Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 4, 27 January 1894 — NU HOU KUWAHO Haukawewe na Ahaolelo. I KA NINAU O HAWAII Opaopaia o Peresidena Kalivalana. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

NU HOU KUWAHO

Haukawewe na Ahaolelo.

I KA NINAU O HAWAII

Opaopaia o Peresidena Kalivalana.

A Kailikuia ka Mdna mai laia aku.

: Ma ke ku iinn nhiio ku niokuah! | Mariposa i ka 1« 20 o lauuai'i m« keiii | awa mai Kapalakiko mni, ua loan ! mal ia inakou na oien hou e pili nna | 1m Hawaii nei, a oia koia e hoonua nua ia aku nei mniaio iho: ! XOir lIEWA A KA AIĪAOLHLO LUNAMAKAAIN'ANA LAHUI IA BLOUNT. Ua waiho la ae imua o ka Ahaolelo Lunanaakaaiaana lahui ma WHsinetona e lunamakaainana Boutelio, ho olelo hooholo, o ke kauoha ana a Blount e huki ilalo i ka hae Amei'lka mai Honolulu iho a me ke kauoha ana i na koa mokukaua Amerika e hoi iluna o ka "Bo3etona," ua kue ioa kela hana a ka Pere3ideni i ke Kumukanawai, no ka mea, aole o lilu»\nt he Elele a Kuhlna Mana Piiia i kela wa, aka he Komisina ponoi wale no oia no Kalivalana i hoouna ia me ka apono ole a ike ole o na Ahaolelo lahui. Ua haawi la keia olelo hooholo na ke Komlte o na Aumokukaua o ka Hale o noonoo a holke mai. Ma ko ke Komite kukakuka ana, ua apono lakou i ko ka Hule iawe inai a noonoo a Imawi i ka lakou olelo I»ooholo i ka mea pono e hana ai no ia olelo hoohulo. HIKIIKII 1A NA LIMA 0 KALIVALANA. WnMinelona, lan. ii.—O ka mea hou ano nul iloko o ka Ahaoielo Senute i keiu la, oia ka lawe ana mai o Luna Senate Frye he olelo iioolu'lo, e kukala ana i ke akea, e ho.ike aku ke Senaie i ko lakou manao I ka Mnna Hooko, aole e laweUwe iki aku i kekahi hana pom ole e keakea wale aku ai iioko o Hawaii, oiai e nienieie ana ke Komite Kuwaho o ka Aha Senate no ka hookahuli aupuni, oia hoi aoie e hapai i ka hOihoi i ka Moiwahlne malunu o ka nohoalii. Mahopo o ka heiuhelu ia ana, ua hoi pu aku oia i ku aha e waiho ka olelo hooholo ma ka papa a hiki i ka wa e hapui mai al oia i ka olelo hoohoio me kei: hi mau huaolelo nioi mamua o kii ,'iMMwi iaana i ke Komite Kuwaho. NA HOIKE IMUA O KE KOMITE KUWAnO 0 KA AIIA SENATE Ua kena ia a ua ninaninau ia i mua o ko IComite Kuwaho o ka Aha Senate iahui ma Wasioetona ma na la like ole na poe hoike malalo iho, no ka hookahuli aupuni ma Hawaii: Kev. O P Emekona, W 1) Alekanedero, P C .Tones, J A McCandles, Z S Spalding, ītev W B Oieson, a me na Aliimoku Young a me Laini o ka mokukaua Aoierika "Bosetona." O keia nienieie ana, he malu loa a ua pua malalo o ka hoohiki aoie e iioike wale aku ia hai i ka lakou ruau mea I hoike ai Imua o ke Komite. Aka, aohe mea e kanalua ai, ua hoike iukou no ka pono o ka aoao o ke Aupuni Kuikawa, a ua waikahi ka lakou mau ' oielo ike. Wasinetona, lan. H. —Ua malama hou ke Komito Kuwaho o ka Aha Seaate i ka iakou aha nienieio no ka hookahuli aupuni ma Hawaii i keia la, aoka hoike nui hookahi, oia o Komisina "Mana oi kelakela" Blount i pau. A ma na mea i lohe la, aohe mau ike hou i puapuai ae mawaho ae o kana mau mea i hoike ai ma kana hoike i ke Keena o ko na aina e a i hoouna ia imua o na Ahaoleio Lahui ma na ia mua o ka wehe ia ana o ke kau. Ua iioomaopopola, he nui na oielo pukike a keia Blount ma kona wa i ninaninau la ai e ke Koinite, a oiai ua hoo ikaika na mea a pau e ioaa mai ni ona mau īke pakui mai a ia mai ; eia nae he kupihipihi loa na wahi meu hou 1 loaa mai. NA lIIOHIONA o KA HOOPII LUNA NUI IA O PERK3IDENA KALfVALANA. Wasinetona, Jan 6-—O na hana no na mea hou ano haakawewe e hoio

