Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 37, 16 September 1893 — HE MOOLELO Hooniua Puuwai NO OLANDO KAAKA Ka Opio Noho Waonahele. KA HIAPAIOLE O KA PU RAIFERA. Ka Puuwai Waipahe. NONA Ka Umauma i Lalapa ia e ke Ahi o ka Wiwo Ole, a o ka Ui Kaili Puuwai Hoi. [ARTICLE]

HE MOOLELO Hooniua Puuwai NO OLANDO KAAKA Ka Opio Noho Waonahele.

KA HIAPAIOLE O KA PU RAIFERA.

Ka Puuwai Waipahe. NONA Ka Umauma i Lalapa ia e ke Ahi o ka Wiwo Ole, a o ka Ui Kaili Puuwai Hoi.

MOKUNA. 11l HE HOALOHA KUPAIANAHA. *Tehea keia? Ua ike no anei 00 i ko u makuahine? Ua maopopo anei oe, ua pakaha wale ia ka pono oWu mama aloha, e hoi£e mai ia'u eka malihini maikai? n Wahi a ka opio ine ka puiwa a me ke kahaha nui 0 kona naau. | 4i Mai ninau hou mai iau c kuu opio maikai. Mai ninau mai ia'u i keia wa. He wa ma keia mua aku alaila, e ike ana oe ina inea a pau. He oiaio ka u i olelo ae nei. Nolaila, e ae mai oe aole loa oe e niele iki hou mai a hiki no i ko u vva e hoakaka pono aku ai ia oe i na mea a pau; a ia >va hoi oe e ike ai me kou mau maka ponoi." 4, Eia wale n® ka ? u noi ia oe, mai keia hora aku, e lilo oe i hoaloha oiaio i^o ? u."j wahi aka malihiui me ka puili pu ana i na lima oka opio. Ia wa, ua hoomau liou aku la ua kanaka la, me ka iiana anaaku maka helehelna o ka opio me na maka i piha i ke aloha: kuu opio maikai, he liookahi a'u mea i koe e hoike aku ai ia oe, a oia keia: He makemake au e naua liou aku maluna o na helehelena nohea 0 Moi'iana mamuao ko 7 uhaalele ana iho ia oe 110 keia wa. ' No hookahi miuuieko Olando ku naua aua aku me ka piha hahaohao maluna o keia kanaka nno e, oiai o keia ke kanaka mua ioa i hele mai nie ke auo hoomaopopo no kona luaui makuahiue; nolaila. i ka liaia ana 0 hookahi minute ua pane aku la ka opio: "Aia no ko'u makuahiue maloko o kona walii keena, a ina oe e ukali. mai anamah<ipe o'u e ike ana oe iaia.''

•'Alia. he mauao 110 anei kou e hiki ana i kekahi mea i kamaaina oiua īa'u iloko o na makahiki loihi i hala ke hooniaopopo uiai ia'u i keia?*' Wahi a ke kanaka malihini i ninau aku ai i ka opio oiai ka opio i hoomaka ae ai e alakai aku i ua malihini la.

"Ma ko'u manao. aole loa e hiki ana i kekahi mea ke hoomaapopo ia oe. oiai ke ike nei au ua hoomaopopo ia poe ia oe i kou wa ma ke ano he keoniuiana me na aahu nani, aka iloko a keia wa. he kanaka hahai holohoiona oe e like me a ? u nei, nolaila, mai liopohope oe, v wahi a ka opio me kona mau onohi maka e noii ana ma ka helehelena o ka pialihirti no ka haneri paha o na manawa. "Ina peia, e haele aku kaua, aka, e hoomanao nae oe e kuu 01ando maikai i kipa wale mai nei no au e inu wai, a e loaa hoi ona wahi io elia me ona wahi apana palaoa." Ua maopopo koke i ka opio ka manao o kana malihini. a nolaila uie ka pane leo hou ole ua alakai pololei aku la oia i kana malihini ano e no ka hale a ua lawe pololei aku la oia a iinua o koua makuahine: No kekahi mau sekona, ua kaulona pololei aku la na maka o kela kanaka kino ikaika maluna o na helehelena ui waipahe o Moi iana Kaaka, aka i ka wa nae 1 huli mai ai o na onohi maka mohaha poniponi o Moriana a halawai me na maka o ua kanaka la. ua liuli koke ae la oia a nana aku la ma kahi e. 110 ka huna ana i na kuluwaimaka e haaie iho ana ma kmia mau lihilihi. No ke~ kahi uiau sekona [x>kole f u* nalo ae la ia manao uluku ino. huli hou mai la ua kanaka Ia a nana hou ih& la maluna o ka wahine noho mehameha, a ia wa hoi oia i noho iho maluna o ka noho a 01ando i panee mai ai nona, a lawe koke mai !a hoi ka opio he kiaha wai no ka malihim. Ia Karona (oia hoi ka inoa o ke kanaka malihini) e iuu wai aaa, akahi no o Moriaua a aiio hoomaopopo mai he malihini ka ko ka hale. a mahope iho o kona kaulona ana ma na helelielena o ka malihini «o aneane he minule holookoa, ia wa ua pahola ae la ka naaaina malamalama ano mohaha ma kona mau helehelena, a ma ia wa

