Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 2, 13 January 1894 — KA NINAU O HAWAII E Pelukua ana ka Peresidena. No ke Komite Nieniele hou no Hawaii. [ARTICLE]

KA NINAU O HAWAII

E Pelukua ana ka Peresidena.

No ke Komite Nieniele hou no Hawaii.

R»t. 0 P- £sikwQi Hoīk» Mu*. Wa*inetoiia, l>eo. 23.—1 keia wa, ua ike aiftO;K>po o Peresidena u ine Kuhiua Nui Gresham he mea hiki ole loa ke hookoii ko laua man&o mua, e hoihoi i ka Moiwahine. nolaila. ke frftohyli nei ika noonoo o ka iahui ma kekahi hana lahui ano uui okoa e ae. Ke hoike mai nei ka poepili lōa aku ika t*eresi<lena > ke makemake nei oia e loaa hou iaia ke oholua ia e ka lahni, ka mea i pulumi ia mai iaia aku ma o kela keehina lalau la ana i hana ai no ka ninau o Hawaii. a ke hoao nei e onou aku iloko o ua Ahaolelo Lahui i ka hila e haawi ai iko ke Aupuni kokua i ka Hui Alawai Oki o Xicaragua. l'a maopopo i na mea a pau na hanakarupe kela hni oXicaragua mamuli o ko ke Aupimi hoole loa ana i na kokua mamua, oia hoi ka hooholo ole ia ana o na bila kanawai i haawiia ai i na Ahaolelo Lahni i kela mau kau mua aku nei. Ke olelo nei na makamakao ka Pevesidena, ua paulehia nui loa oia he hana e pomaikai nui ai no Amenka Huipuia ke puka pono keia alawai oki a kaa malalo o ka malu oke Aupuni. Mawaho ae ona pomaikai o ke kalepa ana, ka hoopokoleia o na ala moana mawaena o na awa kumoku o na kapakai o ka Pakipika, ka hoemi ia o na uku halihali ukana ona hui alauui hao, a ua lilo hoi iau hou ke komo mai kela hana hou he hoemi auhau dute.

A o ka poo lioi keia e hakilo akahele loa nei i keia hoolala, ke kukala nei lakou inaenoho mana ana o Amerika Huipuia maluna o ke alawai oki o Nicaragua, alaila. e pii hou mai ana ka ninau hoohui ia Hawaii. No ka mea, e lilo ana kela paemoku i pukaua kilakila no ka Pakipika, a oia auanei kalii ano nui loa no ke komo ana mai ma ka aoao komohana, oiai hoi kela aoao ma k.i Atalanika ua lawa me na awa o <ce kaikuono. Ke oleloia mai nei, ina aole e ae o Amerika Huipuia e noho hoomaiu mai i na pae aina o Hawaii, alaila, ua lawa iho la 110 ina o ke awa 110 o Puuloa; aka, eia ka mea nui, pehea ke kuokoa o Hawaii e mau ai ina aole e lawe ana o Amerika Huipuia ia mau mokupuni. Alaila, ia wa e ala hou mai ai | ka ae ana aku i kela kumuhana ake Aupuni Kuikawa o Ilawaii i noi mai nei e hoohui a i hoole ia e keia uiana hooko. No ia mea, he mea maopopo ma keia mua aku. e komo mai ana no na moknpuni o Hawaii i aina no "Amerika Huipuia e like me na ano teritori e ae, malalo ona hooikaika ana a ka aoao Democamta koeakn o Alaska. NEEKIELE IA O KA NINAU HAWAII Wasinetona, Dec. 26. —Apopo e hoomaka ai ke Komite o ka Aha Senate e ninanioau i | ka ninan o Hawaii e like me ka makemake o ka olelo hooholo a Lana Senate Morgan. Ua koho wale ia aku, e komo | ana ka nieniele ana Lioko o ka | ke Kuhina Stevens hana i ka wa hookahnli aupuni a me ka ke Komisina Elounl, me he la ma kahi e komo aku ai i ka ikeia ana aku o ke Aupuni Kuikawa a me ka huli pu i ka pono a me ka ole o ko Mr. Blount hookohn ia ana. Aoie i no hoi i ikeia.e malama ia ana | na halawai me ka hamama i ka lehulehu ke ike, a i ole ia ma na halawai paha me na pnka i paniia.

