Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 42, 21 October 1893 — NUHOU KUWAHO [ARTICLE+ILLUSTRATION]

NUHOU KUWAHO

Ma ke ko ana mil i Honolulu nei o k& mokuahi i ko ahiahl Poalua aka nei, mai Kap«!akiko aiai, ua loaa ouai ia makou keia mau mea hoa malalo iho: Ua pii ke kumakuai o ke kopaa • hiki i ka 4 keoeta o ka paona. KA HOOHCIAtKA O HAWAn. Ke hoike nei kekahi eleie palapaia o \V*Asinetona mal malalo o ka la 4 o Okatoha, penei: Ua ioaa ia AlN?rt Wllls, ke Kuhlna hou o Amerika no Hawaīi, he halawai hui kamakamailio ana me ke Kuhina nui Gresham ma ko Keena Oihaoa o ko ua aina e i keia kakahiaka. Ua haawi i» »ia m oieio ao hope loa, a ua paa vot\o t»a hoolala ana a pau no ka holo aku i kona wahi e hana ai. I kela ahiahi e holo ai i Kapalakiko, a malaila aku e hoio ai i Honoluiu l kela pule. E hui pu aaa o KanikeU nui Milla me WiUs ma Kapalakiko, a hoto pu aku no Honoiuiu.

O keia hana & ke Aupunl e hoouna nei i mau Kuhina hou i Hawail, ua IUo ma ka mauao o ka lehulehu i mea e hoike ana aoie i manao ke Aupuui e hooponopono koke ia ka ninau o Hawaii. O kekahi poe uuku hoi ua manao he mea ia e uiiopopo iea al ua hoohoio kue ke Aupuni aole e hoohui ia Ha\mn. 0 Kakina, ke Kuhina Hawaii i holo mai nei i Wasinetona 6 nana pono ai i ke kulana o na hana, ua hoi hou 1 Kikako me ka manao aohe hana nona e lawelawe ai maanei no kekahi mau pule, pili i ka hooiala i kokahl kuikahi. Aole no paha e hoouna elele palapaia akn ana ka Pesesidena i ka Aha Senate no ke kumuhana o Hawali a pau ka hoopaapaa ana oka biia hoopau kuai auka elala keokeo. Aole no hoi he kumu e manao ai e kukala koke ia ana na hoike o Mr. Blount. lla hai pololei ia mai he maopopo lea ina eleie Hawaii he kue like o Kalivalaua a me Blount i ka hoohui aina. Ua kanalua no hoi iakou i ka makemake o laua I ke aupuni hoomaiu ia. He elele palapala hou kai loaa ae mai Wasinetona mai oka la 0 o Okatoba, nona ua olelo penei: Wahl a kekahi nupepa kakahiaka, eia ke ano o ka Mr. Bloum lioiko no ka pono o ke kumuhana hoohuiainn, aoie pono ke hapai o Amerika Huipuia i ka hoohui ana ina mokupuni, a i ole ia, e kukulu 1 aupum hoomalu malaila, ke ole e ae lokahi mai ua kanaka maoli a pau. Ua kahakaha oia ma kana pahipala hoike, e waiho ia na niuau a pau e pili anu i ka hoohuiaina a me ke kukuiu ana paha i Aupunl Hoomalu no Iluwaii, na na kanaka maoli a pau a me na haole o koho baiota, u mamuli o ka iakou olelo hooholo e hookele ia ai ke kahua hana kalaiaina o Amerika Huipuia o pili aua ia Hawaii ma keia mua aku.

Ina no e apo o KuUvatana i kela mau hoikeiko manao i waiho ia imua onu, alaila e hoiboi īa ona ka Moiwahlne i kona uiaua, noka uig<i ma ka oiea i lono ia, he makemake na kanaka Hawaii iaia, a e mana iike ana ko lakou mau balota me ko na haoie, O kekahi hope no hoi o kela hana, oia ka lielo a mana loa ma Hawaii o Ciaus Spreckels, ka Moi kopaa. Ua heie hou o Aibcrt \Villis ke Kuhina hou o Amenka I Hawali i teia la a launa kamailio hou mo Oresham no ke kumuhana o Hawaii. Mahope iho, ua hele pu aku iaua i ka Hale Keokeo a launa pu me ka Peresidena. Ua loaa mua 110 ia Wiliia na oleio ao mal ke Kuhina Nui ruai, aka aole nae i ioaa niai a i keia la Iho ia no I loaa mai ai ka hoike ponoi ana oka Peresi<lena i kona manao i hooholo ai 110 Hawaii. Aole i manaoio na Elele o Ilawaii i keia mau olelo na Mr. Biount ia mau manao hoikeike, <«Aole e hapai o Amerika Huipuia i kekahi hana hoohui a hoomalu paha ia Huwaii me ka ae liko ole mai o na kanaka Hawai! ponol a paa," Aolie o iakou manaoio aku i na oielo o Blount peia. Aoie I manao o Ale kanedero iaua o Kakina e hapai koke ia anake kumuhanao Hawaii, no Ka mea, aia no iaua roa Kikako. Ua hoike ae ke Kakauolelo Hastings i kona manao aole he oiaio o kela mea i hoolaha ia. KO KAIULANI KVhAXA. Nu loka, Bept. 27.—E ia o Theo. H. Davi©s, ke kahu malama o ke Kama'liiwahine Kaiuianl a i ike ia be enemi no ka poo hoohuialna o Hawaii, he malihinl kipa ma ka Hale Brevoort. Eia kana olelo: "Mamua o ko'u haalele ana ako ia Enelani, na olelo mal ke Kama'liiwahioe ia'u: Maiia aole he mea pono e noho hoomalu hou ko makou ohana ma Hawaii, aka he mea pono e alakal ia oa Hawail e kekahi o ko iakoa mau alil hanau.*'

