Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 7, 17 February 1894 — Page 4

Page PDF (1.71 MB)

This text was transcribed by:  Diane Poche
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 Ka Nupepa Kuokoa

---ME---

Ko Hawaii Paeaina i Huuia

No ka Makahiki ...      $2.00

No Eono Mahina ...       1.00

Kuike ka Rula

HOOPUKAIA E KA

HAWAIIAN GAZETTE CO.

H. M. WHITNEY, Luna Nui,

J. U. KAWAINUI, Luna Hooponopono

N@ Honolulu, Oahu, Lakou a pau.

POAONO, ...  FEBERUARI 17, 1894.

KULA SABATI.

1.9. Mar 4.  Ko Kuai ana aku i ka pono o ka hanau mua.  Kin. 25:27  34.

NUI ae la na mau keiki la, he kanaka akamai o Esau i ka hahai holoholona hihiu, he kanaka no ka nahelehele, aka, he kanaka noho malie o Iakoba, e noho ana ma na halelewa.

28  Aloha aku la o Isaaka ia Esau, no ka mea, ai iho la ia i ka io o na mea hihiu, ao Rebeka kai aloha ia Iakoba.

29  Hoolapalapa iho la o Iakoba i ka mea ai, a hoi mai la o Esau mai ka nahelehele mai, a na nawaliwali ia.  

30  I mai la o Esau ia Iakoba, ke noi aku nei au ia oe, e ho mai na'u e ai ia mea ulaula, no ka mea, ua nawaliwali au, nolaila, ua kapaia kona inoa o Edoma.

31  I aku la o Iakoba, e kuai kaua i keia la i lilo mai ia u kau hono o ka hanau mua.

32  I iho la o Esau, eia wau, na kokoke e make, a heaha ananei ko'u pomaikai i keia pono o ka hanau mua?

33  E hoohiki oe na'u i keia la, a hoohiki aku la ia nana, a kuai lilo mai la ia i kana pono o ka hanau mua, na Iakoba.

34  Alaila, haawi aku la o Iakoba na Esau i ka berena a me na papapa i hoolapalapaia, ai iho la ia a inu hoi, ku ae la ia a hele aku la i kona wahi i hele ai, pela o Esau i hoowahawaha ai i kaua pono o ka hanau mua.

Pauka Gula.  Luka 12:23.  Ua oi aku ke ola mamua o ka ai, a o ke kino mamua o ke kapa.

Manao Nui.  E pono ke malama pono i ka pomaikai.

Olelo Hoakaka.  He mau makahiki he 67 mahope o ko ke Akua hoao ana i ko Aberahama manaoio, ua hana ia ke kumuhana o keia apana Baibala, M. K. 1805.  eia na mae nui aole i noonoo ia ma keia mau haawina Kula Sabati, ko Sara make ko Isaaka make ana me Ribeka, ka hanau ana o Esau me Iakoba, ka make ana o Aberahama.  Mamuli o na mea maa mau i ka poe hikina, o ka pono ka hanau mua oia no he mau kuleana nui, ke alii ana maluna o ka ohana, ka mahele palua o na waiwai o na hooilina, ka olelo o ka makua.  Aka nae, ua hiki i ka hanau mua ke hoole paha, hoolilo aku paha i keia mau kulana.  Ma ka nana aku o ka pomaikai a Iakoba i iini nui ai oia no ka pomaikai o ka berita no kona mau manao, oia hoi ka Mesia e hanau ia ana.

27  Holoholona---ua uui na pilikia ma na aina neoneo no keia mau mea hihiu.  Ua mahalo nui ia ke kanaka wiwo  @ ma ka hoopau ana i keia mau mea ino.  Nahelehele---oia hoi ua pukaka oia, puni auwana, aole hili au oia, aole kuhele loa, pipika, oiai ua pili i ka hale noho o lakoho, aole kuewa oia.  Malie, ua akahai, kupaa, kaulike i ka pono, malama pono i na waiwai, hana mau o Iakoba, aka nae ua hihiu puni lealea, hooluolu iaia iho, hooikaika o Esau, aole poo noonoo pili ole i na hana haipule.  28  Aloha---no ko laua mau ano okoa, ikaika kekahi, nawaliwali kekahi.  28  Ai---he mau papapa ulaula.  Aole maa mau ma na aina hikina he mau mea ai kumau e like me ka poi.  Aka ua nui ke kali ana ma ka hoomakau kau hou ana i na mea ai kupono.  Nawaliwali---maule, pololi.  30  Edoma---oia hoi ulaula, e like me Adamu ma na huapalapala.  O Idumea ka inoa o kona aina.  32  Make---aole pela ka oiaio, ua makiee wale o Esau.  33  Hoohiki---me he mea la ua kanalua o Iakoba e pili ana i ka pono o kona ano haua, oiai ua noonoo ole o Esau i ke ano eehio o kana olelo hoohiki.  34  Hoowahawaha---oia no kona hewa mamuli o kona ano hana, Hebera 12:16.  Ua hoopakela oia i ka hoopiha ana i kona opu ai no ka manawa mamua o kekahi pomaikai uhane no ka wa pau ole.

