Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 38, 23 September 1893 — Page 4

Page PDF (1.99 MB)

This text was transcribed by:  Debbie Tanaka
This work is dedicated to:  Debbie Tanaka to Hiroshi and Masue Tanaka

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KUOKOA

-ME-

Ko Hawaii Paeaina i Huiia

 

No ka Makahiki. - - $2.00

 

No Eono Mahina. - - - $1.00

Kuike ka Hula

 

HOOPUKALA E KA

HAWAIIAN GAZETTE CO.

H. M. WHITNEY, Luna Nui.

J. U. KAWAINUI, Luna Hooponopono.

No Honolulu, Oahu, Lakou a pau.

 

POAONO, SEPATEMABA 23, 1893.

 

KULA SABATI.

 

  III. 13, Sepatemaba 24.  Hoike Hapaha.

  Pauku Gula.  Roma 10-17.  No ia hoi, ma ka lohe ana i ka manaoio, a ma ka olelo a ke Akua ka lohe ana.

  Heaha na kumuhana? Mahele? Manao nui? Pauku Gula? (pakahi.)

  Heaha ko Paulo hihio ma Tenoa? Heaha ke kulanakauhale kahi a Paulo i haiolelu mua ma Eurpoa? Owai ka mea huli i ka pono ia wa? Heaha ka hana ino o na luna aupuni ma Pilip ia Paulo ma? Heaha na hana mana ia po? Heaha ka hana nui o ka lunapaahao?

  Heaha ko Paulo olelo ao ma Areiopago? Heaha ka mea i hoolana ai i ko Paulo manao ma Korineto? Heaha kekahi mau hua maikai o ko Paulo haiolelo ana ma Epeso? Heaha ka hana o kekahi poe Iudaio i ko lakou wa i ike ai ia Paulo maloko o ka luakini? I ka wa a na koa Roma i hoopakele ai iaia, heaha ka olelo hooho o ka aha kanaka?

  Heaha kekahi mea i palupau ai o Ageripa ma ka lohe ana ia Paulo? heaha ko Paulo iini nui no ka poe lohe? Owai ka lunahaneri i hele pu ai me Paulo i Roma? Heaha ka olelo hoolana o ka anela ia Paulo mamua o ka makani ino? Heaha ko Paulo olelo ae i na koa i ka wa a na Iu@nai manao ai e mahuka aku? Ua @oko ia anei ka olelo mua o ka anela? Ehia mau makahiki ia Paulo i noho paahao ma Roma? Heaha kana hana malaila? Heaha ko Paulo rula e pili ana i ka aua ana i kakaou iho?

 

NA LETA

 

  [Aole o makou makemake e lawe i ke koikoi o na hala no na manao i hoopuka ia malalo o kela poo e ko makou poe mea kakau.]

 

Na Anoai o ke Kahua Ma'i Lepera.

 

  Ma ke kakahiaka Poakolu nei, ua ku mai ma ke awa o Kalaupapa nei ka Mokolii me na paiau he 800 a oi aku mai ka Hui Hana Kalo mai o Lee Sehu & Co. o Honolulu.  Ua miki ao ka Hope Luna W. Notley e kaupaona i na pa'i ai: ua ike ia ke kaumaha o ka pa'i ai hookahi, mai ka la-i a hiki i ka io o ka pa'i ai.  He like ole ke kaumaha o ke pa'i ai mai ka 25 paona ke kiekie a hiki i ka 22 paona ka haahaa, nolaila o ka huina o na pa'i ai i emi iho malalo o 25 paona ua hiki aku no ia i ka 250 pa'i ai a oi aku a emi mai paha, nolaila, ua kauoha aku o A. Hutchinson i kona Hope e wehe ia ka la-i a e kuupaona ia ka waiwai io o ke pa'i ai.  Ua hooko aku kona Hope e like me ke kauoha a kona mua, i ke kaupaona ia ana ua ike ia he 21 paona ka waiwai io o ke pa'i ai e like me ka makemake o ka Papa Ola.  Nolaila, ua kauoha aku ka Hope Luna W. Notley i na kanaka hana e hoopihapiha hou ia na pa'i ai a hiki i ka 22 a 23 paona io, a ke hui me ka la-i piha 25 paona no ke pa'i ai hookahi.  I ka manawa i hoi mai ai o M. K. Makaena ka Luna haawi ai i me kona hope D. H. Kanoeau mai ka haawi palena mai o Kalawao, ua hiki aku laua ma kahi o na pa'i ai o waiho ana.  Ia laua i  ike ai i ka nui o keia mau pa'i ai i haule o na paona na nui ko laua haohao, nolaila ua wehe ae laua i ka la-i o kekahi mau pa'i, a i ke kaupao@a ia ana o ka io o ka p'i ai, ua ike ia no, he 21 paona ka waiwai io o ke pa'i ai a me hookahi paona la-i.  Ma keia hana ana a A. Hutchinson a me kona Hope, o keia kekahi hana puuwai eleele loa i ike ia a me ke kolohe me ka manao paha e hoopilikia wale aku  i ke keiki o ka aina pua me ka ike iho no o na maka ua piha pono ka 21 paona ka waiwai io o ke pa'i ai, oia nae paha no ka loaa ole nae paha o kahi eke kalo a ka pake ia olua aole e like me ka Hui o Wailuku he loaa mau mai na eke kalo i na pule a pau.