Wasinetona, Dec. 27.—Oiai | ka Peresidena ma kana elele J paiapala i na Ahaolelo Lahui | no ka mea e pili ana ika ni-! nau o Haw&ii, aole oia i haawi! pau loa mai i na palapala, aka j ua haawi ia no nae kekahi i; ua nupepa. A he elua tnan | palapala ua hunakele loa ia J aku eka Peresidena, oia he palapala na ke keena o ko na aina e i ke Kuhioa Stevens a o ka hoike a Kulnna Willis i ke Keeua o ko na Aiua E o Amerika Huipuia t ake koi la ua | hoa luuamakaainaua Hipuhali-1 ka oka haie o hv!o, e hoike pau mai la pau palapala. a pela me na palapala mawaena oke keena oko na aina e a me Kuhiua Kakiua. 0 ke Komite o ka Aha Seim-' te e uieuiele nei ika ninau o Hawaii. ke noho nei iakou me | ke |>aniia o na puka, a aole he mea e kanalua ai ona oleloike a pau i lawe ia e. ke Koniite, uo ka pono wale no o ka aoao o ke Aupuni Kuikawa. Ua ikaika loa na oleloike e kue ana i ke anpnni alii, a he mea kanalua ole, heaha la kahi lihi iki e hiki ai i keia aupuni ke ike aku i ka Moiwahine. Hookahi mea maopopo loa m x ka hana ana a ke Komite e ike ia aku nei aoie loa lakou e lawelawe ana e like me ke ano o ka Hlouni, mana 01 kelakela haua. E huli ana ke komite a loaa ke kumu, a ua wehe lakou i ko lakou mau ipuka no na oleloike a pau i pili ia Hawaii, e hoike aku. Aole e ae ia ana ka lehulehn e noho pu aku i ka wa e niuaninau ia ai na hoike.

\Vasmetona, I>ec\ 27.—0 ke Komite Senate nana e ninaninau nei i ka ike no ka hookahuli aupuni nia Hawaii, oia o Morgan, Hutler a me (Uay na hoa Democarata. a o Shennan a me Frye na hoa Ripubalika. Ua halawai lakou i keia kakahiaka a na hoonlaka i ka hana malalo o ka olelo hooholo a Lnna Senate Morgan. 0 Rev. 0. P. Einei3on ke kakauleta oka Papa Hawaii, oia ka hoike mua i ninaninauia. Ua menieleia ine ke paniia ona puka. Ua hoomaopopoia. ua nieniele loa ia o Enierson ma oka hoolele ia ana niai ai o na koa manuwa Amenka iuka oka aina, me ka manao e ike ia oka noao hea la ka Kuhiua Steven* a mu Kapena \Viltse i kokua ai ma keia hookahuli aupuni a me ka hana a ua Hawaii maoli iho. 0 Prof. \V. D. Alexander kekahi i hele, ke Anaaina Aupuni o Hawaii, a e nieniele ia aku ana ia mahope. Ku i ka Nuu. Mi*. Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa,—Alolia oe: E ae mai kou oluolu e hookomo aku ma kau uupepa i keia wahi mamala olelo: Ano i ike .ho ai au n>a ka nupepa Holomua o ka la 1)0 o Dekemaba, 1898. a i hoikeia ka manao ua'u ka ia, o Dekemaha 29, 1893, i hoikeia iloko o ka nupepa Iloku, a i kapaia kuu inoa, Makilo, a i kapaia mai ai au he Kamehameha ke kipi. Aole anei o Kamehamehameha ka Nui kai kipi mai Hawaii a Kauai alanakila oia? Aole anei o Kekuokalani ka pokii ponoi o Kamehameha l kaNui ? Aole anei o Kunuiakea ke Akua o Kamehameha au e pule nei i keia wa a me ko ohana iloko o ko apu awa? Aole anei oe o ke kanaka inu rama iloko o ka Pakipika e hohe wale nei oe, a huna iho i kou inoa ponoi? au i olelo mai ai ia'u i kahi wa e inu pu kaua? Ae r he inu rama au T a j he ai alii au, ku alii, nohoalii, hele alii, a inoe aiii.

Ai alii au no'a iho, a na'a no ka'u rna na ano a pan, a mai o*u mau kapuna alii mai, he poe ai alii a inu alii lakou. Ano, ia oe e ka hoa o ka Ha~ waii Holo-hope a Hololua a llolopokaakast, a holo loano i Waolani, o kau )ani ia o Holopuehu, keiki ake O-Mano, he Mano oe, he Ninhi au, keiki an no ke kai loa. A K Ki<nujakba, Ka hope o iia Pua a Kamehameha ka Nui. Kapalama, lan. 9, 1394.