Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 8, 24 February 1894 — HOU PAHI MANAONAO MA HONOLULU. Make o Kimo Kauhane, a Pakele Mainoino mai o Kaouli. Make no Malama i ka Hana Makai. [ARTICLE]

HOU PAHI MANAONAO MA HONOLULU.

Make o Kimo Kauhane, a Pakele Mainoino mai o Kaouli.

Make no Malama i ka Hana Makai.

Ma ka hora ew»lu o ke ahiai l'oakahi iho nei I ho:«o o James Kauhane ame Kaouii, he mau makai kiu, e hopu i ka Paniolo kuke o luna oka mokupea S. C. Allen, o Joseph Cassires ka inoa o ka Paniolo.^ Ma ke kakahiaka Poakahi nei, ua lohe mahui o Kauhane ma e hoao ana o Cassires e lele mai i uka nei mai ka moku mai me 20 iini opiuma. Ona lono o keia ano, he mea hoohauoii ia ika puuwai o na luna aupuni e makemake ana e hooko pono i ke kanawai. Ma ke ahiahi Poakahi, ua kali malie o Kauhane ame Kaouli ma ka Makeke, aua ano molehulehu no hoi, ike laua ika iho ana mai o ua Paniolo ala. Ua hookuu laua iaia e pii malie ma ke alanui Maunakea a hiki mauka iki iho ona hale kuai awa ma kahi malamalama 1 ke kukui uwila, a ma īa wahi lele aku nei o Kaouli e hopu i ka Paniolo ma ke kua uku. I kona wa no i lele aku ai, o kona wa no ia iku mai ai ma ka uha akau i ka pahi maluna ae © ke poi o ke kull, he <H iniha ka loihi ahe 3 iniha ka hohonu o keia moku, a kahe a wai aku la ka hiolo ana o ke koko. Oniu hou mai Ia no ka Paniolo i kana pahi, a ku hou ma ka lima hema o Kaouli maluna pono oka uala, Ile iniha ka ioihi ahe hookahi iniha ka hohomi o keia moku. Nolaila, kuhea mai nei o Kaouli ia Kauhane. "Ua ku au i ka pahi."

Ma keia wa> ela o Kauhane ina ke kua pono oka Paniolo, a hoomaka aku nei oia e hopu i na liuia o ka Paniolo, aka aole 1 paa na pulima, nolaila loaa no ka ikaika kupono ika Paniolo i kona wa e kupaka ana e hemo. Me ka hikiwawe loa ua ku mai la o Kauhane ma ka uha akau, ha eono iniha ka lolhi a he 3 iniha ka hohonu. Ua moku pu me ka aa huki, oia ka mea i kuko nukonu loa ai o kona eha. Oka lua o ka moku, aia ma ka uha hemn, he 3 iniha ka loihi a lie * iniha ka hohonu.

Iloko no o keia mau moku, ua hoao o Kauhane e pale 1 kona opu mai ka pahi mai. Hoohina aku la oia I kona hoa paio ilalo, a aumeume ilio la e mai ka pahi keia wa, uOaalele"aiu? ike Paniolo a o Kauhane wale no keia e paa nei. Me ka nui o ka ikaika i kaili mai ai o Kauhane ika pahi a haawi ae ma ka lima o kekahi wahi kaikamahine Hawaii uuku e paa. Eia ke hiolo makawalu nei ke koko mai kona mau moku aku, aka aole ia he mea na ke kanaka koa wiwo 010 e hookuu ae ai. Aole he makemake o Kauhane e hemo a nalowale kona hoa paio, nolaila, noho iho la ia maluna o ke kua o ke Paniolo.

Hoouna aku la oia ia Kaouli e kii i makal e hele mai e kokua ia laua. He hapa hora paha o ke kahe ana o ke koko o Kauhane ma mamua o ka hoea una aku o Lutanela Kaiena a me maU:ii S Stone.

Hoea uku laua ua nawaliwali o Kauhane no ka pau o ke koko, a ua ano pouli ka ike, aka hooinau no kona paa i ke Paniolo.

Ua lawe ia ke Paniolo i ka halewai, a malaila i lapaau ia ai kona mau palapu o ka auai ia ana iluna o ka pohaku iiiili o ke alanui. Ma ka hora Bme hapa, hiki aku la o Kauhane a me Kaouii maluna o ke kaa i ka Ilalemai Moiwahine, a malaila o Kauka Wahie (Wood) i humuhuniu ai i ko laua mau moku.