I---Na hoahanau elua, 27:28. Owai na keiki elua a Iakoba?  Owai ka hanau mua?  Heaha na makua elua e pili ana i ko laua mau keiki?  He aha na kumu no keia aloha kapakahi?  Ua kupono anei ke aloha o ia ano?  Ua hoopakela anei ke Akua ia wai, Roma 9:7-14?  Ua kapakahi anei ko ke Akua aloha?  Ua hiki anei ia Esau ke lilo i kanaka akahele, haipule, hoopono?  Ua hiki anei ia Iakoba ke hookiekie iaia iho no ko ke Akua aloha poookela?

 II---Ko lakoho kuko hewa, 39 @.  Heaha ko Esau noi aku ia Iakoba?  Heaha ko Iakoba olelo pane?  Ua kuapo anei laua?  Heaha ko Esau pono i kuai aku ai?  Heaha ke kumukuai i loaa ai iaia?  Ua maikai anei ko Iakoba iini maoli?  Ua maa mau anei ko na kanaka kuai ana aku i ko lakou mau pono uhane?  Heaha ko kakou mau kuleana, roma 8:14-17?  Ua maikai anei ke kuai ana aku i ka pono o ka hanau mua?  Ehia mau makahiki no Esau ia wa.  Ua hoomahuahua anei kona kulana maikai?  No ke aha la i kapaia ai oia he mea haihaia, Hebera 12:16?  Ua hiki anei iaia ke loaa hou kona kulana i hoowahawahaia?  Pehea na kanuka Hawaii?

III---Ko Esau hana naaupo, 32:34.  Heaha ko Esau olelo pane ia Iakoba?  Heaha ko Iakoba noi hou ae?  Ua maikai anei keia mau noi a me na pane?  No na kumu hea i hoahewa ai oe i ko Esau ano hana?  Ua hana ano like anei oe?  Ua hiki anei i ka mihi ke hooponopono hou i mau hihia?  Ua hiki anei i ka mihi ke loaa hou na pomaikai?  Ua paa anei ka pono o ka hanau mua ia Iakoba, Kin 25:23?  Pehea i loaa ai keia kuleana ia Iakoba?  Ma ka ahaaina i hoomakaukauia owai ka mea nana i kokua ia Iakoba e hoopunipuni i kona makuakane, a lilo o Iakoba i ke poo o ka ohana kapukapu?  Ua kupono anei o Esau e lilo i kupuna no ka Mesia?  Ua loaa anei ia Iakoba keia pomaikai ma kona hana apiki me na pilikia ole i ka wa mahope?  E pono anei ke hana hewa i mea e loaa ai kekahi pomaikai i malama pono ia?

Manao Pili.  1  Ua hiki anei i ka poe opio houhauha ke loaa hou na pomaikai hookuonoono?  2  Ua loaa anei ia oe ma ke ano paa na pomaikai o ko Kristo euanelio?  Ua mahalo nui anei oe i na kuleana o ka mea manaoio?  4  Ua mihi pono anei o Esau?  5  Ua waiwai anei ke kuai ana aku i kou uhane no na lealea. hanohano, hookiekie?

He Leta mai Gilipati mai.

H. WATERHOUSE;

ALOHA OE:

Ua hala o "Hoku Ao" mai Tabiteuea aku Dekemaba 19, no ka akau a huli hoi aku i Honolulu.

Ua noho ko makou aha ma Tabiteuea nei, ma ka la 13, a hookuu i ka la 19.  Ua pau mai na hoa, a koe o R. Maka no ka mailolo o kana wahine.  Ua kukakuka ko makou aha no na hana e pili ana i keia Misiona.

Ua hooholo ia kekahi mau mea, a e hoea aku ana imua o ka Papa.  Ua kukia ia hoi ka pono o "Hoku Ao" no ka holo mua i Tabiteuea i na e haalele ia Honolulu, oiai ua nui ko makou pilikia i ka holo loa ana i kela mau aina.

Ua kuka ia no hoi ka pono ka Hui i keia makahiki ae ma Ualama, ke holo mai o Bingham, a i na aole paha.

Ke mau nei ko makou makemake i kumu Hawaii, oiai, ke haka haka nei kekahi mau kihapai, e loaa ana paha aole paha, e nana oukou ia makou.

