Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 10, 10 March 1894 — Ua Hoohaahaa anei Au i ka Apana o Kohala. [ARTICLE]

Ua Hoohaahaa anei Au i ka Apana o Kohala.

Mn, Lunaiiooponopono; Aloha oe: E oluolu mai oe e liookomo iho i keia ma kahi kaawale o ka nupepa Kuokoa me ko Hawaii Paeaina i liuiia, i ike mai al kona poe helu helu i ka rala naauao mai ta apaua mai o Kohala. Wahi a lakou, ua hoohaahaa au >1 ka apana o Kohala nei mamuli o ko'u kakau pololeiana i ko'u wahl e noho nei. Oka pololei wahi a lakou, inā oe e noho i Hikauhi, kakau iho oe Kaunakaha* kai. He piha naauao o Kohala nei i kela mau ia a'u e noho nei. Nau no e Kohala i hoohaahaa ia oe. Mamuli o kou hoike ana ae nei ike akea, i kela mau kauoha hoomakeaka i ko oukou mau elele i heouna ia ai ma Honoiuhi. Aole anei e hiki i ka ike loio o keia elele ke ike iho, ua papa ke kumukauawai o ka 1887 ia mau mea aole e hoana okoa ia? Ina hoi e hoana okoa ia, alalla 0 ia hana ana, ua kue i ke kumukanawai. O na kanawai me ha hapa kanawai e kue ana i ke kumukanawai e ohi auanei lakou i ka puahiohio. Ina owau ka elele no ia mea ina ua lawe ia e a'u a hookuu aku maluua o na ale o Alenuihaha. Aole anei he mau loioe ae maloko o keia ahahui olalau? E hiki ai no la hoi ke kaua Iho īwaena o oukou a nalo iho me ka ike ole ia mai eka lehulehu. Ka hue ia ae nei ia ike akeai mea hoohenehone ika apana e papahi nei i ka lei o ka haaheo, e llke me kuu olelo i ka poe o kuu wahi e noho nei, ke hookahua nei oukou 1 ko oukou aloha i ka aina maluna oka wai. Ile mea waiwai ole wahi a ke kalaiaina, no ka inea, o ka wai he mea loaa wale no me ka panai ole ia o kekahi mea. Oka mea loaa wale me ka panai ole ia aku o kekahi mea, aolo loa la he walwai. Ina oke kahua aole waiwai, alaila, o ka hua e loaa mai ana aia ko hookolo ala ka mahopo o kona kahua, eia oukou ke lana nei maluna o kaili laumania o ka wai, e lelo pauki ana e like wo na mokukuna i ka wa pohu.

Aole ka enekini ka meu nana e hoonee aku īinun, o ka holo pokaakaa koe a palemo aku na ohua o luna. Ile mea maa mau ina makamaka o keia apana, i ka wa e komo raai ai o kekahi hana hou iioko o ka aina nei, aole i kana mai kona pii emoole ana ma ka papa ekahi o ko Hawaii Paeaina holooioa, holo mua na hana o like me Seneki a me M'uile. E hoouna ana i kona mau elele ma o a maauei o keia Paemoku, o hai ana i ka lamaku o ka maiamalama me ka wiwo ole, ho wa pokole mahope mai o keia mau pono i ike īa ua maalo koke aku la mai olakou aku. Koo wale iho la uo na wahi liapauea e like me a'u e ike nei i keia mau la. Ano iike rae ka iiee, i kona wa e ike ai i ka leho e hookuukuu ia ibo ana/aole i kana 111:11 ka maaa 0 kona mau aweawe; i kona wa i paa ai i ka lima 0 ke kanaka lawaia, ua poho īho ia kona manaolana i kana moa i hauoli ai. Aole anei he mea pono ia oe e Kohala e hookuu aku i ke koloka oka pouli, a aahu iho i ko kihei oka malamalama? Ma ka oleio ana i na oieio naauao, aole 1 na oielo piiikino ino haaieie ioa. Aole loa au e hilahila no ia mea, aka 0 Kohala, eia ka ke hoi hou nei eukou 1 hope ma ke kulana holomua 0 ko Hawaii opio. No ko oukou puni wale i kahi nupepa oiaio ole a Bash ka makuahine 0 na oleio ino a pau. Heaha 1 a ko oukou mea lawe ole I ke Kuokoa me ka Hawaii Paeaina i Iluiia? Ka ipukukui nana e heike nei ka lamaku 0 ka maiamaiama ma na kapakai nani ou e Ilawaii. Maanei au mai ka makahiki 1879 ahiki i ka hapa hope 0 ka 1884 ma ke ano ho kamalii kula. Iloko oia mau makahiki a' u i noho ai, alawa ae la au, he oi aku keia o ka apana holomua ma na ano a pau, hoiomua na | hana hoonaauao, nolaila au i hiki mai ai ianeī, kona iawelawe kalepa ! ana, na hana pono, piha ka luakini me na hale halawai, holomua na lulu dala ame kekahi mau hana e ae no, a pela no i iii iho ai keia ole10, Le-i Kohala i ka nuku na kanaka, aka, I kuu hiki heu ana mai nei ma ka hapa hope o ka 1893 iho nei, he mea e ka hehee koke ana iho 0 keia pono nui a'u i manao ai t he wai mapuna e pipii mau ana. Ke ike mai nei oukou, eia la 0 Kohala ke ku nei ma ke kahua ona olelo pelapela, ke hoolako nei ia lakou me na hupepa olalau, ke hoolako nei I na haole kahuna moremona hoopunipuni me na olelo malimali, wahi a iakou, aloha aina matou, maitai ta moi tumutanawal. Aole i pau,