Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 4, 27 January 1894 — HE KAAO HOONAUE PUUWAI NO PUAKAOHELO KE Kaikamahine Alii. KA Ui Oi Kelakela O Ka Nani a me Maikai. NANA I HEHI-KU NA KAPU O KUAIHELANI A ME NUUMEALANI. KA Ui i Hiolo ai ke Kapu a me ka Mana o ke Kiowai Kupua-kahi e hiolo ai ka nani a me ka maikai o na mea kino kanaka o ka Honua nei. [ARTICLE]

HE KAAO HOONAUE PUUWAI NO PUAKAOHELO KE Kaikamahine Alii. KA Ui Oi Kelakela O Ka Nani a me Maikai. NANA I HEHI-KU NA KAPU O KUAIHELANI A ME NUUMEALANI. KA Ui i Hiolo ai ke Kapu a me ka Mana o ke Kiowai Kupua–kahi e hiolo ai ka nani a me ka maikai o na mea kino kanaka o ka Honua nei.

KE KIOWAI KAPU A ME KA MANA KUPUA E KIAI IA ANA E NA HONU ALII HE UMIKUMAMALUA; UA LILO IA MANA I MEA OLE I KA NANI A ME KA UI O HAWAII. O kana kaikamahine aia iluna i ka lewa, he aina nani a maikai, aia ilaila ke kiowai kupua a me ka mana e hiolo ai ka mana kupua o ka la hiki. Oia kuu hoakaka la e na moopuna i hoopau iho ai ke kupuna i ka olelo ana. E hooko i na mea a pau me ka poina ole. I ka pau ana o ka olelo ao a ke kupunawahine, o ka lalau aku la no ia o Puakoolau i ke koi holu pohaku a oki aku la ia Punahoa, o ka hele a ka lima ui, hookahi no oki ana o ka make no ia. O ka hana iho la no ia o ka moopuna i na mea a pau i kamailio ia mamua, huki ae la ia i ke alelo a hemo, a hoolana aku la iloko o ke kai, a paa na mea a pau i ka hana ia iluna o ka waa, a o na wahi puelo no hoi o laua a kau aku la iluna, o laua wale no koe a kau aku. Huli ae la o Puakaohelo a nana aku la ia kai o Mokuola a kulu iho la na waimaka, a puana ae la oia, aloha oe e kunane, ka mea nana i wehe ke kikipani o kuu makemake, a i hou iho la ia, ae, ke hele nei au, a haalele iho i kuu aina hanau, kuu home aloha, e hookuu ana wau ia oukou, a na ka hua o kuu opu e ike hou ia oukou ma keia hope aku, i hoopau ae ai oia i kana kamailio

ana. Ia wa i kauoha mai ai o Puakoolau ia Puakaohelo, e kau ae iluna o ka waa. Ia laua e kau nei, aole he kanaka maalo ae ma ko laua wahi e hoomakaukau nei e hele, no ka mea he kapu ia wahi. Aole no he mea i ike ua make o Punahoa, ka mea i weli ia. I loa no a kau o Puakoolau, elua no mapuna hoe, kaa hope ae la o Kaipalaoa, ke nee ala kahi waa o laua nei i ka ohuku ale. E waiho kakou ia laua e hele ana iluna o na ale o ke ahua. E huli ae kakou i hope e nana ai i na lii a me na makaainana. Ia lakou i ike mai ai ia laua nei e ana maluna o ka waa, he wahi waa uuku loa, ua hoopihaia ka naau o na mea a pau i ke aloha no na lii opio e hele la i ke kai loa me kahi waa uuku loa e hele la i ke kai loa i kupono ole i ko laua kulana alii. Kaa hope ae la ka lae o Makahanaloa, a i huli ae ka hana o laua nei i hope, e oni ae ana ka lae o Leleiwi i ke kai, o ka waiho mai a ka aina loko, e nee ae ana ka ua kaulana o ka aina, e kipehi iho i kona mau pakaua i na lihilihi o ka lehua oiai ko lakou mau lihilihi ooi e hea ae ana hoiho i eloelo, o ka waiho mai a Mokuola iloko o ke kai; ae, wahi ana i puana ae ai iloko o kona puuwai e pana malie ana me ka hoomaha ole, aloha oe e kuu aina hanau,

kahi a'u i luakaha ai, eia au ke hele nei, a na ka hua o kuu opu e kaana pu me kou nani, aloha no hoi oe e kunane, kuu hoa o ia aina moku i ke kai, kahi a kaua e luakaha ai i na la o ko kaua wa opiopio a nui wale no, ae, nau no oe e imi ae a loaa ae au i ka aina lewa i ke kai, i uumi iho ai oia i kona mau waimaka, o ike mai kona kahu hanai.

