Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 4, 27 January 1894 — Mau Kamahele Makaikai i ka Wahine o ka Lua, KaluaoPele, Kilauea. a o ke Kamahao o na Kamahao. [ARTICLE]

Mau Kamahele Makaikai i ka Wahine o ka Lua, KaluaoPele, Kilauea. a o ke Kamahao o na Kamahao.

f Hoomauia. 1 A oiai hoi, he haahaa ka aina ma kekahl aoao a me kekahi aoao, a mamua a mahope hoi; eia nae, aole i kahe ia aku ma ia mau wahi haahaa, aka, ua kaheia ma kahi kiekie. He mea hoopahaohao no keia ia kaua e ka malihini ma ka lioomnopopo ana īho i ka puka kupaianaha ana mai o ka wai ma ia wahi kiekie 0 ka aina. O ka mea nona ua la nei a makou e kiiohl nei i ka nani 0 Hao, i kona kulana kilakila hoi ka mea i ike i kana mau hana hoopahaohao. Ma ke koho aku ake kamahele, he eono paha kapuai ke ana waena o keia luawai, a he umikumamawalu paha kapuai ke ana puni. Ua hoohala ia e makou he manawa maikai kupono ma ka luakaha ana i Hao ma ke kilohi ana i kona mau paia nani a ku kilakila, e haawe mai ana mahope oke kulanakauhale 0 Waiohinu, ke one hanau hoi o ko'u mau kupuna, me he mea la e ani peahi mai ana i ka malihiui e hele mai e inu i kona wai huihui. A haia ae lu ia manawa maikai, ua huli hoi mai la makou me ka hoomanao mau ana 1 ua wai nei, ka wai hoohihi a ka malihini. He nani a maikai ke kuiana o ka aina mai keia kiekiena a makou e hoi mai nei ke nana mai. Mi mua pono 0 makou e waiho ann he kulanakauhale kilakila u nani o Walohinu iialo, a e ku pohai ia una e na mauna like ole, me ka uhi ana iho o na ao kaalelewa maluna o iakou, a he kamahao no hoi ke ano a me ke kulana oka alna ia manawa, a he mea no hoi na ke kamahele e poina ole al ika manawa mua loa 0 kona hehi ana i ka iepo 0 ke one hanau o kona mau kupuna, i eha ai ka ili no ka gono o na moopuna.

Hikl liou inakou ma kalii o ka luna kuia, koi Ikaika mai oia e komo makou iloko o kona hale, no ia mea, na ae aku makou e komo iloko no ka manawa pokole kupono. Ua alakai aku oia ia makou ma kahi o ke kumulaau kat-isimnka (christmas tree) a i ko makou nana aku he nani maoli no ke kulana o ke kumu laau i hanaia ai. He wa hauoii keia o makou a pau ma ke kukai olelo ana me ia uo na mea e pili ana i ua kumulaau karisimaka nei. Mahope iho o keia hauoli ana malaila, ua alakai ioa aku oia ia makou iloko o kona keenu aina, a malaila makou i palna mama ai i ka lokomnikai o keia luna kula puuwai oluolu. He mea nui keia iloko iho o maua e naiu nei, a ua olelo ilio maua iloko iho no hoi o maua, ua lokomaikai loa mai keia luna kula ia kakou, ma kona hookipa aloha ana aku ia kakou c ai i kona lokomaikai. Ma ia keenn, ua kamailio makou no ke kulana o ka makou oihana. Mai iaia mai i ioaa mai ai ia maua kekahi mau hoonaauao maikai ana no na mea e pili ana i kana oihana a oae ka maua pu hoi. Hauoli loa makou ia manawa, a he mea hoi na maua e poina ole ai laia no ia hana maikai ana. No ka iokomaikai i haawi ia mai īa maua mai ka luna kula mai o Kau, nolaiia, ke haawi aku nei maua i ko maua mau hoomaikai kiekie ia oe, a na ke Akua mana ioa e kokua a e hooholomua i kau mau hana maikai a pau. Aole i liuliu mahope iho o keia hkuoii maikai aoa o ka hoomanao karlstiano ana, ua noi aku makou i kona oluolu e hookuu mai ia makou 1 a ua ao mai oia me ka maikai a me ka waipahe o na olelo. Kau ae la makou maluna okomn : kou mau lio, a hoio kainepu aku Ia me ka eleu n ii. la makou i kaalo ae ai mawaho ae o ka pa o ko nfakou makamaka maikai, ka hope luna makai oka apana kaulana o Kau, aia hoi, pae mal la ka ieo o na iede maikai me he ko la o na manu iiwi makapoiena, a o ke kaohi maoli mai ia no ia o makou i na kaulawaha o ko makou mau lio e kainapu ana a o ke ku iho la no ia.