kiki nei ma o a maanei i kela la no ka mea pili ia Hawaii, oia keia, ua halawal iho ua alakai o ka aoao Ripuhalika iloko o na hale Senate a me LunamakaMnana i kela auwina la a hooholo e hnlawni hon i ka ia apopo me ka manao e hooholo o lawo mai imua o ka Ahaolelo Lunamakaainana 1 keia mua aku i na kumu hoopii luna nui ia Peresidena Cieveland no ka hana paewaewa ma ka ninau o Huwaii. [E*, kapalulu paha auanei na momokuahi mahope o ke kua o ka Perec;d9no.] HOOKAF. TA O PERE9IDEXA K AI.I V'A-I-ANA. Wasinetoiifl, Jan. (3—Ua lohe laula loa ia mawaena o na poai o ka Mana Hooko ma Wasluetona na hoo halahala no ku hoohaahaa iuo loa ia ana o Peresldena Kalivalana o Murphy a nie līill, na Luna Senato o ka mokuaina eiuepii'o o Nu loka. Ua poloai ia laua e hele mai i ka ahaaina aupuni i ka ponei, a ua hoolo like mai laua n elua aole e hele. 0 na enemi awahia ino loa ma ka aoao kalaiaina kue o ka Peresidenn, ua ae lakou e hele ma ke nno he kono aupuni a ua nana fa aku ho kauoha maoli. [Aka o keia mau Luna Senate aolo laua 1 maliu mai e noho mana iho ka "Imi Haku Ali" Kalivalana. Eleu no keia mau knoaea o ka aoao De mocarata."] NAKOLOKOLO NA HAIOLKLO HOAHEWA IA KALIVALANA ME J. H, BLOUNT. Wasinetona, Jan. 11 —Ano nui na haiolelo i haukaweweia maloUoo ka Aha Senate i keia la. Ua hoopau o Luna Senate Davis o Minnesota i kana haiolelo loihi i hoomika ai inehinei ma ke kua i ke kahua hana a ka Peresidena ma ka ninau o Hawaii. Ua hooia mai o Luna Sona(e I)a--vis, o ka hoolele ia ana o na koa mokukaua Amen'ka ma ke kauoha a ke Kuhina .Stevens, ua kulike no ia mo na maa ma na wa hookahuli aupuni a lie lehulehu na manawa i hanaia ai i mea e pono ai no ka malama ana i na ponoo na kupa Amerika. Ina ka moiwahine ma ka uhaki ana i ke kumukanawai a ma kana mau hana kipi ponoi ua ulu mal he hookahuli aupuni, aoie e hiki iaia ke lioahowa no kekahi mea kupono e hooikaika ia ana e lioolele aku i na koa Amerika e malama i na pono o na Amerika. I ka wa i hookumu ia-ai ka hookahuli aupuni ua pau iho la na hana hoomakeaka. Ua nalowale iho la na hanohano alii kane a mo na hanohano alii wahlne iioko o na mhkaaiuana. Na ka moiwahine ponoi no i kiola i kona kalaunu olohaka kohu ole a hoi hou i ke ola aua makeainana ma ka puka komo mai o ka hanohano. Aka o ke aupuni kupono a oiaio, ua paniia iho ma kalii o Keia alii hoehaa. Ua kukulula iho he aupuui kupaa e hookeleia ana e na kanaka loea ma kahl o ka hanohano i haalele ia. I ka wa a ko keaka hoikeiko o hoopau ia aku ana, komo mai la ka aoao Democarata ma ke ano makalkai, e like me ko Don Quixote a me Sancho Panza komo ana mai iloko o ko keaka kii holkoike o fSepanla e hukihuki ia ana me ke kaula waea. (Hu ae la ka aka a haalele wale) Ina i liko me ko ka aoao Demoearata ka Don h weiawo ana kulike loa maoll. Ua iko aku lakou I na kii keaka hoikeike, a ma kahi hanohano o ka moiwahine, ua oi loaaku ka maopaopa a ua hookaumaha a hoohaahaa ia ka hewa. (Hu ka aka a haalele wale.) O Saneho hoi mo ke kue i kona mau iko elima, ua ike aku no oia mploko o na maka o kona haku. Ua hoomauia ka ikaika a me ka anoi nui ia o ka haiolelo a hiki i ka hopena. Ua opaopa aku Ia oia ia Blount, no kona naaupo ma ka uhaki ana i na rula o hooma lu ana i na kilo aupuni, oia hol kela aole e hlki ia lakou ke komo aku e liolo palapala me na kanaka iloko o na alna i hoohanohano ia aku |ai lnkou ina he mau mea pili I na hana lahui. Aole loa I ike ia ma ko Amen'ka moolelo, ka hauhili naaupo haalelo loa e like me ka Blount knuoha ana ia Adimarala Skerrett e huki hou i ka hae ilalo a hoihoi aku na koa manuwa iluna o ka moku. (Ua kul lima pu mai la hoi o Luna Senate Hawley, me na huaololo, aole loa e ike hou ia kela hana hupo. Aole loa he mana maiuna o ko kakou mau pualikoa e haawiia aku ona i kekahi Amabasadoa o kela lahui.) Ua kamaillo hou mai la o Davis ma kekahi o keia mau la aku, e welo hou ai ka hae Aeto maiuna o na mokupuni Hawaii, a me ka waiho pu mai i na kumu maikal lehulehu i makemake ai ola e hana pela. i AUPUNI HOOMALU IA AXA I'AIIA O HAWAII. j Nu loka, Jan 12 —Ua iilo ko ka Peresidena hoapaapa a hoouna ole | ona i kana eleie palapula no ka ninau 0 Hawaii imua o na Ahaolelo Lahui 1 koia kakahiaka i mea o noma kue

