Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 6, 10 February 1894 — OLELO PANE A PERESIDENA DOLE. He Hoole Keonimana ana i ka Peresidena Cleveland Noi. [ARTICLE]

OLELO PANE A PERESIDENA DOLE.

He Hoole Keonimana ana i ka Peresidena Cleveland Noi.

[Hoomaui'] Aole i loaa ikl mai i keia aupuni ka iohe no ka noho ana o kekahi aha e like me ia, a aole no hol he manawa i loaa mai e hiki ai ke waiho aku i na olelo hoike no kona mau pono. Ina o na nieniele aua iho nei a Mr. Blount kekahi hapa o oa lawelawe ana a ia aha, aole i ike keia aupuni ia mea a aole pu no hoi i hal ia mai keia aupuni ia mea; he oiaio, e iike me ka'u i hai ae nei maluna, aole makou i ike, a hiki wale i ka wa i hoolahaia ai ka ke Kuhina Gresham paiapala i ka Peresidena Cleveland, i kela mau puie i hala aku nei ; ua loaa i ka mana hooko o Ameiika he kahua kalai aupuni hoonioni kue mai ka noonoo ia ana. A ina no i maopopo ia makeiu ua haawiia ka mana ia Mr. Biount i Komisina e iawe ai i na hoike ma ka ninau e hoihoi hou ia ai ka moi wahine i pau, alaila, oke ano o tana lawelawe ana ina tana aha ninaninnu, e oielo aku au, aole i ku-

pono no na nni ana o ia ano a no na imi ana no paha a pau e pili ana i ke kuiana o kekahi kino kanaka e hook&iokoio ia ai. E like me ka lohe i loaa mai ia'u mai kahi e hiki ai ke hilinai ia, ua wae oia i kana mau hoike a ua ninaninau ia lakou ma kahi malu e haawi holookoa ana i na ninau alakai me ka haawi ole i kuloana e hiki ai ke ninau hoohuahualauia, a i kekahi manawa me ka ae ole no e hoakaka niai na hoike e like me ka iakou mea i makemnke ai no ka lakou niau oleio hoike i unuhiia mai e ia mailoko mai o lakou. He mea makehewa wale no paha ia'u ke olelo ae īnaiaio o iaano ninaninau, e iilo ana kekahi poe hoike i mea nawaliwali loa iloko o ka lima o kekahi ioio akamai, a e kauo ia aku ai no hoi e olelo i kekahi mau mea e lilo ai i hapa-oiaio a ko ku hookahi iho ia oielo ike liio i kumu e aiakai hewa ai a e ano hoopunipunl ni no paha ika nana aku. He hiki anei ke manao aku, ona imi ana i hana ia e like me keia ano e loaa ana na olelo hoike ewaewa ole, piha a oiaio no ka hihia e ku nei? He mea oialo paha aole e hoelilo ia ana ka hopena o kekahi aupuni I noho makainaka mai, oia hol ina kakou e ae ana he mana io no i ioaa e hookolokolo kuikawa ni, e hoopau wale ia mamuli ninaninau aoao hookahi wale no me ke ano malu a i hana pu ia hoi me ka ike ole o ua aupuni la a me ka manawa ole i haa wiia iaia e hoolohe ai, a i ole o ike ai paha owai le na hoike.

