Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 37, 16 September 1893 — Huakai Ano Nui i Kalaupapa. [ARTICLE]

Huakai Ano Nui i Kalaupapa.

I Ma ke ahiahi ka Sabati, ! maha 10, ua haalele mai ka mokui ahi < { Hawair r ia Honolulu a ua holo aku no Kalaupapa, Molokai. Eia na inoa o na eemoku i holo aku maluna ona: O W. O. Kamika, Pereaidena o ka Papa Ola, J. A. Kini, Kuhina Kalaiaina, o J. F. Brown, Anaaina Aupuni, nana e kuhikuhi poiolei i na paiena o na kuleana aiua, o C. B. Reynold, Agena o ka Papa Ola, E. Numaoa kahuna laau lapaau, kauka Kupa, a me kauka Ooto, J. Emeluta kekahi, he lala uo ka Aha Kuka, J. M. Oat ka Luua Leta Nui, a me C. T. Rodges, ke kakau moolelo o na Aha Hooko me Kuka. 0 lakou iho la na Luna Aupuni i hele ma kela huakai, ua hele pu n<> hoi ka Bihopa Katolika Ronia Pa> nopoli, laua me E. Stile, e kokua ma ka hoolala ana i ka pohaku kia hoomauao o Oamiena, o ka Bihopa Enelani, A. Willis kekahi a rae kana wahino, ua heie pu no hoi o kauka Shap a me Peofes3or Libby, he mau akeakamai e makalkai ana ma Hawaii nei, o kauka Nieholh ko laua hoa he!e. Ua pae aku ka moku ma Kalaupapa i ka hora 4 kakahiaka Poaka* hi* Hora 6, lele lakou iuka, ua hele o Kamika ma e nana pono i na kuleana o na kamaaina e kuai ia ana e ke Aupuni. Uu makaikai akahele ia na kuleana he 23, me ke koho pono ana i ko kumukuai kupono. He hana nui kela, ma ke awakea, ua hui hou na maiihini a pau ma ka haie o kaLuna nui, apau ka paina ana, holo hou aku na Luna Aupuni a hiki i Kalawao, nana i ka halema'i o Kauka Goto. Ua maamae na keena, i ka nanaana ua mahuahua ka maikai o ke ola a ka i>oo ma'i a Uoto e lapaau nei. 0 ka home o im keikikane i makana ia mai ai na dala o Haneri Baluwina, aohe i holo pono ke kukulu ana, no ka nui o na hale «aou na luua i kukuiu ai, oia no ka Home Biliopa; hnle kuai hou, a me ka liale lole bihi hou. Ua malama maikai ia na haua ma Kalaupapa a me Kalawao. No ka paa o Kuianihakoi i na paka ua, maloo loa ka aina a aohe ai a na holoholona, ualawa nae na ma'i i ka wai paipu mai Waikolu mai, aole i eml. Aole i hoomaka ia ka eli aua i ka luawai hookio hou i manao ia, a ua hoohalahala na Luna Aupuni no ka holo 010 o kela hana, ua hoolako pono ia o Bihopa Home 1 na hale auau, a ua maemae ka maiau ia ana. 1 ka hora 4:80 ua akoakoake anaina nui, a ua wehe ia ka uhi o ka pohaku he kupajwu o Damiena. Ua haiolelo mua o Mr. E. Btiles, kekahi kakauolelo o ke keena o ko na alna e, nana no i haawi i kela pohaku ilina na ka Kkaiesi Katolika Koma e malama. Ho makana aloha ia na ka Hui mai o ka waihona Lahui no na Lepera, o ka hooiiina Moi o Enelani ka PereBidena oia Hui. Ua haiolelo o Mr. Btiles no ka nui o kt poe e hooikaika nei e hoola a e hooluolu i ka poe ma'i lepera, mamull o ko lakou iohe ana i ka Da«iena haawi ana i kona ola no kela hana maikai. Ua hai no hol ika moolelo o ko Damiena heie ana ma Kalawao a mo kana hana malaila. Ua pane mai no h»i ka Hihopa o Panopoh, me ka olelo nana iho no i lawelawe pu mo Damiena ma Ha» waii no na makahiki eiima. Ua ike maka no hoi ia i ko I)amiena noi ana I ka Hihopa Lui Maigret o hoouna iaia e noho mo ka poe ma'i. I ka hora 6 ahiahi kau hou na poe makaikai a pau ma ka moku, a hoi mai a pae ma Honolulu mahope iki iho o ke aumoe Poakahi nei.