kekahi lapana ma ke «ahawai o Ookala, H ilo, ika Poalaa hobedoroa i hala, oa make. Aohe i nana ia e kekahi kaoka ke *»no m tke, aka ua hooholo Iho la ke k<.Tonelo he make uiia, Mahope iho o ka hora 12 ewakea Poakoiu oei, ua nit:u aku ka moka•hi <»Austraiia" no KapaUkiko, ne ka halihali pu aku ia 49 mau »hua o na ano a pau a me na wai•vai HaWuii i koho ia ko lakou ku* oiukuai ma ke $47,904.35, Ua hoopau aku o Mr. H. P. Bald*vin 1 kona noho iuna nul ana no ka iiHnnwa no ka mahiko holomua o Makaweli, mamuiio kahuli hoi ana nai nei o ka iunanui Mr. Morrison. Nolaila uia ka la S«b.sti aku nei I hoi loa mai al o 3lr. Bal<]w Jn me ka •ihana mai Kauai mai, a ma ka Pouiua nei i kiklhi ioa aku ai lukou n 0 *a hoaae ma Uaiku, Maul. Ua iohe wale ia ae, ua hoouna Ia iku nei na kauoha e na iaia ok» poe kiui i ka Moiwahine i pau, ma o kekahi haie kalepa ia o keia kuianakauhale, i mau aahu makaiike. L T a iono pu ia mai, I lawelaweia keia keehina ma o na lohe la I loaa hope mai nei mai Amerika Hulpuia mai, e namu ana no ka hoihoi hou ia ae o ka Moiwahine i pau. He oiaio anei koia?

Eia ke hoomaamaa mau nei na keiki hoe waapa o na hui waapa Matala a me Healani maloko o ke awa o Honolulu nei i na ahiahi a me na kakahiaka o kela a me keia la, no ka hoouahoa ana o lakou ma ka heihei nui e malama ia aku ana e iakou ma ka la 10 o Okatob* aenei, ma ke awa o Puuloa, no ke alualu ana i ka puu elala makana a me ka inoa hooloi he «• moho mokomoko no na iiui heihei waapa o ko Hawaii Pae Aina. Ke makemaiie hou mai nei nk keiki puhi ohe o ke Panalaau ma'i lopera, o kokua hou aku ka lehulehu ia lakou ma ka hoolako anf e loaa ona mau papale kapu makalike no iakou he umikumamalima ka nui, a no ka lilo a pau ho $25. No keia •loi i hele aeuei ma o ka nupepa mana la ka " P. C. Adverti«er, " ua eleu ae ia poe, a ua wehe i ke kakahiaka Poakolu i papa lulu dala e kakau ia ai na inoa o ka poe manawalea i keia noi aloha, mai Kaiaupapa mai. I ke kakahiaka PosiUma o ka hebedoma I hala, ua ioaa ia Mr. W. Hosler, haole hookele k«ia halihwll hau o ka Hui Hana Hau o keia kulanakauhale, kekahi ulia mau waie mauiuli o ka hookui ia ana uie kekahi mea paahana o kana hana e lawelawe ana a me kekahi mea e ae. Ua hoihoi koke ia oia i ka haiemai Moiwahine e lapaau la »i, aka, m* kn hora 9n m «hope iho oka Po alua nei, ua kaili ia aku kona hanu mahope o na hooikaika ia aua e hoopiilekana mai iaia.