  He nui ka ona ma ka Panalaau nei i kekahi o keia mau la iho nei, ona ka makai-aupuni, ona na kanaka, ua pepehi ia o C. Kopena he makai e William Kaha a puka pu ke poo a lilo pu mai me kekahi aoao o ka umumi, nolaila he mea pono anei i kekahi kanaka ona e noho i ka oihana aupuni, na oukou ia e nana mai.

  Eia ke malama nei ko makou luna nui i kekahi mau kanaka i loohia i ka ma'i lepera, ma ka apana o Kalaupapa nei oia o Kamaka Waikele (k) a me Umi Kukailani (k), me ka ike no o ka luna nui he mau ma'i lepera keia e noho nei aole ona hopu iho a hoouna aku i ka Papa Ola ma Honolulu, nolaila aole anei keia he hana i ku @ ka haihai kanawai a ka luna nui e hoomomoa nei.

  Poakolu, sept. 6. - Ua kipaku ae o A. Hutchison ia John Kaaa mai ka home auau ae a Dr. Goto e lapaau nei no ka hoeha ana o John Kaaa i ka pake, oia ke kumu i kipaku ia ai kai o Dr. Goto ke kuleana e kipaku ia John Kaaa mai kela home mai a o ke kanawai la hoi ka mana nana e kipaku no ka hewa ana i hana ai, eia nae ka mea aloha i ka manawa i kipaku ia ai aole i haawi aku ka luna nui o A. Hutchison i home nona e noho ai nolaila ke hoopili wale nei kona noho ana malalo aku o kekahi poe, nolaila he mau hana ku anei keia i ka ponoaole aole loa no.

  Ma ke ku ana mai o Mokolii i keia pule, ua loaa mai ka manaolanaiwaena o na ma'i lepera, ola ua hiki mai la o Mokolii me ke paiai, nolaila ua hiki aku la na ma'i a me na kokua i ka hale papaa me ka manao e loaa koke mai ana kahi paiai oiai ua hele a pololi i ka hiki ana aku ilaila, oi kali aku mai ke kakahiaka a hiki i ka hora 2 p.m.

  Hai ia mai ana ka lohe i na ma'i aole e haawi ana ka ai i keia la aia apopo haawi ka ai, nolaila ua hoi aku la na ma'i me ka nele a me ka popilikia nolaila oia ka'u e hoomanao ae nei i ke au e noho luna nui ana o T. E. Evens a me W. H. Tell, he oi aku ia o ke au holomua o na hana a me ka naauao a keia au hoi he keu keia o ka mili a me  ka apa, no ka naaupo mai no ke kumu.

  I kela pule aku nei haawi ia ke paiai i ka Poakolu, Poaha haawi ka rice i keia pule hoi haawi ia ka rice, palena a me palaoa i ka Poakoolu, Poaha haawi ke paiai, eha o'u makahiki me na malama keu iloko nei o ke Panalaau akahi no au a ike i ka hana ia me keia, kupanaha aole no paha he poo.

  No ka oiaio o keia mau anoai, ke kakau nei au me kuu inoa ponoi.

J. K. KAINUWAI.

Kalaupapa, Sept. 8, 1893.