"Aole he makemiko o ke KamaMiiwahine e kapae ia ka Molwahino no kona pono, aka ae oo nae oia ina oU ka makemako o na Hawaii. Aolo he ioaa i ka moiwahine aole so hoi! ke Kama'iilwahlne he wahi keoeU Ikl mai ke Aupuni Kuikawa mai, mahope iho o ke kipaku ia ana o k» inoiwahine, a nolaiia ke kaukal nei ko laoa oia ana malaoa o na loai o ke iaoa mau waiwai iho. 7 ' Ae *o oae o Davies ina e waiho ia ana ka nlaau no ka heohnl ia Ha* wail na ka lahoi e koho } e hanle Ino lea ana. Waainetona, Okatoba 6—Ua hooholo ke Komite Noi o ka Hale Makaainana e hoopan I ka uku kaulele • haawiia nei no ke kopna. He hahana lanna ole ka paio iua )ca Aha Seoate no ka Uoopau i kt> knal Auka j>4la Keokeuu Ua ma« naola, eae ana kapoe kue Ddla Keokeo 1 kekahl maa manao o te!a

aoao, I ote <ii e haule loa. He paafciki loa o Kaliwilana, aole ae Iki aku ji hooio io:i i ke keokeo. Aole hapiiiiaana k« b!la hooa f>«« na lahoouiaha ! Ku U 9 o Ok:itoba, raa hoikeilee nui o Kikako, he 700,000 kanrtka ka r.ui i haawi hapalu» pnkahi r a i komo aku i ka hoikeike. He 5(1,. no hoi i kooio me kA uku ole. Ho nui ki» poe i eh« no ka puapu o qa fean:>kaa rue ka hookeke an». l'ii pau aio oka hoikt>ike nui i r* h«x»m*kA ka helhei ana o kt> kinkiihi Amerik{i Vigibnt a tae ko kiaK.ihi Boritrtnui Vi«lkyne ika U 7 o OfeaU>lv». U* hoaa in elua ia cwinua, nka no ka pohu ion aolo i hoio na luoku. Ma k» heihel mua ana, nah%»ahe K>a k« mnkani, ua holouiuii twe o Vii?ilant he 5 minute ♦> Ma ka la 9, ka lua o ka heihei ana. Ua ikaika ino ka makam. Kfeu It>a ka Viglisnt ma ka hoopiipii nna i ka makani nui. Peia no hoi kona uiauia i ka honiho ana me ka niiikani mahof>o. He I- a me ka hapalua minute kona holomua aua, elua miio ko Valkyrie loa ihopo. Ekolu heihei ana i koe» aka ina lanakila ole ka moku Beritania m i ia mau heihei ekolu, alaila iiio ka *<Queen's Cup" ia Vigilaut, he kiaha kela i loaa iuua i ke kiaiua heihei Amerika i kamakahiki IS0«». llwalu hoao ana oka poo Beritania e hoihoi aku iua kiaha la ia Enelani, aka ua mau ko Ukou haule ana aohe eo ia iakou a lanakiia mau o Amerika. Ika la 11 e heihei hou ai. Kfc KAUA KIPI MA BERA7.ILA.

