Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 3, 20 January 1894 — He La Kulaia Kamahao. KA LA 17 O IANUARI, 1894. La Hanau Mua o ke Aupuni Kuikawa. [ARTICLE]

He La Kulaia Kamahao.

KA LA 17 O IANUARI, 1894.

La Hanau Mua o ke Aupuni Kuikawa.

Na Hookahakaha Ulumahiehie a na Paalikoa.

0 ka la 17 o lanuan', 1894, ka la i puni ai ka makahiki mua o ka hanau ia ana mai oko aupuni hou o Hawali nei, oia ka Ia nui hiwahiwa kamahao lua ole i ike ole ia kona lua ma Houolulu nel a ma ka hoomanao ana o na kiuo uhane ola a pau ma Oahu nei. Ua wehe mai ka pawa me iyi hiohiona hiehie a kalae a ks!a ame keia kino kanaka e kamawae ole ai i Uo na lani iokomaikai ma keia la a ko Honolulu nei 0 poina 010 ai i ka hoomanao ana, a ke kahakahaia nei kona moolelo ma ka naau o na mea ola a pau he iunaikehala ike ko lakou. • Mamuii o ki wehewehe ana maio kaiao, ua hoowehiweliiia ka Uniona Kuea (oia hoi ke Kuea 0 Halealii mamua), me na lepa makena wale 0 na lahui like ole, i kau kehakehaia maluna ona kauia i kau kepa ia maluna 0 kela kuea nui holookoa, he haua kamahao a he hie launa ole mai i ike ole ia e na elemakule hapauea e ola nei. KA UUAKAI HOOMAKEAKA,

0 ka huakai o na inea hoomakeaka e iike me ko na la 4 o lulai a na puuwai Amerika e hana inau ai, ua lawe ia mai a hoopiliia aku e ko Honolulu nei mau poe kamalii puni lealea, ra:i ko iakou hoakoakoa ana ae a iawa ka huakai, alaila kai mai la ma aianui Papu a hele hookahakaha aku la ma na alanui, e hoomaka ana ma ka hora G:3O kakahiaka nui. Mawaena ona mea hoomakeaka, he pipi kekahi e kau ia ana e kekahi o na kamaiii, a o kekahi mea akaaka, he upiki ioie na Biount e lawe hele ana ma ke ano heohalike, a me kekahi mau mea lioakaaka e ae. Hakinu'a no hoi na alanui ika poo mnhmilini » uh»; aholo nnn o «Uo o ka ike. lIUKI ANA Q KA UAE AMEKIKA. 1 ka hora 8, ua hoohanohano ae he anaina kanaka nui o na ano walhooluu like ole ma ka huina o na aianui Alii a me Nuuanu, no ka makaikai i ka huki ia ana o ka hae Ameiika nui hou ioa he 60 kapuai loa 30 kapuai laula, iluna oka pahu hae, he 118 kapuai ko kiekie i makanaia mai e Mr. Guun ika Hui Amerika (American League) a i kukulu ia no ko ia hui poinaikai ma ka aoao ma Ewa o ka hale pohaku o Robinson e ku nei ma ka aoao kouiohana o na huina o na alanui Aiii ame Nuuanu. Ua ulele ia o~ka Puali Puhi Ohe Hawaii ka leo mele lahui o Amenka i ka wa i hukiia ai ka hae, haawiia he mau huro a ua hookaniia he 21 mau boma i like ka uina me ko ka pukuniahi. KA PAIKAU HOOKAHAKAHA NUI O KA BATALIONA KOA. I ka hora 9:30, ua malama ia ka paikau nui o ka bataliona o na koa o ke Aupuni Kuikawa ma Uniona Kuea, imua onā makaikai ona hoohuiaina a me na anee alii i makahehi e ike i ka hakinu'a o ka paikau ana ona koa. Eia na Komopani i komo iloko o keia paikau nui: Komapani A, Kapena Ziegler; Komopani B, Kapena John Qood; Ko mopuni C, Kapena Jos. Camara; Komopani D, Kapena Hugh Gunn; Komopani E, Kapena Wilder; Komopani F, Kapena Julius Asch. Ua kohoia, aia mawaena o ka 400 a me 500 ka nui o na koa i komo iioko o keia paikau hookahakaha nui. Mahope o ke kuene pono la ana o na Komopani, alaila, ua haawiia ka paikau ana ia Kolonela J. H. Soper, ke aliikoa nul maluna o na pualikoa o ke Aupuni Kuikawa, a nana i kahea mai i kekahi mau haawina paikau i ka bataiiona, a mai a ia aku i kona hope ia Lutanela Kolonela J. H. Fisher, ka mea hoi nana i kahea hou mai i kekahi mau haawina e ae o ka lawelawe ana i ka paikau pu. A pau keia mau paikau ana ma ke kuea, alaila, ua kai hookahakaha aku lakou ma na alanui o ke kulanakauhale nei me ka Puali Puhi Ohe pu. A e hoomanao kakou ika loihi 0 ka huakai o na koa, ua hiki ka makamua i ka huina ona alanui Beritania a me Papu, aia no kekahi Komopani ma alanui Hikeke. Pela 1 hele hookaliakaha ai na koa a kaa mawaho iho o ka hale halawai o ka Hui Amerika, ua haawi aioha aku ka bataliona i ka hae hou i hukiia