Ke mau nei ke kaua, no ka pono o ko Iesu aupuni ma na aina o Kaililo, i paa i ka naaupo o ka hewa a me ka poino e kau mai ana.

Eia mai o D. kanoho a me Lono, ke hoi aku la no Hawaii a e lohe nui ana oukou i ke ano o na hana mai Kiribati.

Ke noho nei ke Komisina Palekane, ma Butaritari i keia wa, ke hoomalu nei i keia lahui, e like me na lahui e ae.

Ua manao ia e loaa ana paha ka wa pono e hooholo ia ka ke Akua hana.  O ka leo pule i ke Akua e hiki mai kona aupuni ma na wahi a pau.  Ke hana nei ke Akua ma ka naau o na al@, e hoomakaukau i ke alanui no ka hiki mai o kona aupuni.

I nui ka pule a me ka hoomana i ke Akua, ma na wahi a pau, i hiki mai ka Uhane Hemolele.

Ke oluolu nei makou i keia mau la, ke uwe aku nei ia oe a me ka ohana, e uwe aku i na Kula Sabati o ko H. P.

S. P. KAAIA.

Tabiteuea, Dekemaba 24, 1893.

NA LETA

( Aole o makou makemake e lawe i ke koikoi o ua hala no na manao i hoopuka ia malalo o keia poo e ko makou poe mea kakau )

Pane ia Hoaloha o Hana Maui.

MR. LUNAHOOPONOPONO;

Aloha oe:

E oluolu mai oe i kekahi wahi kaawale o kau NUPEPA KUOKOA i pane aku ai au i ka hoaloha mea i pane ai ia'u ma kekahi o na kolamu o ka Nupepa KUOKOA o ka la 3 o Feberuari, 1894.

Wahi a hoaloha ole wale, ma ka la 5 o Ianuari 1894, a maloko o ka hale hookolokolo o Hana nei, ua hoike ae ka au imua o ka poe e akoakoa ana malaila i ko'u manao holo balota.  I ka hoihoi ia ae o ke alii ka Moiwahine iluna o ka noho kalaunu o Hawaii mamua ae o ka malama o Maraki.  Ka hoonohonoho ia ana hoi o ka papa kuhina ko'u aa e pili me hoaloha hope luna auhau o Hana nei.  Ke hoike aku nei au me ka oiaio loa, ua hoike o hoaloha i ka mea oiaio ole ma na ano a pau, a ke aa aku nei au ia ia e lawe mai oia i ka olelo ike (affidan't) ana a me ka poe i akoakoa maloko o ka hale hookolokolo ma ka la 5 Ianuari 1894.

A ua makaukau pu au e lawe aku i olelo ike (affidan't) e pale ana i ka oiaio ole o kau e hoike olalau nei oiai ma ka la 5 o Ianuari 1894, he 2 1/2 mile ko'u kaawale mai ka hale hookolokolo mai o Hana, no ka hana ana i kekahi papala moraki mawaena o Reciprocity Sugar Co me P. Kaahooluhi a me Kahoowali kana wahine mare, a e ike ia no ka oiaio oia ka hele i ke kanu kope o ke aupuni.

Nolaila, auhea ka oiaio o kau?  Au e makau honua nei i kou aka iho, aohe no hoi e hoike ma ka mea oiaio, hoike oe i ka mea oiaio ole, i manao ia mai nae paha he hoohuiaina oiaio oe ea, a hilikau wale aku nei no oe iluna o na keonimana o Wailuku eha nae paha oe, i ka lilo ole mai o na oihana aupuni a lakou ala e paa mai nei ia oe.

Nolaila, o ka'u e kau leo aku nei ia oe mai hoolaha hou oe i na mea oiaio ole.

M. H. RENTER.

Hana, Feberuari 9, 1894.

KA MOIWAHINE

OMO KOKO!

Ua Ulupuni i ka Huhu!

A Hoopuka ka Lehelehu i ka Apaapa!

E MR. LUNAHOOPONOPONO;

Aloha nui oe:---

E oluolu oe e hookomo iho ma kahi kaawale i keia mau wahi mauao o'u ma na kolamu o ka kaua nupepa.

Ua ike iho nei au ma na nupepa i na mea e pili ana i ka hui malu ana o ka Moiwahine me ke Kuhina Amerika, a ua ahuwale ae la ka no'a a laua i huna ai me ka manao i ka pili la e nalo ai ka no-a a laua, aole nae e nalo.

"Hoohunahuna i ka pua,

E nalo i ka pe-a,

Aia o Puna ia ua hewa,

Hewa i ke ala a ka hewa e."