O Kauhane ka mda i kukonukonu loa o ka eha, he loihi loa kona mau moku ma ka uha a me na lima a ua nui kona koko i kahe. Ua nui kona hoomanawanui i ka wa a ke Kauka i humuhumu ai.

Ua humuhumu pu ke Kauka i ko Kaouli mau palapu, a he mea manaonao ka lioolohe aku iaia e kuwo mai ai no ka nui oka eha i ka wa ake Kauka e hou ai i kann kuikele a puka ka ili me *ka lopi silika. Ua nui ka weliweli ke nana aku, aka aele hiki i ke Kauka ke hoohakalia oiai oka wa kupono no ia. Ma ka hora umi a oi pau ko laua mau moku i ka humuhumu ia. '

Ma Ia po, ua hiki ftku ka mea kakau mea hou o ka nupepa Kuokoa, e ninaninau 110 ke kumu oko lauu hopu ana. Iloko oka nui oko laua mau palapu, aka ua hiki no ia laua ke kamailio oluolu mai me ka mea kakau nupepa. Ua hoike mai o Kauhane i na mea a pau e like me ia e hoike ia ae la maluna. Ua haaiele aku ka mea Kakau nupepa ia laua ma ia po e moe oluolu ana.

Ma ka mea i hoike ia mai !a Kaouli, e lawe mai ana ka Paniolo CaBsires be iwakalua tini opiuma e kuai i kekahi pake o uka nel, aka, ua halawai e mai la »ia me na makai kiu.

Ua laso o Kauhane ma me na pu, aka, no ka pihoihoi loa paha o laua i hoohana oie ai la kumu pale i hoolako ia aku ai ia laua. Ua olelo ae na makai kiiHiaole, ina o lakou ka ikui ka pahl, me nei ua oaka ka waha oka pu, aohe mea o neie ai. Aka o Kauhane ma, ua hopu me ka awiwi, hilinai I ka iiui oka ikaika a pela laua i ku ai i ka pahi ake Paniolo, he lahui i kāuiana I ke akamai hou pahi, a ua olelo mai o Kauhane, he oi pakeia loa ke akamai o Cassirea i ka oniu pahi.

Ala ka pahi o Cassires ma ka halewai e paa ia nei, aheku i ka weliweli ke naua aku. lle 12 ioiha ka loihl, a he 2 iniha ke akea oke kuuau, ahe wiwi omaa. Ua hookaia ia a oi. Ua hoolako inua ka Paniolo i keia pahi uie ka manao e lawe i ke ola oka mea e hoao aku. ana e hopu iaia. Ua hopu mua ia no oia iauei no ka hoao ana e hoopae imuiu, aua liopu ia no i Kaieponi. Ha wahi kanaka uuku wiwi wale no ke nana aku, aka, he nui oia ma ka puni koko. I ka wa a Kauhane e paa ana i ka Panlolo malalo, ua piha mai ia ia walii i na pake a me ua kanaka—na kane, na keiki ame na wahiae. O na kauaka llawaii, he ku nana waka wale mai no, aole leie mai e kokua oiai ua iiio ka mea eha a ke Paniolo ia wa. Pehea la kauaka i ku nanamaka ai, a hookuu iko lakou hoakanaka e paa i Ka Puuiolo me ka nui o kona mau palapu. He mau hana [ kupono ole keia, a ua hoahewaia ua kauaka a pau e ku a kii wale mai ana no, aole kokua mai iko iakou hoa kuiiaka. Ua hiki ka nana maka na ka pake, he lahui okoa lakou, aka, o na Hawaii ponoi, he ku maoli ka lakou hana ike kamima. K like me ka ioihi o ka wa i kahe ai o ke koko, pela i hoonui ia aku ai kona nawaliwali. Ma ka hoia 4 a me hapa wanaao Poakolu mai, makeaku ia o J. Kauhane maloko o ka Halemai Moiwahine mai na palapu mai i loaa iaia ma keia hakoko ana me ke kanaka karaima i hoolako iaia iho me ka puhi pepehi kanaka. Aloha ino o Kauiiane. Ma ka hora 4 aiiiahi a muliope iho, ua manele ia aku koua kiuo kupapau no ka ilina o Kawaiahao, me ka ukali ia e na Kuhiua, ka Ilamuku a me ka Hope, ka Puali -Puhi Ohe, ka Puali makai, ka Puuli Koa, ka wahine a me na hoaloha he nui. lie hoolewa hanohauo. Kia ke luiu ia nei lie mau puu dala no laua a me ko laua ohana*.