i • L ai e ai mamua īho, a ua puui la tt ka puali puhi ohe Hawaii keb iahui o Amerika Huipuia. U*4 a mau ia ka paikau hookahakahi lau hiki i ka hookuuia ana ma ka m Paikau mauka iho oka pa £l Mana Hooko. |- y KE ANAINA IKE A KA PEREBIISt AME KA WAHINE. | Ma ka hora 11, ua kuu akL ia ke Keena Ahaoielo (oia ke K|« ia Kalaunu mamua) o ka Hale Ma ta Hooko, no ko na makaainana |i hanohano ana aku ike poo Q i a lahui, ai wa hoi no lakou paka|i 0 papahi aku ai i ko lakou mau lK) maikai iaia. Ua ku o PeresldM 1 Dole a me Mrs. Dole mawaena o* ' keena e huli ana ke aio i kai a m ka aoao akau oka Peresidena, n Hope Peresi(lena, na Kuhina a nu na Lunakanawai oka Aha Kiekie» i me ka lakou mau wahine, ame na ; iunakanawai Kaapuni. Mahop4 j mai oka Peresidena, ka Aliikoa \ Kiekie o na koa J. H. Soper a na ukali Lieut, CoI. J. H. Fishera| meMajor Geo MeLeoU. Ma ka aoao hoi oka wahine aka | Peresidena, keia poe wahine: Mrs. ( | C. L. Carter, Mrs. laukea, Miss Ho- j 1 pper, Miss Lowrey, Miss Parke, Miss , j Perry, Miss Von Hoit, Miss Mossm- \ j an, Miss Gilman, M»ss Sudd, Miss jj f Wing, Miss Forbes Miss Jones, Miss j Hartwell, Miss Mott-Smith, Miss l Helen Wilder, Miss Lita Wilder, na | MisBes Young, Miss Glade, Miss i Atkinson, Miss Paty, Miss McGrew, | Miss HasBinger Miss Sorrenson, Miss p, \ Hatch, Miss Tanner, Miss Afong a . v me Mlss Howiand. | Ua komo aku na poe hele ike raa ul | ka palua a kulou aioha imua oke i 1 i poo oka lahui. Mawaena oke kai ob akea ona iahui like ole, he mau alii ha moku kekahi me na aahu makaainana ame na elemakule o Kahako- 0 he ma ame kokahi poe e ae, na ha- k4 ole a me na Pukiki. Eia malalo iho nei ka papainoa i kakau nia ka buke ona malinim kipa, aka, ua ' ; nui no ka poe i kakauinoa ole ma- ols j' muli oke kali ame k<a hookeke a ii i i hoi okoa: ma \ J. W. Pratt, Thos. E. Wa!l, ka?! Joseph A. Altsheler, John S. Mc- . ; Grew, James. L. Torbert, Wray Taylor,* ai ° Joseph Marsden, AVm. Horace Wright, hai K. P. Waipa, E. M. Langley, D. O. _ Kaimae, J Kanae, Joa. U. Kawainui, H. Stangeawald, M. D., and wife, E. R. ka Neuman and wife, T. M. Starkey,W. Jas. ' Smith, D. B. Smith, G. West, Miss L. Weet, A. A. Montana, Lieut. J. Burgot, jme Lieut. Julius Agch. W. O. Wilder, Jr. H. M. Leonards, W. C. Parke, L. W. 1 , Hough, Geo. L. Desha, F. M. Lyon, L. ole , M. ,Tohnson, W. L. StaJiley, HeDry ! Danfad, C. Bolte and Mr. T. W. Hobron and wife, Miss K. Gray, Xjaura P al Duncan, Mr. and Mrs. F. J. Lowrey, hu Jonathan Shaw, Geo. C. ]ioss Charles lb . F. Peterson, Deß. P. Penhallow, Mrs. Penhallow. Chas. M. C'nokfi. Anm u