 

He Kumumanao.

KA LA NOOKOLOKOLO, A I OLE KA HOPENA O KE AO NEI.

Mr. Peresidena,-

Me ka mahalo.

  E na keonimana o ka Ahahui Paio, ka poe a pau e hiipoi ana i ka leialii o ke aloha, a i makiaia iloko lilio o ko oukou mau umauma i ka lokomaikai o ka Haku Iesu Kristo; me ka hauoli o ka manao, e loaa ana no ia kakou na makana hiwahiwa o ka olelo hoopomaikai mai ka Uhane Hemolele mai.

  O ke kumumanao a ko oukou makamaka nei i imi a i hui ai, oia no ka mea e pili ana i ka la hookolokolo nui, a i ole ka hopena a ke ao.  Oia ka la a me ka manawa a ke keiki a ke kanaka e hele mai ai maluna o na ao kaalelewa o ka lewa me kona mau puali anela o na tausani o na tausani, e hookolokolo ana i ko ke ao nei e like me ka hana a kela a me keia kanaka; ina no ka pono a i ole no ka hewa paha.

  He la nui la, he la hanohano, a he la e hauoli ai ka pee a pau i kapala na haipule oiaio o ka mea kiekie loa; ka poe i pepehiia no ka olelo a ke Akua, i hoomaaula, a i okiia ko lakou poo no ke euanelio o kristo; e hoalaia mai ana ka poe i make iloko o na wahi honhonu o ka moana, e ala mai ana ko na ilina, e hoala ia mai ana ko ka opu o ka honua, a o ka poe e ola ana, e hoomalule ia ana lakou ma ua ia hookolokolo kamahao ia o na la hope.

  Ma ia la e lohela ai ka olelo hooholo naauao lau ole a ku lunakana wai kiekie loa, hoopono, hemolele, hoopilimeai ole, hanohano loa; aole he mau loio pale, aole he mau hoike ma ia aha hookolokolo, aka, hookahi wale no kuleana nui, o ka olelo hou holo a ka hiwahiwa a ke Akua, oia ka Logou.

  He mea hauoli ka hookaawaleia ana aku ma ka lima akau o ka Haku o na Haku, a e kapala lakou he poe hipa, he poe i maemae i like aku ko lakou alohilohi me na hoku o ke ao uli; ka poe hoi i hoolohe i ke ao ana ana mai a na kaula a me na luna olelo, e noho ana lakou iloko o kahi maha, kahi nani olinolino i kela Ka@aana hou, e hosana pu ana me na anela o ke Akua Kiekie loa.

  He mea ku i ka ehaeha a weliweli no hoi ka haawiia ana mai o ka hoopai e hele ae oukou ma ko'u lima h@m@; ola hoi ka poe i kapaia he poe kao; e hoolei ia ana lakou iloko o ka luaahi o Gehena, ilaila o uwe ai a e uwi ai ka niho no ka wa pau ole.

  Aole mea nana e hoopakele ae mailoko mai o ia umuahi a ka weliweli p@lena ole; oia ka poe i hoolohe ole i ke ao ana mai a ua kaula a me na luanaolelo, ka poe i kuulala i ko lakou mau kino iloko o na lealea o keia ao, e haawi ana ia lakou iho no ke diabolo, e kupalu ana ia lakou iho no ka la e make ai.

  E na keonimana hanohano o ka Ahahui Paio, eia anei iwaena o kakou kekahi poe ua makaukau no ka hele ana ma kahi o ka pomaikai e ola ai na uhane, a e kapala he poe hipa maemae? He mea pono anei la kakou ke hoopaakiki iloko o na lealea hope ole o keia ao? E loaa io mai ana anei he mau pomaikai ke hoopaupau kakou ma ke alanui i kapala o ka Hewahewa a me ka aina o Kalalau? Aole! aole loa!! Aka, e hele ma ke alanui ololi, kahi i oleloia he oia malaila, he hauoli ana, aole po malaila, aka, o ka nani kupaianaha o ka hiwahiwa a ke Akua, oia ka ipukukui momi nana e hoomalamalama ana ia ao aku ia ao aku a hiki i ka wa pau ole.