mua ia ai e ko ke kuiauakauhuU» poo aupuni o Waainetona. Ke ak». nui aku nei na aoao a elua o ka u». ina palapala. O ka pilikia, aok> i makaukau kft Peresideiia mu kau* eieio paiapaia, a e hala ana he mau hora mamua o ka paa pono ann. Ke makemake nel oia e holoi i llmn a kaawale mai Uanu iua ( , hana a pau o ka wa I haia nia keU niuau, ame he mea malihini ] [t> e hoo])U!U':i mai ana oia i na Ah:n»li'i... Lahui me ka alna ma ku ha>uj*. Ikeike an.i aku i na Ahaoielo Luhui e h'ioliolo aku iakou imua I ka ii o .. noo :i e kukulu koke i aupuni h.. . maiu maiuua o na mokupuni o Hn waii. IJ<> manaoiana koua »* huki hou ia ka hae Amerika y | Hawaii, i kaia aku ai a hoopulna U lahul i knui mau hana ej>aepa. K A IMI MOI KAI.IVAj.AN k L»tlana, Jan 10—Ma na manuo » ka nupepa Oiobe o keia kuianakau haie e piii ana i ko ke Aupuni Kni kawa o ko Hawaii Pae Aina h<v»l». wikani nna aku i ke noi a Kuhin* Āmerika Wiilis e haaleie i ka inaim aupuni, ua hoopuka ao ia nupopa penei: «»Ua lawu ke kulanu i mea e hiki ai i ke Aupuni 0 Amerika Huipuia ke papahi 1 ka inoa hoohnnohano malunu <> Cativilaua kn 44 luu llaku Moi'" Moi" a i ole ka <( liui Poiuaikai o in\ Aiii." Lia nae, ho mea kupanalm lua ole ka loaa ana o ka Peresidi»na o ka Ripuhalika iiookae ano aupiuii aiii eku moho mokomono nm n.. ka Moiwahine i aliewaia. HOAHEWAIA KE KUUINA WILLI«i i KA HOOLOI.OIAHILI. \Vasinetona Jau. 11—Keolelonel ka mea kakau o ka nupepa muiieo Heral(l, ua lilo kekahi o ka Mr. \Viilis mau hoike i mea hoonaluea loa ika oihana oko na aina e, mamuii o kona apo ole ana a paa piha i ka manao o na oleio hoonaau ao hope ioa iaia, e kuhlkuhi ana iaia e hoike aku i ka moiwahine, e hoo pau ana ka Peresidena i kona komo ana mai e kokua ma kona aoao "i ka wa koko no" e hoole ai oia 1 ke kakauinoa iho malalo o na kulana i hoomakaukauia. Ua haawi hou aku oia i mau la hou mahope iho oko Corwin ku ana aku i manawa no ka moiwahine e noonoo hou ai a hoo* holoi na kulana. Maanei i pauaka loa ai o Mr. Willis uia ka maoao o na luna aupuni o ka oihana o ko cu aina e. Mn kekahi mamaia ona olelo hoonaauao kumu iaia, ua