Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 8, 24 February 1894 — He Pane i ke Akea. [ARTICLE]

He Pane i ke Akea.

Mn. Lunaiiooponopono,Aloha oe: Aole 110 paha lie mea e hookanalua ia ai ka manao i ka ike ana iho i ka manao o kahi niau opiopio o Hanalei Kauaī, i hapalapala iho ai maluna o ka melemele o kahi nupepa Makaainana. Mai ko'u nana ana mai ka mua a hiki i ka hopo o kona mau manao, aole loa i kukuiu ia maluna o ke ka- | hua o ko kanaka naauao, hookahi walo no a'u mea i ike iho, a me ka lehulehu no paha a pau, ua kukuiu kahi niau opiopio i kona manao maiuna o ke kahua o ka manao inaina, ka mea lioi i hiki ole ke ana ia, hoonui ia, a puunaue ia paha. Nolaila o kou manao e kuu wahi makamaka naauao a ano keonimana ole hoi, na kaena ana, na mea no a pau a kou luna*kehala e alakai ana ma ke ano he akioma i akaaka lea, aole loa o lakou hopeua. Ua like aku no la me koia kowa mawaena o kakou nei me ka lani, aole loa ona hopena. Inaoe e ki ana i kekahi pu i lani mai o kakou aku nei, a lelo aku kona poka me ka mau o kona ikaika e like me njt pu a kakou e ike nei, aole loa e hiki ana kona poka i kau wahi iini ai, ina oe e ola ana a like mo Metusela, a i ole houluuiu hou iho paha me kela mau makahiki opiopio ou, ke manao oe he mea pono ia, aia no kela poka ke hoomau ala no i ka lele, no ka mea, aoho hopena o keia kowa. E ka makamaka maikai, o ko'u iini walo no ma ko'u kahua kalai

manao o ka ike aku i na H&waii ponoi e oni ae ana ma_na anuu kiekie p ka pane poo o ka ke kilo ana i ka hana e' hana ia ana, ua hana ia paha e hana ia aku ana paha. Maluna o keia mau loina kupono wa!e no e hiki ai ia kakou ke kukulu i ko kakou mau noonoo maluna o ka kakou mau mea i iini ai, aole maluna o ka iii a me na heleheiena. E oiuolu hou mai o ke kumukanawai ko'n kahua kalai manao, aka, aole oe i heie mai maiaiia, ua pii ae la oe ma ka lala kahi e kanaiua ole ioa ia ai oe he kanaka mai na liihipea mai o ka | uka waokele. Wahi au i olelo iho ai, no ke komo ole o ke aioha Iloko o'u i kuu makuahine Moi, Ma keia wahi e kamailio iki ae hoi au, he kaoaka aioha Moi au i oi ae i kou,

oiai oia e liooko ana i ka mea ana i hoohiki ai imua oke Akua o ka lani a mea'u pu no hoi (koe oe,) aka i kona sekona I puni ai i kau a me ka kou poai, a manao maoli-no oia e hoopau i ke kumukanawai, a hoio hoi kona mau kuhina no ko lakou mau ola iho, o kona sekona no ia i lilo ai he mukaainana e like me oe a me a'u nei, no ka mea ua hoopailua oia i ke kumukanawai a maua i hoohiki pu ai', ka mea hoi i loaa ai iaia ia kuieana.

Aole loa i pii ae ka lalani alii o Kahikaua ma ke kalaunu o Hawaii nei ma ke ano he lalani alii mai na Kainehameha mal, aka mamuli wale 110 o ke kauoha a nie na hoakaka ana a ke kumukanawai, no ka mea, ua make e ka hooilina o ka lei alii o na Kamehameha mamua o ka make ana o Kamehameha V ka Mol e noho ana ia wa, aole no oia i kolio hou i hooilina 110 ka lei alii, aole no hoi ho keiki ana ma ka lalani pololei e liko me na hoakaaka ana a ke kumukanawai, nolaila, ua waiho hakahaku wale ia kulana. ī ka make ana o Kamehameha V, me ka mau oia hakahaka e like hoi me na hoakaaka ana a ke kumukanawai pela i pii ae ai ka lalani alii elua o Ilawaii nei oia hoi o Lunalilo I. ka Moi hoi e poina ole nei i ka puuwai 0 kona mau makaainana e ku aku nei ma keia aoao. Ua make kona kino aka ke mau nei no kona inoa a me kana mau hana a hiki i keia la, me he mea la ke ola mai nei no oia. 1 kona mako ana ma ka la 3 o Feberuari 1874, aole ona hooilina, aole no hoi he keiki ma ka lalani pololei e like me na hoakaaka ana mamua ae nei. Nolaila, ua koho koke ia o Kalakaua ma ka Ia 12 o Feberuari 1574, ma ke ano he Moi kolio, oia hoi ka hoomaka ana o ke koho o na lalani alii o līawaii nei oia o Kalakaua I. ua koho ia kona kaikaina oia o Loleiohoku i hooilina no ka lei alii, aka mamuli o kona make ana i Aperiia ( .) ; 1877, ua koho iaoLiliuokalani ma ke kalauuu ollawaii nei, oia hoi o Kalakaua IT. aka hoi mamuli o ke kuahaua ia ana o Liliuokalani kona inoa e pono no hoi kaua ke kapa aku pela. Ma keia wahi e hiki ai ia kaua ke ninau iho, owai lao kaua kai aloha io i ka Moiwahine? Oka mea anei i hookuu aku o hooko i kona iini, a i 010 o ka mea anel e kahea mau ana e malama i kona kahua i noho alii ai oia? Ma ko'u ano he kanaka Hawaii i Moi Ilawaii no ko'u makemake aka mamuli o ka hooi ana aku nei a ka Moi Ilawaii i ka ino mamua o ka maikai, nolaila ua hiki ole loa ia'u e hoomanawanui hou aku. Ina o ka hana a keia poe e noho nei i ke aupuni kuikawa, ua like me ka Lo Keoki i ke au o Kamehameha 111 ka Moi, alaila ua makaukau loa au a me kuu mau hoa e kuku mai nei e au aku i keia kailoa e hakaka no ka pono oko'u Moi, no ka mea, ua hana kanawai ole o Lo Keoki aka hoi ina oe e nana ana mai ka mua a hiki 1 ka hope o ke kumukanawai, aole loa e loaa ana ia oe he wahi e olelo ana ua hiki i ka Mol ke hoopau i ko kumukanawai, ina ua hana ka Molwahine i ka mea i kauoha 010 ia iaia e hana, alaila ua hana kanawai ole ka Moiwahine o kaua. Alaiia oka hana a na haole i liana ai he panai wale no ia no ka ino a ka Moiwahine o kaua i hana ai aole ma ke ano kaili, ua kaupaona ia kona mana e ke kumukanawal, aka ua ho-a ae oia i ke ahi a oi aku mamua o na degere kupono ma ke ana mahu a aneane maoli no e pahu ka boila a o ka poino koe o na ohua oka moku. O keaha ka hana kupono ia kaua, kal no o ka holo aku ma ka hoe uli e hoohuli ae hoi ka moku ma kahi e pakele ai na ohua o luna, aka mamuli o ko kaua hawawa lilo kahi I moku o kaua ia S. B. Dole, ka mea e ku makaala ana i na wa a pau, ke nema aku nei kaua ma ke ano o ka ili keokeo hoi kona ulaula ko kaua. lua no paha i pena mai no ke Akua i hookahi no pena o ke Keokeo a ulaula paha, e okoa ana no na manao, e like no hoi me kaua e kuhea leo nui nei. Aole i pau.