  Nolaila hoi, ano ka wa pono e hana ai i ka makemake o ka mea nana i hana ke kino a me ka uhane, mai kali a kaukai a oleloia mai e hai, aka, e hana e like me ka nui o ka manaoio a me ka ikaika i loaa ia oe a ia kakou no a pau.

  Oia hoi, e ike i ka mea ilihune nawaliwali, e haawi i ai na ka mea polli, e hoaahu i ka mea kapa ole, e launa pu me ka mea iloko o ka halepaahao, e haipule pu me ka mea mai e noho ana iloko o ka pilikia a pela aku.

  Na ka Haku Iesu Kristo e hoopaa i kau mau hana maikai maloko e kana buke, a mamuli o kona lokomaikai wale mai e laa ai ke apono ia a me ke ola nui i na uhane i hana i kona makemake ma kela awa lai i piha i ke gula olinolino ka Ierusalema hou.

  E na makamaka maikai, e kaia mai no ka hemahema o ka'u mau hoakaka ana i keia kumuhana, me ka lana o ko'u manao, na kakou pu ko e kaana a e wehewehe ke loaa he wa pono.  Na ke aloha lani o Kristo e hiipoi a e malama mai ia kakou pakahi a ia kakou no a pau loa a hiki i ka hopena.

S. H. KAUILAOKALANI.

  Ahahui Paio o Ema Hale, Sept. 12, 1893.

 

Ola Kamakapehu o ka Uka, ua Pae ka ia Malihini.

 

E ka Nupepa Kuokoa

  Aloha oe a me kou mau Keiki ulele hua metala, a me kou Luna Hooponopono.

  E oluolu oe elawe hele aku i kela mau hua e kau ae la maluna.

  Ma ka Poakahi la 4 o keia mamala, ua pae ae he ia nui i malahini i ka pae i ka uka o Ewa he ia kela ano ke kai loa.

  A penei ka moolelo ma ke kakahiaka nui o ka la i hai ia ae la maluna.

  Ua hele akula kekahi poe i ke kaau papai, ma ka ae kai o kuloloia, ia lakou e kiei ana e haolo ana i ka ia waha lepo o Ewa a kaalo ae la lakou ma ka nuku muliwai o Mikiliwai.

  E au mai ana ke kanaka mau ka mai, iaia e au mai ana o ka puka mai la no ia o keia mau ia ekolu.  He kawakawa Ulua kapapaokamoku a me ka ia malihini loa.  He Ahi nui mahaoo.  O na ia mua elua maalo aela laua a nalo loa, akula.  O ka ia hope oia ka ia i alualu ia, ua like me hapaha mile ka loa o kahi i alualu ia ai.

  E kolu holo ana i mua, ekolu holo ana i hope, i ka ekolu o ka holo ana i mua, oia ka wa i pa ai o ke poo i ka laau.

  O ka poe nana e alualu nei, oia o Miss Addie Keone, Samuela, Keone a me Mrs. Kahihiku, o ka inoa hope oia ka mea naua ka pauku laau i pa pono ai ke poo.  Kona nui, ekolu kapuai a oi, elua kapuai a oi ke anapuni.  Ola ka makapehu o ka uka, aloha ae ka aina paina ala i ka hala,

hala

Elua koa kaulana

Hanakaulua a me Kupakea.

G. M. Keone

MANANA EWA SEP. 6, 1893.

 

Na Ma'i Lepera o Kalalau.

 

   Ua loaa mai he lono mai ka hope lunamakai Wilcox mai o ka mokupuni o Kauai, ka agena o ka Papa Ola malaila, e hai mai ana ua hopu ia he 14 a oi mau nia'i lepera me ke awawa o Wainiha i ka Poalima o ka pule i haala a eia lakou a pau malalo o ka hoomalu ana a ko laila agena.  Ua hoomaka ka jholo ana o keia poe ma'i i ka wa i ulu ai o ka haunaele ma ke awawa o Kalalau me Koolau.

  Na ka makai Kakina me kekahi mau makai ewalu ae mawaho i hopu ia lakou.

  O ke kaikamahine kekahi a Kakina iwaena o keia poe i hopu ia, ua loaa i ka lepera.

  Ua hai mai nei ka lunamakai Wilcox e holo aku ana oia me ke kauka Weddick o ke aupuni no ka nana pono ana i ke ano o keia poe ma'i mamua o ka hoouna ana mai ialakou no Kalihi.