HE MOIWAHINE PUNI KOKO.

He paakiki ka Moiwahine e oki i na poo o ka poe nana i kaiehu ae iaia mai ka noho alii ae, ua ike ia keia iloko o na nupepa haole, oiai, na koi aku ke Kuhina Amerika e kala i ko lakou hewa, aole he ae o ua Moiwahine nei, ma keia ano e maopopo ai he Moiwahine puni koko keia, alaila, e pau loa ana na haole waiwai a kuonoono o ka aina i ke oki ia o ko lakou mau poo, pau pu na kanaka Hawaii kuonoono a naauao o ka aina

E lohe ia ana he leo ma Hawaii nei, he pihe he uwe ana e uwe ana o Hawaii no kana mau keiki, aole oia e na ana, no ka mea, aole aenei lakou.

O keia ka manao ino puuwai eleele o ka Moiwahine, a no ia manao ino ona, aole loa ke Akua e ae mai i kona manao, a o ka hoike maopopo loa e ike ai ka lahui mai o a o, ua kaulai ae nei ke Akua i kana mau hana lapuwale o ke au poeleele loa, ua hoike mai ke Akua "Aole loa he mea huna e hiki ke huna ia."

Ke hoohalike mai nei ka Moiwahine i olokaa ia aku e like me Hamana i hana ai i amana e li ia ai o Moredekai; a e pepehi i na Iudaio a pau.

O ka olelo ao a Moredekai ia Ekekela kana kaikamahine, "E kuu kaikamahine, mai manao oe o kou noho ana iluna o ka noho moi e pakele ana oe i ka make, a ina aole oe e hoolohe i ke ao o kou makua e make ana oe, aka o kou lahui kanaka na Iudaio, e loaa ana no he hoopakele a he ola mai kahi loihi mai.  Owai la ka hoopakele o kela lahui kaulana loa o ka wa kahiko a Moredekai e hilinai nei?  O Iehova, o Iehova o na kaua Kona inoa."

Eia iloko o keia lahui na haipule oiaio e noho mai nei, ke moni nei lakou i ke koko o ko lakou hoino ia e na apokaka e haikaika mau ia nei.  Heaha la ka waiwai o na olelo lu i ka makani a na enemi e hoino nei?  Aole loa he leo i lohe ia e na haipule e hoino ana, aia ko lakou leo imua i ke alo o ke Akua, a ua hiki mai ka wa e ohi ai lakou i ka hua o ka lakou pule ana.

UA ULUPUNI I KA HUHU.

No ke kipaku ia ana, nolaila, nui loa ka ha'u o ka makani, nakeke ka papaauwae, u-i na hino no ka piha i ka inaina i na mamo a ka poe mikanele.

A HOOPUKA KA LEHELEHE I KA

APAAPA.

No ka noho ia e ka uhane makukoae, olalau ka olelo, a hoopuka i na olelo apaapa, hele loa aku la ua moi nei i ka mala a ke alii i Kuahewa, aole noonoo maikai e loaa.

Ua nele i ka noonoo maikai, a he olohaka maoli aole he aila oloko.

He kapena ike ole oe aole ike i ke kuhoe, ola ka mea i olepe ia ae ai mai ka noho alii ae, a ua ike ka lahui mai o a o, aole he olelo ana no ia mea, he akioma maopopo loa.

Like paupaka ka Peresidena o Amerika Huipuia e hoihoi i ke kumuhinu ana o Blount a me keia Kuhina hou, e hoihoi i ka Moiwahine ma ka noho al@i; kue loa na hale ahaolelo elua o Amerika Huipuia a haule pahu ana ilalo.

"Hilahila ole o Makaukiu,

Aohe ke kohu o Hanunanuna,

Puiwa ka manu, eena i ka pua."

Ua liuliu iho nei na anee ali mai Hawaii a Kauai no ka hoi ae o ka moi ma ka noho alii, hauoli ka noonoo, paani na iole no ka lealea loa i ka hoi koke ae, a hiki mai nei i keia mau pule oki loa ka hoi ae, ke ulupa ia la ka Peresidena a me ke Kuhina nui e na Luna Senate o ka Ahaolelo nui o Amerika Huipuia, no ka hilahila ole i ka hoihoi ae i ka mea i olepo ia mai ka noho alii ae.

O na hoonohonoho oihana a na anee alii, ua waiho loa ia aku la ma ke pakaukau o Milolii, moe lolii loa na anee alii, aole he oni ae i ke kai o ko Haku.

ONI PAA KE AUPUNI KUIKAWA.

Huro e i ae ka Iubile!  Huro e i ae ka milenio, e pau na pio nei.

