Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 52, 30 December 1893 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

Ua lohe mai makou, e hele kino «e ana ka Kleie Kuhina Amerika e nana i na hana hoike Kula Sahati ma ka luakini o Kawaiahao i keia la pule iho. Ua hookohu ia o Dr. C. B. Cooper Kaaka no ka Puali Koa o ke Aupuni Kuikawa, me ka inoa Kapena, ma kahi o Kauka Rogers i waiho mai. Makemake ke kei<ialii Kunuiakea e kakoo i ke Aupuni Kuikaw», a e paa i kn pu ma ke kaua ana e paie no i>i nupuni. Ka mamo a Kamehumeha. Ua hoi mai o K?>pena Stott <j ka "Miowera" i ili -i maluna o ka mokuahi 4< Araw:« n mai Vanekouwa maf, a i ukali pu iu •• kona puali. E \ iawe aku aim oia i ka moku poino i i Kapalakika I E lawe aku k • Iltti Alahuo a rno Ainao Oaliu i k»» uuikoei malialo nui no ka lokomuili»fi :: lakou I panee mal nei ia inakou, <• holoholo maluna o ko lakou Mlahuo no ka mnkmhiki holookoa o 1894. E ku inai «n:» inokuahi Au.s tralia ma Honolulu nei I keia Poaono mai Kapnlukiko mal. A ma ka la G o lana ir; uku, e iiul( hoi aku ai oia no !.i* awa knlii ona 1 puka mal ai. Ua hoomaka im nau oka iiale willko o ka mahik » nui o Honouiiuli i ka nome i na ko i ka Poakolu aku nei o keia ;>ule, a o hoomuu aku ana pola a pnu ke oo ko i muknukau. E mumulu m ui in ana e na knnaka kekahi puka aniani o ka Ilalekuai Buke rna Alnnui Kalepn, 110 ke kilohi arm e iko i na kii nupepa hoo henohene o K«liv:ilaiiH a me Llliu, i hoolelele l:i m.ii na noonoo aku 1 ulil ue no ka nin.m o Hawuii. Ua kii inni ka make a lawe aku la i ka hauu o Mrs. Atkinson uia Laiiana, Enelani. He lcde keia i kamaaina ma keia kulanakauhale, a oia kekahi ona Kmlo i kaahele ma kekahi mau wahi o ke ao nei, oiai oia i kona mau la opioplo o ka noiio mare ana. Ua haawi ao na kuuiu a me na hauiuana oko Kula Hanai Kaikamahino o Kawaiahao he papaaina ' hoomauao no ka la Karishnaka, i\ ua kono ia kekahl mau hoaioha o ke kuia a me kekahl mau keiki o ke Kuia Kamehamehn, ilaila lakou kahi i nuu ai a hinu na waha. Ua kono mai ko kupena a me na aliimoku o kauiokukaua ((Phiiadelphia" i na kumu tne na haumana o ke Kula Kameliauioha i ka hora 2 o ka la Karisimaka nei, a ua hele aau lakou a pau iiuua o ka moku e hoohala ui no kokahi manawa o maknikai ai 1 keia moku nani e ku nel ma ko kakou awa.

Mai poino nui loa ka mokunhi i ka Poakolu nel, i ka wa a kamokuahi <<Arawa" e hoemi ana i hope i kona huila, i pili ne ai i ka uwapo, aia hoi ua koum mai in na oioi o ka huila iloko o ka aoao o ka Lehua. A Ina I ikaika ia hele ana mai, ina la ua opa pu ia ka Lehua, aka aole pela, eia nae ua auai ia mai a poholehole na aoao. 1 kalal7o Pekemaha nei, u;i hoohikihiki aku na mokupea maialo lho no ke awa r Kapaiakiko i na waiwai Hawaii, peuol ka nui: Ma i ka Iro»gard, he 1P,16S ro:*u eke ko- j paa, no lakon ke kuinukuai l koho la ho $67,409.8y; a ma ke J. C. ke Pfluger, ho 12,825 mau eke kopaa a me 404 inau beua huluhlpa, no laJkou ko kumuai I kohoia he $99,464«25» E malama ia ana ka hoike hapa. ha ona Kula Sabati o Kawaiahao i keia J3ahati hope o 1893 maloko o ka luakini o Kawalahao, e hoomaka nnm. ua hana mal ka hora 10 kakahi» akaaku. Noiaila, o iiuliueaeka poe a pau I kuleana i keia hana i Sahonua. Ke kono ia nei no ho ka iehulehu, e naue ae e hoopiha i ka iaakini, a e hoolohe i na hana helhei lani a na kamalii. I ka la 26 oDekemaba nei, ma ka haie noho o Mary Lu«blw« m. M«klki. ua *w«i*ulula »e o W. Sc[ ,cs * Uy. ka wiUkl o kR h«le wUikoo Paamoe, me Mary Moe o> Kul» Haaai o Kawalthao; na 1). K. Ha»Minmi laua I mare. Mahopo iho o ka maio ia ana, ua j*nee >a m&i l» h« nupaaiaa I luluu me na w«« al Ha«oi. Ma ia ahiahi no, ua kau •ku na m*a mare maiuna o ka molf».hi Wailano Puunene ka pahu hopu, ao ka home noho hol o ka akaaikalka.

Ua hookohu ia aku nei o Mr. E. H. Balley o Wallaku i Lona Bate no Kahului, raa kahi o E. Hoffmann,

Ua haawi ae na kamaaina o Waialua he mau heihei iio ma ke kahia heihei o Waiaiaa ma ka la Kariti. maka.