  Ua nui ka mahalo o ka Peresidena a me na lala o ka Papa Ola i ka poe nana i hopu i keia poe ma'i, a ua manao lakou e hoouna aku i ka mokuahi James Makee i keia ahiahi, no ka lawe ana mai i keia poe ma'i i Honolulu nei-Kuokoa Puka La.

 

HE MOOLELO

HOONIUA PUUWAI

-: NO:-

OLANDO KAAKA

Ka Opio Noho Waonahele.

 

KA HIAPAIOLE O KA PU RAIFERA.

 

Ka Puuwai Waipahe.

-:NONA:-

Ka Umauma i Lalapa ia e ke Ahi o ka Wiwo Ole, a o ka Ui Kaili Puuwai Hoi.

 

MOKUNA. III

 

HE HOALOHA KUPAIANAHA.

 

  "E halawai pinepine mau aku ana kaua ma keia mua aku," i pane mai ai ka malihini.

  Mamuli hoi o ka poloai a ka opio, ua ae aku la ka malihini.  He manawa pokole hoi ua makaukau na mea a pau a ka opio.

  I ka wa nae o ka opio e hoomakukau ana, ua hoopiha hou iho la ke kanaka malihini i kana pu raifela.

  I ka hoea hou ana mai o ka opio no ke alakai ana i kana malihini no kahi o ka waapa, ua pane aku la ka malihini:

  "Ke ike nei au he hele oe me ka makaukau i na mea kaua."

  "Ae, he mea maa mau ia ia'u.  He hookahi wale no poka o ka'u raifela i ka wa hookahi, nolaila, i kahi wa, e makmake ana au i mau mea hou aku no ke pale ana aku paha i na pilikia i ike mua ole ia, nolaila, ua hoomaamaa mau au ia'u iho e malama me ka makaala."

  Ua alakai aku la o Olando i ko laua alahele ma ka aoao hema-hikina, oia hoi ke alahele e hoea aku ai i ka muliwai kahi hoi a kona waapa e waiho ana.

  Aole i emo, ua hoea aku la laua ma kahi o ka waapa e lana ana i makaukau pono me na maea a pau.

  Ia wa, ua kau aku la laua iluna  ok waapa, a hoomaka aku la laua e holo i kai no ke kulanakauhale kalepa o James town.

  No hapa hora a oi mai ko laua holo ana aku, aole laua i hoopuka iki i kekahi huaolelo, oiai paha, ua lilo no kela, a me keia o laua me ko laua mau manao pakahi kahi i noonoo ai He nui ke ake o Olando e ninau aku i kekahi mau mea he nui wale i kona makamaka hou, aka, ua ano kanalua nae oia no ka hoouluhua wale aku ia Karona, oiai, i kona hoomaopopo ana, me he la he mau mea ano nui kana e nalu ana iloko iho ona.

  I ka wa a ka opio i pailaka palanehe aku ai i ko laua wahi waapa ma kahi o ka wai e koioio ino ana a hala ma kahi malino maikai, ua ninau mai la o Karona:

  "E Olando, e oluolu anei oe e hoike mai ia'u heaha la ka mea hoomanao mau a kou makuahine iloko o kona wa hehena?"

  "He elua wale no mau mea ano nui loa.  O kekahi o laua ua ike oe i nei kakahiaka.  Oia ninau hookahi wale no kaua e ninau mau ai i na malihini a pau e kipa ae ana makko maua hale, aka, aole nae au i ike iki i kona hele ana a kokoke i kekahi mea e like la me ia i hana mai ai ia oe.  O ka lua, he noke mau oia i ka huli i kekahi mea iloko o kona pahu oka manoanoa.  I kahi wa he olelo mai oia ia'u, he waiwai ka nona a me a'u pu; a i kahi wa, he apana pepa ka ua mea la, eia nae oia ka ko maua waiwai a me ko maua ola."

  "A, auhea kela pahu?" i ninau mai ai o Karona.

  "Aia no i ka hale.   Eia nae ka mea ano e, aole loa he wahi ano pohihihi oloko o kela pahu he hamani pu wale no oloki.  He manao mau oia ua aihue ia ka e kekahi mea, aka, eia ka mea kupanaha o makou wale no ko makou hale, o maua a me ko maua kahu wahine paele maikai loa a mana a elua i paulele nui loa ai."

