Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 50, 16 December 1893 — HOIKE ALILIUOKALANI IA BLOUNA. [ARTICLE]

HOIKE ALILIUOKALANI IA BLOUNA.

Ua puka mai ka hoke eha o na oleloike. a sa ptba i na mea i hoike ia ma Honolnlo. oka Lilinokalani hoike kekahi, imoa o BJoout peuei: Ua hoike uiai oia, i ka loaa ana o kekahi palapala iaia ma ka la 17 o Defeemaba, 1892, ua huiiii nae oia i ka mea oana i k;tkan t e hoomaopopo e ana iaia i ka hoomakaukau aua oka Elele Ame* rika uo ka hoohui aku i keia Paemoku. Ua hoopii ka Moiwahiue i ke Komisiua Beritania, aka ua ao mai oia iaia aole pono ke waiho aku i kela mea imua ona elele ona lahui e.

i# Ua hiki mai ke kakahial^a oka la 14 o lanuari, 1898, ilie na hana hoomakaukau no ka hookuu loa ana i ka Ahaolelo. Ma ka halawai oka Aha Kuhina, ua hoakaka au ia lakou i ko'u muuao paa e kukala aku 1 Kumukanawai Hou. I ke awakea, ua hookuu au i ka Ahaolelo, me ka hoomaopopo ana aole malaila na hoa oka Aoao Hoomaemae. I kuu komo ana aku iloko o ka halealii, ua ike au ia Mr. Wilson, a ninau aku la au iaia ina na makaukau na mea a pau. Ua pane mai oia, 4, ae," me ka ol§lo mai ik He pono ia oe e ko.i loa i keia la. v Ua kemio aku !a au iloko o ke Keena Uliuli. a malaila i kali ai no.ka hiki mai o na knhina. A hakalia iki, hiki mai la lakou, aua maopopoia r u ma ko lakou mau helehelena ua ano e lakou.

M«*i kekahi mau la maimia iho, ua hooholo au e kakauinoa i ko kumukanawai maloko oke Keena Kalaunu, iuiua o na hoa o ka Ahaolelo, o ka nui o lakou i koho ia ai no ka hooīkaikaikumukanawai hou. Ma ka hoomaka ana o ko'u nohoalii, ua hoouna ia mai na pa\apala hoopii e koi ana i kumukanawai hou mai na apana mai a puni oke aupuni. Hookalii mahina mahope iho o kuu noho alii ana, na hoomaka pu au me na hoa e 1 u a o ka Ahaolelo e hana i kumukanawai hou i like oie mo ko Kamehaineha V. ame ko ka makahiki ISS7. A pau i ka liana ia, ua haawi akuau iloko oka lima o Petersou, me ke kauohaiaia e hoololilolia hooponopono. Ua kuka pu aku oia me kekahi poe loio e ae he nui. a me kekahi poe mawaho 110 ia mea. Ai ka hoihoi hou ia ana mai iloko o kuu lima, ua ike au aole i hoololiloli ia, nolaila manao iho la au. ua pololei na mea a pau. * Ma ua la mua o īanuaii, ua hai aku au ia Kapena Nowlein o ka pualikoa kiai laua me ka Ilamuku \\ ilson, i kun manao paa e kukaia i kumukanawai hou, a ua kauoha ia laua e hoomakaukau e hoopio i kekahi kipi a iiaunaele paha e ala mai ana mai ka aoao kue mai. Ua hooia mai laua ia'u e makaukau ana, aua kauoha ikaika aku au ia laua e huna loa i keia liana, alaila kuhikuhi aku la au ia \Vilson ika hooponopono ana oke keena kalaunu. Ua hooia mai o Samuel Paka laua 0 Bila Konuwela e kokua pu ana laua ia'u mamua iho o ko laua hookoliu ia aua i mau kuhina. Ua ike lea o Peterson 1 kuu manao, aua lohe no o Colburn mai ia Petersou aku. HOAHEWAIA 0 COLBURN N0 KE KUMAKAIA. Ua maopopo ia Colburn ma ke kakahiaka o ka ia 14 o lanuari, 1893, ua hana oia mu ke auo kumakaia ma kona hele ana ia Hakawela he loio ia, a nana iao mai iaia e ao ikaika mai ia'u e haalele i kela manao hookahuii aupuni. Oia ke kumu i hakalia ai maloko o ke keena Uliuli ma kela auina la. A akoakoa mai la na kuhina, hai aku la au ia lakou na makaukau na mea a pau ma ke keeua kalaunu. IJa nui ko'a kahahk i bai ana mai o na kuhina ia ? u iko lakou manao. | aole he hana naauao ia'u e hooko i kela hann. he nui ka pilikia a e haunaele ana, a pela akn. !