anh M-'; li. l'. Taylor, W. 0. WaldmaD t U. S. N . J. J. Egan, Mre. J. Kgau, K. b. Marshall , I Mr. and Mrs. G. P. OaaHe, Mrs. M. E . i Tenney, Dr. F. J. Cordiao, II,• S. N • 1 Ambrois Perry, W. D. Alerandi!r Jr. , \

Miss Nanon Guilixon, Portland Oregon ; Mia-i Myrtle Oompeon, Portland C'regon ; Mr. and Mrs Thos. F. Lansing. C has. J Fiahee, Frank Godfrey, Ed, *T;aradisi » of tlie Pacific" C. S. BradforJ w 4 eattle I Wasli. S. Sacks, Sr. Denvev H otise;R. T. Coulter, Los Angeles Oal., W , ,U. MclDerney,Mr. aud Mrs.E. Louis >n.,H. M. Whitiiey, Mrs. Clara Uannin}• E. E. Mossman, Miss M. H. Mossu iat , Mr and Mra. J. 8. Andrade, Miss J& anny Vieria, Mr. and Mrs 0. H. Lutl aet , Mr. and Mrs. H. F. Wiehman:, ; Mrs. Soreuson, Miss H. Sorenson, M • Gonsalves, Mrs. W. D. Aleaaii der, Oitrtis B. Lyons, W. A. Kin, -iey, Henry Bmith, Mapuana Smith, Mr. &nd Mrs. Henry Davis, Mr, und Mr». A. Kennedy, Mr and J. A. Hopj er, Mr. andMrs W r .L Hopper,Miss Hopp Miss E. E. Hopper, Mr. and Mrs. Ē. A VPeterson, Miss Burroughs, Broooklyn, i Y ; Mrs. K. Lewers, Mis-j li l.ewei Miss E. Carter, Mrs. 8 Oilua.in, 1 ;• Atherton, 1. M. «Jat aiul wife, Tvsr. ī. •! Hammer, Mts. H. Corea, Mrs. 3*. W • J Wileou, Mrs. M. J. H orbes, ]VDfp H. Fgrbes, M. P. Bobinson, Win. .1. J. KeaBler, Mrs. A. McWayne, Mies i?ran-

cis Johnson, Miss Bertlia Bindt. Mr. F,' Bindt, John L. Bush, Mrs. John L. \ Bush, F. A. Davies, Vlr. and Mrs. M-D. 1

Monsa*rat, Misß Fannine, Lient. L. T. Kanake, Mrs. S. Genns, Mark Green, H. H. Palm?r, Mrs. G. J. Ross, Mrs. M. A. Wood, Miss F. Lynch, Miss T. HeD ry, Wm A. Bovven, F. B McStoeker, M tb. N. L Mc3tocker, Miss Bessie Afon g, Miss L. Brickwood, Mrs. C K. Brow> i, MiBs Mitbel Ladd, John 11. Paty, Mis 9 Annie Patv, Otto G. Benschulta, iilla V. Benschullz, Wm. P. EllioM, Lieut. U. S. N.; C. Theo. Vogelgesanir, Ensign U. S. N.; T. B. Murray, \V. N. F. Behren.«, Flora Clara Gla<l»i, Mr. and M:s. E. D. Tenuey, Maiy Anna Hatch, Mary H. S. Carter, Zoe Atkinson, J. B. Atherton, F. A. Hosmer and wife, Miss E. B. MeLeoel, Miss Beckwith, Mr. and Miss P. H. Dodge, Mies Snow, Hiram Bingham, E, K. Bingham, L. Bingham Coan, Mrs. Ww. W. Hall, Miss Charlotte Hall, A. B. Lyons, P. J. Frein, S. E. Bishop, Mrs. S. E. Bishop, Mildred S. Kinney, Mr. and Mrs. J. S. Martin, Mrs. E. Damon, Frank W. Damon, B. Jay Greene, Mrs. R. Jay Greene, Ida C. Mott-Bmith, Mary F. Paty, John Effinger, J. Lucas, Nell M. Lowrey. Margaret L Hopper, Dr. and Mrs. R. P. Myers, Mrs. Geo. C. Lees, Mrs. E. W. Jordan, Miss Emma Jordan, Mrs. P. 0. Jones, Ada Jones, Rev. C. M. Hyde, Mrs, Hyde, Miss Knight, Mrs. Tenney, Miss Ōilman, AunaM. Sorenson, Marie R. Von Holt, Mr. and Mrs. L. A. Andrews, Miss Mabel nartwell, Miaa Forbes, Miss l'arke, Anna Perry, Cate Howland, _Myra Grace L