  "Mahea kana wahi e huli ai? Aole anei he wahi huna kekahi ana e hoao ai e huli?"

  "Aole."

  "Alaila in pela, ua poina o Moriana i kana mea no i hana ai.  Ina pela, aia no ke waiho la kela pepa me ka maluhia.  Ua maikai kela poina ana ona, oiai paha e loaa ana iaia, alaila aole i ike ia aku na ulia e hoea mai ana, a o ka nele loa ka hopena."

  "E Karona, heaha la ke ano o kela mea, ke nonoi aku nei au ia oe e hoike mai ia'u ina ua ike oe no kela mea," wahi a ka opio i pane aku ai me kona piha kahaha no keia kanaka ano e.

  Ina au e pane aku ana i kekahi haina moakaka hookahi, e ae ana no anei oe e hoohiki mai aole loa oe e ninau hou mai ia'u,"

  "Ke ae aku nei au."

  "O kela pepa, aia no ia ke waiho la me ka malhia maloko o kona wahi huna, a ua la e hiki mai ana e ike ana oe e kuu makamaka opio me kou mau maka ponoi i kekahi mau mea au i moeuhane mua ole ai."

  Eia nae ua hoomaka hou iho la o Olando e hoe i ko laua waapa me ka ekemu hou ole aku, aka, he mau haneri ninau ana i ake nui ai e niele hou aku.  He mea oiaio, he kanaka kupanaha keia malihini i kona ike, aka, aia no nae kekahi mea maluna o ka helehelena a me ka hiohiona o kela kanaka e hooia mai ana iaia ua hiki no ia Olando ke hilinai aku iaia, a na ke au o ka manawa e hoike mai i na mea a pau e pili ana nona a me kona mau makua.  Na keia mau manao i hookanaaho mai i ka opio hahai holoholona.

  Maloko o kekahi o na alahele kikeekee o ka mala-pua a malalo hoi o ka malu o ka hale aniani onionio hooulu mea kanu, e ku ana ka ui nohea waipahe o na home kupaoa la, Ada Winepala.  Me he la, o kona hele ana mai no ia a ku ma ia wahi mai ka ako lala mea kanu mai, oiai, aia ma kona lima akauhe upa aku pua, a ma kona lima hema hoi he mau lala mea kanu, a ma kona puhaka he poke-pua aala keokeo.  Aole i liuliu kona ku ana iho ma ia wahi, aia hoi, ua hoohikiele ia oia i ka nakeke ana mai o kekahi mau lau laau a iloko hoi o ke sekona pokole, aia hoi, ua hoea aku la imua o kona alo ka opio hahaiholoholona nana i hoopakele koua ola i na la pokole mamua ae.  Mahope iho o ko laua haawi ana i ko laua aloha, ua puapuai mai la ka ula ohelohelo ma na papalina o ka ui nohea.  Ia wa, ua pane koke aku la ka opio Olando, oiai, e ka mea heluhelu, o ka kakou hiwahiwa no keia maea a nolaila, mai hoohewahewa iaia.

  "E kala mai oe ia'u e ka lede maikai no keia hele mahaoi ana mai nei.  Aka, oiai hoi e hoi ae ana au maluna o ko'u wahi waapa mai ke kulanakauhale mai, ua manao iho la au he mea maikai e hele mai au e ike ia oe e kuu makamaka maikai mamua hoi o ku'u kaalo ae mawaho o kou home me ka hele ole mai e ike ia oe."

  "He mea oiaio, ina oe i kaalo loa ae nei mawaho o ku'u wahi nei me ka hele ole mai e ike ia'u, alaila, heaha la ka'u e manao ai nou.  Nolaila, e ka opio maikai, aole a'u mea e kala aku ai ia oe, eia wale no, he oi aku ko'u hauoli no keia halawai hou ana o kaua," wahi a Ada.

  "O ka mea mua a'u e ninau aku ia oe e kuu lede maikai,-pehea oe ma kou ola kino ma hope mai o kela haawina hooweliweli e kela poe kanaka ili ulaula?"