Ua hele mai o Mr. Blount ia nei me ke aao malihini a ua hoomaka koke no e laweiawe i kana hana. Ua hoolilo oia 1 kona manawa i ka hana o ka hoakoakoa ana i na ike e haawiia aku ana, ma ka ninaninau ana i na ike a me ka hoakoakoa pu ana i na papa hoike waiwai a me ka nohona o keia aina a me na moolelo palapala e ae, a ua hana oia me ka hooikaika a me ka mikiala, me ka haawi ana i kona manawa hoiookoa no ka hooko ana ia apana hana. He mau malama uuku wale no kona i noho iho ai, a iloko no o ia manawa ua paa mau kona manawa me keia hana a ua uuku ka manawa 1 loaa iaia e hlki ai ke ike i ke kulana maoii o na hana, a o loaa pono ai la mawaho mai ma o ka iauna laula ana me na kanaka o ka aina a me na launa kamaaina pilikino ana me na ohana kanaka lehulehu me na oihaua hoonaauao a oihana mikiala i hoala ia. Ua ike wale no oia i ka aina mai kona hale noho aku e ku ana ma ke kikowaeoa o Honolulu, mai na makamaka akuo kahapanui o na hoike ana i ninaninau ai. Nolaila, malalo o keia mau helehelena he mea maopopo anei e hiki ana i ke kanaka ina no i oi loa kona ikalka ma ka imi ana ke hana i mau olelo hoike e hiki ai ke hilinai pololei ia i kahua no kekahi oielo hooholo ma ka ninau pili i ke kulana o kekahi aupuni? Nolaila, mamuii o ka nana ana i na kumu oiaio a pau e pili ana i ka ninau no ka mana o ka Peresidena e komo mai ai e laweiawe kue mai, a i pili pu hoi ma keia hana na iala o ka Mana Hooko, ka poe hoi i lawelawe hana maoli a iilo i poe hoike I ikemaka, no ia kumu, ua hiki ia'u ke hooiaio aku ī kou hanohano aole mamuii o kekahi hana a keia aupuni ma ka la 17 o lanuari i haia aku ia, aole hoi mahope mai nei i ioaa ai i ka Peresideua o Ameiika Huipuia he mana e komo mai ai e lawelawe kue iloko o na hana kuloko o keia aina,

ina no ma na hana i iKeia a hoopukaia paha e keia aupuni rae ia ka manao. Ua hoike ae oe uia kau paJ .pala, •'mahope iho o na nanahoomauanui Ja ana o na hoike a Mr. Biount ua iawa l ka manao o ka PereBidena, o na hana i lawelawe ia e kue ana i ka Moiwuhine, ioa no aoie i paipai ia , aka nae, ua kokua ia a kakooia ua hana ia e ka Luna Nui o keia aupuni e noho ana ma Honolulu; a ua haawi inua oiu i kana ae hoopaa e kokua i kona mau enemi ma na hana e hookahuli ai i ke Aupuni Hawaii, a e kukulu hou i aupuni hou inamuli oka ikaika uia kona hakahaka, a ua hooko ola i kana olelo hoopaa ina o ke kaunha ana e hooleleia kekahi mahele ona koa mailuna ftal o ka Bosetona ma ka ia 16 o lanuari, 1893, a uia o ka ae a ike ana aku i ke Aupuui Kuikawa ma kekahi la ana ae, oiai no nae he nawaliwali loa ua aupuni ia me ka hiki ole ke malama iaia iho, a oiai pu hoi ke Aupuni Kumukanawai e hiki ioa ana ke kakoo me ka lanakiia i kona mau mana ke kue ia mai e kekahi mana ikaika mawaho ae oko Amerika Huipuia mana kaua i hoolele mua ia."

Me ke komo ole aku e hoopaapaa keiu ruau kumu, oia kau pane, ua hiki 010 ia'u ke hoooiaopopo ika pololei oka Mr. Blount hoike, i ioaa ai i ka Peresiclena na kahua o ka olelo hooholo, oiai, aohe manawa i loaa ai ia'u e makaikai ai i kana hoike. Aka, ke makemake nei au e hoole pololei aku me ka leo ikaika i ka olaio o na kumu pakahi a me oa kumu no a pau i hoike ia ilokoo ka olelo hoakaka maluna ae la; aka oae, oiai hoi ua loaa iho la i ka Peresitlena ka manao p īa iloko o kona naau no keia me.i, e hamailio aku ana au naai kena kaliua paio mai. Ma ke ano pokole eia maoli ko'u kahua: Ina na na koa Amei'ika i kokua kanawai oie kapoe hookahuli aupuni ma ke kukulu ana i ke aupuni Kuikawa, alaila, aole mnluna 0 keia aupuni ke koikoi o ka iakou hana hewa ana. He hana ponoi maoli ia e pili ana Ika hoopai aku 110 na haua kue mawaena oke aupuni o Amorika Hulpuia a me kona mau luna aupuni. Ke oielo «ei au, aole ioa ho mau kumu aiakai mua ma na kunawni mawaena o na Aupjmi no kela kahua nianao mamuli o nn a i hanaia e na koa Amerika, ua iii aku ii m<jluna o AmeHka lluipuia ka mana maiuna ona hana kuloko o keia aupuni.