Ma na nupepa o na aina e, ua mahalo loa lakou i ka Peresidena Dole, a ke hooia mai nei ke aupuni o Amerika i ke Aupuni Kuikawa o Hawaii nei i rula ia e kekahi keiki loea o ka naauao nui wale a kekahi makua misionari i moe a i hala ma kela aoao o ka muliwai eleele o ka make.

E haaheo o Hawaii nei i ka noho ana o Dole ma ke poo o ke aupuni, ke keiki Hawaii nana i hoopahaohao aku i na puniu o na keiki lae oo o Amerika.

Hookahi a'u mea i koe e hoike aku.

Nowai la keia paepae oki poo a ka Moiwahine i hoomakaukau ai?  No na alakai anei o ke aupuni maikai o Hawaii nei?  O ka'u haina maanei, e nana i ka moolelo o Hamana ma ka Baibala.  O ka lua o ko'u manao, e nana koke ke aupuni i keia hana a ka Moi i pau, a me na anee alii kue i keia aupuni.  E pulumi aku i ke ino a me kela puakala ooi e lulu ia nei maluna o keia aupuni.

Me ke aloha i na keiki oniu hua kepau o ka papapai.  Kanaka hoino ia no ka hoohuiaina.

 MAUI O KAMA.

Feberuari 2, 1894.

Hoike i ke Akea.

Mr. Lunahooponopono:

Aole au i manao e pane aku imua o ke akea i keia mau olelo malalo iho, aka mamuli o na lono a me na leta a na makamaka e hoea mau mai nei i o'u nei, e ninau mai ana a e hooia mai ana he "anee alii hewahewa ole au."  Nolaila, ua nui ka manawa i pau ia'u no ka noonoo ana a me ka ninau ana iho, pehea la au e hana ai i pau ke kuhihewa o ko'u mau hoaloha, nolaila, ua hooholo iho au e hoike aku ma ka hoolaha ana iloko o ka nupepa, i pau ai ke kuhihewa o ka poe e lawe nei i na lohe i ka makani a hooiaio wale aku, a malia ua komo pu aku paha keia mau lohe waiwai ole iloko o na poo aupuni nana e noho hoomalu nei i keia aupuni.

Nolaila, ke hoike aku nei au me ka oiaio i ke akea, a imua hoi o ka Mea mahaioia S B Dole, Peresidena o ke Aupuni Kuikawa a me ka Aha Hooko, aole au he "anee alii hoohewahewa ole," a o ko'u kahua kalai aupuni, he "hoohuiaina," a ke ku nei au maluna o ia kahua a hiki i ka hopena, a ke paa nei au i ka'u hoohiki no ke kakoo ana i ke Aupuni Kuikawa, a ke hana nei au maluna o kana kumuhana he hoohuiaina.  Nolaila, o na noonoo ana o ko'u mau hoaloha pela, e hoopau ia ko oukou pohihihi ma keia, a o ka mea nana i hoike aku ia oukou pela, e olelo iho oukou, oia ka anee alii hoohewahewa ole, a ina he kanaka oia e malama ana i ka oihana e ke aupuni i keia manawa no ka pono o ka lehulehu, ke olelo aku nei au, aole l@a oia i kupono e noho maluna o ka hana, a e malama hoi i ka pono o ka lehulehu, he mea pono i ke aupuni e makaala loa i na kanaka o keia ano, no ka mea, oia ko lakou enemi.

Nolaila, mai hooluhi wale i ko oukou hanohano e ka mana Hooko o ke Aupuni Kuikawa no ka imi ana e ninaninau no keia mau mea e pili ana ia'u, aka e lawe oukou a hooiaio iho i keia, no ka mea, oia ae la ka mea oiaio a'u e hoike nei no ko'u kulana kalai aupuni.

Me ka mahalo

JAS. H. S. KALEO.

Hana, Feberuari 1, 1894.

Mau Kamahele Makaikai i ka Wa-

hine o ka Lua, KaluaoPele, Kilau-

ea, a o ke Kamahao o na Kamahao.

[Hoomauia.]

I ko maua kokoke loa ana aku i ka hale, ike aku la maua i kekahi mau haole e kuku mai ana me ka nana ana mai la maua.  I ko maua hiki ana malaila, ua haawi aku maua i ke aloha auwina la ia laua a panai mai no hoi laua e like me ka maua i haawi aku ai.  Ua panai koke mai kekahi o laua i ka ninau ana, "mai hea mai nei olua?"  Ua pane like aku maua, mai Naalehu mai nei maua.  I nehea nei ko olua hele ana mai nei?  I ka hora 4 o ka wanaao nei.  I hele mai nei anei olua i ka Luapele nei?  Ae, wahi a ka maua pane.  Lele iho la maua ilalo a lawe ia aku la na lio, a i ka wehe ana ae o'u i ko'u wahi pakeke, o ka hora 1 ponoi ia o ua auwina la nei.