  "Aole o'u pilikia.  I kuu hoi ana mai, hoike aku la au i na mea a pau imua o ko'u mau makua, he keu o ko laua manao kaumaha no ko laua ike ole ana ia oe.  He ake nui loa laua e ike ia oe a e papahi aku i na hoomaikai a pau maluna ou."

  "Aole anei i lawa na hoomaikai i loaa ia'u mai ia oe mai?" Oiai, o kou kamailio pu ona me a'u a me kou hoike ana mai i na haawina o ka oluolu imua o'u ka mea i kupono ole e paa aku i ka hua o kou aahu.  Nolaila, ua lawa au a oi wale aku ma ia mea he hoomaikai i pahola ia mai ia'u mai kou mau lehelehe mai," wahi a ka opio.

  Aole i pane koke aku ka ui Ada, aka ua kulou iho la oia no kekahi mau sekona, a i kona e a ana ae, ua pane mai la oia:

  "E kuu hoaloha, kuu hoola hoi iloko o ka wa a'u ike iho ai he luahi au na ka make, mai no oe a hoopuka hou i kela olelo au.  Ua maopop i kuu puuwai, aole oe i hanau ia mailoko mai o ka puhaka o ka poe haahaa, a ua like oe e like me au, a oi aku no paha.  Ua hakilo au i kouu ano a me kou puuwai, a ua maopopo ia'u ka'u mea e kamailio aku nei," wahi a Ada.

  Aole i pane aku ka opio no na mea a ka ui i wehewehe mai ai, aka, ua hoike aku la oia e hoi ana oia no kona home oiai aole e hiki iaia ke haalele loihi i kekahi mea a kona naau i aloha nui loa ai, a mahope iho ua pan@ hou aku la oia:

  E e ae mai ia'u e ka ui nohea e kamailio pokole iki aku au i ko'u mau mamala olelo hope loa.  O ke ake nui o ko'u naau e noho oe iloko o ke ola a me ka hauoli malalo o na eheu maluhia o kela makua kiekie loa a e ukali ia hoi kou mau la e na haawina o ka pomaikai."

  I a wa, ua haawi aku la ka opio i kona lima akau no ke aloha ana i ka ui nohea, aka nae, aia he hiohiona o ke kaumaha maluna o ka opio.  Ua lalau aku la no nae ka ui nohea i ka lima o Olando, a me ka leo haalulu i piha me ka eehia, ua pane aku la oia:

  "He oiaio anei, ma ke ano o kau olelo, o keia kou wa hope loa e halawai ai me a'u? Pehea hoi oe i hana ai pela? Ua kuhi au e lilo aku ana kaua i mau hoaloha pilipaa loa a na ka make wale no e hookaawale.  Eia ka e hoowahawaha mai ana ka oe ia'u."

  Ua kaulona pololei aku la na onohi maka ooi o Olando ma ka helehelena kuoo o ka ui, a liuliu, ua pane aku la oia me ka leo kuoo:

  E ka lede maikai, aole loa au e uhae ae i kekahi aa ko@ o ke aloha hoaloha mai ko'u puuwai no na waiwai a pau o keia mau mokuaina.  O ka ike ana iho he hoaloha au nou a me kou mau makua, ua oi ae ko'u hanohano ma ia ano mamua o na inoa alii a pau o ke ao holookoa nei."

  "Heaha la hoi kou kumu e hele hou ole mai ai e ike ia makou? E hoike mau mai i kou ano he hoaloha, a e ike mau aku hoi i na minoaka a kou uhane lokomaikai."  wahi a Ada.