Wing, Ida C. Dower, Mary G. Dower, Sueanna R. Patcb, Arthur F. Wall, W. K. Brown, G. H. Paris, Elleu li. Hopper, Harriet BurrowB, W. M. rempleton, Rev. A. Mackintosh, Mrs. A Mackintosh, Miss A. Moaaman, Miss J. Tanner, Miss B. Ruth Young, Miss Young, Miss M. Smith, Mrs. Mary Clement Leavitt, Jnstice and Mrs.Bickerton, Helen Kinau Wilder, Lita Wilder, Miss Hassenger, Mrs. J. M. AnguB, Mrs. Jaonew, Frances M. Nieoll, Mr. and Mrs. Walter C. Weedon, Virginia S. Winslow, Marie Afong, E. A. Magee, John M. Angus, Agnes E. Judd, G. G. Tucker, Geo. W Smith, Mr. and Mrs. Me!arrcthon M. Hurd, Miss Alice G. Hurd, Mrs. Arthur Whipple, A. F. Judd, Dr. J. A. Cloud, R. C. A. PeterBon, Henry W. Howard, M. D., R. B. Dunlop, Maj. G<x>. McLsod, U. J. Ordway, H. F. Glade, Germau Consul, Mrs.Glade.

KIPU ALOHA LAHUI. I ke kupono ana o ka la i ka 1010 poo, ua haawiia ke kipu aloha no ka la hanau oke Aupuni e pulama ia ana, ma o ka paapaaiua ana mai ona pukuniahi oka batari pukaa ma ke kahua o Kuloloia. HUIKALA ANA I NA PAAHAO. I ka hora 1:30 auina la Poakolu nei maloko o ka Halo PaaHao o Kawa a imua oka Loio Kuhina W. O. | Smith, ka Papa Komiaina o na Paahao C. P. laukea, J. A. Kennedy a me J. A. Magoon, llamuku Hikikoki, Hope Ilamuku Brown, Hope Makai nui o Ewa Kauhi, Luna Paahao Low, na Maheleolelo Aupuni J. M. Vivas, C. A. Doyle a me Li Cheung a me na paaliao i hoonohoia ma na noho papa loloa, ua huikalaia aku he elua mau paahao, a ua hoemi ia mai ka hoopai o ke kolu o na paahao. Ona paahao i huikalaia, o Kaapuni, he pepehikanaka i hoopai

ia e make, aka hoemiia i 25 makahiki ma ka hana oolea. Ua hana oia he 20 makahiki, a ma Keia huikala ana, palekana. O ka iua, he haole Geremania o C. Friest ka he hoeha me ka manao e pepehi make oa i kekahi kanaka, hoopaiia i 8 nakahiki hoopaahao a me $117, Ja hana 0 makahiki a oi, a ua huialaia. lIA PUIII OHE lIAUOLIMA TAMAKI KUEA. I ka hora 3 auina !a, ua haawi ae ■x Puali J»uhi Ohe Hawaii i alia ihi ohe hauoli no keia Ia nui e )omanaoia nei, inaTamaki Kuea, a i haiamu ae ka poe a pau i punihei ea hoolohe i na leo iionehone o na e ana keiki maamaalea ma ia awina o na mea ike ana pepeiao :a poe puni mele e makahehi ai. s HOOMALAMALAMA KUKUI ULU" MAHIEIIIE,

