Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 5, 3 February 1894 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

K hoomika hou ana ke Kuia Kamehameha ma ka la 12 ae nei o i eberuari, oia hoi ka ia poni moi o U »u i hala e. l a lohe ia me ka minamina nui, mai o Miss MeLennan i kona kulana kumu i>oo no ke Kula Hanai Kaikamahine o Mauna Olu. A keia Poakahi mua iho o Feberuari nei, e weheia ai ke kau kiure Laapuni • Oahu nei ma ka halehookolukolo, me ka noho kahuia e Hon W A Whitinjf. Ua hoopaneeia ke kulaia o lanuarJ 17 o na paahana o Makaweli a ma ka la 20 mai hookuuia e hauoll a lealea no lakou iho ma kekahi miu piani I hoomakaukauia. I ka la 27 o lanuari, ua puka ae mailoko o ka home o Mr. H. M. von Holt ma Nuuanu, he malihinl keiilkane hou loa, a ua hoomahuahaa ia k* heiuna o ka ohana I keiu

w*. l'a makemakeia i hookahi kope }«nk<hi o ka nupepa Puka La Kuokna o 1893, mai ka helu 1 a hiki i kihelu 10 a me ka helu 20 no ke akeia e hutnu i buke. E haawiia kc kumukuai i kenikeni no ke kopo ho >kahi. O ka mea i lako i keia mui helu, e lawo mai i ko innkou kvfDS hana nei.

l'a hiki mai o Mona. V'«rleys ma ] kt- kulan.i Kanikela no ka Uipuhalika o Farani i Hawall nei. Eia nao fca mea apiki, o kona hookohu no ke uapuni alii, nolaiin, ke noho nei «>sa ma Hawaii nei i koia mau la uia ke ano aohe iuna aupuni no kona aina, aka raa keano makanlnana Farani. upu ia aku nei, ma kekuUi o na moknahi o na panaiaau e klpa mai ana ma keia mau la iho, e hiki j mai ai o Mrs. Mary Turner ame tana kane. Ke kaikamahine Ha- ( waii puukani kaulana keia i ka himenl malalo o ka inoa Annis Mon- ■ tagae e hele nei, oiai o kona inoa mana a i kamaaina maanei o Mere Knke.

Ua hoao ae he ewalu mau Hawaii hapo o Molokai i alakai ia e kahi loiumakaaioAoa sifa i pau, e hoole ika hookaa ana iko lakou auhau pakahi. Ke oleloia mai nei uae hoi ua hoopiiia a hoopaila imua o ka aha apana. Ina pela, ke hele la na hoolilo hupo i na koina o ka aha me ka Ike no ke noho mana nei ke Aupuni Kuikawa i keia manawa, a o kona mau kanawai, ua kakia kui nao ia maluna o ka aiua aohe mea e hoka ai. O ka hupo alakai hewa oia no ke popoiia ana e na ale o ka hookaumaha hou ia iho. Ua hoi mai aei o Rev. 0. 11. Ku lika a me kana wahine mai Amerika Huipuia mal, e noho ana bua ma Hawaii nei no eono paha m .lama ka loihi, a e komo pu ana v Mr. Kulika e kokua ma ka hnna mawaena o na lapana ma Hawaii nei. Xo ka mea, mamuli o kona noho ioihi ana ma lapanu no iwakulua makahiki ma ka hana misionari, ua muamaalea oia i ka olelo o ia aina a ua ike i ke ano o ka launa a me ka noho ana o ia lahui, a pela i manao la ai he kokua kupwo oia no ka hana misiona raaw<»ena ona lapana ma Huwnii nei I k i auina la Poalua aku uei, ua haawi ae o Mr. a nie Mr?. Jas. R. HoU ma ko !aua w.>hl e noho nel ma Kalihi, i ahaaina palala nui,, no ka puni aua o ka makahiki mua o ka laua makuliiapo, a o ka hna ohaha raua hoi oko laua mau la opio. Ta hoolaukanaka ia ka laua ahaaina ma oka nul ia o na makamaka a >oe na hoaloha ona makua i hiki *ku o boohanohano i ka ia o ko ka»u«lcl. l. i hoolawaia ka poe a pau i hiki aku me ke koena ole, a ua lioomauia na hoohialaai okala a hiki ike kani aluka aoa ana moa. £ ola loihi ke kama, ka makou kahoahoa.

j Ua lolie mai makou, ua hooliio ' aku nei o 8. Ah Mi o Wailuku, i j kona mau hale a me na hoolimaiij ma mi Kahuiui, m ka $5,500, i i keia Hui Alahao a me Aina o Maui. I | Ua ieta ia mai ia makou inai līa- ; waii a rne Maui mai, ua uhi ia ibo | o luna o na piko o na elemakule | mauna o Hawaii a uie Maui e ka 1 hau i kela mau la aku nei. 1 _____ Ke hoo'a aku nei makou i ka loaa ana mai ia makou o ka apa buke i houluuiu ia a pai hou ia ai na paiapala a pau a Mr. T. H. Davies i kakau ai no ke kulana kahulihuli ma Hawaii. Ua hoi aku o Itev. £. (i. Beckwith a me kona ohana i kona ekaiesia hou ma Makawao, a ma ke Sabati lanuari 21, i haawi ai ola i kana haiolelo mua ioa ma ke kihapai hou maloko o ka luaklnl o Paia.