  "E Ada maikai.  Ua olelo mai oe na'u i hoopakele i kou ola, he oiaio no paha ia, a ke hauoli nei ko'u puuwai no ia mea, a ua mahalo hoi oe.  Ua i mai nei oe, ua kuhi oe e mau loa ana ko kaua noho hoaloha ana, a pela io no pahaa.  Aka, aole loa e hiki ia'u ke hoopunihei hewa wale i ko'u uhane ponoi.  Aole loa hoi e hiki ia'u ke lawe mai i na hoohanoli ana no keia wa, a mahope aku paha lilomai i nahesa nana e hoopoino mai i ko'u uhane a me ko'u kino.  Oiai ke hoike mai nei ko'u puuwai i keia wa ano, ka hele aku nei ka launa hoaloha ana a lalapa aku paha me he ahi okooko la.  E kamailio aku nae au me ka moakaka lea, aiaila hiki pono paha ia oe ke hoomaopopo lea mai.  Aole i ike ka puuwai o keia mea he kanaka i ka palena kupono mawaena o keia ea he hoaloha a me ka mea i oi ae i ko ka noho ana hoaloha.  Nolaila, he mea pono ia'u e hooko i ke ao a ko'u naau mamua o ko kaua hana ana paha i kekahi mea a ko kaua naau e hiki ole ai ke kala.  Aka, no'u iho no nae ko'u hopohopo.  Nolaila, e noho oe me ka maluhia malalo o kou mau makua.  A ina i hoea mai ko'u akaku imua o kou mau hoomanao ana, e noonoo iho oe, aia mamuli o kona paulele i kou maemae a me kou ihihii, ua hookaawale oia iaia iho.  Nolaila hoi, ke pahola aku nei au i ko'u aloha hope loa ia oe, a na ke Akua e kiai a malama ia oe iloko o ka noho ana hauoli, a e lilo hoi ke ola ana i haawi mai ai nou i mea maemae a makaala imua o ko ke ao holookoa."

  Hoolaha Kumau.

 

KA AYER SASEPARILA

Oia ka LAAU oi loa o ka makai no na mai i hookumu ia mai k@ koko ino mai.  Ua oi loa ae hoi, a@ ka mea, o kona kahui i ho@mu@ ai o ka

Honodorusa Saseparila Oiaio.

  No ka mea, o ka LAU NAHELEHELE a me na mea a pau i maa i ka hoohuihui @ oia na laau oi loa o ka maikai, a @ ka mea hoi ua ike ia ka waiwai ia ma ka lapaau ana i na MA'I o ka KOKO-ua oi ka

Ayer Saseparila

ma na mea a pau i hooikaika a e kukulu hou ai i ke kino i hoonawaliwali ia e k@ ma'i a me ka eha.

  Ua hoonoono ia ka ai, ua ho@ ia ka ma'i o ka waihona hoowali @ ua hooikaika ia ke Ake a me @ Puu Hoowali ai, a hoohana maikai ia na lala a pau o ke kino.  Ua @ kuke ia mai ke kino ae, ka @ make o ka ALAALA, ua h@ ia na EHA, na PUHA, na RUMATIKA, na MAIHEHE, na HUEHUE a me na ma'i ma ke poo kahe wale o ka hupe, a ma na wahi a pau ke hoola mai nei na Kauka alakai ka maikai o keia laau.

  Ke hoola nei ia hai, a @ hoola no hoi ia oe.

  No ke KUNU a me ke ANU o ka

Ayer Cherry Pectoral

ka laau lapaau alakai o na ohana.

  No ka NALULU, ka LEPOPAA ka LENA a me kekahi mau mea inoino e ae o ka opu, e lawe i ka

AYER HUAALE CATHARTIC

E makemakenui ia nei e ko ke ao puni.

  Hoomakaukauia e Kauka J. AYER & Co., Lowell, Masekuseta.

 

HOLLISTER & CO.

Na Agena ma ka Pae@ina Hawaii.

@

 

KAKELA

ME

KUKE

 

KA - HALEKUAI - NUI

-O NA-

WAIWAI LILKE OLE

 

NA MEA

HANA KAMANA A PAU

Na lako pili hao kukula hale,

Na kapa,

Na lei ilio,

Na ka@iahao ilio,

Na Pahi,

Na Upa,

Na kope hu@,

Na Po@

PALAU LIO

Na mea @

Na au@

Na au ko@

Na kua hipi,

Na lei bipi,

Nakaulahao bipi,

Na uwea pa,

Na kaa palala,

Na mea piula,

Na Ipuhao.

Makau me Aho Lawaia

Na Iliwai

Na Kaula,

Na hulu pena,

Na pulemi,Na pena, me ka aila,

Na kupa,

Na aila ma@

Na pak@

Na pakeke hao,

Na kapu hao,

Na @

Na kukaepele,

Na uwiki, a me

Na ipukukui.

Mikini Humuhumu Kaulana

Wilcox, & Gibba Hookani Lo@.

K a Remington, Elua Lopi.

  A me na ukana he nui loa, o kela ano a me keia ano.

Kakela me Kuke

@