Ika ia 19 o Dekemaba nei, raa ilupalakOi, M&ai, oa haia aku i ka make o losepsi M. Keaioha, kekahi ona ioio onn aha inika ole, a ma» hope o ke kna mai ioihi ana.

E maiama ana na Kula Sabati o Kawaiahao a me Kaamakapili i ko laaa maa 'noike hapaha i keia Sal»ti Jho, maloko no o ko laaa maa iaa» kini pakahi iho, e iike me ka hana mau.

Ma W r aimea, Kaaai, ika la 16 o j Dekemaba nei, ua kii ia mai ka j hanu ola oke keikikaoe muli loa a , Mr. a me Mre. J. A. Apakai a iawe j ia aku la i ke aupani uhane.

Ua hoi mai maluna o ka mokaahi Alameela 1 ka la 22 o Dekemaba i hala, keia mau kamaaina malalo iho: Hon. L A Kakina, Hon J M Kamika, wahine a me ke kaikamahine, W N Limaikaika, H P Baldwin, H W Bev«rence, H N Kakela, R R Hind, Robt Lewers, Mrs. J B Atherton, J Hyman, M Green, Dr llenri McQrew, wahine a me k§ keiki, Lieut, R \V Ruah o ka Bosetona, .S O Wilder, H A Wielemann, K H Pam n me kekahi poe e ae.

Ua mihi walania loa ke Kauka Farani no kana mau olelo hoopunipuni a pau i mua o Mr. Bionnt e hapala ana i ka moa maikai o Mr. Sanford B. I)oie, a nolaila ua noi mai o huikala ii aku oia. O ka nui aku ana paha keia o na oleloike a na auee alii ia Mr. Blount, aka i na pela e hoi mai ana no ua akua ia e ai i ke kahu.

Ua inakaua ia aku ka liamuku o ke Aupuni Kuikawa, Hitehcoek i kekahi kooku>i knuwiiai ka la Kniaimaka neī m ka Hope Ilau.uku Brown n me ka Makai Kiu Larsen. Na ka mea hana guia H. F. Wiehman i kinohinoh 5 iho i ke poo o ua kookoo nei mo ke j>oi guia. He hoike aua mai keia i ko lakou maiialo piha i ko iakou poo ma ka oihana.

Ua loaa mai nei i k.i Hui Hawaiian Gazette, he pahu lnio hou \on Kapiilakikn mai maluna mai o ka moku pea, a eia ke ku nei ma kona wahi i iu.okaawale ia ai. O kon-i kauuiaha, he 4,300 mau paona, a pakui ia ka hiehiea me ka wikani ma o ke akamai hanalima ike la o ka hui nana i kukulu i keia pahu liao pau oie i l.*o uhi, a e pakele ai ma! ka aihue.

He $212,342.07 ke koena ma ka waihona aupuni o na dala hiki ke noohana ia ma ka la 27 o Dekemaba

nei. Aole i hui i:t mai me ktia huina maluna ae, na dala e waiho nei ma ka Banako llalo Leta, Waihona i'apa Alanui a me Papa llooniuuao, oia hoi he $01,320,02. No laila iua e hui ia, alaiia e pehu ana ka huina a hiki i ka $303,062.09. Kuha mau no ka waihona aupuni iloko o keia au e helo nei.

1 ka hora i 1 awakea u iea Poakolu iho nei, ua ku mai ka inokuahi nui Arawa ma keia awa iloko o r.a la holo he 8 a me na hora he 13 niai Vanekouva a me Victoria inai. Ua ahai mai oia no keia awa, ia 1G ohua kupenn, 8 ohna oneki a me 500 mau tona ukana, a ua hiu loa aku no Kikane ma ka hora 8:30 o ia po no ia 21 mau ohua a nie 1200 uiau tona ukana. () ka mokuahi nui keia o na moku halihali ieta i kipa mai ma ko awa o Honolulu nei, no ka mea he 5000 na tona kona nui.

i ka hora 4:30 ahiahi o Dekenial«i 15, haalele aku la ka mokuahi Alameda la Kapalakiko, liolo mai la a ku ma llouolulu nei \ ka hora G kakahinka okala 22 niai Ua halihali wal oiu no Honoiulu nei, ia 30 iuhu ohua kapeoa a rao 51 uiau ohua oneki. A no na pnnnlaau oka henui, ho l ohua kapena no Samoa a rao 33 ohua kapena a me 32 ohua oneki no Aukaiana a rao Kikuue. Ma ka hora Go ia ahi* ahi n*, ua holo loa aku oia no kona mau awa uiu ka lioma. Ua haiawai mai ka Alauieila me ka Au3tralia i ka hom 10:30 o ka po o ka la 15, e pii aku ana, a ua hui pu mai me ka Marlpos a l ka honi 10 kakahiaka o ;ka la 18 e pii aku ana.

I ka hora 6:30 o ke kakahiaka o ka Poaono i hala, ua puka aku ka mokuahi «*Mlowera" i waho o ke awa malalo o ka lawe ana ake pailat& Lorenten, a o ka malamamoku ko aliimoku klekie, oiai aohe ke ka pena maanei. He holo hooa'oa'o ana kela no ka hoomaopopo i ka paa a me ka holopono o kahi i poino o ka pou e pUi ai o ka hoe ame ua poino e ae i loaa ai iaia ma ka ili ana ma Puuik! a homo mai ai. Ua hooholo ia iluna mawaho ae o Laeahi no ewalu mile, alaila, ua hoohuli ia a holo i ka hema-komohana no elima mile. Ua pau ma keia hoio ana he iwakalua mile, aoie nae he wahi mea kuia o kona enegini a me kona hoe* Ua paa a holopono na mea a pau. K holo aku ana oia no Kapa* lakiko i ka la apopo paha.