ua ku ae la oia a hele pololei j akti la ma kahi a ke kauaka malihiiii e nobo aoii, a me ke ano kuihe ole ua hoopa aku la fcona lima akau ma ka lae o ka malihini, a iloko o kela wa e hooikaika aaa ke kanaka kuio nui ikaika e uumi iho i na manao hakukoi 0 huahuai ae ana ma kona umanma. īka hala ana o kekahi mau minute akahi 110 a hiki iaia ke aaaa pololei aku ma na maka nou o ka wahine uoonoo olalau. *He malihini anei oe? Imuau aku ai 0 Moriana Kaaka me ua helehelena kuoo. "Ae, he malihini an ma keia wahu" i pano aku ai ka mahhini. . f . . "lna pela, ua hiki palni īa oe. ke oluolu ia nae, e hoike uiai ia'n i kekahi mea epm ana no ka ti kane T oiai aole au i maopopo i kona wahi i hele ai. ua hele oia me ka hooia mai no aae ia'n e hoi hou mai aiia no oia, aka eia au ke kakali nei nona aole nae ona hoi iki mai." % 4 . Ua like kela mau huaolelo me he pahi la e maheleheie ana i ka puuwai o Karona, ke kauaka nialihini, aka ua hoo--1 ikaika ae lu uo nae oia e pane I aku i ole ai e pahaohao 0 MoI riana. | "t)wai kona inoa eka lede maikai?" "Kona inoa! Auwe! Aole ona iuoa, oiai i koua wa i haalele mai ai ia u a haule hoi kona lianohano, ua nele oia 1 ka inoa! Ea, he keu niaoli no a ke ino 0 ka poe naua oia i hoowalewale. Heaha no la hoi kona mea i haalele mai ai ia u! Eia nae, ua hai mai 110 oia ia'u e hoi hou mai ana no oia, uolaila, e kakali 110 au noua. Alaila. aole loa oe 1 īke iki iaia ma kahi wahiT wahi a Moviaua.

Mamuli o ka piba aloha a me ka piha paulele o keia \vanine 110 kana kane, ua hikl ole ia Kaiona ke aua iho i koua mau waimaka, nolaila ua liiolo ino kona mau waimaka ma kona mau papalina, a ia wa ua hooho#e la oia: "Heaha la ko koikoi o ka hana i liana ia o kou kau ana mai e ke Akua i keia lioopai koikoi ioa?" iJ O oe ka kekahi e uwe uei e ka malinini maikai—-ī kauinaha paha oe i ka loaa pouo ole ia oe o kahi o ka ? u kane i auwana ai? Me he la nae i ko # u noomaopopo aku ua ike no ©e ī ka'u kane, a no ia kumu i ehaeha ai kou naau.' v "Aole au i ike. aka e noho oo e ka niadame maikai me ka manaolana. a ho wa no a ke Akua e hoihoi nou mai ai i kau kane a me kou noho'na hauoli. E lawe oe a hoomaaao i keia olelo a y u." Ia wa ua ku ae ia o Monana iluna a hoi hou aku la a noho ina kona noho ma kahi kokoke i ka ipuka-aniani. Ua nolio iho la oia me ka pane leo hou ole. aka ua hiki loa nae ke hoomaopopo īa aku ua oluolu maikai kona manao, oiai e mi-no-aka mau anakona mau papalina. Malia paha no na hoomanao hou ae i kana kane, a i ole, 110 na olelo hoolana paha a ka malihini.

1 ka ike ana o Karona ua nolio malie maikai o Moi'iana, ua ku ae la oia a lalau aku la i kana pu raifela, me ka peahi ana aku ia 01ando, ua oih aku la laua iwaho. Iko laua hoea ana iwaena o ke kihapai pua. ua liuli ae la oia a pane aku la i ka opio: "K kuu makamaka opio. He uiau makahiki he lehulehu i haia aenei akahi no a hoopuhi hou ia ko*u mau lilulihi maka e na f waimaka. Aka, owai la iloko .o na tausani e hiki ana ke ana ilio i ka hiolo makawalu ana a kona mau waiiuaka ke īke oia a lohe hoi i na mamala oleio a kou makuahiue. E ka opio maikai, ua loaa ia oe he momi makamae loa iwaena o na makuahine. He mea oiaio hoi na ke Akua kiekie loa i hoopoluluhi i kona mau noonoo, a oia hookahi wale 110 ka niea nana ehoihoi hou mai, nolaila, e haalele a|ia au ia oe a e hele au ma ko'u aiahele. rr 'Tela iki iho. Mahea aku oe e liele ai?" wahi a ka opio i hookaulua hou aku ai i ka malihinr "E hele ana au no Jamei;fcown. v "E hele wawae aku ana no oe? v Ai Ae." "Owau no hoi kekahi e hele aku ana no ia wahi maiuna o kuu wahi waapa, oiai e lawe L 1 ? ? ? Ba au 1 o na hale kalepa waiwai, nolaila ua niki ioa ia oe ke hoio pu me a n mainna o kuu wahi waapa a hiki i kou wahi e uianao nei e nele, me ka lana nae o kuu manao e halawai hou no kaua ma keia mua aku," wahi a ka Aole i pau.