Ua uui ka poino o na hale aupuui ma Rio Janeiro i na pukuniahi a na naokukaua kipi. Ua keakea mai na mokukaua Geromania, Enelaul, Atnerika ame Pukiki a papa i ko kipu hou ana aku Iko kulanakauhale no ka polno o ko lakou poe ka> nuka e noho ana uiiilaila. He mii ke aia kipl ana mat ma na apann aia ka akau o Berazilrt, mo he la e lanaklla ana ka aoao kipi. Ke hele nei a pllikla ka aoao 0 ka Peresldena Peihoto. Ua pohaia iiou mai ke ola oko Koikialii Bisimaka, keia kuhina kaulana o Geremania» Ke aumeume nol na kanaka o ke kuianakauhale o Oaklanei, kokoke 1 Kapalakiko» me ka Hui Aiahao Pakipika llema no ka papani i na alanui e iho ai i kahakai. Ua kukulu koia hui i pa uwea ooi i pani ia ai ko nlauui Castra. Heie nui mal na kanaka 3000 a wawahi i keia pa. Kukulu hou ia ka j>a a wawahi hou !a, aolo uae i luwa ka ikaika o na makai e hoomaiu ai, Ua hoopahuia ke daiuamaita nui n wawahi ia ka haie hotele John Curtin ma Kapaiakiko, kahi e klpa nui ai na iuina kuokoa aolo pili i ka Hui Uniou. Na kekahi poo iuinu Union i hnua i keia hewa nui. Elun luiua i make a heleiei loa na klno. Eiua i make mahope Iki iha Eha loa ia o Curtin, a o kaua koikl o make ana. Iko aumoe ka hoopahu ia ana ma ka l:i 22 o Sepatemaba. Ma Kikako l ka la 27 o Sepatemaba, maiokoo ke Keeua o ka Pnp» Kalep.i, oiai iakou e hulawai uui ana, ua komo mai la he kuuuka pupule ma ka halemaluna, a kipu aku la ike annina nui me ka pu panapaua, a he elua kanaku koikoi i elia a ine hookahi wahiue. Aia nui ka hoikeike nui o Kikako ka Hooilina Moi o Ausieturia t o Ferdinauci ka inoa, lie alii hookiekie koia. Ua imi pale lokoino uku 1 na kumaaiua hanohanoo Kikuko i ka lakou muu hookolakeia hookipa iaiu. Nolaila, ho nui ka hoohenehene o nu nupepa i kela alll hwkae wale. Ua muu ke kaua kuloko ma BmEIU i keia wa Ma Rio Janeiro, ua o» ka ikaika o na kipi ma ea mokukaua, n ua nui ka poino o ke kulanakaulmle. Aia maiaila ka mokukuua Cfoarleston, ka mokukaua nana i hoihoi mai l ke kupapau o K'alhkaun i Honolulu. Ua ala mai kekahi jwo ina ka Akau, e kukulu hou i ka uohoaiii i pau, a e hoolilo i ka hunona a Dom Pedro i mnke i alii. MAKALKIIO O KAN'AUA IA HAWAII. Ua knmaiiio pihoihoi mai ka Montreai »'Stttr, p kekahi nupepaaue koikoi loa ma Kanadu i ka U 20 o Sepatemaba, me ke kue i ka hoohuiaina ia Hawaii me Amerika Uuipula, mo na olelo penei: "Ina o Hawail he iala pili ia Beritania, alalla e hui pono ana o Kaoada uiu Au»stralia a e ianakila ma keia paio ana no ka mea e noho mana ana inaluoa o ka moana Pakiplka. Aka, ina e moku ka hookuina nui mawaena konu ma ka lilo ana o Hhwaii ia Amerika Hulpuia, alaila he mea paakiki ane hlki ole ko kakou aumeame ana no fee kaiepa nul me na aapaol o Asia. H ko iioolala ana ma KA MOAN'A PAKIPIKA. Ladana, Bept. 29.—Hemanaoalakal kue ko ke "Tim«s" no ko Jam«§ Huddart hiki ana ma Ladana e hoo« iala 1 laimi mokuahi hou mai Lad«na a hiki i Kikane, ma ke ala ae o Kanada e hele ai. He nul ke kalepa ana mawaena o Honolulu a me Vanekouva, no Kapalakiko nae ia kalepa ana msmoa. Ua hele o Boweia i Kikaoe e hooiaia no na hana kalepa olaiia me KanaUa, a ua iana nui ka manao no ka holo o kana hana. Ua manao ia e hooliloana koaupunl o Beritania i nu mokuahi o keia lalna hou i poe moka kokua i ka wa kaua. Ua ike ia aku eko Punaluu Kau poe ika Poaono I haia, he mokukaun uul e hoolho ana ika hema. No ka mamao loa mal ka alaa aku, ua hlkl 010 ke hoomaopopo la aku ka lahui nona ia mokukauei. Maiia : p«ha, o nu mokukauH no mauiua t aku mli\ ua mipepa anee alii e kukala ana e holo mai ana e hoihoi ae I ke aiii.