Ia laua e nee nei imua, ke hala ae ka lae o Maulua ihope, a aia hoi laua nei iwaho ae o Honokaa kahi i holo ai, aia no ka la iluna aole i haule aku ilalo, o ka hele ia a hamama ka pali o Waipio a me Waimanu, a nana aku la na maka o ka ui hooni puuwai ia loko o Waipio, o ka waiho mai o Pakaalana a me ka lele maopu mai o ka wai o Hiilawe i ka pali, me ka po mau no o ke anuenue iluna o kahi waa o laua nei e hele nei, a aia iuka o Waipio, he kilo, he makaula, he ike i na mea pohihihi e hiki mai ana, i kaulona pono mai na maka o ua wahi kanaka makaula nei iluna pono o kahi waa o laua nei oiai laua nei e nee ae ana imua o ka ike a kona mau maka, o ka inoa o ua wahi kanaka nei, o Honokaapeape, a kani iho la ke u o ua wahi kanaka nei, ina o oe e na lii a he alii noho i Hawaii nei ola na iwi, no hea la nei alii e hele nei, o ka waa, he waa uuku loa, o na hiohiona o ka waa, he kupua. Ia wa, ua hoomaka iho la ua wahi kanaka nei e uhai mauka o ka aina, me ka manao e pae ana ka waa iuka o Kohala, o ka hopu aku la no ia i ka puaa, i ka moa lawa, i ka puawa hiwa a o ka hele aku la no ia, aia no laua la mawaho e holo la, aia no keia ma kula, o ka hele ia o ua wahi makaula nei a hala o Waimanu, a o ia hele ko ianei a luna pono o ka pali o Awini, i nana aku ka hana i kahi waa, ua pouli i ka ua awa, ike poliuliu aku la keia i ka punohu iloko o ka ua awa, ua lele loa ka waa iwaho loa, manao ae la keia e pae ana i Mahukona.

E au, e wawe keia hele ana, hala hope ana iaia nei kahawai o Hawi, a o ko ianei hele ia a hala o Kohala loko a hala o Kohala waho, a i nana aku ka hana o ianei i ka waa aole he ike ia aku, o ka ua a me ka punohu ka ianei e ike nei aia i ka moana loa kahi i hele ai, i iho la ia, kai no hoi e pae ana ka'u mea e ike nei i Kohala nei, eia ka no Maui, ae, e loaa ana oe ia'u ilaila, o ka'u hahai iho la no ia ia oe. O ko ianei hala loa no ia a Kawaihae, ike aku la keia he mau kanaka e lawelawe ana i ka waa, a hele loa aku la keia a ku ana i kahaone, a ninau aku la hoi i na mea nona ka waa, e holo ana ko olua waa ihea? E holo ana maua i Maui, wahi a ua mau kanaka la. Aole olua e ae ia'u e holo pu me olua? Mai hea mai nei oe, wahi a kau wahi kanaka. 1 aku la keia, mai Waipio mai nei au, e hele ana wau i Maui. I Maui o hea oe e hele nei, wahi hou a ua wahi kanaka nei. I Maui no a puni. I mai la kahi kanaka, ua pono, heaha ka hewa, he holo wale iho no ka maua aole he ukana, aia ka maua ukana i Hana, aia i Kauiki. Aole i pau.

I ka wa e nakulu ai oloko o ka opu me ka eha, a hele moku ka lepo, alaila, e hoao i ka Chamberiain's C6lic, Cholera a me Diai boea Remedy laau lapaau a e ol aki. ana kou mahalo ke ike oe l kona hopi na. He oluolu, palekana a puhili c e. He oluolu, palekana a puhili ole, He 25 a me 50 kenet& o ka omole, a e kuai ia no ma na halekuai lapaau a pau. Benson Smith & Co. f na Agena ma ko Hawaii Pae Aina. tf. ««O ka oi ma ke ao holookoa." Oia ka W.D. Woodrinq o Bordly* Kenetuke, e hookaulana nei no ka Chamberlaiu's Cough Reraedy (Laau Kuou). Ke kamaillo nei oia ma kona ike ponoi iho i ka inu ana, oiai 0 kona a me ko kona ohana ola ana mai nei no ia mai ka loaa ana i ke kunu koikoi loa a me ke anu, a ua hooholooia o keia laau lapaau ka 01 ma ka hooua nei. E kuai ia no ma na Halekuai Laau Lapaau a pau. O BensOxV, Smīth A Co., na Agena ma ko Hawaii Pae Aina. tf