Alakai ia aku la maua a hoikeike ia mai la ko maua mau keena pakahi.  Waiho na puolo a hoomakaukau no ka hele ana e auau i ka wai kaulana a ka mahu pele.

I keia manawa ke hoomakaukau ia mai nei ka mea e hooluolu ai i ko maua mau kino i hele a maluhiluhi i ka noke ia i ka lulu e na lio.

Ua ninau mai ka mea hookipa Mr. lee ia maua, pehea, e ai e ana paha olua, a i ole e auau wai mahu ana paha?  Ua pane aku maua, ma ka auau wai ka mua.  Ua alakai aku kekahi o kana mau paahana ia mau ma ka hale auau.  Ma ia hale i ike ai maua he elua mau paipu i h@opiliia ma ka paia o ka hale, a maluna loa i hui ai laua iloko o kekahi kini poepoe i houhou pukapuka liilii ia i wahi hoi e kahe mai ai ka wai e like me na pakaua o Kulanihakoi.

Hookahi no ka wai wela mahu pele me kona ki pa no, a he hookahi no ka wai huihui me kona ki pu no hoi.  I kou wa e makemake ai e pono oe e ki like i na ki a elua i ka wa hookahi a hiki i ka wa e loaa ai ia oe o ka pumehana maikai i ku i ka hooheno.  O ko'u hoahele ka mea mua i koma iloko o ka pahu.  Ua noho oia ilokoo o laila no kekahi mau minute i aneana aku i ka 15, a ia'u hoi e luakaha ana me keia mau wai like ole.  Mahope o kona hoi ana mai e hooipo me ka'u wai e kahe ana, ua komo aku au iloko o ua pahu nei.

O keia pahu ua hana huinahaia.  Maluna ona, ua hanaia he elua pani, a mawaena konu o keia mau pani, ua hana ia kekahi puka i kupono i ka a-i o kaua.  Maloko hoi o keia pahu, ua hanaia he noho, a malalo iho o ka noho, ua hanaia he paipu me ke ki a me kekahi kaula kuaina no ua ki nei.

I ko'u komo ana iloko o ua pahu nei, ua noho au maluna o ka noho, ua paniia na puka, a koe wale ae no ko'u poo iwaho.  Ia wa ua huki ae la au i ke kaula, o ka manawa koke no ia o ka mahu i puai mai ai e holo ana iloko o ua pahu nei.  Emoole, ua piha ae la ka pahu a o ka mehana ae la no ia o ko'u kino a puni, a o ke kahe mai la no ia o ka hou e like me ka wai.

Ma ka hoomaopopo ana o ke kamahele, he auau maikai loa keia no na poe i nawaliwali na kino, a i loaa i na mai o ka ili.  Ua lohe au ma kela auau mahu i hoola ia ai ka mal o kekahi haole.  Nolaila, e na makamaka a me na hoaloha e naue mai ka Luaopele i ike i na mea kupanaha a kamahao a ke Akua i hana ai.

Mahope o keia auau ana, ua hoi aku maua ma ka hale hookipa, a he mau minute pokole mahope iho, ua hoi aku la mau iloko o kekahi rumi i hookaawale ia no na moho hakaka kaulana o Amerika a me Enelani, oia o Hanale a me John Bull.  Ia maua no a hiki malaila, o ka hoomaka iho la no ia o ko laua la ulele ana ma ka laua apana hana.

Ma ko maua hoomaopopo aku i ka manawa mua, e kaa ana ka lanakila i ka moho kaulana o Amerika oia o Hanare, oiai, ua eleu maoli na puupuu ana i haawi aku ai ia John Bull, ka moho kaulana o Enelani, ke hele la a ano pukaka ua keiki la.  Aka, mahope iho, ua waiho mai la ola i kekahi peku hoki a ku aku la o Hanale a walawala aku la a haule pahu ana i ka papahele.

Ua eleu koke mai la oia i ke ala ana iluna no ka ulele hou ana.  Aole i liuliu, ua loaa aku oia i kekahi peku hou i oi ae i ko ka mua.  Na ia mea i hoonawaliwali loa aku ia hanale a hiki i kona wa i haawi pio mai ai i ka moho kaulana o Enelani oiai aole e hiki iaia e ku hou aku imua ona, no ka mea, ua hakihaki kona mau lima.

I keia manawa i haawi ai na kanaka i kekahi hooho nui no ka lanakila ana o ka moho o Pelekane imua o ko Amerika.