) ka oi ioa o numeahoohiwahiwa a la iioko o ko ke kanaka Hawanau hoomanao ana, oia no kahoolamalama ia ana o na alo a hiki i ipoku o ka Ha.ie Mana Hooko, ke o ka Haie Hookolokolo a me na o ka Uniona Kuea ine na kukui ila i emi ole iho malalo o ka 1200 nui ke hui pu ia me na kukui a mau o ke kulanakauhaio nei, a na kukui lapana no hoi kekahi i

i ia ma na wahi a kn uwila 1 hiki aku a\ He hoomalumnlama oi 0 ka hiwahiwa a nu kauaka a 1 e akena nei, a e olelo nei me ka nahuna ole iho, aole loa he lua i i ia ma ke kulauakauoale o >nolu!u mamua aku e like me

U» la. Hnia ■ rr»ca haUU hc u kauiahao, ua hoopihaia ka Uniod a Kuea me na kanaku i hele a "1 īewa i ka wai," e kohoia nei aia m aiuna'aku o 7000 ka nui, a e hiki ai ke oielo ae, ua wehe akea ae ua ai īee alii i ko lakou mau pale maka un koino pu mai i ka hauoli ana me na hoohuiaina nona ka la, a hoole aku la me ka maka ewuewa i na ole-1

110 a na nupepa anee ulii e papa ana aole e makaikai mai i na lmna kulaia a ke Aupuni Kuikawa. NA AHIKAOLELE A ME NA UOArA. Ua hoolele ia ae i ka lani na ahik aolele mai loko mai o ka pa Hale Mai Hooko ma ke kihi komohana, u hookaniia na mea iioopahupahu hauoL i a me nn boraa hoopaiakuli no ke kuL iia piha ana. KA HOQ KuUIAKAUA Hl/AKAI KUKUI Mamo a iho o ka hora 7:30, ua alakai mai Ja ka Puali Puhi Ohe Pukiki, i kekaiii huukai kukui ma alanui alii, me na ihoiho kukui ame na

pahu kukui lole i pena ia a kahakahaia. me na haaolelo motto hoomai 'eeaka ma na olelo Beritania a me 1 'ukiki, «'Aone Alii iloko o Makou" « Lanakila a i ole Make," "Lanakila a j īae ka Hoohui," <«Amerika ko ka\ eou Pahu Hopu." <<0 makou he 400. " Ua kai mai keia huakai ku-

kui naa Ii"»a ame ka mahina e konae e «na, alaila hoolohe i na hana o -ka A.WAI MAKAAINANA NUI. lTa ia na hana o keia po, .mama oka maiie ame ka maluhia o anaina kanaka nui hewahawA lu& °^ e 0 nu i l ike, ol® ia ma Honolula Q ei. Ua akoakoa eae na haiolelo 1 ok & po maiuna o ka aleo nui kupono 6 h wa ai lakou a ma na poe kakau map e pa, makai ponoi o ke kuea.

Ua weheia L *ana o ka halawai makaainana nui i o. i m&mua o ehiku tausani ka huina, mt '• ke ku ana mai o Mr. Joa. B. AMu' r ton a kamaHio mai ia hoi no ki* hooie kupaa wiwo ole īa ana aku o 35.0 Kalivalana manao e ka halawaī onakaainana o Novemaba 25 i hala, no na hooikaika ana o na kanaka e kutculu i aupuni maikai) hoopono a ikaika no Hawaii nei. Efa.kakou ke kulaia nei no ka la i piha ai ka makahiki o ke ku ana o ke Aupuni Kuikawa o Hawaii nei. O ko kakou mua aku nei, eia iioko & na lima o ka; poe a kakou e hik! ai ke pauiele aku. O ke aupuni, aa kuene pono a ua ikaika me ka mana dala, a ke kakoo ia nei e na iima wlkani a me na puuwai manao paa, a e ola ana e

holomua a hiki i ka wa ma ka manao o ke Akua e ale ia al iloko o ka Ripubalika nui o Amerika.

Alalla, ua kahea pakahi aku ka Lunahoomaiu Ina poe i wae ia e haiolelo, J. B. Castle, Gen. A. S. Hartweli, Peresidena F. A. Hosmer o ke kula nui o Oahu, Henry Waterhouae, Hon. W. O. Smith, Lunakanawai Apana Alexander G. M. Robertson a me Walter G. Smith, a ua pane mai lakou ma ka haioleio pakahi ana.

[No ka pepa ole e hiki ai ke ale ia na haiolelo, nolaila ua hoopanee ia a loaa ka wa pono.]