Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 10, 10 March 1894 — HE ALII HAWAII OMO KOKO! E Oki ia na Poo! E Kahe Hilihili na Koko o na Alakai o Hawaii! A E HAO WALE IA NA WAIWAI! Ka Hana a na Pegana! [ARTICLE]

HE ALII HAWAII OMO KOKO!

E Oki ia na Poo!

E Kahe Hilihili na Koko o na Alakai o Hawaii!

A E HAO WALE IA NA WAIWAI!

Ka Hana a na Pegana!

[Hoomuuia] Mahope o ka hoomaha ana iho 110 kekahi manawa, ua hoomau mai oia: "O keia poe no ke kumu o ke kipi a me ke kumukanawai o 0 1887. Aole loa e loaa ana he ma» luhia oiai lakou maanei, E kipaku ia lakou mai ka aīna aku, a 1 ole ia, e hoopaiia a lawe ia ko lakou waiwai." Alaila, ua oielo aku au; <<Aohe a'u

mau mea e ae e hoike aku ai ia oe i keia wa aia a lohe au mai ko'u aupuni mai, a me he la e ekolu a eha ana paha mau pule." Aohe mau mea i olelo ia no kekahi mau minuto lehulehu, a ninau aku au iaia ina paha oia e ao mai ana e haawi mai ia'u i na inoa o eha o kona mau hoaloha i hilinai nui loa ai, malia paha iloko o hookahi a elua paha la, e manao no au he hana na'u ka malamr, ana i kukaliuka pu me lakeu īmua o kona alo. Ua ae mai oia, a haawi mai la i keia mau inoa iho: J 0 Carter, John Richardson, Joseph Nawahi a me E C Macfarlane. Ia wa au i ninau aku ai iaia ina palia he mau hopohopo ana kekahi ona no kona ola ma kona wahl e noho nui m.i Wasinetona Ilale. Ua. pane mai oia he inau hopohopo no, aoiai hoi ua kiai ia kona hale e na hoaloha i hilinai ia i na po a pau, ua hoolako wale ia no lakou me na laau nowa, a ua ike plnepine ia hoi kekahi poe me na aahu pualewa wale e poalo mau ana ma kekahi pa iho i pili me kona—he halekula me ka pa nui.

Ua hoike aku au iaia ua hoomana ia mai au e ka Peresidena e haawi aku iaia ina hoopakelo ana, iluna paha o kefcahi o na mekukaua, a i ole ia, ma ka Legationa (hale oihana 0 ke Kuhina Amerika), a ua makemalee au iaia e apo koko mai ia haawi kokua ana aku. Ua hoolo mai oin, me ka olelo mai ua manao oia ho mea pono nona e hoomau aku no 1 ka noho ana ma kona wahi noho ponoi no neia wa. la wa no au i olelo aku ai iaia ua hamama keia haawi kokua a ko kakou Aupuni no kona ae i na manawa a pau ana e makomake ai, i ka po a i ke ao paha. la wa ua. pau Ua halawai ana mahope iho o kekahi mau kamailio ana uo kekahi mau mea pili ole i ka hana I hele mai ai." KEKAIII MAU OLELO MAWAENA O LILIUOKALANI A ME ALPRED S. WILLIK, KUIIINA O AMERIKA lIUIPUIA, MA KA LA 10 O I)EIvEMAISA, 1893. Mai ia Willis aku. Nolaila, ke paa nei no anei kou manao hooholo e hoopai ia kela poe haole a pau e like me ka ke kanawai malalo o ke kumukanawai o 1887, oia hol e hoopai ia lakou ik£ hoopai make a e lawe ia ko lakou mau waiwai?

Ka Moiwahine. O ko'u manao ina he mau hoololi ae kekahi e hana ia ana aohe lakou e pono ke ae ia e noho mai iloko nei o ka aina, a e lawe ia no nae ko lakou waiwai. 3lr. Carter. Alaila, e hookuu wale ana no oe i na mea i olelo ia ma kela halawai mua ana a olua o pili ana i ka hoopai make? Ka Moiv/ahine. A£, ma ia ano i olelo ia ae la e a'u. Mr. Carter. Alaila, ua manao oe o ko lakou noho ana mai iloko nei o ka aina o lilo ana ia i mea e hoinoIno mau ai i kou noho ana a me kou poe makaainana? KaMoiwahine. Pelako'umanao. A eia hou keia manao o'u, ina lakou e kipakuia mai ka aina aku aole lakou e ae ia e hoi hou mai—o lakou a me ka lakou poe keiki. Mr. Carter. Koe paha kou manao kala aku mahope. A i olē e hoopuka ana anei oe i kau olelo paa loa maluna o lakou i keia wa no?

Ka Moiwahino. Pela ao la ko'u manao; e kipaku mau loa ia aku lakou a me ka lakou poo keiki. Mahope iho la o kekahi mau olelo hou ana; i hoopuka ae a» ka Moiwahine i kona makemako e lawe ia ka waiwai ona poe a pau i komo pu ma ke kukulu ana i ke Aupuni Kuikawa, i mea e hookaa ai i na poho i hooiilo ia e ua aupuni nei raa o ka hoolako ana i na puali koa. Ua hapai hou mai la o Kuhina Willis i ke kumuhana kalahewa:

Mr. Willis. Ke hoouiaopopo nei au ma kau olelo, ko hooiaio mai nei oe i ka kaua olelo mua, a ma kau olelo hoi o keia la, aole oe e ae i kekuhi olelo knla hookuu kaokoa loa aole hoi maluna o na kino a me na waiwai oka poe nana i kakoo a i kokua paha i ke kukulu ana i ke Aupuni Kuikawa, ma ke ano ua manao oe aohe pono ia oe ke hana pela? Ka Moiwahlue. Ua mamio au aohe e hiki ia'u ke hana pela ke manao aku I ka pono maluhia o ko makou mau makaainana. Mr. Carter. Oia paha keia, oka noho ana mai o keia poe he mea ia e kau mau mai ai ka weliweli. Mr. Willi». Ke lawe nei anei oe oe i ka Mr. Carter mau olelo nau? Ka Moiwahine. Ae. Ma keia wahi na olelo o ka halawai ekolu ana a Kuhina Willis me ka Moiwahine. Ua hana ia keia ma ke Keena Oihana Kuhina Amei'ika ma ka la 18 o l)(»kemabn, he elua la mahope mai o keia halawai i hoike ia ae la mamua, a o Mr. Carter hou no kekahi i lawelawe pu ae ma ia halawai ma ke ano e uwao ai i na manao hoomauhala a ka Moiwahine, I mea e hoi hou ai oia i ka nohoalii, oiai pu hoi o Kuhina Will!s e hoao a e koi ana la ia 1 aelike kela hewa piha. Ua hoomaka ae o Mr. Carter ma o ka olelo anai ke Kuhina kona kahaha nui a ehaeha ««i kona lohe ana i na oleloi hoopuka ia e ka Moiwahine ma kana halawai iuiih ana me Mr. Willis."