Hoolaulea na Lili Kahiko o

ka Emepera me Bisimaka.

Ua hoopau mai nei ka emepera o Geremania i kona noho ana hoomauhala a enemi i ke Keikialii Bisimaka, ka hoaloha punahele lua ole a kona makukane a me kona kupunakane, a kuhikuhi puuone oi kelakela hoi nana i hoohui i na aupuni liilii lehulehu oloko o Geremania a kaa malalo o ka mana poo hoomalu hookahi o ka Hale o na alii o Perusia, a e kupono ai ke kapaia he imi hale, ma o kona poloai ana aku i ke Kuhikuui Puuone Hao a me ke kanaka o ke Koko, e hele mai ma kona Halealii Imeperiala ma ke kulanakauhale poo aupuni o Berelina, e halawai ike aloha ai laua a hoopau aku a hoonalowale i ko laua mau eneenemi kahiko.

Ua hoolohe aku ke kanaka i ka leo o kona alii, a nolaila ma ka hora 9:30 A. M. o ka la 26 o Ianuari i hala aku la, ua haalele aku o Bisimaka i kona Kakela ohana ma Ferederisaruhe, kau iho la maluna o ke kaa ahi a holo aku la ahiki ma Berelina i ka hora 1 auina la.  Mai ka haalele ana o Bisimaka i ka hale ahiki wale i ke kulanakauhale, ua huro ohohia ia mai oia ma na wahi a pau, oiai ua holo awiwi e ae na lohe e hoolaulea ana ka Emepera a me Bisimaka.  Nolaila ua hoi mai kona mau la ohohia a papahi hou iho la maluna ona.

Ia Bisimaka i lele aku ai mai ke kaa ahi, ua halawai mai la me ia ke Kekeialii Henry, kaikaina ponoi o ka Emepera, a alakai ia aku la i kahi o ke kaa lio alii e kali mai ana, me ka lulu lima aloha pu ana me na aliikoa ma ke ala, he lehulehu wale o lakou i eehia ia i ka ike hou ana mai iaia e keehi ana i ke kulanakauhale ana i haawi nui ai i kona mau noonoo no ka hooholo ana aku i mua ma na ano a pau i kilakila ai oia e ku nei.

Ua paiakuli ma o maanei o na alanui me na leo huro, e lohe ia ana he mau mile ka mamao, a he hookipa ana hoi a ke kanaka i hanau ia e ka wahine e haaheo ai.  E kulu pu ana na waimaka, a he hoike hoi o ko lakou aloha io maoli no ka apo aloha ana aku ia Bisimaka.

I ka hiki ana aku i ka Halealii, ua hele aku ke Keikialii Henry a me ka malihini kiekie a ka Emepera, mawaena o na laina koa i kukulu lalani ia, a komo iloko o ka Halealii, kahi o ka Emepera i apo aloha mai ai ia Bisimaka me ka hanohano nui.  Mahope iho o ka nanea ana, ua hoahaaina ia aku la o Bisimaka iloko o kekahi keena malu, me ka Emepera a me ka Emeperese wale no.

I ka aluna ahiahi ana iho, ua kipa aku ke Kuhina nui Caprivi a me na luna aupuni e ae e ike ia Bisimaka a waiho iho la i ko lakou mau palapala pai inoa.

Alaila ua hele ia mai oia e ike e na Keikialii a ka ohana alii.  Ua hele aku la oia e pahola i kona mau hoomaikai i ka Emeperese.

Hora 6, ua haawi o Bisimaka i paina hanohano no umi wale no ka nui o na hoaai i kona ia, ke hui pu me ka Emepera, ka Emeperese a me ka Moi o Sakone.

Hora 7:20, haalele iho la oia ia Berelina a hoi aku la no kona Kakela Ohana.  Ua ukali pu aku ka Emepera ia Bisimaka ahiki i kahi hookio o ke kaa ahi, me ke kaukoo pu ia e ke kaoo o na koa, na hoa a pau o ka Puali Ukali a me na Generala.  Ua puliki loihi iho ka Emepera i na lima o ka luaui loea kilo aupuni ma ka puka o ke kaa, a i ke kaawale ana no ka hookuu, ua lele aku ka Emepera e honi ma kela a me keia aoao o na papalina o Bisimaka, alaila huli ae la ka Emepera ia Couna Herbert von Bisimaka, ke keikikane a Bisimaka a kamailio aku la he mau huaolelo, ka makamua hoi o ko ka Emepera papa olelo ana me ia no ka wa loihi i hala.  Ua huli hou aku ka Emepera ia Bisimaka e kamailio ai, oiai ua kiei loa mai la kona poo aohe papale iwaho o ka puka aniani o ke kaa ahi, i hiki ai ke kamakamailio mai me ka Emepera.  Ua lilo keia ao luau ana o ko laua inaina hoomauhala i kumu no ka lehulehu e ku poai mai ana e komo pu mai a hui pu i ka hooho ana me ka lea hauoli.