Hai aku la au ia lakoo, ina aole lakou na Kohina i hoolana mai i kou nianao e hana i Kumakanawai hoo, ina aole au e hapai i keia hana. XJa alakai mai lakou ia'u a hiki i ke kae o ka pali, alaila hookuu mai ta lakou ia'u e lele hookahi. M He mea hoohaahaa keia

ia wabi a'u, "Xo keaha la e haawi o!e ia aku ai ke komekaoawai i na kanaka» a malnna iho o*n ke koikoi aoa hewa r Paoe mai o Peterso« aole īa i helahela i ke kumukaoawai hou. aku au iaia, iloko no o kona lima i paa ia ai he mahiua holookoa, Ua haalele mai na Kuhina ia Sam. P*ka naea e hooikaika mai ia'u e hoopau i ko'u manao; a ua hele akii lakou ma ka hale au* poni e hai aku ia Kakioa ma i ka'u mau haua i lawe ai. Nolaila, ua ao ia mai lakou e kupaa aole e ae. Va hoi hou uiai na Kuhina, anouoi aku la au ia lakou e heluhelu i ke kumukanawai hou a pau. Alaila, ninau aku la au ia lakou heaha la na mea maloko oia palapala e poino au Pane mai o Peterson, aia no ke kahi mau panku aole 1 kupouo. Pane aku au iaia, ihe hiki uo i ka Ahaolelo ke I hoololi. Nonoi mai oia e kali !au i elua pule, a iloko oia ma- ; nawa e hoomakaukau ai lakou i e haawi mai ia'u.

Mauioli o keia mau olelo hoolana manao. ua ae aku an a hele aku la makou iloko 0 ke keena kalaunu. Ua hui aku au 1 ka poe i kouo ia e kipa mai maiaila, i ko J u kumu i kono ai ia lakou e akoakoa mai, i\ok ke kukala aku ike kumukanawai hou mamuli 0 ke noi ana mai a ko T u poe kanaka; 0 ke knmukanawai 0 ka makahiki ISS7, ua heiuahema a me ka piha i na kina'utia*u. Huli ae la au i ka Lunakanawai Kiekie, a ninau aku la, "Aole anei pela?" Pane mai kela ma Ka ae.

Alaiia, houkaka aku au i na kanaka, ua hana au nuunuli o ke ao ana mai o ko'u poe Ivuhina, a ae aku la e hoopanee. no ka mea; ua hoohiki niai lakou ia'u i kekahi la mahope aku, ua hilei ia'n ke haawi ia iakou i kumukanawai hou. Alaila. noi aku la au ia lukou e hoi aku i ko lakou mau home a noho me ka maiuhia. Lohe iho la au i ka nakuln malalo īna • ka pa, a liele awiwi aku la au ma ka lanai makai, a lmiolelo aku i na kanaka malaila, aole e hiki ke hooko i ko lakou makemake i kumukanawai hou ia w T a. aia a nia kekahi la niahope aku. He pono lakou e hoi aku i iia luile a e nolio maluhia, me ka pule aku i ke Akua no'u. Pela 110 lakou i hoomau ai a hi<u i keia ia.

He maluhia wale no na mea a pau ma ka halealii ia po. Ma ka la Sabati, ua hoakaka mai o Samueia Paka ia'u e halawai ana ka Aoao Hoomaemae, be maluhia nae na mea a pau ma ka ia Sabati i ka nana aku.

Ma ka Poakahi, ua hoopuka na Kuhina i olelo kuahaua no ko'u kulana e hoao ana e kukala i kumukanawai hou mauiuli o ke noi ikaika ana o ko ? u poe kauaka —kuu poe makaainana maoli. Ua hooia aku na Kuhina e imi ia na hooioli a pau i ke kanawai kumu o ka aina mamuli o na mea i hoakaka ia maloko o ke kumukanawai. Uakakauinoa ia kela olelo kuahaua e na Kuhina ame a'u. Ua manao oia he mea kela e hoopau ai ika pioloke o na kanaka. Aka nae, ma ka hora 5, ua hoolele ia mai iuka nei na puali koa o ka mokukaua Amerika Bosetona. mamuli o ke kauoha a Kuhina Stevens, e kuka malu ana oia me ka poe hookahuli aupuni.

0 kona wehewehe ana i ke ano o kona hookuu ana aku i kona mana ike Aupuni Kuikawa, ua like pu no me na hoike aka poe e ae. Ua wehewehe oia i kana mau hoopii ana mahope aku i ke Aupuni o Amerika Huipuia, a penei na olelo hope:

"Uapan ka palena okoka Peresidena Hansona noho ana, a ua hoonoho ia o Peresidena Kalira2ana. Ua hauoii au he ouli maikai keia, no ka mea ua halawai pu au me ia i ka makahiki ISS7, iaia e noho Peresidena ana, aole hoi i haule ko'u manao. Ma ko Blount hiki ana mai na loaa mai ka maha i ko makou poe kanaka, a i kou noho pu ana ua maluhia like. Aole he mea kanalua ka manao oke Aupuni Kuikawa e hana oolea loa mai ana ia'u a me ko'u poe kanaka, e like me kou ike ana ma ka lakou mau hana pololei ole. Ina ua manao ole mai ka Peresidena i mau palapala hoopii, ua maopopo» ui'u he mau nopena poino loaa ana ia 7 u, ame ka hehi wale ana i ko'u poe makaainana. Ma keia mea ke hoomaopopo nei au i ka manao nui no kapololei a me ka hanohano e nono nei maloko o ka meaeaoholuna nui nei maluna o ka lahai o Amerika.