Ua ku mai raa ke awa o Honolulu ika hora 5 ahiahi okala 13 Sepatemaba nei, ka mokukaua hao klla | Aiuerika '• Pil »delapia," he 18 | ntt la holo mai Kwlio, Pt>ru mai, i nona ka mamao he 5,200 mile j oka holo nna mai. Oka nui ona j tona o keia mokukana, he 5,200; a o kona lilo no ke kapili wale ana uo a paa, he $1,350,000, aole i hui pu ia m>ii ko ka lioolako ana a me na mea kaua. Oka nui ona aliimoku ame na luina, he 380 pf»u loa. O ka hohonu o kona iwikaele iloko o ke kai i ka wa ihookoam mai ai ma ka nuku oke awa, he 19J nuau kapuai. Ua nui ae oia mamua oka B >setona, a e lilo aku ana i moku adimurufa no ka Pakipika. Ma ka eke leta o ka Poakolu aku nei aka mokuahi A«'strstlia i hali hali aku ai no Kapalakiko a me na aina mauiao e ae, i hwunapu iaaku ai he Uouo iaProf. Aibert Koehele o Alameela, Kalepoul, kela kauka lapaau k;aulana o na eleao, kakani ai me pouaio o na laau ulu, e ke Komisina Jos. Marsden o ka Oihaka Mahiai a m>e Ululaau o Hawaii uei, e hoolimalima aku ana i kona mau hookauv;a ana no ke Aupunl Kukawa w» kona lapaau ana i ua mai o na ululaau a me na mea ulu, a e haawi aku ana iaia i $5,000 oka makahiki no ka manawa he ekolu uia'Kahiki ka loihi, o ka hapaiua nae 0 keia uku na ke aupuni e hookaa, a o kekahl hapa na ka Hui Mahiko me Hoolako Paahaim o Hawaii nei, a e hoomaka ka ohi ika uku eaai Okatolxi 1 aku. Kc kalahea mau mai nel na leo o na lopa anee aiil o Honolulu nei a leWalewa na alelo na maka a hauapilo maoli e miokauaahao aku ai i ke aluka o na poe puni wale, e hoihoi hou ia mai ana ka Moiwahine i hookuke ia, a ua make loa ka hoohuiaiua. Oka ou--1 kou wale no ia e kole ai na waiia, aka ela no nae na papu i ke Aupuni Kuikawa e ptia nei awalu malama ka loihi. Nui ka iili ona lopa anee alii e hookokoe ai na maka a oioi o UIo. Ua hoka loa na anee alii Ika hauie ana o ko lakou manaolana a me ka hoopunipuni mau ana I ka lehulehu o hoihoi ia ana ka Moiwahme ma kona wahl i kipaku ia aku ai e ka mana o ke Aupuni Kuikawa; aloha oukou e ka lehulehu i ka puni wale I na inanao huhewa a na nupepa aue6 alii» Mai hoolohe oukon 0 na makamaka.

i a kipa ae o K A. S B«rker. o mokukana kīU A*iieri«a **Piind*-i-«pia f " i e KanikeU AtDerifea H. w. s«-VtTiDce, e i£e i na luna aupuni poo oke Auponi Kuikaw* maioko o ka Haie Maaa Hooko, a ua hoih »i āku aa luna aupuni poo ia Ike ia ana awi eka mniihinl, niao ko iakoa holo kioo an* «ku e ike ia aiiim.»lcu i ke aw*kea Poalima aku oei malana oka aiuku.

I ke awakea Poaknla aku nei i haia o keia poie i hoole** ia mai ai n* wahi opeope o ka Hoiomoa a mua iho o Kuapapanui i kanu ia ai, a ua olipa ae ka hamare a ka iuoa kudala Mog<tna i na vr.<hi p«ipa a me na wthi hulilua 1 heie a kuakea i ka la, na koko popopo a me oa wahi opeope welu oka halepa'u i make kanu o ka Holomaa, no iakou na wahi poe iaw'e kakaikahi e o!o mai uei ka pihe i ke pwho, mainuii 0 ka i ooko hoomalu wahvui i ha--wi ia ka pono e k» aha »p tna eo kskahi hoonohohua kep*u i uku pikeekee ia, i houiuuiu i kona iahi a piha ke $5S.'iQ, a hoihoi ia ni ka Ilamuku ekuai kud-»la aku i k;i e koho niiii ana. Kia nae, ua iiio aku no ka $123 ia Hoke. manawa i iohe ia ai ka huina dala, ua waiho koke ae kekahi mau keiki htK»nohohua e ae i ka iaua hoopii koi aie i ka aha, na Hua na huiua aie he $51.40 a me $48.50. Eia ke aumeume ia nei ua wahi hunahuua iiilii heieiei iho, a heaha «ku ana la ka hopena. Ke makemake nei o Mr. Albert Favurite o Arkansaa City, Kan-, e haawi aku i kapomaikai i ko makou poe makamakn heluhelu I kona ike 1 na mea e pili ana i na ma'i anu, Penei kana oielo: <( Ma ke kau kupulau i haia iho nei, ua loaa iho ia *u i ka maM anu a ua ano kuonoono loa ka ma'i ma kuu ake muma; a a<*ho hoi i ano ola pono ae, ua loaa hiw iho la au ia ano ma'i hookahi nie ka hoonawaliwali ana ia'u a hala wale ke kau makaiii, a i ka haaieie ana mai o ke anu, he kunu paakiki ka mea nana e hoomaiioana ia'u a'u hoi i manao iho ai aoie loa ia au e ola iki ana. He umikumamaha makahiki i hala ae nei, ua hoao no au i ka laau kunu a Chamberlain me ka holopono, nolaila, ua manao iho la au e hoao hou. Aoie i pau he hookahi omole, ua haaiele koke mai la ke kunu ia'u, a aole loa hoi au i hoopliikia hou ia mai e ke kunu me ke anu. Ua hooia aku au i kahi poe, a ke mahalo nui nei lakou." He 50 keneta o ka omoie e kuai ia ma kahi a Bexsox Smith Aeo., A«?ena ma •»o P«e Aina Hawaii. 2435—4t.