I ka wa e nakulu ai oloko o ka opu me ka eha, a hele moku ka lepo, alaila, e hoao i ka CHAMBERLAIN'S COLIC, CHOLERA a me DIA@ROEA REMEDY laau lapaau a e oi aku ana kou mahalo ke ike oe i kona hop@na.  he oluolu, palekana a puhili @.  He oluolu, palekana a puhili ole,   He 25 a me 50 keneta o ka omole, a e kuai ia no ma na halekuai lapaau a pau.  BENSON SMITH & CO., na Agena ma ko Hawaii Pae Aina.

"O ka oi ma ke ao holookoa."

Oia ka W. D. WOODRING O BORDLY KENETUKE, e hookaulana nei no ka Chamberlain's Cough Remedy (Laau Kunu).  Ke kamailio nei oia ma kona ike ponoi iho i ka inu ana, oiai o kona a me ko kona ohana ola ana mai nei no ia mai ka loaa ana i ke kunu koikoi loa a me ke anu, a ua hooholo oia o keia laau lapaau ka oi ma ka honua nei.  E kuai ia no ma na Halekuai Laau Lapaau a pau.  O BENSON, SMITH & CO.,  na Agena ma ko Hawaii Pae Aina.

Hoolaha Kumau.

KA AYER SASEPARILA

Oia ka LAAU oi loa o ka maikai no na mai i hookumu ia mai ke koko io mai.  Ua oi loa ae hoi, no ka mea, o kona kahua i hookumuia ai o ka

Hondorusa Saseparila Oiaio,

No ka mea, o ka LAU NAHELEHELE a me na mea a pau i maa i ka hoohuihui ia, oia na laau oi loa o ka maikai, a no ka mea hoi ua ike ia ka waiwai io ma ka lapaau ana i na MA'I o ke KOKO---ua oi ka

Ayer Saseparila

ma na mea a pau e hooikaika a e kukulu hou ai i ke kino i hoonawaliwali ia e ka ma'i a me ka eha.

Ua hoonono ia ka ai, ua hoopau ia ka ma'i o ka waihona hoowali ai, ua hooikaika ia ke ake a me ka Puu Hoowali ai, a hoohana maikai ia na lala a pau o ke kino.  Ua hookuke la mai ke kino ae, ka laau make o ka ALAALA, ua hoola ia na EHA, na PUHA, na RUMATIKA, na MAIHEHE, na HUEHUE a me na ma'i ma ke pookahe wale o ka hupe, a ma na wahi a pau ke hooia mai nei na Kauka alakai i ka maikai o keia laau.

Ke hoola nei la hai, a e hoola no hoi ia oe.

No ke KUNU  a me ke ANU o ka

Ayer Cherry Pectoral

ka lanu lapaau alakai o na ohana.

No ku NALULU, ka LEPOPAA,

ka LENA a me kekahi mau mea inoino e ae o ka opu, e lawe i ka

AYER HUAALE CATHARTIC

E makemakenui ia nei e ko ke ao puni.

Hoomakaukauia e Kauka J.

AYER & CO., Lowell, Masekuseta.

HOLLISTER & CO.

Na Agena ma ka Paeaina Hawaii.

KAKELA

ME

KUKE.

Ka - HALEKUAI - NUI

--- O NA---

 WAIWAI LIKE OLE

NA MEA

HANA KAMANA AIPAU

Na lako pili hao kukulu hale,

Na kepa,

Na lei ilio,

Na kaulahao ilio,

Na Pahi,

Na Upa,

Na kope hulu,

Na Pulupulu.

PALAU LIO

Na mea mahiai,

Na au ho,

Na au koi,

Na kua bipi,

Na lei bipi,

Na kaniahao bipi,

Na awea pa,

Na kaa palala,

Na mea pinia,

Na ipuhao.

Makau me Aho Lawaia

Na Iliwai

Na kaula,

Na hulu pena,

Na pulumi,

Na pena, ma ka aila,

Na kopa,

Na aila mahu

Na pakeke

Na pakeke hao,

Na kapu hao,

Na pauda,

Na kukaepele,

Na uwiki, a me

Na ipukukui.

Mikini Humuhumu Kaulana

Wilcox, & Gibbs Hookahi Lopi.

Ka Remington, Elua Lopi.

A me na uka@a he nui loa, o kela ano a me keia ano.

Kakela me Kuke