Emoole, hiki aku la makou ma kahi o Mr. Martin, leie iho la ilalo mai na lio iho, hoopaa aku la Ja lakou a naue aku la no ka hale. Haiawai pu me Mr. Martin, Sam. Kauhane, a me ka makua Kauhano me ka hauoii a me ka Merry ChriH( mas ana ma na lulu lima pumehana ana o ke aloha. Ua hoolauna aku o Mrs. Martin la uiaua i kana mau kaikamahine i piha i ka oluolu a me ka haahaa, ma 0 ka luiu iima aloha ana me lakou. He manawa maikai mahope koke iho, ua lawe mai la kekahi o ia mau kaikamahine a kau mai la maiuna iho o ko'u poohiwi i kekahi ieihula 1 wili puia me ka maile, e paoa nohea ana kona ala ma o a maanei, a ua hoolei pu ia aku no hoi he lei i ko'u hoa kamaheie.

Ia makou e hoonanea ana me ka hauoli maikai me na makua oka home, a ia hoi komo ana ko maua hoa aio eliukai o na kai ewaiu, Willie \Vhite me kona hoa hele moana. He wa piha hauoii loa ia o na hoa a pau. Ua hoolale koko inai no oia i na lede makapalupalu a onaona me na keonimana e wehe aku i ko lakou mau kiieo kani uheuhene ma ke meie ana. Ua koi mai oia i ke kumahele r e mele aku, a ua mele ia aku e iike me kana noi maikai. Ua puunaue ilke ia ia hana nani a maikai loa iwaena like o na lede a me na Keoniinana. Ua mele mai na Miss Mai lin me ko lakou makuahine i kekahi mele i ku i ka ii a ka puuwai e poina ole ai , a he mea hoi na ke kamahele o haaheo ai ke olelo ae, Ua like no a like lakou me na kahuli leo lea o ka uka iuiu. Mahope o keia naneu huuoli ana, ua kii ia mai la makou no ka iielo ana aku i ka papaaina i hoomakaukauia e na lima palupalu palanehe o na Miss Martin. 1 ko makou Uiki ana maiaiia, auwe ka hewa ona maka i ka uui o na ono e waiho iiiee ole ana iluna o ka papaaina, e hiki ole ai ike kamahele ko olelo iho, eia ka'u e nuu ai a kena. He papaaina ia i luluu i na hua oheloheio o Ainahau, a he mea nui na nakamahele e hiipoi ai, a he haawi ai i ko iaua hoomaikai kiekie me na maha--10 piha i na makua o ia hoine a me na lede hoi, ka laua mau kaikamahine no na mea maika! i panai ia mai ia maua, Maluna ae oia mau mea a pau, I'.e noi ae nei au i ka mea nona keia la e hoomanaola nei, e kau mai na hoopomaikai o kou uhane nloha mal ina o laua a me ko laua niau ohana no ka wapau ole no na huiui ku i ke aloha i hana ia eia ohana. Ua hoomauia ko makou hiiuoii piha ana me ka oluolu a me na ieo meie iike ole, ona an 0 iiou ioa i hui pu ia mai me ka piano e kani kikokou ana e like me na manu eanere a me ka leiele ana o ke kulaua Ameiika, a hiki wale i ka hora 10 p.m. He manawa hau--011 piha ia iwaenao inakou a pau.

Ua noi akh na kamahele e hookuu ia niai, a ua liaawi ia mal Ka panai haiioli o ka ae, me na kalokulo mai o na hoopomuikai no ka maua huakai. Ua haawi mai lakou i na hoomaikai nie ka iulu-lima aloha ana, a pela no hoi mau i panai aku āi. Kau maluna o ko maua mau moku holo aina, a kau aku ia ka ihu no Naalehu ka home o ko maua kaikuana a makua hoi e luakaha ana i ka olu pohal a na manu. M.i ka la 2G ae, hora 3:15 a.m., ua puoho ae la maua a hoomakau* kau iho la ia maua no ko maua huakai e ike i ke ali» wahine o ka lua. Aole i liuliu mahope iho, ua puoho inai ka makua lunakanawai a o ko makou iiuliu ae la no ia no ka iieie aku ika inaua huakai. Ma ka hora I a.m. ponoi i pau ae ai makou maluna o na moku hoioaina pauaho ole a naue aku la.

He wa keia e ko ana ka hau, oiai ua kalae na kuahiwi, ua waiho waie na kualono, a me ka hauoli ka makua iunakanawai 1 olelo mai ai nani ka loaa ana ia olu.i o keia kakahiaka. Ua panai ia aku ka pane eke knmahele ma ke ano hoōheno, ua ike mai lu ka niakua i kana pulapula a wehe eae la i na ao kaalelewa, he manawa iano ko niakou hauoli ma fra aka ana. Ua hoomau aku ka makua oka apana o Kau i ke alakai pauaho ole ana ia maua, me ke kuhikuhi pu ana hoi i na wahi kaulana o ia huli oka aina. I ko m:ikou hiki ana i Hilea, aia hoi, lie nani na malapua makai a mauka o ke alanui i ka nana aku. Hoomanao ae la nu no na haoie palia la oiuu hule. Ua ioa» mai nei i ka Hui Htwaiiaa Ojzette Cj. (Haie Pal o ke KuoKoa), he papa-pai hou ioa mai ka hikina mal o Amerika lluipuia maluua mai o ka moku kalepa "Martha Davif?," a eia ua papa-pai! nei ke kaene pono ia nei ma ke ka- ! hua kahi i hookaawale ia nona o ku ai oloko nel oka haie-pai. Oka haie lako loa keia i na mea pai a piU.