kauohaia e alakai ia ola ma kona noo noo maikai ana ma na mea ano nui koikoi, eia nne aoie oia i houpau i ke komo aua aku e keakea no ko k* moiwahine mau pono i ka wa o ii<* olelo hoonaauao i ioaa aku ai iam maluna oke Corwin. Me ka ike uo ma kona hoololoiahili e apa ai uu ioaa i ke Aupuni Kuikuwa he manawa e hoopuipui ai i kona ikaika pualikoa, m e hiki ole ai ke loaa k» hopena i mnkemakeia ma ke sno iawelawe nmluhin ana, ke manao nei na luna aupuni ua hoike mai ke Kuhina Willia ī kona noonoo hawawa ma ka hooki koke oio aua i na kukakuka ana a hoike mai ika Mana Hooko i ke kuiana i loli ae. A e like me ka mea i wa wale ia ma WasineU>na me he mea io la, hooliloia aku ana kekahi mau kanaka i ike ole la i (< raaunu puhi" i uie* e uhi ae al i keia mau kuhihewa. Ua manaoia i koia wa, eiawe I» mai ana kekahi o keia mau kanaka, iaa o Blount «'Mana Piha oi kelakela," a 0 Kuhina Willis p.iha e ninaninaa i ko laua mana ina keia mea. Ke puapuai mai nei na iono inalia o hele loa aku no ka Peresi<lena imua 1 mea e malaelae ai kona palekoki, a e hoohlhia ai ike Kuhina uui Gresham oia kekahi o na mea hoo* nioni mua loa ma ka ninau o Hawaii. ITE MANA ANEI KO WILLIS E »01 ĪA 1)0LE K HAAIiKIiK I KE AUPUN'I. Wasinotona, Jan 12 —Ke manao nel kekahi poe loio olohe ikekumu* kanawai oka Halo Ahaolelo Lahui o na Lunamakaainana o ala mai ana ho mau hihia kanawal ma ka ninau o Hawaii he man<* anei ko Kohina Wiliis e noi ai ia Peresidena Dole e haawi pio mai i kona mana Aupani & e hoihoi i ka moiwahine, mahepe iho oko ka Peresidena walho ana mai i ka ninau o Hawaii iloko o ka mana akoa o na Ahaolelo Lahai ma 1a 18 o Dekemaba, a ma ka Ia 19 te o Dekemaha, nol aku la o WHHe ia Peresidena Uole e haalele mai 1 ka mana aupuni. Ola hoi keia, Ika wa o kn ninau o Hawaii iloko o na llma o na Ahaolelo he mana anei ko kekahi kauwa aka mana hooko e lawelawe aku. Olelo ka lunahoomalu o ke Komite Hookolokolo, he man t ko Willla ma kona mau olelo hoonaauao mua a hiki I ka la 25 o Dekemaba, ola ka la 1 loaa ai iaia na lohe oka lilo ana o ka hana i na Ahaolelo, a oki pu loa ia iho la kona mana.