Ua haiamu ia ae no ka po lea hope ioa a na kahuii 100 iea Albu I haawi ai maloko o ka Hale Mole Hou i ka po Poaono i haia, e ka poe puni mele a me ka poe i makahehi i ko laua mau leo kani ko'uko'u a aheahe. O ka ia 3 ae nei o Feberuari e hiki mai ana, ola ta la <( Konohi," makahiki hou o na Pake. A oiai he maa keia lahui i ke kuiaia ana i ko iakou ia makahiki hou, nolaiia, aole no lakou e haule hope ana i ka ' malama ana ia la. i Ke upu ia aku nei ka mokuahi "Chiiia" e ku mai ana ma ke awa o Kou nei i keia Poakolu iho mai ke awa mai o Kapalakiko, ma kona ala e kikihi ioa ana no kona mau awa holohoio mau ma lapana a me Kina. He moku holo kela. Ua hoouna ia aku i ka Poakahi maluna o Lehua no ka Hui Mahiko o Ookala, Hilo, ho eneginl a me elua miie loa o na palpu hao pakuikui 4 inlha ana-waena, no ka pa« uma ana i ka wai mai ke kahawai o Kawalii a heokahekahe I ka will | o Ookala, no ka mea, he nui ka | hune o ka wai malaila. I

Ua koho o Mr. H. l'. llaldwln r o ka nui o na kopaa o loaa ana i ka HuiMahikoo Makaweii i keia oo ko e wili ia nei, e hiki ana i ka 12,300 mau tona. Oiai he maamaalea o Mr. 6ahlwin I ke koho ana ma keia iiana, malia io no e hiki io ana ka nui o na tona kopaa ia huina. Ua hoi mai maluna o ka mokuuhi ' 'Australia" o ka Poaono i ielo paudi aku la, oJ, K. Walamau, kokahi o ni kamahele i hoopomaikai nui mai i na poe heluhelu o kela nupopa i ka makahiki i hala me kona peni ponoi, mai kana huakni hoomahuahua ike aku nei ma kana hana noeau, a eia me kakou. I ka la 30 iho nei o lanuari, piha iho la ia Mrs. Isabella Aehl ke kanakolu o kona mau la hanau. Nolaila, ua hoomanao ae oia i kona la hanau ma ka pepehi ana i ka mea maa mau i na kama punahele a hoonuanua iho la a nui na mea kupalu o luna o kona papaaina, Ua noho iho oia me kona mau hoa-ai wae, ka-u pakahi la iho la lakou a kalokalo ae la, e hooloihi ia ka lede a i ka papaiua ona 30 makahiki mai keia la aku. E hoomanao ia, he loa kela e ka ai i koko a koiopupu hoi. I ka Ia 20 o lanuari, ua hoomanao ae o Mr. a me Mrs. J. M. Horner makua, ma ko laua home noho ma Kukaiau, Hamakua, 1 ka puni ana o na makahiki be kanaha-kumama-walu oko laua noho ana iloko o ke apo oka mare. Ua malama ia be anaina iuana, a he lealea Europa ma ka home, 1 haiamu ia mai e ka ohana nui ma ia inoa i noho ma kahi mamao ama kahi kokoke, na makamaka a me na hoaloha. Ua hoohala ia ka manawa mo ka maikai a hiki i ka huli ann a na kau, me ka maiama pu ia he papaaina. Kokoke no kela I ka mare luhiie.

I ka bora 8:20 o ko kakahiaka Poaono i hala, lannari 27, ua ku mai ma Honolulu nei ka mokuahi holo kuwaena ««Aualnaila" mai Kapalakiko pololei mai, ke awa ana i haaiele aku ai i ka hora 2 auina la o Irinunri 20. Ua haii mai oia no keia awa, ia 42 mau ohua kapena, 46 mair ohua oneki, 31 mau eke ieta a mo na ukana. I ka wa i haaiele aku ai ka mokuahi ia Kapaiakiko, ua puka ne be mai uialii i ke keikl a Mrs. E. B. Maxwell, he ohua kapena, a ua hookaawale koke ia mai ka huikau ana niai me ka lehuiehu. Ike ku ana mai nei, ua oia ioa ka mea mai, a nole hol i laha ae mawaena o na poe o ka moku. Ika hora 12 o keia awakea, e huli hoi aku ai ka "Au9tralia" no Kapalakiko,